Bạo lực không chỉ là đòn roi

“Lớn lên mày chỉ có đi ăn cướp”

Mẹ của Sơn là cô giáo dạy trường tiểu học của một xã ở Hà Nội, bố Sơn là lái xe đường dài, cuộc sống gia đình chật vật, khó khăn với hai đứa con nhỏ và người bà ốm yếu. Bố Sơn trong một lần chở hàng đã gây tai nạn. Bán cả xe, vay mượn khắp nơi đền bù thiệt hại cho gia đình nạn nhân, ông được họ bãi nại, không phải đi tù nhưng gia đình lâm vào cảnh nợ nần chồng chất.

Không có công ăn việc làm, người bố ngày càng trở nên cáu bẳn. Sơn là cậu bé hiếu động nhất khu, hay đánh nhau và cũng hay trộm vặt đồ của người khác. Mỗi lần hàng xóm kéo đến nhà kể tội là Sơn bị bố đánh no đòn.

Điều lạ là những gì Sơn lấy trộm của hàng xóm, chính bố là người giấu giếm dùng, nhưng vẫn chửi con rằng: “Lớn lên mày chỉ có đi ăn cướp”. Lời “tiên tri” đó đã ám ảnh cuộc đời Sơn. Sau này, bố mẹ bỏ nhau, Sơn lang thang với bố qua nhiều vùng đất, tính cắp vặt có cơ hội được phát triển. Sơn thành kẻ trộm, rồi kẻ cướp táo tợn. Và hậu quả là cậu đã phải ngồi nhà đá để chuộc lỗi cho những hành vi của mình.

Chị Minh Tâm, giảng viên một trường đại học kể: Hồi còn nhỏ, chị rất hay bị bố mẹ đánh mắng nhưng rất gan, ít khi khóc. Nhưng có một lần bố mắng: “Chúng mày ngu hơn con chó, tao nuôi nó còn có ích hơn”, chị đã khóc cả đêm. Nhiều lần sau nữa, bố còn dùng rất nhiều hình ảnh ví von khác để mắng mấy chị em.

Hơn cả đòn roi

Cuộc sống với nhiều áp lực khiến không ít bố mẹ bị stress, dễ cáu kỉnh, lăng mạ, đánh đập con cái. Có những ông bố, bà mẹ vừa đánh con vừa mắng nhiếc, thóa mạ: “Mày ăn hùng hục như một con lợn”; “Mày mất dạy hơn cả những đứa đầu đường xó chợ”; “Cũng cơm ấy, gạo ấy, cho mày ăn nó phí. Con người ta khiến bố mẹ mở mày mở mặt, mày khiến tao chỉ muốn đâm đầu vào ôtô cho xong”... Họ nghĩ rằng nói như vậy là có thể giáo dục được nhân cách cho đứa trẻ.

Theo bác sỹ tâm lý Nguyễn Thúy Hạnh, Trung tâm nghiên cứu tư vấn tâm lý trẻ em, số 17, ngõ 663 Trương Định, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội, khi nghe những câu kiểu như vậy sẽ làm cho trẻ tự ti về bản thân, căm ghét, ganh tỵ với người mà cha mẹ lấy ra làm ví dụ, dần dần trẻ mất niềm tin vào cha mẹ. Đôi khi chỉ cần một câu nói trong lúc nóng giận, không kiềm chế được bản thân cha mẹ có thể làm tổn thương trẻ lâu dài.

PGS.TS Nguyễn Ánh Tuyết, nguyên Chủ nhiệm Khoa giáo dục mầm non, Trường ĐHSP Hà Nội cho rằng: Cũng có những đứa trẻ không vì những lời mắng nhiếc của cha mẹ mà hành động sai lầm. Chúng tự vươn lên, cố gắng hơn để chứng minh là mình có ích như trường hợp của chị Minh Tâm ở trên; Song có bao nhiêu những đứa trẻ làm được như vậy?

Giá mà sau khi đã mắng mỏ con quá đáng, cha mẹ có những lời tâm sự và xin lỗi con, thì trẻ em đủ độ vị tha để không bùng phát những thái độ phản ứng tiêu cực. Có những người lúc giận dữ đã bảo con: “Mày đi cho khuất mắt tao. Mày chết cho tao nhờ” và rồi đã khóc hết nước mắt khi con làm theo lời mình, sự ân hận không thể trả lại đứa con thân yêu cho họ nữa.

Hà Thư