Mâm cúng rằm tháng Giêng 2024 cần gì? '6 không 3 có' chị em cần nhớ
GĐXH - Mâm cỗ cúng rằm tháng Giêng không khác nhiều so với mâm cỗ Tết Nguyên đán. Tuy nhiên cũng có nhiều điểm phải lưu ý.
Vì sao “cúng cả năm không bằng Rằm tháng Giêng”?
Rằm tháng Giêng hay còn gọi là Tết Nguyên tiêu có nghĩa là đêm rằm đầu tiên của năm mới âm lịch (“Nguyên” là thứ nhất, “tiêu” là đêm).
Rằm tháng Giêng là dịp lễ tết quan trọng trong đời sống tâm linh người Việt nên ông bà ta có câu: “Cúng quanh năm không bằng rằm tháng Giêng” hay “Lễ Phật quanh năm không bằng ngày rằm tháng Giêng”.
Có nhiều lý giải cho việc tại sao rằm tháng Giêng được gọi là Tết Nguyên Tiêu. Nhiều người tin rằng đây là đêm Phật giáng lâm nên rằm tháng Giêng thường là dịp người người đi chùa cầu an, cầu may, cúng sao giải hạn…
Rằm tháng Giêng còn là Tết Thượng Nguyên, là tháng bắt đầu của những người nông dân chuẩn bị xuống đồng. Trước khi xuống đồng, họ làm lễ để tỏ lòng nhớ ơn tổ tiên, cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.
Cùng với rằm tháng Giêng, còn có rằm tháng Bảy là Tết Trung Nguyên và rằm tháng Mười là Tết Hạ Nguyên.

Mâm cỗ cúng rằm tháng Giêng 2024 cần những gì?
Mâm cỗ cúng rằm tháng Giêng không khác nhiều so với mâm cỗ Tết Nguyên đán. Tuy nhiên, cúng rằm tháng Giêng cũng không nhất thiết phải mâm cao cỗ đầy. Ngày rằm tháng Giêng, mọi người thường làm mâm cỗ mặn cúng gia tiên và mâm cỗ chay để cúng thần linh.
Tùy vào phong tục từng nơi cũng như điều kiện kinh tế, điều kiện thời gian của từng gia đình mà mâm lễ mỗi nhà mỗi khác, tuy nhiên đều thể hiện tinh thần uống nước nhớ nguồn đối với ông bà, tổ tiên và tấm lòng thành kính, tri ân Phật, thánh.
Mâm cỗ mặn cúng rằm tháng Giêng
Theo các chuyên gia phong thủy, mâm cỗ mặn cúng rằm tháng Giêng dâng lên gia tiên thường có 4 bát 6 đĩa. Thông thường, 4 bát gồm canh măng, canh bóng, bát miến và mọc; 6 đĩa gồm thịt gà hoặc lợn luộc, giò/chả, nem, món xào, dưa hành, xôi hoặc bánh chưng.
Ngoài ra còn các lễ vật: Hương, hoa, đèn nến, vàng mã, trầu cau, rượu.
Mâm cỗ mặn không được để chung với lễ vật cúng Phật.

Mâm cỗ cúng rằm tháng Giêng
Mâm cỗ chay cúng rằm tháng Giêng
Mâm cỗ chay cúng Phật ngày rằm tháng Giêng phải có 5 màu sắc tượng trưng cho ngũ hành: Đỏ (hỏa), xanh (mộc), đen (thổ), trắng (thủy) và vàng (kim) và đủ 10 món, gồm các món ăn từ tứ phương - sông, núi, biển, đồng bằng. Tất cả tạo nên mâm cỗ đủ đầy, cầu mong yên ấm an lành, xua đi những đen đủi nếu có.
Đặc biệt trong mâm cỗ phải có bánh trôi (chè trôi nước). Ý nghĩa của việc ăn bánh trôi ngày Tết Nguyên tiêu là mong muốn mọi việc quanh năm được hanh thông, trôi chảy.

Mâm chay cúng rằm tháng Giêng
Mâm cúng Rằm tháng Giêng dâng Phật gồm những gì?
Đối với mâm cúng Phật dù ngày Rằm hay mùng 1 cũng tuyệt đối không cúng đồ mặn. Mâm cúng Phật nhẹ nhàng và không cần cầu kỳ phức tạp, chủ yếu là cần hoa thơm, trái ngọt tượng trưng cho sự thanh thản, an nhiên.




Mâm cúng Rằm tháng Giêng dâng Phật
Mâm cúng Phật trong ngày Rằm tháng Giêng chủ yếu là các món xôi chè, rau xào chay, đậu phụ, canh rau củ quả. Nhiều nhà không cúng cỗ rau củ mà chỉ bày hoa quả và các loại bánh bao chay như bánh bao hình đào tiên, hoa cúc, hoa đào... Lễ vật dâng Phật cũng cần đèn nến, hương hoa đủ hương, hoa, đăng, trà, thực.




Mâm cúng Rằm tháng Giêng dâng Phật
Những kiêng kỵ khi cúng rằm tháng Giêng
Dân gian cho rằng việc cúng rằm tháng Giêng nên tránh một số điều dưới đây để đảm bảo sự tôn nghiêm của lễ cúng và sự thành kính đối với thần linh, chư Phật, tổ tiên.
Không dùng đồ chay giả mặn
Nhiều gia đình không muốn sát sinh trong ngày rằm tháng Giêng nên thường chọn mâm cỗ chay để dâng lên bàn thờ Phật và gia tiên, mong trong năm gia đình bình an, gặp nhiều điều may mắn. Đây là một việc làm tốt. Tuy nhiên, gia chủ lưu ý, nên làm đồ thuần chay, không dùng đồ chay giả mặn.
Không đốt nhiều vàng mã
Lễ rằm tháng Giêng là để mong cầu một năm mới an lành, khỏe mạnh, no đủ, thịnh vượng. Người dâng lễ nên dùng lòng thành kính chứ không phải cố sắm mâm cao cỗ đầy hoặc đốt quá nhiều vàng mã gây lãng phí. Đặc biệt nếu là Phật tử, bạn nên nhớ đạo Phật không cổ xúy việc đốt vàng mã, vừa phí phạm lại vừa ô nhiễm môi trường, tăng nguy cơ cháy nổ.
Không dùng hoa giả, trái cây giả
Một số gia đình có thói quen sử dụng hoa giả, trái cây giả đặt trên ban thờ để làm cảnh cho đẹp, vì chúng trông bắt mắt, dùng được lâu mà không lo hỏng, héo.
Tuy nhiên, việc bày hoa, quả giả trên bàn thờ hay trong mâm lễ cúng là không nên, vì thờ cúng phải thật tâm, nhà có sao dâng lên vậy, dâng những thứ mình ăn được, thưởng thức được. Việu cúng đồ giả có thể bị coi là không thành tâm tôn kính thần linh, tổ tiên.
Không xê dịch bát hương
Vào ngày rằm tháng Giêng, một số gia đình lau dọn bàn thờ, cần lưu ý không được xê dịch bát hương. Trước khi lau dọn, nên thắp một nén nhang khấn xin Thần linh, Thổ địa, tổ tiên được lau dọn ban thờ để chuẩn bị lễ cúng rằm tháng Giêng.
Không cúng thủ lợn
Theo quan niệm dân gian, mâm cỗ cúng rằm tháng Giêng có thể cúng cả đồ chay và đồ mặn. Tuy nhiên, nếu gia chủ cúng mâm cỗ mặn thì không nên cúng thủ lợn. Kiêng kỵ này xuất phát từ quan điểm đầu năm tránh sát sinh.
Không dùng tiền bất chính
Nhiều gia đình Việt thường có thói quen đặt tiền thật lên bàn thờ khi cúng với mong muốn cầu xin tài lộc, may mắn. Cần lưu ý, tiền này phải là tiền do chính sức mình làm ra. Tuyệt đối không dâng tiền có nguồn gốc bất chính, có được từ những hành vi phạm pháp hay trái với đạo đức.
Nên làm gì trong ngày rằm tháng Giêng?
Ngoài nghi lễ cúng rằm tháng Giêng, mọi người thường làm một số việc sau:
Đi lễ chùa
Vào ngày rằm tháng Giêng, nhiều người lên chùa dâng hương để cầu bình an, may mắn trong năm mới. Có người còn tham dự các pháp đàn cầu an từ trước rằm cả tuần. Khi đến chùa làm lễ, mọi người cần tuân thủ các nguyên tắc về trang phục, hành xử như quần áo gọn gàng, kín đáo, đi nhẹ, nói khẽ.
Làm việc thiện
Làm việc thiện ngày rằm tháng Giêng không cần quá phức tạp. Bạn có thể quyên góp tiền, đồ dùng hoặc góp thời gian để giúp đỡ những hoàn cảnh khó khăn. Việc thiện nguyện không bắt buộc phải là công to việc lớn, cốt ở lòng thành, sức đến đâu góp đến đấy.
Phóng sinh
Phóng sinh là việc được nhiều người thực hiện trong ngày rằm tháng Giêng, thể hiện lòng nhân ái, tôn trọng sự sống của muôn loài. Khi phóng sinh, bạn nên chọn nơi vắng vẻ, không có hoạt động săn bắt để các sinh vật có thể sống thoải mái với môi trường tự nhiên.

Đi xem diễu binh 2/9 nên và không nên mang đồ ăn gì?
Ăn - 3 giờ trướcGĐXH - Không khí lễ hội thường kéo dài hàng giờ đồng hồ. Nếu không muốn bị đói hoặc mất sức trong lúc chờ đợi, việc chuẩn bị đồ ăn nhẹ là vô cùng cần thiết. Dưới đây là những món bạn nên và không nên cần cân nhắc.

Loại cá được ví như "linh dược của đàn ông", phổ biến ở miền Trung và miền Tây, giá có thể vài triệu/con
Ăn - 4 giờ trướcSo với các loại cá nước ngọt, loại cá này có giá cao hơn hẳn nhờ công dụng vượt trội.

Loại rau muống quý trời ban chỉ trời mưa mới có và cách chế biến ngon đặc sản của người Hà Nội
Ăn - 6 giờ trướcGĐXH - Miền Bắc có món rau muống chỉ trời mưa mới có, được xếp top ngon bậc nhất. Cách chế biến món rau muống này cũng đặc biệt, ăn ngon, đẹp mắt. Đó là món rau muống dải om - cách chế biến độc đáo, ngon quên sầu.

Món ăn "bí ẩn" nhất Việt Nam đang khiến dân mạng rần rần vì không tìm được "cha đẻ"
Ăn - 19 giờ trướcMột món ăn quen thuộc, gắn bó với tuổi thơ của hàng triệu người Việt nhưng đến nay, câu hỏi "ai là người tạo ra nó?" vẫn chưa có lời giải đáp.

Loại củ được người Nhật ưa thích giúp thải độc gan có nhiều ở chợ Việt, giá siêu rẻ, ngày mưa thử ngay những món này ngon khó cưỡng
Ăn - 19 giờ trướcGĐXH – Đây là loại củ có nhiều trong mùa thu, giúp thải độc gan mà nhiều người lại bỏ qua. Vào những ngày mưa, những món ăn chế biến từ loại củ này càng đưa cơm, bạn có thể tham khảo các món dưới đây.

Món bánh đặc sản Việt lên đài Hàn Quốc: Du khách nhận xét "Giờ tôi đã hiểu vì sao nó lại được yêu thích!"
Ăn - 20 giờ trướcVị khách nhận xét loại bánh này chắc chắn sẽ rất được yêu thích nếu bán tại Hàn Quốc!

Ngày Rằm tháng Bảy - những khác biệt của đặc sản ẩm thực ở một số vùng, miền
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Rằm tháng Bảy được nhiều nơi gọi là Tết tùy theo phong tục của địa phương. Đây là dịp gia đình đoàn tụ, tưởng nhớ tổ tiên.

Thưởng thức đặc sản Hà Nội dịp lễ 2/9 qua những món ăn nổi tiếng
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Là một thành phố mang đậm nét văn hóa với những địa danh nổi tiếng gắn liền với lịch sử hàng nghìn năm văn hiến, Hà Nội còn thu hút và giữ chân du khách thập phương bởi nền ẩm thực đa dạng.

Cách làm cơm chay hấp lá sen thơm ngon cho ngày lễ Vu Lan
Ăn - 2 ngày trướcGĐXH - Món cơm chay lá sen thanh đạm và đầy đủ dưỡng chất với vị bùi bùi của hạt sen hòa quyện cùng những hạt cơm mềm dẻo, thơm ngon. Hãy cùng vào bếp với bài viết sau để thực hiện món chay này với công thức đơn giản, dễ làm.

Tìm ra loại thực phẩm là 'kẻ thù' của huyết áp cao và tiểu đường, bán sẵn rất nhiều ở chợ Việt, chế biến thành nhiều món ngon
Ăn - 2 ngày trướcGĐXH - Nghiên cứu đã chứng minh đây là loại thực phẩm giúp phòng ngừa tiểu đường và huyết áp cao hiệu quả.

Cây này thường bị nhầm là rau ngót, canxi gấp 4 lần sữa, hỗ trợ phòng bệnh dạ dày, nấu thành canh cực ngon và bổ
ĂnGĐXH - Các chuyên gia cho biết, nếu sử dụng hợp lý, loại rau này có thể hỗ trợ phòng bệnh dạ dày, bảo vệ xương khớp, giảm co giật và giúp hạ nguy cơ mắc ung thư.