Con vật vờ kỳ lạ ở sông Hồng, sống vài giờ nhưng lưu danh đặc sản, giá tới cả triệu đồng
GiadinhNet – Một số làng chài ven sông Hồng vừa có lại lộc trời ban là loài côn trùng có tên vật vờ, làm sống lại một loạt món đặc sản từng khiến bao người tiếc nuối, giá cả triệu đồng trở về.
Đặc sản vật vờ muốn ăn không có mà mua
Nhóm các nhà báo tình thương – tên gọi vui của chuyến đi của chúng tôi – xuống bến phà Liên Hà (Đan Phượng, Hà Nội) bỗng thấy một số người dân bì bõm dưới bờ sông, hoặc đứng trên bờ dùng cây vợt dài quơ đi quơ lại, hoặc vớt những con gì đó lên. Hỏi ra mới biết họ hớt con vật vờ (có nơi gọi là con vờ).

Con vật vờ - đặc sản của dân chài ven sông Hồng. Ảnh: Uyển Hương
Nghe cái tên lạ, "các nhà" xúm vào hỏi thăm, mới biết Liên Hà hơn 20 năm trước được trời ban cho con vật vờ, chế biến thành nhiều món ăn đặc sản trứ danh, ăn một lần nhớ mãi. Chị Quý – tài xế lái phà cho biết, con vật vờ sống ở đáy sông, khi trở trời các ấu trùng nở ra to gần bằng con châu chấu, thân trắng đục, cánh trắng mỏng tang, bay vật vờ trên mặt nước mà thành tên.
Một bác dân chài lớn tuổi kể lại, hơn 20 năm trước đi hớt vật vờ là tuổi thơ vui tươi của nhiều người - nhất là trẻ em sống ven sông theo người lớn đi hớt vật vờ về vừa làm món ăn, vừa có tiền. Xưa vật vờ nhiều lắm, chỉ cần đứng trên bờ dùng vợt dài quơ qua liệng lại một buổi sớm cũng được cả yến.
Vậy mà đột nhiên vật vờ biến mất cùng với những món đặc sản ăn một lần nhớ mãi đó, để lại tiếc nuối cho bao người.
Khoảng 3 năm nay lộc trời vật vờ bỗng nhiên trở về ở khúc sông Hồng xã Ninh Sở (huyện Thường Tín, Hà Nội), và xã Liên Hà (Đan Phượng, Hà Nội). Số lượng vật vờ không nhiều như xưa, nhưng đủ làm làng chài sớm nào có vật vờ ngoi lên là tíu tít kéo nhau đi hớt, vừa vui, vừa có tiền, vừa làm sống lại những món ăn đặc sản.

Một sớm đi hớt vật vờ của một phụ nữ làng chài. Ảnh: Uyển Hương
Theo nhiều người dân Liên Hà, con vật vờ sống ở đáy sông, khoảng tháng 2 đến tháng 4 âm lịch chúng ngoi lên mặt nước vài giờ để lột xác vào sáng sớm. Cả tháng vật vờ lên lột xác vài ngày, đẻ trứng rồi chết. Trứng nở thành ấu trùng lại trở về đáy sông chờ ngày được ngoi lên mặt nước lột xác.
Để hớt được con vật vờ, dân chài phải canh thời tiết, con nước sao cho đúng vào ngày vật vờ lên lột xác thì hớt. Nhiều người bảo những ngày trở trời là vật vờ dễ xuất hiện, dân chài phải "canh" để nhanh tay hớt vật vờ về ăn và bán.

Vật vờ ngoi lên đẻ trứng, lột xác đầy mặt sông, bám đầy thành thuyền, phà. Ảnh Uyển Hương
Muốn ăn "phải lăn" từ 3 giờ sáng
Con vật vờ cho người dân Liên Hà hưởng lộc trời, nhưng muốn ăn dân chài "phải lăn" ra sông từ 3 giờ sáng. Hớt vật vờ rất dễ, tầm 4-6 giờ sáng vật vờ ngoi lên bay đi tìm chỗ đậu để lột xác, lúc đó nó rất yếu nên chỉ bay là là mặt nước, hay mặt đất.
Không phải chỗ nào cũng có vật vờ, mà chỉ có ở ngã ba sông nơi nhiều đất thịt để chúng làm tổ mới có. Chúng ngoi khỏi mặt nước là bay thành đàn, thành mảng. Người không có thuyền đi ven sông chăm chú vợt cũng hớt được cả cân côn trùng màu trắng đục gom vào vợt. Nhà thuyền chài thì dùng vợt gắn lưới bơi ra xa bờ vớt xác vật vờ nổi đầy mặt sông. Vì trời chưa sáng nên có nhà thuyền chài còn đốt bó đuốc to cho vật vờ thấy sáng thì tụ lại, rồi cầm vợt chao qua liệng lại tới nặng tay thì đổ ra cả rổ vật vờ.
Những ngày vật vờ nổi lên mặt nước từ sớm tinh mơ tiếng nói cười đã râm ran khắp khúc sông. Khoảng 6 giờ thì mọi người thu vợt, vớt lưới người thì đem vật vờ bán lại cho tiểu thương, người đóng thùng xốp thuê ship chuyển về thành phố cho người đặt hàng giá cao, người mang về chuẩn bị nấu bữa đặc sản dân dã.
Vật vờ chỉ sống vài giờ, nhưng lưu danh nhiều món đặc sản trứ danh ven sông Hồng. Vật vờ ra tới chợ bán tới 4-5 trăm ngàn đ/kg, vào nhà hàng thành món ăn giá tới 1 triệu đ/kg. Ăn rồi hôm sau muốn ăn thêm thì dù có đặt trước cũng không có mà mua. Còn ở bến phà Liên Hà giá vật vờ khi đắt (lúc ít vật vờ) là 150 ngàn đ/kg, khi rẻ (lúc nhiều vật vờ) là 100 ngàn đ/kg, có nhà mua cả tải về cất vào tủ đông ăn dần.
Những người thích ăn vật vờ mà đến muộn, hoặc không vợt được thì đi dọc bờ sông đón thuyền mua, nhưng việc này cũng không dễ bởi sản vật này lên bờ mẻ nào là có người đợi sẵn và mua hết.
Con vật vờ (còn gọi là con vờ) thuộc bộ Cánh phù du, một bộ thuộc một nhóm Palaeoptera, cùng với bộ Chuồn chuồn, tên khoa học là Ephemeroptera.
Vật vờ là loại trùng thoát xác hai lần. Sau lần thứ hai chúng có một cặp cánh và chỉ sống được vài giờ.
Tuổi thọ dài nhất của vật vờ cũng không quá 1 tuần. Ấu trùng của nó sống trong nước, sau thành trùng thì thân mềm nhũn, phát ra ánh sáng, hai cái râu ở trên đầu giống con dao găm, cuối phần bụng mọc ra 3 cái lông đuôi.
Buổi tối những con vật vờ tụ tập, bay lượn trên mặt nước để tiến hành giao phối. Sau đó vật vờ cái đẻ trứng xuống nước, rồi đa số chết đi.
Theo sách "10 vạn câu hỏi vì sao"
Các mẹo kho cá nhanh nhừ xương
Ăn - 4 giờ trướcDưới đây là những mẹo kho cá nhanh nhừ xương giúp chị em nội trợ tiết kiệm thời gian mà vẫn giữ trọn hương vị truyền thống.
Không phải lá lốt hay mướp đắng, loại nguyên liệu này đem nhồi thịt ngon bất ngờ, hầu hết chị em chưa từng thử
Ăn - 10 giờ trướcMón ăn này với công thức làm và nguyên liệu cực đơn giản. Đặc biệt khi kết hợp cùng cơm nóng phần sốt còn lại hòa quyện khiến ai cũng phải yêu thích.
Cách làm món ngon bổ trợ thận từ chân giò siêu ngon, hấp dẫn và dễ làm tại nhà
Ăn - 21 giờ trướcGĐXH - Khám phá cách làm chân giò nhồi thịt siêu ngon, bổ dưỡng cho bữa cơm gia đình. Món ăn không chỉ đẹp mắt mà còn giúp dưỡng thận, ấm cơ thể trong tiết trời lạnh.
Thực phẩm người tiêu chảy không nên ăn
Ăn - 22 giờ trướcGĐXH - Việc áp dụng chế độ ăn uống hợp lý đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị và phục hồi sức khỏe cho người bệnh tiêu chảy. Một số thực phẩm nên kiêng ăn khi bị tiêu chảy có trong bài viết sau.
Tết Dương lịch người dân một số nước ăn gì để một năm may mắn và hạnh phúc
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Tết Dương lịch là cột mốc kết thúc một năm cũ đã qua, là kỳ nghỉ ngơi dài dành cho tất cả mọi người. Chính vì vậy, các gia đình thường tổ chức một bữa tiệc thịnh soạn để tạm biệt năm cũ và hy vọng cho một năm mới đầy may mắn và hạnh phúc.
Không phải nấu canh xương, dưa cải muối chua quen thuộc mà đem làm thế này thì "hết veo" cả nồi cơm!
Ăn - 1 ngày trướcMón dưa cải muối chua là món ăn thường trực trong bữa cơm của nhiều gia đình. Hôm nay đừng đem nấu canh xương nữa, hãy làm theo công thức này để có món ăn vị chua thanh, ngọt đậm đà ngon miệng.
Muốn xương chắc khỏe, tim mạch ổn định, loại rau quen thuộc này được chuyên gia khuyên ăn thường xuyên
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Cải bó xôi không chỉ là một món ăn phổ biến mà còn được mệnh danh là một trong những "siêu thực phẩm" tốt nhất hành tinh, hỗ trợ xương chắc khỏe, tim mạch ổn định.
Các mẹo rán trứng ngon dễ nhưng không phải ai cũng biết
Ăn - 2 ngày trướcNhiều người nghĩ đánh trứng càng kỹ thì trứng càng ngon, nhưng thực tế đánh quá mạnh tay sẽ làm trứng bị chai, mất độ mềm, bí quyết rán trứng ngon là đánh vừa thôi.
Món ngon giúp ấm phổi ngày đông: Loại gia vị bếp nhà nào cũng có nhưng ít người biết tận dụng
Ăn - 2 ngày trướcGĐXH – Ớt sừng xanh được xem là thực phẩm giúp làm ấm phổi, hỗ trợ đường hô hấp trong những ngày đông lạnh. Tuy nhiên, rất ít người biết cách tận dụng loại ớt này để chế biến thành món ăn vừa ngon miệng vừa tốt cho sức khỏe.
Không phải nấu canh xương, dưa cải muối chua quen thuộc mà đem làm thế này thì 'hết veo' cả nồi cơm!
Ăn - 2 ngày trướcMón dưa cải muối chua là món ăn thường trực trong bữa cơm của nhiều gia đình. Hôm nay đừng đem nấu canh xương nữa, hãy làm theo công thức này để có món ăn vị chua thanh, ngọt đậm đà ngon miệng.
Chỉ vài nghìn 1 bó, chế biến rau này thêm trứng thành món ngon bổ dưỡng cho xương khớp ngày lạnh
ĂnGĐXH - Rau dền kết hợp với trứng là món ăn bổ dưỡng cho xương khớp, dễ chế biến và giá rẻ. Tham khảo công thức canh trứng rau dền ngon miệng cho ngày se lạnh.
