Hà Nội
23°C / 22-25°C

Mẹ bị trầm cảm sau sinh ảnh hưởng tiêu cực đến em bé, làm gì để vượt qua?

Thứ hai, 08:36 06/02/2023 | Dân số và phát triển

Đa số sản phụ đều trải qua những thay đổi tâm lý ngay sau khi sinh. Các cảm xúc đó thường không kéo dài và hầu hết đều vượt qua nhẹ nhàng. Tuy nhiên, có nhiều người rơi vào trầm cảm nặng và những biểu hiện này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến em bé.

1. Những yếu tố nguy cơ dẫn đến trầm cảm sau sinh

Sau khi sinh, nhất là với người sinh con lần đầu, nhiều sản phụ dễ rơi vào tâm trạng chợt vui, chợt buồn, lo âu, dễ bị kích thích, khó tập trung, mất cảm giác ngon miệng hoặc khó ngủ…

Các biểu hiện trên thường xuất hiện khoảng vài ngày sau sinh, thường không kéo dài khi tâm lý người mẹ ổn định. Hiện tượng này được xem là một phản ứng bình thường ở nhiều sản phụ sau sinh.

Tuy nhiên, nếu tình trạng đó kéo dài vài tuần với các biểu hiện ngày càng nghiêm trọng như: luôn cảm thấy buồn, thờ ơ với những sự việc xung quanh, ăn không ngon, sụt cân, khó ngủ, luôn cảm thấy mệt mỏi, thường khóc không lý do, cảm thấy bồn chồn, âu lo , dễ tức giận, bi quan về tương lai, cảm thấy bản thân vô giá trị hoặc bị tội lỗi gì ghê gớm, thậm chí có ý nghĩ về cái chết... thì sản phụ đã bị rối loạn trầm cảm sau sinh cần có biện pháp can thiệp sớm.

Không có lý do chính xác nhất giải thích tại sao một số bà mẹ mới sinh bị trầm cảm sau sinh và những người khác thì không, nhưng một số nguyên nhân và yếu tố nguy cơ có liên quan với nhau được cho là góp phần gây ra tình trạng này, đó là:

Thay đổi nội tiết tố : Sau khi sinh con, người phụ nữ phải trải qua sự sụt giảm nghiêm trọng nồng độ hormone estrogen và progesterone. Mức độ tuyến giáp cũng có thể giảm, dẫn đến mệt mỏi và trầm cảm.

Những thay đổi nội tiết tố nhanh chóng này cùng với những thay đổi về huyết áp, hoạt động của hệ thống miễn dịch và quá trình trao đổi chất mà các bà mẹ mới trải qua - có thể gây ra chứng trầm cảm sau sinh.

Thay đổi thể chất và cảm xúc: Quá trình dài mang thai và sinh con mang lại nhiều thay đổi về thể chất và cảm xúc. Người mẹ có thể phải đối mặt với nỗi đau thể xác do sinh nở hoặc khó khăn trong việc giảm cân. Sự thay đổi đó khiến họ không an tâm về sức hấp dẫn thể chất và đời sống tình dục vợ chồng.

Thiếu ngủ: Sự căng thẳng trong việc chăm sóc trẻ sơ sinh cũng có thể gây ra hậu quả. Các bà mẹ mới sinh thường bị thiếu ngủ. Ngoài ra, họ có thể cảm thấy choáng ngợp và lo lắng về khả năng chăm sóc em bé đúng cách. Những thay đổi này có thể đặc biệt khó khăn nếu là người lần đầu làm mẹ.

Mẹ bị trầm cảm sau sinh có ảnh hưởng đến em bé không? - Ảnh 2.

Phụ nữ sau sinh dễ bị trầm cảm do nhiều nguyên nhân.

2. Mẹ bị trầm cảm sau sinh có ảnh hưởng đến em bé không?

Thông thường, phụ nữ bị trầm cảm sau sinh ít khi chủ động đi khám sớm. Nhiều người trong số họ không biết mình đang bị trầm cảm nên sợ người xung quanh phê phán là không muốn, không thể chăm sóc con hay muốn làm hại con mình.

Bệnh lý trầm cảm ở người mẹ có thể ảnh hưởng xấu đến quá trình phát triển tình cảm, xã hội, ngôn ngữ, nhận thức… ở trẻ. Vì một đứa bé 3 tháng tuổi đã có thể cảm nhận và đáp ứng lại các biểu hiện tình cảm của người mẹ. Ảnh hưởng này sẽ rất khó phát hiện nếu không có sự quan tâm của những người xung quanh.

Sự gắn kết tình cảm giữa mẹ và con đặc biệt quan trọng đối với trẻ sơ sinh. Sự thành công của mối quan hệ không lời này giúp trẻ cảm thấy đủ an toàn để phát triển toàn diện và ảnh hưởng đến cách trẻ sẽ tương tác, giao tiếp và hình thành các mối quan hệ trong suốt cuộc đời.

Một sự gắn bó an toàn được hình thành khi người mẹ cảm thấy hạnh phúc và đáp ứng đầy đủ và nhất quán các nhu cầu về thể chất và tình cảm của con bạn. Khi bé khóc, bạn nhanh chóng dỗ dành bé. Nếu em bé của bạn cười hoặc mỉm cười, bạn sẽ đáp lại bằng niềm vui và hạnh phúc. Về bản chất, bạn và con bạn đang đồng bộ, cùng nhận ra và đáp lại những tín hiệu tình cảm của nhau.

Tuy nhiên, chứng trầm cảm sau sinh có thể làm gián đoạn mối liên kết này. Những bà mẹ bị trầm cảm có thể đôi khi yêu thương và quan tâm, nhưng những lúc khác có thể phản ứng tiêu cực hoặc không phản ứng gì cả. Họ có xu hướng ít tương tác với con hơn, ít cho con bú, ít chơi với con hơn. Họ cũng có thể không nhất quán trong cách chăm sóc trẻ sơ sinh, thậm chí không muốn chăm sóc con hoặc vô thức làm hại em bé...

Mẹ bị trầm cảm sau sinh có ảnh hưởng đến em bé không? - Ảnh 4.

Trầm cảm ở người mẹ có thể ảnh hưởng tiêu cực đến em bé.

3. Cần làm gì để phòng ngừa và can thiệp sớm trầm cảm sau sinh?

Mặc dù không có biện pháp cụ thể nào để tránh được trầm cảm sau sinh nhưng vẫn có cách để bảo vệ sức khỏe tâm sinh lý và làm giảm nguy cơ mắc bệnh. Ngay từ khi mang thai, người phụ nữ cần được chăm sóc tốt về sức khỏe thể chất và tinh thần, có chế độ dinh dưỡng đầy đủ và nghỉ ngơi hợp lý, tránh những cảm xúc tiêu cực không cần thiết.

Nên chủ động tham gia các lớp tiền sản cho cả người vợ và người chồng trước khi sinh con hoặc ít nhất nên tham khảo tư vấn của bác sĩ những kiến thức cần thiết về chăm sóc sức khỏe sinh sản; kiến thức cơ bản về cách chăm sóc em bé.

Người chồng và những người thân trong gia đình nên quan tâm đến tình trạng sức khỏe và những nhu cầu tâm lý của người vợ trong giai đoạn thai kỳ, hậu sản để có thể hỗ trợ vợ mình một cách tốt nhất.

Đặc biệt, bản thân người mẹ cũng nên chủ động đề nghị những người trong gia đình chia sẻ những khó khăn, vất vả khi chăm sóc em bé để có thời gian nghỉ ngơi, hồi phục sức khỏe sau sinh.

Ngay khi cảm thấy có dấu hiệu bất ổn về tâm lý, đừng lo sợ hoặc giữ cảm xúc cho riêng mình. Cần chia sẻ những gì bạn đang trải qua với gia đình, bạn bè và đi khám sớm để có được sự giúp đỡ, can thiệp kịp thời.

BSCKI Hoàng Hường
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Hương Khê, Hà Tĩnh: Ra quân chiến dịch truyền thông lồng ghép đến vùng có mức sinh cao và vùng khó khăn

Hương Khê, Hà Tĩnh: Ra quân chiến dịch truyền thông lồng ghép đến vùng có mức sinh cao và vùng khó khăn

Dân số và phát triển - 7 giờ trước

GĐXH - Vừa qua, trên địa bàn huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh đã ra quân chiến dịch truyền thông lồng ghép cung cấp dịch vụ chăm sóc SKSS/KHHGĐ đến vùng có mức sinh cao và vùng khó khăn và nâng cao chất lượng dân số năm 2023 tại các xã Hương Xuân, Hòa Hải, Phú Gia, Phúc Đồng, Điền Mỹ...

Dân số Việt Nam sắp cán mốc 100 triệu

Dân số Việt Nam sắp cán mốc 100 triệu

Dân số và phát triển - 17 giờ trước

Dân số Việt Nam sẽ sớm đạt 100 triệu người và dấu mốc này sẽ đưa Việt Nam trở thành quốc gia đông dân thứ 15 trên thế giới.

Bác sĩ ngã ngửa vì nữ sinh lớp 12 tránh thai, HIV bằng... niềm tin

Bác sĩ ngã ngửa vì nữ sinh lớp 12 tránh thai, HIV bằng... niềm tin

Dân số và phát triển - 1 ngày trước

Khi được hỏi về phương pháp tránh thai, nguy cơ mắc các bệnh lây qua đường tình dục, nữ sinh này cho rằng, mình không hề lo lắng vì đặt niềm tin vào bạn trai.

Mãn dục nam - Khuyến cáo từ chuyên gia nam học

Mãn dục nam - Khuyến cáo từ chuyên gia nam học

Dân số và phát triển - 3 ngày trước

Mãn dục nam có thể gây tổn hại đến chất lượng cuộc sống và ảnh hưởng bất lợi đến chức năng của nhiều hệ cơ quan ở nam giới, dẫn tới giảm ham muốn tình dục, thậm chí vô sinh.

Những dấu hiệu nào cần nghĩ đến nguy cơ mắc bệnh lậu?

Những dấu hiệu nào cần nghĩ đến nguy cơ mắc bệnh lậu?

Dân số và phát triển - 4 ngày trước

Bệnh lậu là một nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục phổ biến do vi khuẩn lậu cầu Neisseria gây ra. Bệnh có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe lâu dài và gây vô sinh.

Nữ sinh lớp 12 mắc bệnh phụ khoa vì quan hệ không an toàn

Nữ sinh lớp 12 mắc bệnh phụ khoa vì quan hệ không an toàn

Dân số và phát triển - 5 ngày trước

Mới học lớp 12 nhưng nữ sinh này đã bắt đầu yêu từ 4 năm trước và các lần quan hệ với bạn trai đều không sử dụng bao cao su.

Phụ nữ mang thai đừng tiếc vài phút đọc bài để con phát triển tốt

Phụ nữ mang thai đừng tiếc vài phút đọc bài để con phát triển tốt

Dân số và phát triển - 6 ngày trước

Cơ thể chúng ta cần canxi để duy trì xương chắc khỏe và thực hiện nhiều chức năng quan trọng khác. Đặc biệt, phụ nữ mang thai càng cần canxi, vì nếu thiếu loại khoáng chất này sẽ dẫn đến nhiều nguy cơ với sức khỏe bà mẹ và sự phát triển của em bé.

6 cách kiểm soát cơn đau vú tiền kinh nguyệt

6 cách kiểm soát cơn đau vú tiền kinh nguyệt

Dân số và phát triển - 1 tuần trước

Đau vú theo chu kỳ liên quan đến kinh nguyệt của phụ nữ có thể rất nghiêm trọng và đáng lo ngại. Sử dụng thuốc có thể giúp giảm triệu chứng nhưng cũng có một số cách tự nhiên để giảm đau...

Khả năng di chuyển của tinh trùng ảnh hưởng đến khả năng thụ thai như thế nào?

Khả năng di chuyển của tinh trùng ảnh hưởng đến khả năng thụ thai như thế nào?

Dân số và phát triển - 1 tuần trước

Khả năng vận động của tinh trùng rất quan trọng đối với khả năng sinh sản vì tinh trùng cần di chuyển qua đường sinh sản của người phụ nữ để tiếp cận và thụ tinh với trứng của. Khả năng vận động của tinh trùng kém có thể là nguyên nhân gây vô sinh nam.

Ăn cua, cá và hải sản có an toàn khi mang thai?

Ăn cua, cá và hải sản có an toàn khi mang thai?

Dân số và phát triển - 1 tuần trước

Hải sản là nguồn cung cấp protein, vitamin A và D và các axit béo omega-3 thiết yếu, rất tốt cho tim, giúp cho sự phát triển trí não, mắt của thai nhi và giúp người mẹ ngừa nguy cơ trầm cảm khi mang thai và sau khi sinh.

Top