Mức sinh - thông tin đầu vào cho việc xây dựng và thực hiện các chính sách về dân số và phát triển
GiadinhNet - "Nhận định mức sinh là thông tin đầu vào cho việc xây dựng và thực hiện các chính sách về dân số và phát triển là chính xác vì mức sinh là nhận tố tác động ảnh hưởng trực tiếp đến qui mô dân số" - TS Nguyễn Quốc Anh, nguyên Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu thông tin và dữ liệu dân số, Tổng cục Dân số - KHHGĐ cho biết.
Thông tin đầu vào cho việc xây dựng các chính sách về dân số và phát triển
Theo TS Nguyễn Quốc Anh, trong giai đoạn trước đây chính sách DS-KHHGĐ của chúng ta tập trung vào giảm sinh tức tập trung giải quyết vấn đề quy mô dân số. "Như bài viết của cố thủ tướng Phạm Văn Đồng đã nêu, nếu chúng ta thực hiện tốt từ sớm công tác DS-KHHGĐ, dân số nước ta khoảng 50 triệu người thì biết bao vấn đề kinh tế xã hội sẽ được giải quyết thuận lợi hơn nhiều" - TS Quốc Anh nói.
Theo các nhà nhân khẩu học, mức sinh là thông tin đầu vào cho việc xây dựng các chính sách về dân số và phát triển vì mọi chính sách, kế hoạch đều phải tính đến yếu tố dân số. Chính vì vậy Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định số 771/ QĐ-TTg ngày 25 tháng 5 năm 2021 ban hành Quy định về lồng ghép các yếu tố dân số vào chiến lược, kế hoạch, chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội của cả nước, từng vùng, từng ngành, từng địa phương.

Mức sinh là thông tin đầu vào cho việc xây dựng và thực hiện các chính sách về dân số và phát triển. Ảnh minh họa
Như vậy, chúng ta thấy rõ ràng rằng, mức sinh là thông tin đầu vào cho việc xây dựng và thực hiện các chính sách về dân số và phát triển. Điều này được khẳng định rõ qua hệ thống các văn bản chỉ đạo thực hiện Nghị quyết số 21/ NQ/TW kỳ họp lần thứ 6 của Ban chấp hành TW khóa XII về Công tác dân số trong tình hình mới.
Việc điều chỉnh mức sinh hợp lý có ý nghĩa rất lớn khi tốc độ già hoá dân số ở nước ta đang rất nhanh và thuộc top đầu của thế giới. Mức sinh tác động và có mối liên quan chặt chẽ tới các thành tố già hóa dân số: Tỷ số phụ thuộc trẻ em, Tỷ số phụ thuộc người già và Tỷ số phụ thuộc chung. Nếu giải quyết tốt việc điều chỉnh mức sinh hợp lý thì Tỷ số phụ thuộc trẻ sẽ ổn định và giảm nhưng không quá nhanh, điều này dẫn đến Tỷ số phụ thuộc người già tăng lên nhưng cũng không tăng quá nhanh và Tỷ số phụ thuộc chung cũng không giảm quá nhanh. Như vậy tốc độ già hóa dân số vẫn sẽ tăng nhưng sẽ bình thường theo qui luật phát triển tự nhiên và dân số Việt Nam sẽ có dân số già chậm lại.
Góp phần làm giảm tốc độ già hoá dân số
Minh chứng qua kết quả của 3 cuộc tổng điều tra dân số gần đây cho thấy: Tỷ số phụ thuộc trẻ em từ 54,2 (1999) giảm nhanh xuống 35,4 (2009) nhưng ổn định ở 35,7 (2019); Tỷ số phụ thuộc người già từ 9,4 (1999) ổn định ở mức 9,3 (2009) nhưng tăng lên 11,3 (2019); Tỷ số phụ thuộc chung từ 63,6 (1999) giảm nhanh xuống 44,7 (2009) và ổn định ở 44,1 (2019); Tuy nhiên chúng ta cũng thấy quá trình chuyển đổi dân số cần có một khoảng thời gian nhất định.
"Như vậy việc điều chỉnh mức sinh hợp lý có ý nghĩa rất lớn và sẽ phần nào làm giảm tốc độ già hoá dân số ở nước ta đang rất nhanh và thuộc top đầu của thế giới" - TS Quốc Anh nhận định. Quy luật chuyển đổi dân số sẽ theo tự nhiên tức trải qua từng giai đoạn quá độ nhân khẩu học như: Từ cơ cấu dân số trẻ đến cơ cấu dân số vàng và sau đó mới chuyển tiếp đến cơ cấu dân số già. Không như hiện nay cơ cấu dân số Việt Nam đang là cơ cấu dân số vàng (bắt đầu 2007) nhưng cũng đã bước vào cơ cấu dân số già hóa (bắt đầu 2011).
Phong tục truyền thống ở Việt Nam có câu, "trẻ cậy cha, già cậy con" như vậy khi còn trẻ con rất cần được sự nuôi dưỡng, chăm sóc của cha/mẹ. Nhưng khi về già trong điều kiện kinh tế còn khó khăn thì cha mẹ già lại rất cần sự chăm sóc của con/cháu. Như vậy khi chính sách an sinh xã hội, chăm lo cho tuổi già chưa tốt thì mọi sự chăm sóc đều dựa vào gia đình và đối tượng chính là con/cháu. Điều này sẽ dẫn đến sinh nhiều con với quan niệm "Thêm con - Thêm của".
TS Quốc Anh cũng cho hay: Nếu chúng ta phát triển được hệ thống chính sách an sinh xã hội, bảo trợ xã hội tốt, đầy đủ thì gánh nặng chăm sóc người cao tuổi không tập trung vào gia đình (con/cháu) mà được chia sẻ bởi hệ thống xã hội của cộng đồng, nhà nước và kể cả sự tham gia của các doanh nghiệp thì việc sinh hợp lý (mức sinh thay thế), quy mô gia đình nhỏ được hình thành và như vậy sẽ hình thành phong tục, nếp sống sinh ít con trong xã hội.
Mặc dù vậy để phát triển hệ thống an sinh xã hội tốt, đầy đủ ở nước ta cần có thời gian nhất định vì nước ta vẫn còn là nước có mức thu nhập trung bình thấp, điều kiện kinh tế còn khó khăn. Người cao tuổi ở nông thôn không có lương hưu, không có tích lũy, . . . như các nhà nghiên cứu đã đánh giá, dân số Việt Nam "già khi chưa giầu", nên vấn đề an sinh xã hội cho người cao tuổi ở Việt Nam cũng còn nhiều thách thức.
"Các chính sách an sinh xã hội, chăm lo cho tuổi già của chúng ta tốt, đầy đủ, thì sẽ tác động đến mức sinh hợp lý (đạt mức sinh thay thế) để ổn định cuộc sống, phát triển kinh tế gia đình hòa nhập với phát triển kinh tế - xã hội đất nước" - TS Nguyễn Quốc Anh nhấn mạnh.

Thuốc dùng trong điều trị xuất tinh ngược dòng
Dân số và phát triển - 7 giờ trướcXuất tinh ngược dòng là một nguyên nhân quan trọng gây vô sinh ở nam giới. Việc điều trị sớm, đúng cách sẽ mang lại cơ hội có con cho bệnh nhân.

Người cao tuổi không ăn cơm, hại nhiều hơn lợi
Dân số và phát triển - 1 ngày trướcViệc loại bỏ cơm khỏi khẩu phần ăn có thể gây hại cho sức khỏe người cao tuổi, dẫn đến thiếu năng lượng, suy dinh dưỡng, rối loạn đường huyết và nhiều hệ lụy khác.

Có nên ngừng cho con bú khi trẻ bắt đầu mọc răng không?
Dân số và phát triển - 2 ngày trướcNhiều bà mẹ lo lắng rằng khi con mọc răng, việc bú mẹ sẽ trở nên đau đớn và nghĩ đến việc cai sữa, không cho con bú nữa. Điều đó có nên không?

Al hỗ trợ bác sĩ siêu âm phát hiện dị tật thai nhi nhanh hơn
Dân số và phát triển - 3 ngày trướcTheo kết quả một nghiên cứu mới, trí tuệ nhân tạo (AI) có thể giúp các bác sĩ siêu âm xác định bất thường nào khi siêu âm sàng lọc thai kỳ ở tuần thứ 20 nhanh gấp đôi mà không làm giảm độ chính xác của chẩn đoán.

Nhiễm trùng đường tiết niệu ở nam giới dễ nhầm với bệnh lây truyền qua đường tình dục
Dân số và phát triển - 4 ngày trướcMặc dù nam giới ít bị nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI) hơn phụ nữ nhưng đây cũng có thể là mối quan tâm đáng kể về sức khỏe, đặc biệt là khi không được điều trị.

4 tác hại nghiêm trọng khi phụ nữ mang thai uống phải sữa giả
Dân số và phát triển - 5 ngày trướcSữa giả không chỉ đơn giản là không có giá trị dinh dưỡng mà nó còn có thể gây hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe người dùng, đặc biệt là phụ nữ mang thai cần được chăm sóc dinh dưỡng và đảm bảo an toàn sức khỏe.

Các triệu chứng chính của bệnh Chlamydia ở phụ nữ
Dân số và phát triển - 1 tuần trướcChlamydia là một bệnh lây truyền qua đường tình dục (STI) phổ biến do nhiễm vi khuẩn Chlamydia trachomatis gây ra. Phụ nữ chủ yếu nhiễm Chlamydia khi quan hệ tình dục qua đường âm đạo, hậu môn hoặc miệng với chồng/ đối tác bị nhiễm trùng.

5 câu hỏi thường gặp về hội chứng tiền kinh nguyệt
Dân số và phát triển - 1 tuần trướcHội chứng tiền kinh nguyệt là một tập hợp các triệu chứng về thể chất, tâm lý và cảm xúc mà nhiều phụ nữ gặp phải trong khoảng thời gian 1 - 2 tuần trước khi bắt đầu kỳ kinh nguyệt.

Cảnh báo nguy cơ đột quỵ khi lạm dụng thuốc tránh thai hàng ngày
Dân số và phát triển - 1 tuần trướcGĐXH – Theo các chuyên gia, với những trường hợp lạm dụng sử dụng thuốc tránh thai liên tục trong một thời gian quá dài, không có thời gian "nghỉ" là không đúng với hướng dẫn chuyên môn của viên uống tránh thai đường uống, có nguy cơ gây hệ lụy.

Chế độ ăn cho người bị cường kinh
Dân số và phát triển - 1 tuần trướcChế độ ăn uống khoa học, vận động thể chất đều đặn là những yếu tố quan trọng giúp chị em có sức khỏe tốt và chu kỳ kinh nguyệt ổn định.

Giao lưu trực tuyến: Chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên và tầm quan trọng của tư vấn khám sức khỏe trước khi kết hôn
Dân số và phát triểnGĐXH - Theo các chuyên gia, sức khỏe sinh sản của vị thành niên, thanh niên được coi là một trong những yếu tố quan trọng có ý nghĩa quyết định đến chất lượng dân số, chất lượng nguồn nhân lực và tương lai của giống nòi.