Tủi hờn với nỗi khổ mang tên “không biết đẻ”

Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng MCBGTKS là do những tư tưởng lạc hậu. Ảnh: Chí Cường

Tử vong vì cố sinh con trai

Vừa qua, câu chuyện về một phụ nữ sống tại tỉnh An Huy (Trung Quốc) tử vong sau 4 lần phá thai trong một năm đã gây xôn xao trong dư luận. Theo đó, nguyên nhân khiến cô phải phá bỏ những đứa con của mình là vì áp lực phải sinh cho nhà chồng một đứa con trai để nối dõi tông đường. Vì vậy, sau mỗi lần siêu âm xác định giới tính đứa trẻ không như mong muốn, người chồng lại ép cô phải phá thai.

Việc phá thai quá nhiều lần đã khiến sức khỏe của cô ngày càng yếu đi. Nhận thấy vợ không còn khả năng sinh con trai, người chồng đã quyết định ly dị để tìm vợ mới. Vì quá đau buồn cùng với sức khỏe giảm sút nghiêm trọng, người phụ nữ này phải nhập viện điều trị và tử vong không lâu sau đó.

Trước đó, dư luận chắc hẳn vẫn chưa quên một clip được chia sẻ trên mạng xã hội ghi lại những tâm sự xé lòng của một người phụ nữ sống tại khu vực đồng bằng Bắc Bộ của nước ta khi phải phá thai hàng chục lần cũng chỉ với một mục đích duy nhất là để “nặn” ra một thằng cu “hương khói” cho nhà chồng. Rốt cuộc, sau bao nhiêu hi sinh, chịu đau đớn cả về thể xác lẫn tinh thần, cuối cùng người phụ nữ ấy cũng phải nhận “trái đắng” khi bị chồng và gia đình nhà chồng nhẫn tâm ruồng bỏ vì ba từ “không biết đẻ”.

Đây chỉ là hai trong số rất nhiều những câu chuyện đau lòng về tư tưởng “trọng nam khinh nữ” dẫn đến áp lực đè nặng lên những người phụ nữ trong việc phải cố sinh cho bằng được một đứa con trai để nối dõi tông đường. Thực tế, sau nhiều chuyến công tác tại các địa phương để tìm hiểu về tình trạng MCBGTKS ở nước ta, chúng tôi càng thấy rõ, niềm mong mỏi có một thằng cu để “chống gậy” vẫn còn khá phổ biến ở nhiều gia đình, nhất là trong tư tưởng của các ông chồng Việt.

Có nhiều bà vợ dù tuổi đã cao và có một “đàn con” nheo nhóc nhưng vẫn bị chồng ép sinh thêm con vì những đứa con trước đó toàn là con gái, hay có những phụ nữ tối ngày bị chồng “thượng cẳng chân, hạ cẳng tay” vì bị coi là không biết đẻ con trai, để chồng không dám ngẩng đầu với anh em họ hàng. Thậm chí, nhiều ông chồng còn “tuyên bố” với vợ, nếu không đẻ được thằng cu, họ sẵn sàng ly dị để đi “kiếm” một đứa con trai với người vợ mới.

Vì vậy, dù muốn hay không, trước áp lực của gia đình, dòng họ, bản thân nhiều người phụ nữ đã phải tìm mọi cách để cố “nặn” cho bằng được một đứa con trai để yên cửa yên nhà. Tôi có biết một trường hợp (xin được giấu tên) đã bị stress nặng dẫn đến trầm cảm phải điều trị bằng thuốc vì lỡ về làm dâu một gia đình có “tiếng” gia trưởng, thích con trai. Thế nên, ngay sau khi kết hôn, chồng và gia đình nhà chồng của người phụ nữ này đã đặt ra “chỉ tiêu” con đầu lòng nhất định phải là con trai để cho… chắc ăn. Tuy nhiên, lần mang thai đầu tiên của cô, thai nhi là gái. Từ ngày biết tin, bố mẹ chồng và ngay cả chồng cô cũng tỏ thái độ không hài lòng ra mặt. Trong suốt thời kỳ thai nghén, cô hầu như không nhận được sự quan tâm, chăm sóc nào từ phía nhà chồng. Đứa trẻ khi sinh ra cũng phải chịu sự ghẻ lạnh của gia đình bên nội. Khi ấy, cô chỉ biết ôm con khóc vì tủi thân.

Đến đứa thứ hai, áp lực phải đẻ con trai càng nặng nề hơn. Cô bắt đầu lần mò lên mạng để tìm hiểu làm thế nào để sinh con trai và áp dụng theo. Nào là tính ngày rụng trứng, uống các bài thuốc lá để dễ sinh con trai… thế nhưng, sau khi đi siêu âm và biết thai nhi vẫn là con gái, cô bắt đầu thấy hoang mang. Cô lo sợ, đứa trẻ lần này lại giống như chị của nó, bị hắt hủi chỉ vì không phải con trai như mọi người mong muốn. Vì thế, cô đã âm thầm đến một phòng khám sản tư nhân để “xử lý” đứa bé. Ngay sau đó, nỗi ám ảnh tội lỗi luôn đè nặng trong cô, đêm nào cô cũng gặp ác mộng và bị stress nặng. Cuối cùng, cô phải nhập viện điều trị vì chứng trầm cảm.

Trao quyền cho phụ nữ và trẻ em gái

Ông Nguyễn Văn Tân - Phó Tổng cục trưởng phụ trách Tổng cục DS-KHHGĐ (Bộ Y tế) cho biết, với nỗ lực của ngành DS-KHHGĐ và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, tốc độ gia tăng tỷ số giới tính khi sinh (GTKS) đã chậm lại, tuy nhiên kết quả chưa thực sự được như mong muốn.

Theo số liệu thống kê hàng năm, trên 50% số tỉnh, thành phố có tỷ số GTKS của năm sau cao hơn năm trước. Riêng năm 2016, chỉ có 18 tỉnh, thành phố có tỷ số GTKS giảm, còn 45 tỉnh, thành phố có tỷ số GTKS tăng so với năm 2015. Các tỉnh Đồng bằng sông Hồng, miền núi phía Bắc, tỷ số GTKS vẫn tăng hàng năm. Đáng chú ý, tỷ số GTKS cao ngay trong lần sinh đầu tiên và đặc biệt tăng cao trong lần sinh thứ 3.

Theo các nhà nhân khẩu học, nếu tỷ số GTKS không được cải thiện trong thời gian tới, hệ lụy xã hội sẽ rất lớn khi thừa nam thiếu nữ, nhất là thiếu ở độ tuổi kết hôn, nam giới sẽ khó lấy vợ, hoặc không kết hôn. Từ đó dẫn tới thay đổi cấu trúc dân số, tan vỡ cấu trúc gia đình, tỉ lệ ly hôn, tái hôn của phụ nữ tăng cao, kéo theo hệ lụy về an ninh trật tự khi làm tăng tệ nạn mại dâm, HIV/AIDS, buôn bán phụ nữ, trẻ em, tăng bạo hành gia đình, tăng bất bình đẳng giới…

Theo bà Astrid Bant – Trưởng đại diện Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA) tại Việt Nam, nguyên nhân cốt lõi của vấn đề MCBGTKS là sự bất bình đẳng giữa nam và nữ. Tình trạng lựa chọn giới tính thai nhi trước khi sinh trở nên nghiêm trọng hơn do tâm lý thích sinh con trai hơn con gái của nhiều gia đình Việt. Do đó, giải pháp của vấn đề không phải là chỉ tập trung vào giải quyết hiện tượng, chẳng hạn như cấm siêu âm hay phá thai lựa chọn giới tính mà cần nhìn nhận vấn đề trong bối cảnh rộng lớn hơn khi con trai luôn được coi trọng hơn con gái.

Vì vậy, để nâng cao vai trò của người phụ nữ, việc đầu tiên là nâng cao vị thế của họ và quan tâm, chia sẻ, bình đẳng về mọi mặt giúp cho phụ nữ nâng cao hiểu biết về bình đẳng giới, xóa bỏ tâm lý tự ti, cam chịu, định kiến, giúp họ nâng cao trình độ văn hóa chuyên môn, cân đối giữa con người xã hội và con người gia đình, phê phán ngăn chặn các hành vi phân biệt đối xử với nữ giới. Mặt khác, đối với nam giới cũng cần học tập, nâng cao hiểu biết về bình đẳng giới, thay đổi quan niệm định kiến, dần dần xóa bỏ tư tưởng “trọng nam khinh nữ”, tiến tới xã hội bình đẳng hơn.

Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh truyền thông thay đổi hành vi, trong đó tập trung tuyên truyền, vận động, giáo dục, thuyết phục người dân nhận thức được nguy cơ của việc MCBGTKS để mọi người tự giác thực hiện, không tham gia vào quá trình lựa chọn giới tính trước sinh. Đồng thời, tăng cường công tác quản lý, kiểm tra, kiểm soát các trung tâm y tế công lập, các phòng khám y tế tư nhân, nhằm phát hiện ngăn chặn kịp thời những hành vi vi phạm lựa chọn giới tính thai nhi, có các chế tài đủ mạnh để xử lý các vi phạm theo quy định của pháp luật.

Mai Thùy