Đề án 52 tại Thái Bình: “Càng khó khăn càng phải nhiệt tình”

Bà Nguyễn Thị Huê - Phó GĐ Sở Y tế kiêm Chi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐ Thái Bình.

- Thái Bình là một tỉnh có quy mô dân số lớn (trên 1,9 triệu người); mật độ dân số cao (trên 1.200 người/km2). Trong những năm qua, nhờ sự quan tâm chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền từ Trung ương đến địa phương, cũng như nỗ lực của cán bộ ngành, tình hình dân số đã được cải thiện đáng kể. Những tháng đầu năm 2009, Thái Bình đã triển khai nhiều mô hình, dự án như: Mô hình cung cấp thông tin và dịch vụ SKSS/KHHGĐ cho vị thành niên và thanh niên; Đề án “Nâng cao chất lượng dân số thông qua tuyên truyền vận động, phát hiện, can thiệp sớm tật, bệnh ở thai nhi và sơ sinh” được triển khai tại 95 xã trong toàn tỉnh; tiểu dự án cung cấp các phương tiện tránh thai; Dự án nâng cao năng lực quản lý chuyên ngành... Đặc biệt, phải kể đến chiến dịch tăng cường tuyên truyền lồng ghép cung cấp dịch vụ SKSS/KHHGĐ đến vùng khó khăn có mức sinh cao, với kết quả đạt được khá khả quan. Hiện, chúng tôi đang  tiếp tục triển khai Chiến dịch đợt 2 và dự kiến sẽ kết thúc trước ngày 30/10/2009. Tính đến nay, đã có nhiều nội dung dịch vụ đạt và vượt chỉ tiêu kế hoạch năm.

Việc triển khai Đề án kiểm soát dân số vùng biển đảo tại Thái Bình sẽ mang lại những hiệu quả gì, thưa bà?

- Thái Bình có 2 huyện (Tiền Hải và Thái Thụy) nằm trong diện thụ hưởng Đề án -  đây là cơ hội quý cho người dân vùng biển trong việc thực hiện tốt công tác dân số, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; Cũng là cơ hội để người dân được cải thiện đời sống vật chất, tinh thần, được hưởng thụ kiến thức, biết  tự chăm sóc sức khỏe bản thân, gia đình, được tiếp cận với các dịch vụ y tế xã hội cơ bản...

Cộng tác viên dân số truyền thông KHHGĐ cho phụ nữ vùng biển (Ảnh: Dương Ngọc).

Những khó khăn, thách thức trong quá trình thực hiện Đề án là gì, thưa bà?

- Thái Bình là địa phương có quy mô dân số lớn, mật độ dân số cao. Trong đó, dân số ở 2 huyện Thái Thụy, Tiền Hải chiếm 26% dân số cả tỉnh, tỉ lệ sinh con thứ 3 trở lên trong năm 2008 của Tiền Hải là 17,54%, của Thái Thụy là 15,05%, cao hơn các huyện khác trong tỉnh và cao hơn cả mức bình quân chung của toàn tỉnh (13,6%). Tỉ lệ nạo hút thai, mắc các bệnh đường sinh sản, bệnh lây qua đường tình dục còn cao. Trong số hơn 5.000 trẻ em bị dị tật, dị dạng, thiểu năng trí tuệ của toàn tỉnh có 1.135 em của huyện Tiền Hải, 1.794 em của huyện Thái Thụy. Tỉ lệ suy dinh dưỡng trẻ em trong toàn tỉnh là 19,6%, huyện Tiền Hải bằng 20,1% và huyện Thái Thụy là 20%. Bên cạnh đó, cơ sở vật chất, mạng lưới cung cấp dịch vụ chăm sóc SKSS/KHHGĐ ở cấp xã còn yếu và thiếu, chưa phù hợp với đặc điểm của địa phương...

Do đặc thù lao động nghề biển, người dân có tâm lý thích sinh đông con, nhất là con trai để có người đi biển, có thêm nhân lực làm kinh tế gia đình... Hơn nữa, kiến thức về chăm sóc sức khoẻ sinh sản, phòng tránh viêm nhiễm, phòng ngừa các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường của trẻ sơ sinh... của người dân vùng biển còn hạn chế. Bên cạnh đó, 2 huyện Thái Thụy và Tiền Hải có số bà con theo đạo Thiên Chúa khá đông. Do đặc thù tín ngưỡng và giáo lý nên công tác tuyên  truyền dân số ở những vùng quê này vẫn gặp không ít rào cản không thể khắc phục một sớm một chiều...

Nghề biển mang lại cho ngư dân nguồn thu nhập khá cao. Tuy nhiên, vì làm ăn xa nhà, lại thêm thói quen không tích luỹ, “làm được ăn ngay”, nên tính bền vững  không cao. Có những gia đình cả bố mẹ, con cái đều đi biển hàng tuần, ít có điều kiện ở đất liền, do đó hầu như họ không  được tiếp cận các thông tin truyền thông về chính sách kinh tế, xã hội, chính sách DS- KHHGĐ. Bố mẹ ít có điều kiện tiếp cận với cán bộ địa phương, ít quan tâm đến kiến thức khoa học, con cái cũng chưa được chăm sóc, nuôi dưỡng chu đáo...

Từ thực tế ấy, chúng tôi đã xác định những khó khăn cần khắc phục cho đội ngũ tuyên truyền viên khi thực hiện công tác truyền thông dân số tới vùng biển, ven biển. Tuyên truyền KHHGĐ cho người dân vùng đất liền khó một thì tuyên truyền cho bà con đi biển khó mười. Bởi người dân đi biển xa, chỉ có những ngày mưa bão họ mới ở nhà; Chính những ngày đó, cán bộ, CTV dân số lại phải lặn lội đến tuyên truyền, phổ biến cho bà con. Gặp họ đã khó, nói chuyện cho họ hiểu và thực hiện còn khó gấp bội phần! Đây có thể nói là “Khó khăn kép” đối với cán bộ dân số miền biển. Nhưng càng khó khăn bao nhiêu thì càng đòi hỏi sự nhiệt tình, tinh thần trách nhiệm bền bỉ của đội ngũ làm dân số bấy nhiêu!

Ngoài việc duy trì, thực hiện một số mô hình, dự án; Đặc biệt là chiến dịch tăng cường chăm sóc SKSS/KHHGĐ tới các xã trọng điểm của hai huyện, chúng tôi sẽ tiến hành hàng loạt các hoạt động nhằm nâng cao hiệu quả truyền thông. Dù bề bộn khó khăn, thách thức nhưng chúng tôi đã bắt đầu vào cuộc...