Con vật vờ kỳ lạ ở sông Hồng, sống vài giờ nhưng lưu danh đặc sản, giá tới cả triệu đồng
GiadinhNet – Một số làng chài ven sông Hồng vừa có lại lộc trời ban là loài côn trùng có tên vật vờ, làm sống lại một loạt món đặc sản từng khiến bao người tiếc nuối, giá cả triệu đồng trở về.
Đặc sản vật vờ muốn ăn không có mà mua
Nhóm các nhà báo tình thương – tên gọi vui của chuyến đi của chúng tôi – xuống bến phà Liên Hà (Đan Phượng, Hà Nội) bỗng thấy một số người dân bì bõm dưới bờ sông, hoặc đứng trên bờ dùng cây vợt dài quơ đi quơ lại, hoặc vớt những con gì đó lên. Hỏi ra mới biết họ hớt con vật vờ (có nơi gọi là con vờ).

Con vật vờ - đặc sản của dân chài ven sông Hồng. Ảnh: Uyển Hương
Nghe cái tên lạ, "các nhà" xúm vào hỏi thăm, mới biết Liên Hà hơn 20 năm trước được trời ban cho con vật vờ, chế biến thành nhiều món ăn đặc sản trứ danh, ăn một lần nhớ mãi. Chị Quý – tài xế lái phà cho biết, con vật vờ sống ở đáy sông, khi trở trời các ấu trùng nở ra to gần bằng con châu chấu, thân trắng đục, cánh trắng mỏng tang, bay vật vờ trên mặt nước mà thành tên.
Một bác dân chài lớn tuổi kể lại, hơn 20 năm trước đi hớt vật vờ là tuổi thơ vui tươi của nhiều người - nhất là trẻ em sống ven sông theo người lớn đi hớt vật vờ về vừa làm món ăn, vừa có tiền. Xưa vật vờ nhiều lắm, chỉ cần đứng trên bờ dùng vợt dài quơ qua liệng lại một buổi sớm cũng được cả yến.
Vậy mà đột nhiên vật vờ biến mất cùng với những món đặc sản ăn một lần nhớ mãi đó, để lại tiếc nuối cho bao người.
Khoảng 3 năm nay lộc trời vật vờ bỗng nhiên trở về ở khúc sông Hồng xã Ninh Sở (huyện Thường Tín, Hà Nội), và xã Liên Hà (Đan Phượng, Hà Nội). Số lượng vật vờ không nhiều như xưa, nhưng đủ làm làng chài sớm nào có vật vờ ngoi lên là tíu tít kéo nhau đi hớt, vừa vui, vừa có tiền, vừa làm sống lại những món ăn đặc sản.

Một sớm đi hớt vật vờ của một phụ nữ làng chài. Ảnh: Uyển Hương
Theo nhiều người dân Liên Hà, con vật vờ sống ở đáy sông, khoảng tháng 2 đến tháng 4 âm lịch chúng ngoi lên mặt nước vài giờ để lột xác vào sáng sớm. Cả tháng vật vờ lên lột xác vài ngày, đẻ trứng rồi chết. Trứng nở thành ấu trùng lại trở về đáy sông chờ ngày được ngoi lên mặt nước lột xác.
Để hớt được con vật vờ, dân chài phải canh thời tiết, con nước sao cho đúng vào ngày vật vờ lên lột xác thì hớt. Nhiều người bảo những ngày trở trời là vật vờ dễ xuất hiện, dân chài phải "canh" để nhanh tay hớt vật vờ về ăn và bán.

Vật vờ ngoi lên đẻ trứng, lột xác đầy mặt sông, bám đầy thành thuyền, phà. Ảnh Uyển Hương
Muốn ăn "phải lăn" từ 3 giờ sáng
Con vật vờ cho người dân Liên Hà hưởng lộc trời, nhưng muốn ăn dân chài "phải lăn" ra sông từ 3 giờ sáng. Hớt vật vờ rất dễ, tầm 4-6 giờ sáng vật vờ ngoi lên bay đi tìm chỗ đậu để lột xác, lúc đó nó rất yếu nên chỉ bay là là mặt nước, hay mặt đất.
Không phải chỗ nào cũng có vật vờ, mà chỉ có ở ngã ba sông nơi nhiều đất thịt để chúng làm tổ mới có. Chúng ngoi khỏi mặt nước là bay thành đàn, thành mảng. Người không có thuyền đi ven sông chăm chú vợt cũng hớt được cả cân côn trùng màu trắng đục gom vào vợt. Nhà thuyền chài thì dùng vợt gắn lưới bơi ra xa bờ vớt xác vật vờ nổi đầy mặt sông. Vì trời chưa sáng nên có nhà thuyền chài còn đốt bó đuốc to cho vật vờ thấy sáng thì tụ lại, rồi cầm vợt chao qua liệng lại tới nặng tay thì đổ ra cả rổ vật vờ.
Những ngày vật vờ nổi lên mặt nước từ sớm tinh mơ tiếng nói cười đã râm ran khắp khúc sông. Khoảng 6 giờ thì mọi người thu vợt, vớt lưới người thì đem vật vờ bán lại cho tiểu thương, người đóng thùng xốp thuê ship chuyển về thành phố cho người đặt hàng giá cao, người mang về chuẩn bị nấu bữa đặc sản dân dã.
Vật vờ chỉ sống vài giờ, nhưng lưu danh nhiều món đặc sản trứ danh ven sông Hồng. Vật vờ ra tới chợ bán tới 4-5 trăm ngàn đ/kg, vào nhà hàng thành món ăn giá tới 1 triệu đ/kg. Ăn rồi hôm sau muốn ăn thêm thì dù có đặt trước cũng không có mà mua. Còn ở bến phà Liên Hà giá vật vờ khi đắt (lúc ít vật vờ) là 150 ngàn đ/kg, khi rẻ (lúc nhiều vật vờ) là 100 ngàn đ/kg, có nhà mua cả tải về cất vào tủ đông ăn dần.
Những người thích ăn vật vờ mà đến muộn, hoặc không vợt được thì đi dọc bờ sông đón thuyền mua, nhưng việc này cũng không dễ bởi sản vật này lên bờ mẻ nào là có người đợi sẵn và mua hết.
Con vật vờ (còn gọi là con vờ) thuộc bộ Cánh phù du, một bộ thuộc một nhóm Palaeoptera, cùng với bộ Chuồn chuồn, tên khoa học là Ephemeroptera.
Vật vờ là loại trùng thoát xác hai lần. Sau lần thứ hai chúng có một cặp cánh và chỉ sống được vài giờ.
Tuổi thọ dài nhất của vật vờ cũng không quá 1 tuần. Ấu trùng của nó sống trong nước, sau thành trùng thì thân mềm nhũn, phát ra ánh sáng, hai cái râu ở trên đầu giống con dao găm, cuối phần bụng mọc ra 3 cái lông đuôi.
Buổi tối những con vật vờ tụ tập, bay lượn trên mặt nước để tiến hành giao phối. Sau đó vật vờ cái đẻ trứng xuống nước, rồi đa số chết đi.
Theo sách "10 vạn câu hỏi vì sao"
Ăn loại củ này hỗ trợ chữa viêm đường hô hấp
Ăn - 1 giờ trướcGĐXH - Đây là những củ quả giàu dưỡng chất, có tác dụng hỗ trợ điều trị các bệnh lý viêm đường hô hấp. Bạn có thể tham khảo trong bài viết sau để bổ sung vào chế độ ăn uống hàng ngày.
7 bữa sáng siêu nhanh mà bổ dưỡng: Mỗi ngày 1 ly vừa nhanh, ngon lại dưỡng da, bổ khí huyết, tốt cho tỳ vị...
Ăn - 2 giờ trướcVới cách làm cực nhanh, 7 công thức sữa hạt bổ dưỡng này thích hợp cho bữa sáng bận rộn. Chúng đều có hương vị thơm ngon, dễ làm và giàu dinh dưỡng.
Chọn ngay 3 loại 'hải sản quốc dân' này, đảm bảo sạch 100%, thịt ngọt lừ, trẻ con người già ăn đều tốt
Ăn - 2 giờ trướcNếu đang phân vân giữa "ma trận" hải sản ngoài chợ, chị em hãy nhắm ngay 3 loại cá này. Đây là những giống cá "cứng đầu" không thể nuôi nhốt, hoàn toàn lớn lên từ biển cả bao la, thịt vừa lành vừa ngọt, lại đang vào độ béo nhất trong năm.
Bất ngờ món ăn vặt có chứa gừng ở Việt Nam lọt top món ăn ngon trên thế giới, ngày lạnh càng ưa chuộng
Ăn - 16 giờ trướcGĐXH - Với hương vị ngọt ấm đặc trưng, đây là một trong những món ăn được nhiều người ưa chuộng trong những ngày tiết trời se lạnh. Món ăn có chứa gừng này đã lọt top món ăn ngon trên thế giới.
'Thuốc bổ tự nhiên' bán nhiều ở chợ Việt, ăn cả vỏ mới tốt, hỗ trợ kiểm soát đường trong máu, chế biến được nhiều món ngon
Ăn - 19 giờ trướcGĐXH- Khoai tây, loại củ quen thuộc trong bữa ăn hàng ngày, không chỉ là nguồn cung cấp tinh bột dồi dào mà còn chứa đựng một kho tàng các vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa mang lại nhiều lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe.
Trời lạnh rồi, gia đình tôi mê 3 món hấp này lắm: Ít dầu mỡ, bổ dưỡng, chỉ cần hấp thôi là ấm bụng và ngon lành
Ăn - 19 giờ trướcChia sẻ với bạn 3 món hấp mà gia đình tôi thường xuyên làm. Đây đều là những món làm nhanh, ngon giúp đổi món mỗi ngày để có một bữa ăn bổ dưỡng và dễ dàng.
5 công thức nấu đồ uống ấm nóng ngon miệng và dễ làm cho bữa sáng lành mạnh phù hợp với mọi lứa tuổi
Ăn - 1 ngày trướcĐây là công thức làm 5 loại đồ uống tốt cho sức khỏe đã được tối ưu hóa từ sự kết hợp các thành phần đến chi tiết chuẩn bị.
Loại rau mọc hoang nhưng đắt ngang thịt là “thực phẩm vàng” cho người bị gout và tiểu đường, làm ngay món này đơn giản mà bổ dưỡng
Ẩm thực 360 - 1 ngày trướcGĐXH – Đây là loại rau mọc hoang được coi là “thực phẩm vàng” cho người bị gout, tiểu đường. Cây có thân mọng nước, giòn, lá nhỏ hình tim màu xanh đậm. Nhờ dễ trồng và sinh trưởng nhanh, ngày nay càng được dùng phổ biến hơn trong bữa ăn gia đình.
Cách sử dụng bếp nướng điện đúng cách để không bị cháy đảm bảo an toàn
Mẹo nấu nướng - 1 ngày trướcGĐXH - Bếp nướng điện là sản phẩm hiện đại, vô cùng tiện dụng, lại thiết kế nhỏ gọn như là bếp điện từ hay bếp hồng ngoại giúp bạn có thể dễ dàng di chuyển theo những địa điểm mà bạn mong muốn.
Gió mùa về, nhà nào cũng nên có nồi canh này: Vừa là 'thuốc bổ' tăng đề kháng, vừa thơm ngon đến giọt cuối cùng
Ăn - 1 ngày trướcTrời chuyển lạnh cũng là lúc virus gây bệnh hoành hành. Thay vì đợi ốm mới uống thuốc, các mẹ hãy chủ động bảo vệ gia đình bằng đường ăn uống. Chỉ cần một nồi canh gà hầm nấm hương nóng hổi, ngọt lừ, không chỉ trôi cơm mà còn là tấm khiên vững chắc tăng cường miễn dịch cho cả nhà.
Xù xì bên ngoài nhưng củ này “quý như sâm”, tốt cho đường huyết, chế biến được nhiều món ngon ngày lạnh
ĂnGĐXH – Dù hình dáng xù xì, nhưng loại củ dân dã này không chỉ ngon miệng mà còn có giá trị bổ dưỡng như nhân sâm. Những món ăn được chế biến từ củ này rất tốt cho tim mạch, tiêu hóa và đặc biệt là đường huyết.
