Hà Nội
23°C / 22-25°C

Thu phân - khoảnh khắc diệu kỳ đánh dấu mùa thu về trên một nửa thế giới

Chủ nhật, 18:12 25/09/2022 | Bốn phương

Thu phân năm nay diễn ra vào ngày 23/9 theo giờ Việt Nam, là khoảnh khắc đánh dấu sự bắt đầu của mùa thu tại Bắc bán cầu.

Tuyết rơi dầy đặc bất thường giữa mùa Thu ở miền Bắc nước MỹTuyết rơi dầy đặc bất thường giữa mùa Thu ở miền Bắc nước Mỹ

Từ đêm 29/9 tới rạng sáng 30/9 (giờ Việt Nam), các vùng đồi núi phía Bắc nước Mỹ trải qua hình thái thời tiết bất thường của mùa Đông dù mới chỉ vừa bước vào mùa Thu khiến một số nơi chứng kiến tuyết rơi dày tới 121cm, bang Montana thậm chí phải tuyên bố tình trạng khẩn cấp để dọn dẹp các tuyến phố bị tắc nghẽn.

Chỉ có 2 thời điểm trong năm mà về mặt kỹ thuật, độ dài ngày và đêm gần như hoàn toàn tương đương trên khắp hành tinh, đó là xuân phân và thu phân.

Thu phân năm nay sẽ diễn ra vào ngày 23/9. Trái ngược với suy nghĩ của nhiều người, thu phân không phải một ngày, mà là một khoảnh khắc - 9h04 tối 22/9 giờ miền Đông Hoa Kỳ, hay 8h04 sáng 23/9 tại Hà Nội. Đây là thời khắc đánh dấu sự giao thời về thiên văn giữa mùa hè sang thu ở Bắc bán cầu và từ mùa đông sang xuân ở Nam bán cầu.

Chuyện gì xảy ra vào thu phân?

Thu phân là điểm chính giữa của khoảng thời gian giữa ngày dài nhất và ngắn nhất trong năm, thường rơi vào 22 hoặc 23/9. Về mặt kỹ thuật, thu phân không phải là một sự kiện kéo dài suốt một ngày như nhiều người nghĩ, mà là một thời điểm ngắn ngủi khi tia sáng Mặt Trời vuông góc với xích đạo Trái Đất.

Thu phân - khoảnh khắc diệu kỳ đánh dấu mùa thu về trên một nửa thế giới - Ảnh 2.

Xuân phân và thu phân là 2 thời điểm tia sáng Mặt Trời vuông góc với xích đạo.

Tương tự như xuân phân mỗi tháng 3, đây là thời điểm mà ngày và đêm gần như cân bằng và đều dài 12 tiếng trên khắp hành tinh. Ở Bắc bán cầu, độ dài của ngày sẽ giảm dần cho tới đông chí, khi tia sáng Mặt Trời vuông góc với chí tuyến Nam - với thời gian xuất hiện trên bầu trời Bắc bán cầu là ngắn nhất.

Việc suy giảm ánh sáng Mặt Trời vào mùa thu cho đến đầu đông là lý do chính khiến lá cây chuyển vàng, đỏ và rụng dần.

Thu phân - khoảnh khắc diệu kỳ đánh dấu mùa thu về trên một nửa thế giới - Ảnh 3.

Ngoài ra, địa điểm Mặt Trời mọc và lặn vào thu phân sẽ ở chính đông và chính tây mọi nơi trên Trái Đất, trừ 2 cực. Từ giờ đến đông chí, vị trí bình minh và hoàng hôn sẽ lệch dần về chân trời phía nam.

Độ dài của ngày và đêm vào thu phân

Mặc dù theo lý thuyết đây là thời điểm độ dài ngày và đêm cân bằng nhất trong năm ở cả địa cầu, trên thực tế sự cân bằng đó không phải là hoàn hảo, trọn vẹn 12h. Một chi tiết thú vị là từ "equinox" (điểm phân trong tiếng Anh) có từ gốc là aequus (cân bằng) + nox (đêm) trong tiếng Latin.

Thu phân - khoảnh khắc diệu kỳ đánh dấu mùa thu về trên một nửa thế giới - Ảnh 4.

"Equilux" là thời điểm độ dài ngày và đêm gần nhau nhất theo định nghĩa của con người.

Lấy ví dụ, Thủ đô Washington của Mỹ sẽ có ngày dài 12 tiếng và 8 phút vào ngày 23/9 - ngày đầu tiên của mùa thu. Thời điểm cân bằng thực sự hay "equilux", khi bình minh và hoàng hôn cách nhau gần đúng 12 tiếng nhất, sẽ diễn ra muộn hơn vài ngày và càng xa 23/9 khi càng gần xích đạo.

Lý do mà ngày vẫn dài hơn một chút vào ngày thu phân một phần đến từ cách đo chiều dài ngày mà con người đang áp dụng. Theo định nghĩa, ban ngày là thời điểm giữa bắt đầu của bình minh và kết thúc của hoàng hôn.

Mặt Trời xuất hiện trên bầu trời với hình dạng một quầng sáng chứ không phải một điểm toán học. Định nghĩa của bình minh cho biết nó bắt đầu ngay khoảnh khắc viền trên của "quả cầu lửa" xuất hiện tại đường chân trời.

Thu phân - khoảnh khắc diệu kỳ đánh dấu mùa thu về trên một nửa thế giới - Ảnh 5.

Bình minh bắt đầu ngay khoảnh khắc Mặt Trời "nhú" khỏi đường chân trời.

Trong khi đó, hoàng hôn chỉ kết thúc một khi viền trên của Mặt Trời cũng đã hoàn toàn biến mất dưới đường chân trời. Theo cách quan sát này, sẽ có độ lệch do hình dạng hình học của Mặt Trời do mắt thấy gây ra việc độ dài ngày lớn hơn theo định nghĩa. Mặc dù vậy, độ lệch này chỉ là vài phút.

Lý do thứ hai mà ngày dài hơn một chút là bởi khí quyển Trái Đất có thể khúc xạ ánh sáng Mặt Trời. Điều này cho phép chúng ta vẫn có thể quan sát được "quả cầu lửa" kể cả khi về mặt kỹ thuật nó đang ở dưới đường chân trời. Độ khúc xạ lại phụ thuộc vào áp suất không khí và nhiệt độ.

Theo chuyên trang Space, khi chúng ta nhìn thấy quả cầu lửa màu cam xuất hiện ngang đường chân trời, đó thực ra là ảo ảnh quang học, thực ra Mặt Trời đã đi qua đường chân trời vào thời khắc đó rồi.

Ngoài ra, càng đi xa về phương Bắc thì tốc độ ngày trở nên ngắn đi càng nhanh. Tại Washington, mỗi ngày sẽ ngắn đi 2 phút rưỡi cho tới đông chí, trong khi ở Miami con số đó là 90 giây. Nói cách khác, càng xa xích đạo, khác biệt giữa ngày và đêm từ thời điểm này đến đầu đông sẽ ngày càng lớn.

Bãi biển độc đáo ở Trung Quốc bình thường trong xanh nhưng đến mùa thu chuyển màu đỏ sặc sỡ đẹp mê hồnBãi biển độc đáo ở Trung Quốc bình thường trong xanh nhưng đến mùa thu chuyển màu đỏ sặc sỡ đẹp mê hồn

Trên thực tế, màu đỏ rực của bãi biển này không phải do cát hay phù sa như nhiều người tưởng.

Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
27 năm tìm kiếm cô gái từng cứu đời mình, người đàn ông khóc không thành tiếng trong ngày gặp lại cố nhân

27 năm tìm kiếm cô gái từng cứu đời mình, người đàn ông khóc không thành tiếng trong ngày gặp lại cố nhân

Chuyện đó đây - 8 giờ trước

Người đàn ông 37 tuổi đã quỳ gối tại hiện trường nhận thân nhân, ôm người phụ nữ mà khóc trong tức tưởi trong khi hai người không hề có bất kỳ mối quan hệ nào. Chuyện gì đã xảy ra?

Lão nông đào trúng chiếc thìa liền mang về xúc cám cho lợn, trưởng thôn nhìn thấy thì hô hoán: 'Phải báo chính quyền ngay!'

Lão nông đào trúng chiếc thìa liền mang về xúc cám cho lợn, trưởng thôn nhìn thấy thì hô hoán: 'Phải báo chính quyền ngay!'

Chuyện đó đây - 16 giờ trước

Lão nông dân không biết rằng, món đồ mà ông nhặt được chính là di vật lịch sử cần được bảo vệ và lưu giữ.

90 giây trước thảm kịch tàu hàng đâm sập cầu ở Mỹ

90 giây trước thảm kịch tàu hàng đâm sập cầu ở Mỹ

Tiêu điểm - 19 giờ trước

Một nhân viên điều phối đã phát hiện ra và kịp yêu cầu ngừng lưu thông trên cầu Francis Scott Key trước khi con tàu đâm sập một phần cầu, nhưng không kịp để sơ tán đội công nhân đang sửa cầu.

Chàng tiên cá bỗng hot rần rần tại Trung Quốc, thành hiện tượng sau một đêm nhờ vũ điệu lắc bụng 'bằng cả tính mạng' khiến dân mạng cười ngất

Chàng tiên cá bỗng hot rần rần tại Trung Quốc, thành hiện tượng sau một đêm nhờ vũ điệu lắc bụng 'bằng cả tính mạng' khiến dân mạng cười ngất

Chuyện đó đây - 21 giờ trước

Màn trình diễn độc đáo của chàng tiên cá này hiện đang được lan truyền nhanh chóng trên các trang MXH tại Trung Quốc.

Hai phụ nữ Mỹ 'bẫy' nhân viên ngân hàng, đưa thi thể cụ ông 80 tuổi đến rút tiền

Hai phụ nữ Mỹ 'bẫy' nhân viên ngân hàng, đưa thi thể cụ ông 80 tuổi đến rút tiền

Tiêu điểm - 1 ngày trước

Truyền thông Mỹ đưa tin hai phụ nữ ở bang Ohio phải đối mặt với các cáo buộc liên quan đến một vụ trộm kỳ lạ, trong đó họ được cho là chở một người đàn ông đã chết đến ngân hàng để rút 900 đô la từ tài khoản của người này.

Cận cảnh tàu hàng đâm sập cầu Mỹ khiến 6 người thiệt mạng, Tổng thống Biden nhận định đây không phải hành động cố ý

Cận cảnh tàu hàng đâm sập cầu Mỹ khiến 6 người thiệt mạng, Tổng thống Biden nhận định đây không phải hành động cố ý

Bốn phương - 1 ngày trước

GĐXH - Tàu hàng đâm trúng dầm cầu Francis Scott Key ở thành phố Baltimore, bang Maryland, khiến các nhịp cầu bị sập và nhiều phương tiện rơi xuống sông.

Ngày tàn của nghề giao đồ ăn: 'Shipper robot' xuất hiện tại Nhật Bản, có thể làm việc không ngừng nghỉ cả ngày, bất kể mưa nắng, thùng đồ chứa được 20kg

Ngày tàn của nghề giao đồ ăn: 'Shipper robot' xuất hiện tại Nhật Bản, có thể làm việc không ngừng nghỉ cả ngày, bất kể mưa nắng, thùng đồ chứa được 20kg

Tiêu điểm - 1 ngày trước

Robot sử dụng camera để di chuyển trên vỉa hè, có thể tránh chướng ngại vật, nhường đường cho người đi bộ và dừng đèn giao thông.

Nhan sắc thật của Vương Chiêu Quân được phục dựng: Xem xong liền biết vì sao nàng cung nữ này gây náo loạn lịch sử

Nhan sắc thật của Vương Chiêu Quân được phục dựng: Xem xong liền biết vì sao nàng cung nữ này gây náo loạn lịch sử

Chuyện đó đây - 1 ngày trước

1 trong tứ đại mỹ nhân Trung Hoa với vẻ đẹp “chim sa” sở hữu diện mạo thực tế như thế nào?

Tưởng gia đình nợ nần, lăn lộn đi làm trang trải, chàng trai sốc khi biết bố là 'trùm' kinh doanh, nhà giàu tới mức riêng nội thất đã 34 tỷ đồng

Tưởng gia đình nợ nần, lăn lộn đi làm trang trải, chàng trai sốc khi biết bố là 'trùm' kinh doanh, nhà giàu tới mức riêng nội thất đã 34 tỷ đồng

Chuyện đó đây - 2 ngày trước

Chàng trai trẻ Trương Tử Long, đến từ Trung Quốc không khỏi bất ngờ khi phát hiện mình là “phú nhị đại” sau nhiều năm chăm chỉ kiếm tiền.

Bộ ảnh gây sốt mạng tạo bước ngoặt cuộc đời cho cô gái khuyết tật

Bộ ảnh gây sốt mạng tạo bước ngoặt cuộc đời cho cô gái khuyết tật

Tiêu điểm - 2 ngày trước

Bỗng nhiên tỏa sáng rực rỡ trong bộ ảnh của một nhiếp ảnh gia đặc biệt, cô gái khuyết tật như được tái sinh, có dũng khí bước ra khỏi nỗi sợ hãi, tự ti của mình.

Top