Con vật vờ kỳ lạ ở sông Hồng, sống vài giờ nhưng lưu danh đặc sản, giá tới cả triệu đồng
GiadinhNet – Một số làng chài ven sông Hồng vừa có lại lộc trời ban là loài côn trùng có tên vật vờ, làm sống lại một loạt món đặc sản từng khiến bao người tiếc nuối, giá cả triệu đồng trở về.
Đặc sản vật vờ muốn ăn không có mà mua
Nhóm các nhà báo tình thương – tên gọi vui của chuyến đi của chúng tôi – xuống bến phà Liên Hà (Đan Phượng, Hà Nội) bỗng thấy một số người dân bì bõm dưới bờ sông, hoặc đứng trên bờ dùng cây vợt dài quơ đi quơ lại, hoặc vớt những con gì đó lên. Hỏi ra mới biết họ hớt con vật vờ (có nơi gọi là con vờ).

Con vật vờ - đặc sản của dân chài ven sông Hồng. Ảnh: Uyển Hương
Nghe cái tên lạ, "các nhà" xúm vào hỏi thăm, mới biết Liên Hà hơn 20 năm trước được trời ban cho con vật vờ, chế biến thành nhiều món ăn đặc sản trứ danh, ăn một lần nhớ mãi. Chị Quý – tài xế lái phà cho biết, con vật vờ sống ở đáy sông, khi trở trời các ấu trùng nở ra to gần bằng con châu chấu, thân trắng đục, cánh trắng mỏng tang, bay vật vờ trên mặt nước mà thành tên.
Một bác dân chài lớn tuổi kể lại, hơn 20 năm trước đi hớt vật vờ là tuổi thơ vui tươi của nhiều người - nhất là trẻ em sống ven sông theo người lớn đi hớt vật vờ về vừa làm món ăn, vừa có tiền. Xưa vật vờ nhiều lắm, chỉ cần đứng trên bờ dùng vợt dài quơ qua liệng lại một buổi sớm cũng được cả yến.
Vậy mà đột nhiên vật vờ biến mất cùng với những món đặc sản ăn một lần nhớ mãi đó, để lại tiếc nuối cho bao người.
Khoảng 3 năm nay lộc trời vật vờ bỗng nhiên trở về ở khúc sông Hồng xã Ninh Sở (huyện Thường Tín, Hà Nội), và xã Liên Hà (Đan Phượng, Hà Nội). Số lượng vật vờ không nhiều như xưa, nhưng đủ làm làng chài sớm nào có vật vờ ngoi lên là tíu tít kéo nhau đi hớt, vừa vui, vừa có tiền, vừa làm sống lại những món ăn đặc sản.

Một sớm đi hớt vật vờ của một phụ nữ làng chài. Ảnh: Uyển Hương
Theo nhiều người dân Liên Hà, con vật vờ sống ở đáy sông, khoảng tháng 2 đến tháng 4 âm lịch chúng ngoi lên mặt nước vài giờ để lột xác vào sáng sớm. Cả tháng vật vờ lên lột xác vài ngày, đẻ trứng rồi chết. Trứng nở thành ấu trùng lại trở về đáy sông chờ ngày được ngoi lên mặt nước lột xác.
Để hớt được con vật vờ, dân chài phải canh thời tiết, con nước sao cho đúng vào ngày vật vờ lên lột xác thì hớt. Nhiều người bảo những ngày trở trời là vật vờ dễ xuất hiện, dân chài phải "canh" để nhanh tay hớt vật vờ về ăn và bán.

Vật vờ ngoi lên đẻ trứng, lột xác đầy mặt sông, bám đầy thành thuyền, phà. Ảnh Uyển Hương
Muốn ăn "phải lăn" từ 3 giờ sáng
Con vật vờ cho người dân Liên Hà hưởng lộc trời, nhưng muốn ăn dân chài "phải lăn" ra sông từ 3 giờ sáng. Hớt vật vờ rất dễ, tầm 4-6 giờ sáng vật vờ ngoi lên bay đi tìm chỗ đậu để lột xác, lúc đó nó rất yếu nên chỉ bay là là mặt nước, hay mặt đất.
Không phải chỗ nào cũng có vật vờ, mà chỉ có ở ngã ba sông nơi nhiều đất thịt để chúng làm tổ mới có. Chúng ngoi khỏi mặt nước là bay thành đàn, thành mảng. Người không có thuyền đi ven sông chăm chú vợt cũng hớt được cả cân côn trùng màu trắng đục gom vào vợt. Nhà thuyền chài thì dùng vợt gắn lưới bơi ra xa bờ vớt xác vật vờ nổi đầy mặt sông. Vì trời chưa sáng nên có nhà thuyền chài còn đốt bó đuốc to cho vật vờ thấy sáng thì tụ lại, rồi cầm vợt chao qua liệng lại tới nặng tay thì đổ ra cả rổ vật vờ.
Những ngày vật vờ nổi lên mặt nước từ sớm tinh mơ tiếng nói cười đã râm ran khắp khúc sông. Khoảng 6 giờ thì mọi người thu vợt, vớt lưới người thì đem vật vờ bán lại cho tiểu thương, người đóng thùng xốp thuê ship chuyển về thành phố cho người đặt hàng giá cao, người mang về chuẩn bị nấu bữa đặc sản dân dã.
Vật vờ chỉ sống vài giờ, nhưng lưu danh nhiều món đặc sản trứ danh ven sông Hồng. Vật vờ ra tới chợ bán tới 4-5 trăm ngàn đ/kg, vào nhà hàng thành món ăn giá tới 1 triệu đ/kg. Ăn rồi hôm sau muốn ăn thêm thì dù có đặt trước cũng không có mà mua. Còn ở bến phà Liên Hà giá vật vờ khi đắt (lúc ít vật vờ) là 150 ngàn đ/kg, khi rẻ (lúc nhiều vật vờ) là 100 ngàn đ/kg, có nhà mua cả tải về cất vào tủ đông ăn dần.
Những người thích ăn vật vờ mà đến muộn, hoặc không vợt được thì đi dọc bờ sông đón thuyền mua, nhưng việc này cũng không dễ bởi sản vật này lên bờ mẻ nào là có người đợi sẵn và mua hết.
Con vật vờ (còn gọi là con vờ) thuộc bộ Cánh phù du, một bộ thuộc một nhóm Palaeoptera, cùng với bộ Chuồn chuồn, tên khoa học là Ephemeroptera.
Vật vờ là loại trùng thoát xác hai lần. Sau lần thứ hai chúng có một cặp cánh và chỉ sống được vài giờ.
Tuổi thọ dài nhất của vật vờ cũng không quá 1 tuần. Ấu trùng của nó sống trong nước, sau thành trùng thì thân mềm nhũn, phát ra ánh sáng, hai cái râu ở trên đầu giống con dao găm, cuối phần bụng mọc ra 3 cái lông đuôi.
Buổi tối những con vật vờ tụ tập, bay lượn trên mặt nước để tiến hành giao phối. Sau đó vật vờ cái đẻ trứng xuống nước, rồi đa số chết đi.
Theo sách "10 vạn câu hỏi vì sao"
Những siêu thức ăn tốt cho mắt nhờ rất giàu dưỡng chất tự nhiên
Ăn - 40 phút trướcGĐXH - Để đảm bảo cho đôi mắt khỏe mạnh, cơ thể cần một số chất dinh dưỡng như vitamin A và C, axit béo omega-3, chất chống oxy hóa... Sau đây là những siêu thức ăn tốt cho mắt nhờ rất giàu dưỡng chất tự nhiên.
Đây mới là món ăn tốt nhất cho phụ nữ vào mùa đông hơn cả sữa và tổ yến: Rẻ tiền lại bổ khí huyết và giữ ấm
Ăn - 1 giờ trướcKhi kết hợp cả 3 nguyên liệu này, chúng không chỉ bổ sung dưỡng chất và làm ấm cơ thể mà còn dịu nhẹ hơn sữa và rẻ và bổ hơn tổ yến.
Loại rau giúp ngăn ngừa tình trạng thiếu máu, giá vài nghìn một bó, bán đầy chợ Việt
Ăn - 12 giờ trướcGĐXH - Với hàm lượng dinh dưỡng ấn tượng, việc thêm loại rau này vào chế độ ăn uống hằng ngày có thể mang lại những lợi ích sức khỏe đáng kinh ngạc.
Ho có đờm không nên uống gì?
Ăn - 19 giờ trướcGĐXH - Bên cạnh việc tìm hiểu ho có đờm nên uống gì, mỗi người cũng cần biết đâu là những thức uống có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng và cản trở quá trình phục hồi. Hãy đọc bài viết sau để biết một số loại đồ uống cần tránh khi bị ho có đờm.
Có nên dùng nước luộc thịt để nấu canh?
Ăn - 1 ngày trướcRất nhiều người thường xuyên dùng nước luộc thịt để nấu canh nhưng vẫn không hết băn khoăn, làm như vậy có tốt, có đúng cách hay không.
Chỉ vài nghìn 1 bó, chế biến rau này thêm trứng thành món ngon bổ dưỡng cho xương khớp ngày lạnh
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Rau dền kết hợp với trứng là món ăn bổ dưỡng cho xương khớp, dễ chế biến và giá rẻ. Tham khảo công thức canh trứng rau dền ngon miệng cho ngày se lạnh.
Loại rau mọc dại, rất bổ, tốt cho sức khỏe người bị bệnh gout, chế biến thành nhiều món ngon
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Loại rau mọc phổ biến ở những nơi ẩm ướt, có khí hậu nhiệt đới, từng bị xem là cỏ dại nhưng nay lại rất được ưa chuộng vì vị chua thanh, giòn mát và giàu dinh dưỡng, đặc biệt tốt cho người bị bệnh gout.
Ho có đờm uống gì cho dễ chịu cổ họng, giảm ho nhanh?
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Khi bị ho có đờm kéo dài không khỏi hoặc ho có đờm màu sắc khác thường, người bệnh nên đi khám để bác sĩ kiểm tra, điều trị. Tùy vào tình trạng bệnh mà người bệnh có thể ưu tiên bổ sung một số loại thức uống có trong bài sau.
Món ăn mềm mọng và ngon tuyệt, rất hợp với cơm lại đặc biệt tốt cho sự phát triển của trẻ em
Ăn - 2 ngày trướcNếu bạn cũng muốn dễ dàng chuẩn bị một món ăn tại nhà mà cả gia đình đều thích, tôi thực sự khuyên bạn nên thử món này.
Loại rau mùa đông siêu rẻ ở chợ Việt, hỗ trợ giảm cân, giúp phòng bệnh ung thư, chế biến thành nhiều món ngon
Ăn - 2 ngày trướcGĐXH - Bắp cải xứng đáng được xem là "người hùng thầm lặng" trong căn bếp của mọi gia đình.
Lễ hội văn hóa ẩm thực Hà Nội năm 2025 từ 19-21/12 ở đâu, có gì đặc biệt?
ĂnGĐXH - Lễ hội văn hóa ẩm thực Hà Nội 2025 với chủ đề “Hà Nội - Hành trình ẩm thực kết nối sáng tạo” sẽ diễn ra từ 18h đến 22h ngày 19/12 và từ 8h30 đến 21h ngày 20, 21/12/2025 tại Công viên Thống Nhất. Lễ hội năm nay có nhiều yếu tố mới, hấp dẫn, được kỳ vọng sẽ là điểm đến tôn vinh tinh hoa ẩm thực và văn hóa Hà Nội, góp phần kích cầu du lịch Thủ đô dịp cuối năm.
