Con vật vờ kỳ lạ ở sông Hồng, sống vài giờ nhưng lưu danh đặc sản, giá tới cả triệu đồng
GiadinhNet – Một số làng chài ven sông Hồng vừa có lại lộc trời ban là loài côn trùng có tên vật vờ, làm sống lại một loạt món đặc sản từng khiến bao người tiếc nuối, giá cả triệu đồng trở về.
Đặc sản vật vờ muốn ăn không có mà mua
Nhóm các nhà báo tình thương – tên gọi vui của chuyến đi của chúng tôi – xuống bến phà Liên Hà (Đan Phượng, Hà Nội) bỗng thấy một số người dân bì bõm dưới bờ sông, hoặc đứng trên bờ dùng cây vợt dài quơ đi quơ lại, hoặc vớt những con gì đó lên. Hỏi ra mới biết họ hớt con vật vờ (có nơi gọi là con vờ).

Con vật vờ - đặc sản của dân chài ven sông Hồng. Ảnh: Uyển Hương
Nghe cái tên lạ, "các nhà" xúm vào hỏi thăm, mới biết Liên Hà hơn 20 năm trước được trời ban cho con vật vờ, chế biến thành nhiều món ăn đặc sản trứ danh, ăn một lần nhớ mãi. Chị Quý – tài xế lái phà cho biết, con vật vờ sống ở đáy sông, khi trở trời các ấu trùng nở ra to gần bằng con châu chấu, thân trắng đục, cánh trắng mỏng tang, bay vật vờ trên mặt nước mà thành tên.
Một bác dân chài lớn tuổi kể lại, hơn 20 năm trước đi hớt vật vờ là tuổi thơ vui tươi của nhiều người - nhất là trẻ em sống ven sông theo người lớn đi hớt vật vờ về vừa làm món ăn, vừa có tiền. Xưa vật vờ nhiều lắm, chỉ cần đứng trên bờ dùng vợt dài quơ qua liệng lại một buổi sớm cũng được cả yến.
Vậy mà đột nhiên vật vờ biến mất cùng với những món đặc sản ăn một lần nhớ mãi đó, để lại tiếc nuối cho bao người.
Khoảng 3 năm nay lộc trời vật vờ bỗng nhiên trở về ở khúc sông Hồng xã Ninh Sở (huyện Thường Tín, Hà Nội), và xã Liên Hà (Đan Phượng, Hà Nội). Số lượng vật vờ không nhiều như xưa, nhưng đủ làm làng chài sớm nào có vật vờ ngoi lên là tíu tít kéo nhau đi hớt, vừa vui, vừa có tiền, vừa làm sống lại những món ăn đặc sản.

Một sớm đi hớt vật vờ của một phụ nữ làng chài. Ảnh: Uyển Hương
Theo nhiều người dân Liên Hà, con vật vờ sống ở đáy sông, khoảng tháng 2 đến tháng 4 âm lịch chúng ngoi lên mặt nước vài giờ để lột xác vào sáng sớm. Cả tháng vật vờ lên lột xác vài ngày, đẻ trứng rồi chết. Trứng nở thành ấu trùng lại trở về đáy sông chờ ngày được ngoi lên mặt nước lột xác.
Để hớt được con vật vờ, dân chài phải canh thời tiết, con nước sao cho đúng vào ngày vật vờ lên lột xác thì hớt. Nhiều người bảo những ngày trở trời là vật vờ dễ xuất hiện, dân chài phải "canh" để nhanh tay hớt vật vờ về ăn và bán.

Vật vờ ngoi lên đẻ trứng, lột xác đầy mặt sông, bám đầy thành thuyền, phà. Ảnh Uyển Hương
Muốn ăn "phải lăn" từ 3 giờ sáng
Con vật vờ cho người dân Liên Hà hưởng lộc trời, nhưng muốn ăn dân chài "phải lăn" ra sông từ 3 giờ sáng. Hớt vật vờ rất dễ, tầm 4-6 giờ sáng vật vờ ngoi lên bay đi tìm chỗ đậu để lột xác, lúc đó nó rất yếu nên chỉ bay là là mặt nước, hay mặt đất.
Không phải chỗ nào cũng có vật vờ, mà chỉ có ở ngã ba sông nơi nhiều đất thịt để chúng làm tổ mới có. Chúng ngoi khỏi mặt nước là bay thành đàn, thành mảng. Người không có thuyền đi ven sông chăm chú vợt cũng hớt được cả cân côn trùng màu trắng đục gom vào vợt. Nhà thuyền chài thì dùng vợt gắn lưới bơi ra xa bờ vớt xác vật vờ nổi đầy mặt sông. Vì trời chưa sáng nên có nhà thuyền chài còn đốt bó đuốc to cho vật vờ thấy sáng thì tụ lại, rồi cầm vợt chao qua liệng lại tới nặng tay thì đổ ra cả rổ vật vờ.
Những ngày vật vờ nổi lên mặt nước từ sớm tinh mơ tiếng nói cười đã râm ran khắp khúc sông. Khoảng 6 giờ thì mọi người thu vợt, vớt lưới người thì đem vật vờ bán lại cho tiểu thương, người đóng thùng xốp thuê ship chuyển về thành phố cho người đặt hàng giá cao, người mang về chuẩn bị nấu bữa đặc sản dân dã.
Vật vờ chỉ sống vài giờ, nhưng lưu danh nhiều món đặc sản trứ danh ven sông Hồng. Vật vờ ra tới chợ bán tới 4-5 trăm ngàn đ/kg, vào nhà hàng thành món ăn giá tới 1 triệu đ/kg. Ăn rồi hôm sau muốn ăn thêm thì dù có đặt trước cũng không có mà mua. Còn ở bến phà Liên Hà giá vật vờ khi đắt (lúc ít vật vờ) là 150 ngàn đ/kg, khi rẻ (lúc nhiều vật vờ) là 100 ngàn đ/kg, có nhà mua cả tải về cất vào tủ đông ăn dần.
Những người thích ăn vật vờ mà đến muộn, hoặc không vợt được thì đi dọc bờ sông đón thuyền mua, nhưng việc này cũng không dễ bởi sản vật này lên bờ mẻ nào là có người đợi sẵn và mua hết.
Con vật vờ (còn gọi là con vờ) thuộc bộ Cánh phù du, một bộ thuộc một nhóm Palaeoptera, cùng với bộ Chuồn chuồn, tên khoa học là Ephemeroptera.
Vật vờ là loại trùng thoát xác hai lần. Sau lần thứ hai chúng có một cặp cánh và chỉ sống được vài giờ.
Tuổi thọ dài nhất của vật vờ cũng không quá 1 tuần. Ấu trùng của nó sống trong nước, sau thành trùng thì thân mềm nhũn, phát ra ánh sáng, hai cái râu ở trên đầu giống con dao găm, cuối phần bụng mọc ra 3 cái lông đuôi.
Buổi tối những con vật vờ tụ tập, bay lượn trên mặt nước để tiến hành giao phối. Sau đó vật vờ cái đẻ trứng xuống nước, rồi đa số chết đi.
Theo sách "10 vạn câu hỏi vì sao"
Nên lưu lại: Những sự thật ít người biết về thịt này là kiến thức thiết yếu bạn nên biết khi nấu ăn!
Ăn - 3 giờ trướcNếu bạn cũng thích ăn thịt thì chắc chắn không nên bỏ lỡ thông tin ngắn gọn này!
Loại rau đang vào mùa, hỗ trợ giảm cân hiệu quả và phòng các bệnh tim mạch
Ăn - 8 giờ trướcGĐXH - Không chỉ là món ăn dân dã, dễ chế biến, đậu đũa còn được xem là “kho dinh dưỡng tự nhiên” với hàm lượng cao protein, chất xơ, vitamin và khoáng chất có lợi cho sức khỏe.
Gừng kết hợp với những thứ này uống cực ngon, bổ dưỡng và giữ ấm cơ thể trong mùa đông
Ăn - 11 giờ trướcGĐXH - Mùa đông đến là lúc cơ thể cần sự chăm sóc đặc biệt để giữ ấm và tăng cường sức khỏe. Trong đó, nước gừng được xem là một giải pháp tự nhiên, vừa dễ thực hiện vừa mang đến nhiều lợi ích.
Loại rau giúp xương chắc khỏe, hỗ trợ phòng ngừa ung thư, bán đầy ở chợ Việt, chế biến nhiều món ngon
Ăn - 23 giờ trướcGĐXH - Loại rau quen thuộc trong bữa ăn Việt, không chỉ có hương vị đặc trưng mà còn chứa nhiều dưỡng chất tốt cho sức khỏe.
6 đồ ăn, thức uống không ăn cùng trứng gà bạn cần ghi nhớ kỹ
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Trứng gà là một thực phẩm phổ biến và giàu dinh dưỡng, cung cấp đầy đủ protein, vitamin A, D, B12 cùng nhiều khoáng chất thiết yếu.
Liên hoan Văn hóa Ẩm thực Quốc tế với gần 120 gian hàng ẩm thực từ 22-23/11 tại Hà Nội
Ẩm thực 360 - 1 ngày trướcGĐXH - Liên hoan Văn hóa Ẩm thực Quốc tế 2025 được chuẩn bị công phu, quy mô mở rộng, với gần 120 gian hàng ẩm thực đến từ các Đại sứ quán, Lãnh sự quán, Trung tâm Văn hóa nước ngoài và các Sở Ngoại vụ địa phương, các doanh nghiệp lớn.
6 món canh ngon giúp giảm béo, ăn thay cơm tối mà không bị đói, rất tốt cho mùa đông
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Thời tiết se lạnh, ăn một bát canh nóng để làm ấm cơ thể sẽ là sự lựa chọn rất hợp lý. Tuy nhiên bạn, nếu bạn đang bị thừa cân, bạn có thể ăn các món canh đủ chất dinh dưỡng, giúp giảm cân dưới đây thay cho bữa tối.
Món nhậu ngon ngày lạnh, nồm ẩm, 'cứ mưa là thèm'
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Món nhậu ngày mưa lạnh là một trong những vấn đề được quan tâm lớn nhất của nhiều người khi không khí lạnh tràn về. Dưới đây là các món nhậu ngày mưa lạnh các bạn không nên bỏ qua.
Món ăn ngon cho những ngày mưa lạnh thêm ấm cúng
Ăn - 2 ngày trướcGĐXH - Nếu bạn còn lăn tăn chưa biết nên ăn gì vào ngày trời lạnh, bài viết dưới đây sẽ gợi ý cho bạn các món vừa ngon vừa ấm để cơ thể luôn được khỏe mạnh.
Món ngon ngày lạnh: Đừng chỉ rang thông thường, thử ngay cách làm cơm rang 'vét tủ lạnh' siêu ngon, lạ miệng
Ăn - 2 ngày trướcGĐXH – Dù là bữa sáng, bữa trưa hay tối, chỉ cần một đĩa cơm rang nóng hổi là đủ ấm lòng cả nhà trong những ngày lạnh.
10 món dân dã 'hao cơm' nhà Tăng Thanh Hà khiến chị em vừa thích thú, vừa nể phục
Mẹo nấu nướngGĐXH - Tăng Thanh Hà chuộng làm các món dân dã như tép rang khế, cá nục kho, ba rọi cháy cạnh... vừa đưa cơm, vừa không tốn quá nhiều thời gian sơ chế, nấu nướng.
