Một trong những thành phố lâu đời nhất thế giới bị huỷ hoại do lũ lụt

Theo kênh CNN, Moenjodaro - còn có tên gọi là Mohenjo-daro, di sản thế giới ở Thung lũng sông Ấn, cách thành phố Karachi của Pakistan khoảng 508 km - được xây dựng vào thời kỳ đồ đồng cách đây khoảng 5.000 năm.

“Thật không may, chúng tôi đã chứng kiến khu di tích bị tàn phá hàng loạt”, bức thư của Bộ Văn hóa, Du lịch & Khảo cổ của bang Singh gửi cho UNESCO viết. “Song vì lý do nhân đạo, chúng tôi đã cho phép người dân xung quanh không còn nhà cửa do lũ lụt tàn phá đến ở tạm trong khu di tích, bãi đỗ xe, cửa hàng và tầng trệt của bảo tàng”.

Ước tính 1/3 diện tích Pakistan đang chìm trong biển nước. Các trận mưa xối xả kết hợp với sông băng tan chảy đã khiến mực nước dâng cao. Trong khi đó, hầu hết cấu trúc của Moenjodaro - được phát hiện vào những năm 1920 - đều nằm ngay trên mặt đất và rất dễ bị tác động bởi môi trường.

Hình ảnh đính kèm lá thư cho thấy nhiều bức tường gạch đã đổ sập, lớp bùn bao phủ khắp khu di tích. Nhóm nghiên cứu hiện trường đã phải sử dụng máy bơm để hút nước, xây lại những bức tường gạch và làm sạch hệ thống thoát nước, giúp giảm thiểu thiệt hại do lũ lụt gây ra. Song rõ ràng, những biện pháp này là chưa đủ.

Người quản lý khu di tích Ihsan Ali Abbasi và kiến trúc sư Naveed Ahmed Sangah đã kêu gọi UNESCO hỗ trợ 45 triệu USD để trang trải toàn bộ chi phí khôi phục khu di tích. Trong chuyến thăm Pakistan vào tuần này, Tổng thư ký Liên hợp quốc António Guterres đã chấp thuận lời kêu gọi giúp đỡ trên và phân bổ 350.000 USD từ quỹ khẩn cấp của tổ chức cho các di tích lịch sử bị hư hại ở quốc gia bị lũ lụt tàn phá bởi lũ lụt.

Ngân sách sẽ được chuyển đến Moenjodaro và các địa điểm khác - bao gồm bảo tàng dân gian và thủ công Sehwan, Bảo tàng Amri và các di tích lịch sử ở Makli. Mặc dù số tiền này ít hơn nhiều so với chi phí cần thiết để sửa chữa và bảo trì toàn bộ khu di tích, song nó có thể chi trả cho những nhiệm vụ khẩn cấp. Trong khi đó, UNESCO và Bộ Văn hóa, Du lịch & Khảo cổ đang cân nhắc các biện pháp tốt nhất.

Đáng buồn thay, những nhà bảo tồn khu di tích Moenjodaro từ lâu đã dự đoán rằng lũ lụt có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng cho khu vực này. Giới chức bang Singh – địa phương được giao nhiệm vụ bảo tồn Moenjodaro – cũng đã nhấn mạnh vấn đề này trước đó và cảnh báo vụ vỡ đập ở thượng nguồn sẽ gây ra thiệt hại thảm khốc.

Moenjodaro là di tích lịch sử và kiến trúc có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Khu di tích này được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới vào năm 1980. Theo tổ chức này, Moenjodaro “là minh chứng đặc biệt của nền văn minh lưu vực sông Ân, là thành phố được quy hoạch cổ xưa nhất trên tiểu lục địa Ấn Độ”.

Trong thời điểm hưng thịnh, thành phố này là khu đô thị sầm uất, có chợ, nhà tắm công cộng, hệ thống thoát nước và một bảo tháp Phật giáo, hầu hết được xây bằng gạch nung.

Giới chức bày tỏ lo ngại Moenjodaro có thể được thêm vào danh sách các di tích bị đe dọa của UNESCO - những di tích lịch sử có nguy cơ bị hủy hoại nghiêm trọng. Các di tích nằm trong danh sách này bao gồm Vườn quốc gia Everglades của Florida (Mỹ) - nơi đang đối mặt với những thách thức môi trường lớn và thành phố Liverpool (Anh) - nơi đang đứng trước nguy cơ bị đô thị hóa nhanh chóng.