Cực nhọc mưu sinh

 

Ông Nguyễn Đại Đồng, Cục trưởng Cục Việc làm - Bộ LĐ-TB&XH cho biết, dự báo năm 2009 sẽ có khoảng 400.000 lao động mất việc, tập trung vào 6 tháng đầu năm, khoảng 300.000 người.

Con mương ở làng Nhuế, Kim Chung, Đông Anh, Hà Nội những ngày này đông một cách lạ thường. Những công nhân mất việc thường tụ tập đến đây, vừa câu cá để cải thiện cuộc sống, vừa tìm cách tiêu khiển giết thời gian.

Hai vợ chồng anh Sĩ, chị Thảo mỗi người cầm một cần câu thả mồi. Những chú cá rô quẫy trong chiếc xô nhỏ xem chừng cũng vừa đủ cho bữa tối của hai vợ chồng. Anh Sỹ cho biết, từ mấy tháng nay, buổi sáng, chồng dậy sớm ra ruộng móc giun chuẩn bị mồi câu, chiều đến hai vợ chồng xách cần ra bờ mương gia nhập đội quân công nhân đi câu cá.

“Mỗi tuần vợ chồng em chỉ làm 4 ngày, 3 ngày còn lại chẳng biết làm gì nên đành ra bờ mương cho... thoáng. Ở nhà ngủ mãi cũng chán; tivi thì không có. Đi câu vừa vui lại vừa có thể cải thiện bữa ăn, vợ em lại có bầu 4 tháng. Nghe bảo bà bầu ăn cá sẽ rất tốt cho thai nhi nên câu cá là “nhất cử lưỡng tiện”  - anh Sĩ tâm sự.

 

Thiếu việc làm, vợ chồng anh Sỹ, chị Thảo hàng ngày ra bờ mương câu cá.

Hai vợ chồng anh Sĩ, chị Thảo cùng quê Thanh Hóa, lấy nhau nhưng mỗi người một nơi. Thảo làm công nhân của Công ty Canon. Công ty  của anh Sĩ ở tận Hà Nam cũng đang gặp nhiều khó khăn nên anh về thôn Nhuế ở với vợ. Mới cưới nhau chưa lâu nhưng tổ ấm nhỏ bé này đang lao đao vì cơn bão khủng hoảng việc làm.

Bên cạnh vợ chồng anh Sĩ, chị Thảo là vợ chồng anh Mạnh, chị  Hạnh và cậu con trai nhỏ. Chị Hạnh vừa ngoắc mồi vừa nói: “Chẳng thà mất việc hẳn thì còn về quê, đằng này công ty cứ cầm cự muốn giữ công nhân có tay nghề để khi kinh tế ổn định khỏi mất công tuyển dụng trở lại”.

Thôn Nhuế, thôn Bầu xã Kim Chung, Đông Anh, Hà Nội là nơi có rất nhiều công nhân thuê trọ. Ông Lương Xuân Trung có một dãy nhà cho hàng chục công nhân thuê ở thôn Nhuế cho biết, nhiều tháng nay, công nhân ở đây phải xoay đủ nghề để kiếm sống. Người thì đi bán rau, người đi nhặt rác, có người thì ra bờ mương của thôn để câu cá. Câu được nhiều, họ lại mang ra chợ bán để phụ giúp chi tiêu gia đình.

Trước dãy nhà trọ dài của thôn Bầu, có một quán nhỏ bán mấy thứ hàng tạp hóa của vợ chồng anh chị Lê, Thúy. Hai vợ chồng đều là công nhân, anh Lê nghỉ việc gần một năm, nên cùng vợ mở quán bán hàng. Từ ngày nhiều công nhân mất việc, hàng quán trở nên ế ẩm. Anh Lê cho biết: “Để tăng thêm thu nhập, vợ chồng phải chuyển sang bán hoa quả. 2h sáng tôi sang chợ Long Biên lấy hàng bán cả ngày cũng không được mấy. Biết là khó khăn nhưng cũng phải cố mà làm việc”.

Chị Thúy làm ở Công ty Denso, chuyên sản xuất linh kiện ô tô cũng rơi vào cảnh thất nghiệp. Dây chuyền của chị có 50 người, thì đã có 30 người phải nghỉ việc. “Công ty trả cho 70% lương, nhưng ai nghỉ quá 6 tháng thì sẽ nghỉ luôn, công ty không phải trả lương nữa. Hiện công nhân chỉ cần sơ hở một tí là lập tức bị mất việc. Có bộ phận 100 người thì chia ra 50 người làm nửa tháng đầu, 50 người làm nửa tháng cuối. Thu nhập giảm rõ rệt, nhiều người không sống nổi đành bỏ nghề ra kiếm việc khác làm” -  chị Thúy cho biết.

Khu chợ tạm thôn Bầu ngày Chủ nhật lèo tèo người qua lại. Mấy dãy hàng rau xen lẫn là những mẹt hàng dán điện thoại với những hình thù xanh đỏ. Anh Luân, làm ở Công ty ToTo chuyên sản xuất gốm sứ, lương thấp mà bị gò bó, cắt ngược cắt xuôi các khoản nên viết đơn xin nghỉ việc ra chợ dán điện thoại. “Dán điện thoại thời buổi này cũng khó, nhưng chăm chỉ và may mắn thì cũng còn hơn làm công nhân. Làm công nhân thời buổi khủng hoảng này suốt ngày nghe chửi. Công nhân là cái “thùng rác” để trút bực tức. Tuy làm lâu năm nhưng em chẳng chịu được, tạm thời làm việc này kiếm thêm rồi tính tiếp”, anh Luân bức xúc.

 

Chị Hương ở nhà trông con, trong khi chồng đi bán cà phê, chạy xe ôm vất vả mưu sinh.

Tại thôn Bầu, chúng tôi vào thăm vợ chồng anh Cửu, chị Hương đều làm cho Công ty Sumitomo. Căn phòng trọ rộng chừng 10 m2, có thêm bà nội lên trông cháu nên hết sức chật chội. Anh Cửu ngồi trên giường vừa gấp quần áo cho con vừa kể: “Em làm đủ nghề để nuôi con. Mình trai tráng không đành ngồi nhìn vợ con đói khổ”. Việc ở công ty lúc có lúc không, nên anh Cửu sang tận Thanh Xuân Bắc bán cà phê thuê từ 6h tới 11h đêm mới về. Ngoài 4 buổi tối đi bán cà phê, 3 buổi còn lại anh ra đường quốc lộ làm xe ôm. Cửu năm nay mới 26 tuổi mà trông già hơn cái tuổi của mình đến cả chục tuổi. Chị Hương, vợ anh lo lắng nói: “Anh ấy một năm trước to cao đẹp trai lắm, nặng 74 kg, vậy mà sau một thời gian vất vả  giờ chỉ còn 62 kg. Nhiều đêm đi làm về mệt bã cả người nên chỉ ăn uống qua loa rồi đi ngủ. Thương chồng nhưng hoàn cảnh con nhỏ, công việc phập phù nên đành vậy”.

 

Nhiều chủ trọ không thích vợ chồng con cái đến thuê, đông đúc, phức tạp vì khi chửa đẻ và có con nhỏ thường kèm theo người nhà đến chăm. Anh Cửu cho biết, ở đây, những người còn son rỗi mất việc họ kéo nhau về quê. Còn những người ở lại, có con nhỏ thì rất vất vả. Đồng tiền eo hẹp nên không thể thuê người giúp việc. Vậy nên nhiều gia đình công nhân đã tập hợp cả xóm trọ thỏa thuận trông con luân phiên cho nhau để cắt giảm chi tiêu. Ai làm ca chiều thì trông con mình và con hàng xóm ca sáng và ngược lại. “Trông con hộ nhau mỗi tháng cũng tiết kiệm được vài ba trăm ngàn. Những tháng ngày giáp hạt bố mẹ khổ đã đành, trẻ con cũng thiệt thòi nhiều lắm”, chị Hương vừa xoa đầu cậu bé con 10 tháng tuổi vừa nói.

Đã 3 giờ chiều Chủ nhật, dãy nhà trọ ở thôn Bầu vẫn yên ắng. Cao Thị Đông, công nhân của Công ty Tokyo đứng dựa vào cổng nhìn ra cánh đồng buồn bã. Chồng cô vẫn ngủ ở trong phòng. Hỏi chuyện sao hôm nay xóm trọ lại vắng người thế, Đông bảo: “Nghỉ nhiều ngày, đi chơi tốn tiền nên mọi người ngủ cho khỏi tốn. Em sắp về quê đỡ đần bố mẹ, ở đây làm không ra làm, chơi không ra chơi, chán lắm”.