Con vật vờ kỳ lạ ở sông Hồng, sống vài giờ nhưng lưu danh đặc sản, giá tới cả triệu đồng
GiadinhNet – Một số làng chài ven sông Hồng vừa có lại lộc trời ban là loài côn trùng có tên vật vờ, làm sống lại một loạt món đặc sản từng khiến bao người tiếc nuối, giá cả triệu đồng trở về.
Đặc sản vật vờ muốn ăn không có mà mua
Nhóm các nhà báo tình thương – tên gọi vui của chuyến đi của chúng tôi – xuống bến phà Liên Hà (Đan Phượng, Hà Nội) bỗng thấy một số người dân bì bõm dưới bờ sông, hoặc đứng trên bờ dùng cây vợt dài quơ đi quơ lại, hoặc vớt những con gì đó lên. Hỏi ra mới biết họ hớt con vật vờ (có nơi gọi là con vờ).

Con vật vờ - đặc sản của dân chài ven sông Hồng. Ảnh: Uyển Hương
Nghe cái tên lạ, "các nhà" xúm vào hỏi thăm, mới biết Liên Hà hơn 20 năm trước được trời ban cho con vật vờ, chế biến thành nhiều món ăn đặc sản trứ danh, ăn một lần nhớ mãi. Chị Quý – tài xế lái phà cho biết, con vật vờ sống ở đáy sông, khi trở trời các ấu trùng nở ra to gần bằng con châu chấu, thân trắng đục, cánh trắng mỏng tang, bay vật vờ trên mặt nước mà thành tên.
Một bác dân chài lớn tuổi kể lại, hơn 20 năm trước đi hớt vật vờ là tuổi thơ vui tươi của nhiều người - nhất là trẻ em sống ven sông theo người lớn đi hớt vật vờ về vừa làm món ăn, vừa có tiền. Xưa vật vờ nhiều lắm, chỉ cần đứng trên bờ dùng vợt dài quơ qua liệng lại một buổi sớm cũng được cả yến.
Vậy mà đột nhiên vật vờ biến mất cùng với những món đặc sản ăn một lần nhớ mãi đó, để lại tiếc nuối cho bao người.
Khoảng 3 năm nay lộc trời vật vờ bỗng nhiên trở về ở khúc sông Hồng xã Ninh Sở (huyện Thường Tín, Hà Nội), và xã Liên Hà (Đan Phượng, Hà Nội). Số lượng vật vờ không nhiều như xưa, nhưng đủ làm làng chài sớm nào có vật vờ ngoi lên là tíu tít kéo nhau đi hớt, vừa vui, vừa có tiền, vừa làm sống lại những món ăn đặc sản.

Một sớm đi hớt vật vờ của một phụ nữ làng chài. Ảnh: Uyển Hương
Theo nhiều người dân Liên Hà, con vật vờ sống ở đáy sông, khoảng tháng 2 đến tháng 4 âm lịch chúng ngoi lên mặt nước vài giờ để lột xác vào sáng sớm. Cả tháng vật vờ lên lột xác vài ngày, đẻ trứng rồi chết. Trứng nở thành ấu trùng lại trở về đáy sông chờ ngày được ngoi lên mặt nước lột xác.
Để hớt được con vật vờ, dân chài phải canh thời tiết, con nước sao cho đúng vào ngày vật vờ lên lột xác thì hớt. Nhiều người bảo những ngày trở trời là vật vờ dễ xuất hiện, dân chài phải "canh" để nhanh tay hớt vật vờ về ăn và bán.

Vật vờ ngoi lên đẻ trứng, lột xác đầy mặt sông, bám đầy thành thuyền, phà. Ảnh Uyển Hương
Muốn ăn "phải lăn" từ 3 giờ sáng
Con vật vờ cho người dân Liên Hà hưởng lộc trời, nhưng muốn ăn dân chài "phải lăn" ra sông từ 3 giờ sáng. Hớt vật vờ rất dễ, tầm 4-6 giờ sáng vật vờ ngoi lên bay đi tìm chỗ đậu để lột xác, lúc đó nó rất yếu nên chỉ bay là là mặt nước, hay mặt đất.
Không phải chỗ nào cũng có vật vờ, mà chỉ có ở ngã ba sông nơi nhiều đất thịt để chúng làm tổ mới có. Chúng ngoi khỏi mặt nước là bay thành đàn, thành mảng. Người không có thuyền đi ven sông chăm chú vợt cũng hớt được cả cân côn trùng màu trắng đục gom vào vợt. Nhà thuyền chài thì dùng vợt gắn lưới bơi ra xa bờ vớt xác vật vờ nổi đầy mặt sông. Vì trời chưa sáng nên có nhà thuyền chài còn đốt bó đuốc to cho vật vờ thấy sáng thì tụ lại, rồi cầm vợt chao qua liệng lại tới nặng tay thì đổ ra cả rổ vật vờ.
Những ngày vật vờ nổi lên mặt nước từ sớm tinh mơ tiếng nói cười đã râm ran khắp khúc sông. Khoảng 6 giờ thì mọi người thu vợt, vớt lưới người thì đem vật vờ bán lại cho tiểu thương, người đóng thùng xốp thuê ship chuyển về thành phố cho người đặt hàng giá cao, người mang về chuẩn bị nấu bữa đặc sản dân dã.
Vật vờ chỉ sống vài giờ, nhưng lưu danh nhiều món đặc sản trứ danh ven sông Hồng. Vật vờ ra tới chợ bán tới 4-5 trăm ngàn đ/kg, vào nhà hàng thành món ăn giá tới 1 triệu đ/kg. Ăn rồi hôm sau muốn ăn thêm thì dù có đặt trước cũng không có mà mua. Còn ở bến phà Liên Hà giá vật vờ khi đắt (lúc ít vật vờ) là 150 ngàn đ/kg, khi rẻ (lúc nhiều vật vờ) là 100 ngàn đ/kg, có nhà mua cả tải về cất vào tủ đông ăn dần.
Những người thích ăn vật vờ mà đến muộn, hoặc không vợt được thì đi dọc bờ sông đón thuyền mua, nhưng việc này cũng không dễ bởi sản vật này lên bờ mẻ nào là có người đợi sẵn và mua hết.
Con vật vờ (còn gọi là con vờ) thuộc bộ Cánh phù du, một bộ thuộc một nhóm Palaeoptera, cùng với bộ Chuồn chuồn, tên khoa học là Ephemeroptera.
Vật vờ là loại trùng thoát xác hai lần. Sau lần thứ hai chúng có một cặp cánh và chỉ sống được vài giờ.
Tuổi thọ dài nhất của vật vờ cũng không quá 1 tuần. Ấu trùng của nó sống trong nước, sau thành trùng thì thân mềm nhũn, phát ra ánh sáng, hai cái râu ở trên đầu giống con dao găm, cuối phần bụng mọc ra 3 cái lông đuôi.
Buổi tối những con vật vờ tụ tập, bay lượn trên mặt nước để tiến hành giao phối. Sau đó vật vờ cái đẻ trứng xuống nước, rồi đa số chết đi.
Theo sách "10 vạn câu hỏi vì sao"
Khám phá quy trình sản xuất chất lượng của thương hiệu 'Ăn Cùng Bà Tuyết'
Ăn - 3 giờ trướcNếu như trước đây, "Ăn Cùng Bà Tuyết" gắn liền với những video giản dị, những nụ cười chân chất triệu view, thì nay thương hiệu đã bước sang một trang mới: làm chủ công nghệ, nâng tầm sản xuất và hướng đến chuẩn mực vệ sinh an toàn thực phẩm cao nhất.
Loại nhựa cây ăn như tổ yến, là 'thần dược' hỗ trợ 'thải độc gan' hiệu quả với nhiều cách chế biến đồ uống ngon miệng
Ăn - 4 giờ trướcGĐXH - Ít ai biết rằng đằng sau những ly nước thanh mát ấy là hàng loạt công dụng chữa bệnh và làm đẹp tuyệt vời.
Lễ hội văn hóa ẩm thực Hà Nội năm 2025 từ 19-21/12 ở đâu, có gì đặc biệt?
Ăn - 8 giờ trướcGĐXH - Lễ hội văn hóa ẩm thực Hà Nội 2025 với chủ đề “Hà Nội - Hành trình ẩm thực kết nối sáng tạo” sẽ diễn ra từ 18h đến 22h ngày 19/12 và từ 8h30 đến 21h ngày 20, 21/12/2025 tại Công viên Thống Nhất. Lễ hội năm nay có nhiều yếu tố mới, hấp dẫn, được kỳ vọng sẽ là điểm đến tôn vinh tinh hoa ẩm thực và văn hóa Hà Nội, góp phần kích cầu du lịch Thủ đô dịp cuối năm.
Vợ chồng trẻ 'giữ lửa' hôn nhân bằng mâm cơm 60.000 đồng
Ăn - 8 giờ trướcVợ chồng Mỹ Trâm, 32 tuổi, ở Quảng Trị, quyết định cùng vào bếp mỗi ngày để 'giữ lửa' hôn nhân sau thời gian dài bận rộn.
Trời mùa đông, viêm họng kiêng ăn gì và nên ăn gì?
Ăn - 11 giờ trướcGĐXH - Tình trạng viêm họng cũng có thể trở nên nặng hơn nếu sử dụng các loại thực phẩm và thức uống gây kích thích niêm mạc.
Phụ nữ muốn phòng ngừa thiếu máu, hãy ăn ngay món ăn này!
Ăn - 22 giờ trướcGĐXH - Đây là loại hải sản được nhiều gia đình ưa chuộng, chứa thành phần dinh dưỡng tuyệt vời giúp hỗ trợ phòng ngừa thiếu máu.
5 công thức thanh lọc đường ruột, đẹp da: Mỗi ngày ăn 1 món sẽ giúp cơ thể khỏe mạnh suốt mùa đông
Ăn - 1 ngày trướcĐây là 5 món ăn với nguyên liệu dễ tìm, cách làm đơn giản và dễ thực hiện, và bạn có thể thưởng thức 1 món ăn khác nhau mỗi ngày để giữ gìn sức khỏe và nhẹ bụng suốt mùa đông!
Món ăn từ thịt bò lọt top món ngon thế giới, ngày lạnh thử ngay cách chế biến vô cùng đơn giản, ăn là mê này
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH – Đây là một trong số những món ăn mộc mạc nhưng giàu hương vị, đặc biệt “lên ngôi” trong những ngày se lạnh, đã được chuyên trang ẩm thực nổi tiếng thế giới TasteAtlas công bố lọt danh sách 100 món ăn từ thịt ngon nhất thế giới, dựa trên đánh giá của độc giả toàn cầu.
Bí quyết luộc thịt ngon: Không cho những loại gia vị này vào nước luộc
Ăn - 2 ngày trướcViệc lạm dụng gia vị dễ khiến món ăn trở nên kém hoàn hảo, bạn nên nhớ tên một số loại gia vị không nên cho vào nước luộc thịt để tránh “phá vị”.
Loại quả bắt đầu vào mùa, vừa hỗ trợ phát triển chiều cao, lại vừa bảo vệ gan, chế biến thành nhiều món ngon
Ăn - 2 ngày trướcGĐXH - Dinh dưỡng trong loại quả này rất quan trọng trong việc phòng ngừa bệnh loãng xương ở người cao tuổi và hỗ trợ tối đa cho sự phát triển chiều cao ở trẻ em đang tuổi lớn.
Xù xì bên ngoài nhưng củ này “quý như sâm”, tốt cho đường huyết, chế biến được nhiều món ngon ngày lạnh
ĂnGĐXH – Dù hình dáng xù xì, nhưng loại củ dân dã này không chỉ ngon miệng mà còn có giá trị bổ dưỡng như nhân sâm. Những món ăn được chế biến từ củ này rất tốt cho tim mạch, tiêu hóa và đặc biệt là đường huyết.
