Chia sẻ bất ngờ từ chuyên gia về dạy con bằng giáo dục không hình phạt
GiadinhNet - Hiện nay, có rất nhiều quan điểm khác nhau trong việc giáo dục con cái. Lựa chọn hình phạt để “uốn nắn” con mỗi khi con làm sai được nhiều cha mẹ chọn. Nhưng liệu điều đó có hiệu quả và dạy con không hình phạt là thế nào?
Hệ lụy giáo dục bằng hình phạt
Trên một diễn đàn, quan điểm về "giáo dục bằng khuyên nhủ, không phạt đang dần hủy hoại trẻ" nhận nhiều ý kiến trái chiều. Nhiều người cho rằng, vì một số lý do trẻ ương bướng, khó bảo mà những lời khuyên răn của người lớn không còn tác dụng để dạy dỗ. Cho nên, người lớn cần dùng hình phạt nghiêm khắc như đánh mắng, đòn roi, bạo lực…. Ngược lại, rất nhiều người lại bày tỏ quan điểm, dùng cách trừng phạt trẻ đầy nghiêm khắc không phải là cách giáo dục hay. Thay vào đó, giáo dục không hình phạt là điều tốt với trẻ.
Chia sẻ với chủ đề "Giáo dục không hình phạt", thầy Dương Quang Minh - cố vấn chuyên môn hệ thống trường Xanh Tuệ Đức, sáng lập CLB Dạy con trong Hạnh phúc cho rằng, dùng hình phạt dạy trẻ là cấp độ thấp nhất trong quá trình dạy con cái. Giáo dục bằng hình phạt làm cho trẻ phải chịu đựng khi làm sai. Trẻ sợ bị phạm lỗi, dựa trên việc xét đúng sai của người lớn. Tạo ra động lực bên ngoài để làm hài lòng người khác và tránh đau đớn về thể xác hoặc cảm xúc. Do đó, trẻ ít có khả năng tự phán đoán các hành vi của mình.
Việc thường xuyên trừng phạt là con đường thẳng tạo ra những đứa trẻ khó bảo. Những đứa trẻ hay bị bố mẹ đánh mắng thường có tâm lý nhút nhát, khó hòa đồng. Đôi khi ảnh hưởng trong quá khứ từ những hình phạt cũng tạo ra rào cản vô hình khiến bé thu mình, khép kín trong tương lai.

Là mẹ của 2 cậu con trai, chị Lê Dung – Công ty CP đào tạo và phát triển nhân lực DGroup cũng đã từng sử dụng hình phạt đòn roi với con mình. Chị kể, đến giờ con của chị đã 12 tuổi. Chị nhận ra những phản ứng đòn roi lúc nhỏ vì không kiềm chế được thực sự không giải quyết được tận gốc vấn đề. Chị tìm tòi các giải pháp, ứng dụng khá hiệu quả khi đưa ra nhân quả trong việc giáo dục trẻ. Nếu con làm như này sẽ nhận kết quả này. Việc con mắc sai lầm và nhận kết quả không mong muốn là cách để con có cơ hội sửa sai.
"Mình đã ứng dụng những câu chuyện, coi con như người bạn để có thể chia sẻ và đồng hành. Tất nhiên không phải lúc nào cũng xuôi chèo mát mái, nhưng bản thân mình là những ông bố bà mẹ phải nhìn vào chính bên trong mình, nhìn con để sửa mình. Dưới một góc độ nào đó, đôi lúc mình cũng khó phân biệt được giữa việc "kỷ luật" và "ép buộc" trong việc nuôi dạy con.
Ngay cả khi mình nghĩ rằng cần phải làm vậy để kỷ luật con nhưng thực chất đó lại là hành động mang tính cưỡng ép. Nhiều cha mẹ thường có thói quen đưa ra hình phạt để dạy con mỗi khi con làm sai. Nhưng mình lại quan điểm phải giúp con hiểu ra gốc rễ của vấn đề để nếu có tình huống tương tự, con sẽ tự biết cách giải quyết đúng và tốt hơn, không lặp lại những lỗi cũ. Đồng thời, hãy chú ý khen ngợi trẻ mỗi lần trẻ vâng lời"- chị cho hay.
Giáo dục con bằng nhân quả tự nhiên
Việc giáo dục con là một hành trình dài, tùy mỗi đứa trẻ, cha mẹ có phương thức phù hợp. Giáo dục không hình phạt không có nghĩa là nuông chiều con quá. Theo nhà tâm lý học người Mỹ Lawrence Kohlberg, cứ càng lớn dần, đặc biệt sau 6 tuổi dường như các hình phạt không còn được sử dụng như công cụ để giáo dục đứa trẻ nữa. Trước 6 tuổi một số hình phạt có thể được dùng như các yếu tố bên ngoài để cho đứa trẻ ghi nhớ, nhưng ngày nay việc này thay đổi nhiều bằng đối thoại công bằng. Giáo dục không hình phạt, trẻ vẫn trở nên kỉ luật trong bầu không khí tích cực chính là "kỷ luật tích cực".

Theo thầy Minh giáo dục bằng nhân quả dạy trẻ cách giải quyết vấn đề. Ảnh TG
Không dùng hình phạt dạy con, vậy các mẹ bỉm sữa nên dạy con thế nào cho đúng?. Về điều này, thầy Dương Quang Minh đã đưa ra những cấp độ dạy con thông minh hơn, đó là giáo dục con bằng nhân quả tự nhiên và cao hơn là nhân quả logic. Giáo dục bằng nhân quả dạy trẻ cách giải quyết vấn đề, cho trẻ thấy lỗi lầm là cơ hội để học. Dựa trên suy ngẫm và trách nhiệm cá nhân. Tạo ra động lực nội tại để sử dụng hoặc học hỏi kĩ năng mới, tập trung vào điều nên làm. Trong trường hợp này trẻ có thể tự phán xét những điều đúng trước khi quyết định thực hiện hành vi nào đó mà không cần đến sự tác động từ những người xung quanh.
"Hình phạt đối với giáo dục cũng như thuốc đối với sức khỏe. Thuốc là chữa bệnh, hình phạt là để sửa sai. Trong nuôi dạy con cái, thay vì sử dụng hình phạt, bố mẹ nên tập cho con khả năng nhìn nhận các vấn đề nhân quả trong các tình huống thực tế. Bởi điều này có tác động rất lớn đối với việc hình thành nhân cách trẻ sau này" – thầy Quang Minh nhấn mạnh.
Tôi chọn nghỉ hưu sớm ở 'làng nghỉ hưu cho người trẻ': Nơi không cần gồng mình để tồn tại
Gia đình - 1 giờ trướcGĐXH - Tôi rời xa đô thị để sống chậm ở làng nghỉ hưu, tận hưởng thiên nhiên, chữa lành tinh thần và tìm lại cân bằng cuộc sống.
4 con giáp tài lộc bùng nổ bắt đầu từ tháng 10 Âm lịch
Gia đình - 1 giờ trướcGĐXH - Từ 3/10 Âm lịch, 3 con giáp này sẽ có sự đột phá lớn về tiền bạc, tài lộc đổ về như nước.
Tưởng nghỉ hưu là thiên đường, ai ngờ chỉ 3 tháng sau tôi nhận ra 'địa ngục thật sự'
Gia đình - 5 giờ trướcGĐXH - Câu chuyện của người phụ nữ bỏ công việc lương 50 triệu/tháng để nghỉ hưu sớm là bài học cảnh tỉnh cho những ai đang mơ về cuộc sống nhàn rỗi sau nghỉ hưu.
Hôn nhân đổi vận: 5 cung hoàng đạo phất mạnh sau khi cưới
Gia đình - 10 giờ trướcGĐXH - Trong 12 cung hoàng đạo, có những người sau khi lập gia đình gần như bước sang một trang đời mới.
Đàn ông càng ít tiền càng ngại họp lớp: Sự thật trần trụi ở tuổi trung niên
Gia đình - 11 giờ trướcGĐXH - Nhiều đàn ông tuổi trung niên chọn né họp lớp khi những buổi gặp gỡ bạn cũ trở thành nơi khoe của, khoe vị thế, cảm xúc chân thành dần biến mất.
Đám cưới 'nhiều nhầm lẫn' của cặp đôi hàng xóm, nhà cách nhau 10m ở Hà Nội
Gia đình - 13 giờ trướcSự chân thành và nhiệt tình của anh hàng xóm đã khiến cô gái Hà Nội rung động. Cặp đôi quyết định về chung một nhà sau 1 năm tìm hiểu.
2 đại kỵ khiến đời người lao đao: Ai tránh được sẽ sống an yên
Gia đình - 1 ngày trướcGĐXH - Đời người có 2 đại kỵ nếu phạm phải sẽ tự chuốc lấy rắc rối và tổn thất.
Cảnh báo 3 con giáp có nguy cơ hao tài, tốn của trong những tháng cuối năm
Gia đình - 1 ngày trướcGĐXH - Năm 2025 đang trôi dần về những tháng cuối năm. Đây là thời điểm có thể nhìn thấy được thành quả của một năm nhưng cũng cho thấy những khó khăn, thậm chí "trắng tay" ở một số người.
Những cặp cung hoàng đạo làm ăn chung là 'phát tài phát lộc': Càng làm càng thắng lớn
Gia đình - 1 ngày trướcGĐXH - Khám phá những cặp cung hoàng đạo hợp tác cực ăn ý, giúp công việc thăng hoa, đạt hiệu quả cao và mang lại thành công rực rỡ trong tương lai.
10 bí quyết thay đổi vận mệnh khi bước vào tuổi trung niên
Gia đình - 1 ngày trướcGĐXH - Những quyết định tưởng chừng như nhỏ bé trong cuộc sống thực chất đang âm thầm định hình quỹ đạo cuộc đời bạn, đặc biệt là ngay cả khi bạn đã bước vào tuổi trung niên.
Khi con người đến tuổi 60, nếu muốn sống thêm vài chục tuổi, hãy ghi nhớ 2 câu của cha ông để lại
Gia đìnhNếu bạn có thể ghi nhớ và thực hành, bạn không chỉ có thể bớt đau đớn mà còn đảm bảo tuổi thọ và làm cho cuộc sống chất lượng hơn trong những năm sau này.
