Mức sinh - thông tin đầu vào cho việc xây dựng và thực hiện các chính sách về dân số và phát triển
GiadinhNet - "Nhận định mức sinh là thông tin đầu vào cho việc xây dựng và thực hiện các chính sách về dân số và phát triển là chính xác vì mức sinh là nhận tố tác động ảnh hưởng trực tiếp đến qui mô dân số" - TS Nguyễn Quốc Anh, nguyên Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu thông tin và dữ liệu dân số, Tổng cục Dân số - KHHGĐ cho biết.
Thông tin đầu vào cho việc xây dựng các chính sách về dân số và phát triển
Theo TS Nguyễn Quốc Anh, trong giai đoạn trước đây chính sách DS-KHHGĐ của chúng ta tập trung vào giảm sinh tức tập trung giải quyết vấn đề quy mô dân số. "Như bài viết của cố thủ tướng Phạm Văn Đồng đã nêu, nếu chúng ta thực hiện tốt từ sớm công tác DS-KHHGĐ, dân số nước ta khoảng 50 triệu người thì biết bao vấn đề kinh tế xã hội sẽ được giải quyết thuận lợi hơn nhiều" - TS Quốc Anh nói.
Theo các nhà nhân khẩu học, mức sinh là thông tin đầu vào cho việc xây dựng các chính sách về dân số và phát triển vì mọi chính sách, kế hoạch đều phải tính đến yếu tố dân số. Chính vì vậy Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định số 771/ QĐ-TTg ngày 25 tháng 5 năm 2021 ban hành Quy định về lồng ghép các yếu tố dân số vào chiến lược, kế hoạch, chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội của cả nước, từng vùng, từng ngành, từng địa phương.

Mức sinh là thông tin đầu vào cho việc xây dựng và thực hiện các chính sách về dân số và phát triển. Ảnh minh họa
Như vậy, chúng ta thấy rõ ràng rằng, mức sinh là thông tin đầu vào cho việc xây dựng và thực hiện các chính sách về dân số và phát triển. Điều này được khẳng định rõ qua hệ thống các văn bản chỉ đạo thực hiện Nghị quyết số 21/ NQ/TW kỳ họp lần thứ 6 của Ban chấp hành TW khóa XII về Công tác dân số trong tình hình mới.
Việc điều chỉnh mức sinh hợp lý có ý nghĩa rất lớn khi tốc độ già hoá dân số ở nước ta đang rất nhanh và thuộc top đầu của thế giới. Mức sinh tác động và có mối liên quan chặt chẽ tới các thành tố già hóa dân số: Tỷ số phụ thuộc trẻ em, Tỷ số phụ thuộc người già và Tỷ số phụ thuộc chung. Nếu giải quyết tốt việc điều chỉnh mức sinh hợp lý thì Tỷ số phụ thuộc trẻ sẽ ổn định và giảm nhưng không quá nhanh, điều này dẫn đến Tỷ số phụ thuộc người già tăng lên nhưng cũng không tăng quá nhanh và Tỷ số phụ thuộc chung cũng không giảm quá nhanh. Như vậy tốc độ già hóa dân số vẫn sẽ tăng nhưng sẽ bình thường theo qui luật phát triển tự nhiên và dân số Việt Nam sẽ có dân số già chậm lại.
Góp phần làm giảm tốc độ già hoá dân số
Minh chứng qua kết quả của 3 cuộc tổng điều tra dân số gần đây cho thấy: Tỷ số phụ thuộc trẻ em từ 54,2 (1999) giảm nhanh xuống 35,4 (2009) nhưng ổn định ở 35,7 (2019); Tỷ số phụ thuộc người già từ 9,4 (1999) ổn định ở mức 9,3 (2009) nhưng tăng lên 11,3 (2019); Tỷ số phụ thuộc chung từ 63,6 (1999) giảm nhanh xuống 44,7 (2009) và ổn định ở 44,1 (2019); Tuy nhiên chúng ta cũng thấy quá trình chuyển đổi dân số cần có một khoảng thời gian nhất định.
"Như vậy việc điều chỉnh mức sinh hợp lý có ý nghĩa rất lớn và sẽ phần nào làm giảm tốc độ già hoá dân số ở nước ta đang rất nhanh và thuộc top đầu của thế giới" - TS Quốc Anh nhận định. Quy luật chuyển đổi dân số sẽ theo tự nhiên tức trải qua từng giai đoạn quá độ nhân khẩu học như: Từ cơ cấu dân số trẻ đến cơ cấu dân số vàng và sau đó mới chuyển tiếp đến cơ cấu dân số già. Không như hiện nay cơ cấu dân số Việt Nam đang là cơ cấu dân số vàng (bắt đầu 2007) nhưng cũng đã bước vào cơ cấu dân số già hóa (bắt đầu 2011).
Phong tục truyền thống ở Việt Nam có câu, "trẻ cậy cha, già cậy con" như vậy khi còn trẻ con rất cần được sự nuôi dưỡng, chăm sóc của cha/mẹ. Nhưng khi về già trong điều kiện kinh tế còn khó khăn thì cha mẹ già lại rất cần sự chăm sóc của con/cháu. Như vậy khi chính sách an sinh xã hội, chăm lo cho tuổi già chưa tốt thì mọi sự chăm sóc đều dựa vào gia đình và đối tượng chính là con/cháu. Điều này sẽ dẫn đến sinh nhiều con với quan niệm "Thêm con - Thêm của".
TS Quốc Anh cũng cho hay: Nếu chúng ta phát triển được hệ thống chính sách an sinh xã hội, bảo trợ xã hội tốt, đầy đủ thì gánh nặng chăm sóc người cao tuổi không tập trung vào gia đình (con/cháu) mà được chia sẻ bởi hệ thống xã hội của cộng đồng, nhà nước và kể cả sự tham gia của các doanh nghiệp thì việc sinh hợp lý (mức sinh thay thế), quy mô gia đình nhỏ được hình thành và như vậy sẽ hình thành phong tục, nếp sống sinh ít con trong xã hội.
Mặc dù vậy để phát triển hệ thống an sinh xã hội tốt, đầy đủ ở nước ta cần có thời gian nhất định vì nước ta vẫn còn là nước có mức thu nhập trung bình thấp, điều kiện kinh tế còn khó khăn. Người cao tuổi ở nông thôn không có lương hưu, không có tích lũy, . . . như các nhà nghiên cứu đã đánh giá, dân số Việt Nam "già khi chưa giầu", nên vấn đề an sinh xã hội cho người cao tuổi ở Việt Nam cũng còn nhiều thách thức.
"Các chính sách an sinh xã hội, chăm lo cho tuổi già của chúng ta tốt, đầy đủ, thì sẽ tác động đến mức sinh hợp lý (đạt mức sinh thay thế) để ổn định cuộc sống, phát triển kinh tế gia đình hòa nhập với phát triển kinh tế - xã hội đất nước" - TS Nguyễn Quốc Anh nhấn mạnh.

Rùng mình trước tác hại của dung dịch vệ sinh phụ nữ không đạt chuẩn: BS 30 năm kinh nghiệm lên tiếng cảnh báo!
Dân số và phát triển - 14 giờ trướcKhông chỉ gây mất cân bằng hệ vi sinh vùng kín, tạo điều kiện cho vi khuẩn, nấm tấn công, dung dịch vệ sinh phụ nữ không đạt chuẩn còn đáng sợ cỡ này...

14 năm sống như con gái, đi khám sản phụ khoa mới biết là con trai
Dân số và phát triển - 1 ngày trước14 năm để tóc dài, vui chơi cùng các bạn nữ, Ngọc Linh không ngờ bản thân lại là "nam nhi". Sự thật khiến em sốc, không dễ chấp nhận.

Bộ Y tế khuyến cáo người dân đeo khẩu trang nơi công cộng để phòng chống dịch COVID-19
Dân số và phát triển - 1 ngày trướcGĐXH - Những ngày gần đây, thông tin số ca COVID-19 gia tăng tại Thái Lan khiến nhiều người lo ngại về đợt dịch bùng phát mới và có nguy cơ lây lan sang các nước trong khu vực, trong đó có Việt Nam.

Bắc Giang: Đa dạng hình thức truyền thông chăm sóc sức khỏe sinh sản, nâng cao chất lượng dân số
Dân số và phát triển - 1 ngày trướcGĐXH - Với phương châm “đi từng ngõ, gõ từng nhà”, chiến dịch truyền thông lồng ghép cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình được cơ quan chuyên môn của tỉnh, các địa phương tại Bắc Giang thực hiện đồng bộ, hiệu quả.

Trẻ dễ mắc các vấn đề sức khỏe tâm thần trong mùa thi, phòng ngừa như thế nào?
Dân số và phát triển - 2 ngày trướcCứ mỗi mùa thi đến, số trẻ gặp các vấn đề về sức khỏe tâm thần lại gia tăng. Vậy đâu là nguyên nhân dẫn đến tình trạng này? Cách phòng tránh các vấn đề sức khỏe tâm thần trong mùa thi như thế nào?

Trẻ có nguy cơ tăng huyết áp nếu mẹ bị béo phì, đái tháo đường và tăng huyết áp khi mang thai
Dân số và phát triển - 3 ngày trướcNgày càng có nhiều bằng chứng cho thấy tình trạng sức khỏe của bà mẹ khi mang thai có ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe sau này của trẻ. Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng, nếu mẹ bị béo phì, đái tháo đường và tăng huyết áp khi mang thai thì em bé cũng có thể bị tăng huyết áp.

Nhận diện các triệu chứng viêm âm đạo thường gặp
Dân số và phát triển - 4 ngày trướcViêm âm đạo là vấn đề sức khỏe quen thuộc ảnh hưởng đến nhiều phụ nữ, đặc biệt chị em trong độ tuổi sinh sản. Việc trang bị kiến thức để nhận diện sớm các tín hiệu bất thường và chủ động áp dụng các biện pháp phòng ngừa giúp bảo vệ sức khỏe phụ khoa.

Ra máu âm đạo bất thường có phải là dấu hiệu mắc ung thư cổ tử cung?
Dân số và phát triển - 5 ngày trướcRa máu âm đạo bất thường là tình trạng chảy máu xảy ra ngoài chu kỳ kinh nguyệt bình thường của phụ nữ. Đây là một trong những dấu hiệu phổ biến nhất cho thấy có thể có nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung.

5 loại thực phẩm giúp lão hóa khỏe mạnh và minh mẫn hơn
Dân số và phát triển - 6 ngày trướcCó một tuổi già khỏe mạnh và trí óc còn minh mẫn là ước muốn của mọi người. Lối sống và dinh dưỡng là yếu tố góp phần quan trọng giúp chúng ta đạt được điều đó. Các nhà khoa học đã phát hiện ra một số loại thực phẩm có lợi cho quá trình lão hóa khỏe mạnh ở con người.

4 dấu hiệu cảnh báo ung thư vú phụ nữ không nên bỏ qua
Dân số và phát triển - 1 tuần trướcMặc dù không phải tất cả những bất thường ở vú đều là ung thư nhưng việc nhận biết sớm các dấu hiệu nghi ngờ là rất quan trọng, điều này góp phần vào khả năng điều trị thành công và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Giao lưu trực tuyến: Chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên và tầm quan trọng của tư vấn khám sức khỏe trước khi kết hôn
Dân số và phát triểnGĐXH - Theo các chuyên gia, sức khỏe sinh sản của vị thành niên, thanh niên được coi là một trong những yếu tố quan trọng có ý nghĩa quyết định đến chất lượng dân số, chất lượng nguồn nhân lực và tương lai của giống nòi.