Hà Nội
23°C / 22-25°C

Tử vong sơ sinh ở Việt Nam vẫn còn ở mức cao và nhiều thách thức đặt ra

Chủ nhật, 14:06 01/10/2023 | Dân số và phát triển

Việt Nam còn đối mặt với nhiều khó khăn trong giảm tỉ lệ tử vong sơ sinh và trẻ dưới 5 tuổi. Trong đó, có vấn đề thiếu trầm trọng nhân lực.

Mục tiêu giảm 1/3 số trẻ sơ sinh tử vong

Ông Trần Đăng Khoa, Phó Vụ trưởng Vụ Sức khỏe Bà mẹ trẻ em (Bộ Y tế) cho biết, công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ sơ sinh ở Việt Nam còn nhiều khó khăn. Ước tính của Liên Hợp quốc, năm 2021, cứ 1.000 trẻ sinh ra ở Việt Nam thì có gần 10 trẻ sơ sinh tử vong. Vì thế, mỗi ngày Việt Nam có 39 trẻ sơ sinh tử vong.

Không chỉ tử vong sơ sinh ở mức cao, mà chỉ số tử vong trẻ em dưới 5 tuổi ở Việt Nam ở mức 18,9/1.000, dưới 1 tuổi là 12,1/1.000 (nghĩa là cứ 1.000 trẻ dưới 5 tuổi và 1 tuổi thì lần lượt có khoảng 19 và 12 trẻ tử vong). Trong khi đó, ở nước Đông Nam Á là Thái Lan, chỉ số tử vong trẻ em dưới 5 tuổi là 8/1.000. Với các nước phát triển, tỷ số này chỉ ở mức 1-2/1.000.

Việt Nam còn rất xa với chỉ số tử vong trẻ em của các nước, nhất là ở vùng nông thôn, tỷ lệ tử vong trẻ dưới 1 tuổi cao hơn gấp 2 lần so với thành thị; ở vùng dân tộc thiểu số, chỉ số tử vong trẻ cao gấp khoảng 7 lần so với thành thị.

Tử vong sơ sinh ở Việt Nam vẫn còn ở mức cao và nhiều thách thức đặt ra - Ảnh 2.

Chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ sơ sinh ở Việt Nam dù đạt nhiều thành tựu song còn nhiều khó khăn.

Theo kết quả của Tổng Điều tra Dân số và Nhà ở 2019, tỉ lệ tử vong bà mẹ liên quan đến thai sản ở vùng dân tộc thiểu số và miền núi (DTTS&MN) vẫn cao gấp 3 lần so với cả nước, một số nhóm dân tộc thiểu số (DTTS) cao gấp 4 lần so với phụ nữ Kinh. Tỷ lệ phụ nữ DTTS từ 10 - 49 tuổi mang thai có đến cơ sở y tế khám thai năm 2019 là 88%, tăng 17,1% so với năm 2015 nhưng vẫn thấp hơn đáng kể so với tỷ lệ này của phụ nữ Kinh là hơn 99%.

Tỷ lệ phụ nữ DTTS từ 10 - 49 tuổi sinh con tại nhà và không có cán bộ chuyên môn đỡ năm 2019 chỉ còn 9,5%, giảm mạnh tới 26,8% so với năm 2015 nhưng vẫn cao hơn đáng kể so với tỷ lệ dưới 0,5% của phụ nữ Kinh. Tỷ lệ phụ nữ DTTS từ 10 - 49 tuổi sinh con tại cơ sở y tế đạt 86,4%, tăng tới 22,8% so với năm 2015, tuy nhiên vẫn thấp hơn đáng kể so với phụ nữ Kinh là trên 99%.

Đáng chú ý là mức chênh lệch giữa khu vực thành thị và khu vực nông thôn lên tới 12,8% (thành thị là 98% và nông thôn là 85,2%). Đồng thời chênh lệch giữa các vùng kinh tế - xã hội cũng khá lớn. Tây Nguyên có tỷ lệ phụ nữ DTTS từ 10-49 tuổi sinh con tại cơ sở y tế là 84,2%, thấp hơn tới 14,2% so với vùng Đồng bằng sông Cửu Long là 98,4%.

Việt Nam còn đối mặt với nhiều khó khăn trong giảm tỉ lệ tử vong sơ sinh và trẻ dưới 5 tuổi. Trong đó, có vấn đề thiếu trầm trọng nhân lực. Cán bộ chuyên môn sản, nhi, gây mê hồi sức rất thiếu và có tới 30% bác sĩ đa khoa đang làm công tác chăm sóc sản khoa, nhi khoa tuyến huyện.

Cùng đó, cơ sở vật chất, trang thiết bị thiếu, năng lực cấp cứu sản khoa, sơ sinh còn hạn chế ở vùng khó khăn. Công tác duy trì đội ngũ cô đỡ thôn, bản gặp khó khăn do không còn được hưởng trợ cấp như trước đây gây khó khăn trong chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ sơ sinh.

Như tại Tuyên Quang, theo tiêu chuẩn cần 250 cô đỡ thôn bản/y tế thôn bản cho 46 xã vùng sâu, vùng xa, nhưng hiện chỉ còn 7 cô đỡ thôn bản còn hoạt động. "Chúng tôi đặt mục tiêu giảm 1/3 số trẻ sơ sinh tử vong nhờ vào các can thiệp tích cực", ông Khoa nói.

Giải pháp can thiệp cụ thể

Dù có nhiều khó khăn song không thể phủ nhận những thành tựu mà ngành y tế đạt được trong nỗ lực giảm tỉ lệ tử vong mẹ và tử vong trẻ em dưới 5 tuổi trong những năm qua. Tỉ suất tử vong mẹ (liên quan tai biến sản khoa) đã giảm sáu lần trong 30 năm qua, từ mức 233/100.000 trẻ đẻ sống năm 1990 xuống còn khoảng 40/100.000 trẻ đẻ sống những năm gần đây. Tỉ suất tử vong trẻ em dưới 1 tuổi cũng đã giảm gần bốn lần, từ mức 44‰ xuống còn khoảng 12‰. Tỉ lệ suy dinh dưỡng trẻ em thể nhẹ cân cũng đã giảm mạnh từ mức 33% năm 2000 xuống còn dưới 11% ở thời điểm hiện tại.

BS Đỗ Thị Lệ Quyên, Phó Khoa chăm sóc sức khỏe sinh sản tỉnh Tuyên Quang cho biết, việc tuyên truyền về "Làm mẹ an toàn" và "Nuôi con bằng sữa mẹ địa phương còn gặp khó khăn do địa bàn đi lại xa và vất vả, bên cạnh đó trợ cấp cho y tế thôn bản còn ít. Người dân tại các xã vùng sâu, vùng xa tiếp cận dịch vụ tại các cơ sở y tế còn gặp nhiều khó khăn do vẫn còn tồn tại những tập tục cổ hủ, lạc hậu như đẻ tại nhà. Hiện, tỷ lệ sinh tại nhà của Tuyên Quang là 0.36 %, chủ yếu ở bà con dân tộc Mông. Năm 2023 có 1 ca chết mẹ, chết trẻ em dưới 5 tuổi cũng ở nhóm dân tộc này.

TS Trần Đăng Khoa cho biết, hiện để giảm tỉ lệ tử vong trẻ sơ sinh, Vụ Sức khỏe Bà mẹ - Trẻ em, Bộ Y tế đang tích cực triển khai các giải pháp can thiệp, đó là chăm sóc bà mẹ trước khi sinh, theo dõi, quản lý thai nghén ít nhất 4 lần. Nếu được khám, quản lý thai sẽ hạn chế được các tai biến, nguy cơ xảy ra trong quá trình mang thai, giúp giảm tử vong mẹ, tử vong sơ sinh.

Bên cạnh đó, tăng cường áp dụng phương pháp kangaroo với trẻ nhẹ cân, non tháng nguy cơ mắc nhiều bệnh; tăng cường thực hiện biện pháp chăm sóc bà mẹ, trẻ sơ sinh thiết yếu, như bú mẹ ngay giờ đầu sau sinh, trẻ có điều kiện nuôi dưỡng tốt, giảm nguy cơ tử vong trong tháng đầu.

Ngoài ra, tăng cường giáo dục dinh dưỡng, tập huấn, đào tạo, chăm sóc dinh dưỡng 1,000 ngày đầu đời. "Đứa trẻ từ trong bụng mẹ được chăm sóc dinh dưỡng tốt, dinh dưỡng tốt trong thai kỳ sẽ giảm nguy cơ ốm yếu, giảm nguy cơ tử vong", lãnh đạo Vụ Sức khỏe Bà mẹ trẻ em khẳng định.

Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Học sinh đồng bào tại Quảng Bình 'nói không với tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống'

Học sinh đồng bào tại Quảng Bình 'nói không với tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống'

Dân số và phát triển - 1 ngày trước

GĐXH - Nhiều tiểu phẩm tại hội thi tái hiện vấn nạn phụ huynh bắt con nghỉ học để lấy vợ, lấy chồng khi chưa đến tuổi vị thành niên, những hệ lụy của hôn nhân cận huyết thống.

Các biện pháp tránh thai có thể gây rụng tóc?

Các biện pháp tránh thai có thể gây rụng tóc?

Dân số và phát triển - 1 ngày trước

Nhiều chị em sau khi sử dụng các biện pháp tránh thai nội tiết tố thấy tóc hay bị rụng hơn. Do đó, mọi người thắc mắc có phải biện pháp tránh thai là nguyên nhân gây rụng tóc?

Tuổi 'teen' cần biết 4 cách tránh mang thai ngoài ý muốn tốt nhất

Tuổi 'teen' cần biết 4 cách tránh mang thai ngoài ý muốn tốt nhất

Dân số và phát triển - 3 ngày trước

Tuổi vị thành niên cần được chuẩn bị những kiến thức về an toàn tình dục. Bởi lứa tuổi này có thai ngoài ý muốn sẽ ảnh hưởng không nhỏ cho sức khỏe, học tập và tâm lý. Do đó, biết cách sử dụng biện pháp tránh thai là vô cùng quan trọng.

TP Vinh tổ chức Lễ phát động hưởng ứng Tháng Hành động quốc gia về Dân số

TP Vinh tổ chức Lễ phát động hưởng ứng Tháng Hành động quốc gia về Dân số

Dân số và phát triển - 3 ngày trước

GĐXH - Đây là dịp để nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp uỷ Đảng, chính quyền, các ban ngành, đoàn thể tổ chức xã hội và của mỗi gia đình về ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác Dân số đối với sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước.

Cụ bà 70 tuổi ở Uganda sinh đôi

Cụ bà 70 tuổi ở Uganda sinh đôi

Dân số và phát triển - 4 ngày trước

Bà Safina Namukwaya và cặp song sinh thụ tinh nhờ ống nghiệm (IVF) khỏe mạnh sau ca sinh mổ hôm 29/11.

Tăng cân khi mang thai bao nhiêu là đủ và an toàn?

Tăng cân khi mang thai bao nhiêu là đủ và an toàn?

Dân số và phát triển - 5 ngày trước

Tăng cân khi mang thai bao nhiêu là đủ và an toàn, đảm bảo sức khỏe cho mẹ bầu cũng như sự phát triển của thai nhi? Hầu hết mọi bà bầu đều quen thuộc với câu nói 'ăn cho hai người' và tăng càng nhiều cân càng tốt nhưng sự thực có đúng như vậy không?

Tại sao người trẻ kết hôn muộn, ngại kết hôn?

Tại sao người trẻ kết hôn muộn, ngại kết hôn?

Dân số và phát triển - 5 ngày trước

GĐXH - Việc giới trẻ kết hôn muộn, ngại kết hôn đang trở thành một vấn đề đáng lo, nên tuyên truyền, vận động nam, nữ thanh niên kết hôn trước 30 tuổi là hết sức cần thiết trong giai đoạn hiện nay.

Ý nghĩa hội thi "Là con gái để tỏa sáng"

Ý nghĩa hội thi "Là con gái để tỏa sáng"

Dân số và phát triển - 5 ngày trước

GĐXH - Hội thi góp phần nâng cao nhận thức, thay đổi quan niệm và hành vi của mọi người về vấn đề giới tính, góp phần giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh; động viên, khuyến khích trẻ em gái tự tin, vươn lên thực hiện quyền bình đẳng.

Nuôi con bằng sữa mẹ có thể cứu hơn 2000 trẻ em mỗi năm

Nuôi con bằng sữa mẹ có thể cứu hơn 2000 trẻ em mỗi năm

Dân số và phát triển - 6 ngày trước

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ sơ sinh. Nuôi con bằng sữa mẹ có thể giúp trẻ có đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho sự tăng trưởng và phát triển.

Dị tật bẩm sinh sứt môi - hở hàm ếch xảy ra ở giai đoạn nào của thai kỳ?

Dị tật bẩm sinh sứt môi - hở hàm ếch xảy ra ở giai đoạn nào của thai kỳ?

Dân số và phát triển - 6 ngày trước

Dị tật khe hở môi - vòm miệng (hay còn gọi là sứt môi - hở hàm ếch) là một dị tật bẩm sinh vùng mặt làm biến dạng khuôn mặt của trẻ và làm rối loạn trầm trọng các chức năng cơ bản cũng như tâm lý của trẻ và gia đình. Vậy cách can thiệp điều trị như thế nào?

Top