Hà Nội
23°C / 22-25°C

Sự thực về "bói chén" kiểu Tây

Thứ tư, 12:28 09/07/2014 | Bốn phương

Bàn cầu cơ hoạt động do chính người chơi, dù họ có phủ định như thế nào đi nữa.

Sự thực về "bói chén" kiểu Tây 1
 
Trong những năm gần đây, bàn cầu cơ lại nổi tiếng một phần là do bất ổn kinh tế và chiếc bảng trở nên hữu dụng khi mở đầu cho các bộ phim. Nó xuất hiện trong 2 phần phim Hiện tượng siêu nhiên, rồi nhiều tập phim trong các phim truyền hình nổi tiếng của Mỹ như Breaking Bad, Castle, Rizzoli & Isles và nhiều chương trình thực tế liên quan đến các hiện tượng siêu nhiên. Ở trung tâm mua sắm thì bán những bộ quần áo nội y in hình bàn cầu cơ, và thậm chí có cả một ứng dụng điện thoại bàn cầu cơ .
 
Năm 2013, Hasbro cho ra mắt một phiên bản “kỳ bí hơn” để thay thế phiên bản cũ bị gắn với thế giới đen tối quá nhiều. Sau đó, ông cũng đã bán bản quyền sản xuất phiên bản cũ cho công ty khác. Năm 2012, có thông tin rằng hãng phim Universal sẽ sản xuất một bộ phim liên quan đến bàn cầu cơ, nhưng phía Hasbro thì không hề lên tiếng xác định.
 
Cơ chế hoạt động của chiếc bàn "biết nói"
 
Sự thực về "bói chén" kiểu Tây 2

Người ta vẫn luôn tự hỏi bàn cầu cơ hoạt động như nào?

Theo như các nhà khoa học thì bàn cầu cơ chẳng bị linh hồn hay ác quỷ nào điều khiển cả. Khả năng cao là nó hoạt động do chính người chơi, dù họ có phủ định như thế nào đi nữa. Theo một nghiên cứu về trí não con người hơn 160 năm thì bàn cầu cơ hoạt động theo quy tắc ảnh hưởng của ý niệm.
 
Năm 1852, nhà vật lí học và sinh lí học William Benjamin Carpenter đã công bố nghiên cứu tại Viện nghiên cứu hoàng gia Anh rằng có những chuyển động do cơ thể tác động mà cá nhân người đó không hề biết hay muốn làm (ví dụ như việc bạn khóc khi xem một bộ phim buồn).

Gần như ngay lập tức, các nhà nghiên cứu khác phát hiện ra ảnh hưởng của ý niệm trong những hiện tượng siêu nhiên nổi tiếng trước đây.

Năm 1853, nhà hóa học, vật lí học Michael Faraday đã bị hấp dẫn bởi những chiếc bàn tự quay, và thực hiện một loạt thí nghiệm chứng minh rằng chuyển động của chiếc bàn là do ảnh hưởng của ý niệm của người tham gia.

Ảnh hưởng của ý niệm ngày càng được công nhận. Theo giáo sư Chris French, giáo sư tâm lí học và tâm lí học di thường tại viện Goldsmiths thuộc Đại học Luân Đôn, giải thích: “Nó khiến người ta tin rằng những chuyển động đó do thế lực bên ngoài tác động nhưng thực tế thì không phải.”

Những thiết bị khác như que dò, hay gần đây nhất là bộ dò bom giả được nhiều chính phủ quốc tế và cơ sở quân đội ưa chuộng, đều hoạt động theo những phản xạ tự nhiên này. Ông nói: “Cơ chế hoạt động của những thứ như que dò, bàn cầu cơ, quả lắc, những chiếc bàn nhỏ, đều bị ảnh hưởng lớn dù lực tác dụng vào rất nhỏ.”

Những chiếc mũi tên chỉ đường trên bàn cầu cơ đều được sản xuất rất hợp với cái bảng. Trước đây là một miếng gỗ mỏng với bánh xe, còn ngày nay là nhựa với những chiếc chân nhỏ để di chuyển thoải mái trên chiếc bảng.
 
Khi dùng bàn cầu cơ, không chỉ một cá nhân không nhận ra chuyển động do mình tác động mà cả nhóm đều không nhận ra, và như thế dường như mũi tên chuyển động là do tác động bên ngoài. Trong nhiều trường hợp, chính người tham gia cũng mong chiếc bảng thần kỳ hay bí ẩn như thế.
 
Niềm tin của con người với bàn cầu cơ
 
Sự thực về "bói chén" kiểu Tây 3

Nhưng nếu như bàn cầu cơ không đem đến những câu trả lời của bề trên, thì đó là gì?

Các nhà nghiên cứu ở Phòng nghiên cứu nhận thức bằng mắt thuộc trường Đại học British Columbia cho biết chiếc bảng có thể là thí nghiệm chỉ ra cách thức trí não con người xử lí thông tin các mức độ khác nhau.
 
Ý tưởng rằng trí não xử lí thông tin ở các mức độ khác nhau không hề mới, mà thậm chí cách chia các mức độ vẫn còn gây tranh cãi: Tỉnh táo, không tỉnh táo, tiềm thức, có trước trong ý thức, trí não của xác sống là những mức độ vẫn được chia cho đến hiện tại và dĩ nhiên có người ủng hộ và người phản đối. Nói một cách đơn giản thì chúng ta sẽ xét hai mức là tỉnh táo – khi mà bạn biết bạn đang làm gì và không tỉnh táo – những suy nghĩ tự nhiên.

Hai năm trước, giáo sư tâm lí học và khoa học máy tính, Ron Rensink cùng Hélène Gauchou, nghiên cứu sinh tiến sĩ ngành tâm lí học và Sidney Fels, giáo sư ngành điện tử máy tính, cùng nghiên cứu xem chuyện gì xảy ra khi mọi người cùng ngồi chơi bàn cầu cơ.

Fels cho biết ý kiến đó nảy ra sau khi anh tổ chức một bữa tiệc Halloween với chủ đề bói toán và anh phải giải thích cho vài sinh viên cách hoạt động của bàn cầu cơ.

Fels vừa cười vừa nói: “Họ cứ hỏi tôi là phải bỏ pin vào đâu.

Sau khi giải thích cho sinh viên một cách kì bí theo không khí Halloween không nhắc đến Ảnh hưởng của ý niệm, anh để cho sinh viên tự mình dùng chiếc bảng. Vài giờ sau, anh trở lại, thấy họ vẫn ngồi đó và hoảng sợ.

Vài ngày sau, Fels kể rằng anh cùng Rensink cùng vài người nữa bắt đầu bàn luận về bàn cầu cơ. Họ đều nghĩ rằng chiếc bảng có thể là thí nghiệm đặc biệt để kiểm tra những kiến thức về tiềm thức, và để xem có đúng là những hành động do ý niệm là do tiềm thức quyết định không.

Rensink nói: “Đó là một trong những thí nghiệm chúng tôi nghĩ sẽ không được gì mà sau đó lại hoạt động một cách hoàn hảo.”
 
Theo Smithsonianmag/Khám 
thuytrangthuviec
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Thực tế lạnh lùng: Thảm kịch phơi bày mối nguy hiểm của livestream cực đoan

Thực tế lạnh lùng: Thảm kịch phơi bày mối nguy hiểm của livestream cực đoan

Chuyện đó đây - 3 giờ trước

Hàng trăm người đổ xô đến dựng lều sinh sống ở nơi khắc nghiệt bậc nhất, để đổi lấy tiền donate của người xem livestream.

Thái Lan tăng sản xuất thuốc kháng vi rút ứng phó COVID-19 bùng phát

Thái Lan tăng sản xuất thuốc kháng vi rút ứng phó COVID-19 bùng phát

Bốn phương - 14 giờ trước

Các chuyên gia Thái Lan trấn an rằng COVID-19 đã trở thành một bệnh theo mùa và ít nghiêm trọng hơn, với ít ca tử vong hơn.

Vật thể rơi xuống Nam Cực làm thay đổi lịch sử Trái Đất

Vật thể rơi xuống Nam Cực làm thay đổi lịch sử Trái Đất

Chuyện đó đây - 14 giờ trước

Thành phần của một tảng đá không gian đã tiết lộ cách mà khả năng tồn tại sự sống của Trái Đất được ấn định hàng tỉ năm trước.

Khuôn mặt người thứ hai bất ngờ xuất hiện trên Sao Hỏa: Sự im lặng đáng sợ và những câu hỏi không có lời đáp!

Khuôn mặt người thứ hai bất ngờ xuất hiện trên Sao Hỏa: Sự im lặng đáng sợ và những câu hỏi không có lời đáp!

Chuyện đó đây - 22 giờ trước

Tháng 4 năm 2025, tàu thăm dò Curiosity của NASA đã gửi về một bức ảnh mà chỉ trong vài phút đã đặt ra những câu hỏi sâu xa về nguồn gốc, lịch sử và cả tương lai của sự sống trong vũ trụ.

Trở về Trái đất sau gần 1 năm ở ngoài không gian, trái tim của phi hành gia có sự thay đổi gây sốc

Trở về Trái đất sau gần 1 năm ở ngoài không gian, trái tim của phi hành gia có sự thay đổi gây sốc

Tiêu điểm - 1 ngày trước

Kết quả kiểm tra sau khi phi hành gia trở về nhà đã mở ra nhiều vấn đề đáng chú ý.

Quét laser, 6 kho báu kỳ lạ hiện ra trên 'đồi rượu vang'

Quét laser, 6 kho báu kỳ lạ hiện ra trên 'đồi rượu vang'

Chuyện đó đây - 1 ngày trước

Hơn 900 hiện vật có niên đại từ 1.500-3.400 năm đã được thu hồi từ các kho báu ẩn mình trên một ngọn đồi đơn độc ở Hungary

Bức ảnh triệu view chứng minh người Nhật tinh tế nhất thế giới

Bức ảnh triệu view chứng minh người Nhật tinh tế nhất thế giới

Tiêu điểm - 1 ngày trước

Bức hình này đã lan truyền trên X.

Loài động vật quý hiếm bậc nhất hành tinh, tuyệt chủng cách đây 70 triệu năm bất ngờ tái xuất ở nơi rất gần Việt Nam

Loài động vật quý hiếm bậc nhất hành tinh, tuyệt chủng cách đây 70 triệu năm bất ngờ tái xuất ở nơi rất gần Việt Nam

Tiêu điểm - 2 ngày trước

Một loài cá xuất hiện trước cả loài khủng long gần đây đã xuất hiện trở lại gây bất ngờ cho khoa học.

700.000 cuộc trò chuyện hé lộ bí mật bất ngờ: Một AI đang có “lương tâm riêng” và sẵn sàng cãi lại người dùng

700.000 cuộc trò chuyện hé lộ bí mật bất ngờ: Một AI đang có “lương tâm riêng” và sẵn sàng cãi lại người dùng

Chuyện đó đây - 2 ngày trước

Với các tổ chức đang đánh giá AI cho ứng dụng thực tế, nghiên cứu của Anthropic mang đến nhiều cảnh báo

Tại sao phải mở tấm che cửa sổ khi máy bay cất cánh hoặc hạ cánh?

Tại sao phải mở tấm che cửa sổ khi máy bay cất cánh hoặc hạ cánh?

Tiêu điểm - 3 ngày trước

GĐXH - Lý do tiếp viên hàng không luôn yêu cầu hành khách mở tấm che cửa sổ khi máy bay chuẩn bị cất cánh và hạ cánh khiến nhiều người tò mò.

Top