Đội nắng mót gon, nông dân ven đô thu nửa triệu đồng mỗi ngày
Loài cây bị "thất sủng" trên những thửa ruộng đang bỏ hoang được người dân tận dụng thu hoạch. Công việc nặng nhọc nhưng bù lại người "mót" gon có thể kiếm 500-700 nghìn đồng/ngày.

Cứ độ tháng 6, tháng 7 hàng năm là vào mùa thu hoạch gon của người dân xã Hưng Hòa, TP Vinh, Nghệ An. Đây là một trong số ít địa phương có nghề dệt chiếu cói truyền thống của tỉnh Nghệ An.

Theo ông Hồ Viết Quế (SN 1956, xóm Phong Thuận), cây gon (nhiều nơi còn gọi là cây cói) dễ sống, không cần nhiều công chăm sóc và cho thu hoạch hàng năm trong thời gian dài mà không phải trồng lại mới. Tuy nhiên, diện tích trồng gon ngày càng bị thu hẹp do nghề làm chiếu cói không còn thịnh hành như trước. Mặt khác, phần lớn diện tích trồng gon đã được quy hoạch, chuyển đổi sang mục đích khác.
Đội nắng mót gon đút túi nửa triệu mỗi ngày

Số diện tích gon đang cho thu hoạch là những đám ruộng bị bỏ hoang sau khi thu hồi, chuyển đổi mục đích nhưng chưa sử dụng. Tận dụng phần diện tích này, một số hộ dân tại xóm Phong Thuận, xã Hưng Hòa ra đồng "mót" gon.

Một phần nhỏ gon được số ít hộ dân còn dệt chiếu ở Hưng Hòa sử dụng. Còn chủ yếu gon thành phẩm được bán sang Nga Sơn, Thanh Hóa - nơi có làng nghề dệt chiếu nổi tiếng hoặc bán cho các thương lái thu gon để xuất đi Trung Quốc. Gốc gon cứng, chiều cao lý tưởng để thu hoạch là vào khoảng từ 1-1,5m. Bởi vậy, thu hoạch gon là công việc khá mất sức đối với người dân. Cây gon sau khi được chặt khỏi gốc bằng một chiếc dao rựa sắc lẹm, phải giũ mạnh để loại bỏ phần "áo" gốc hay những cây hỏng, chiều cao không đạt. Phần việc này thường do những người đàn ông đảm nhận.

Gon đạt chuẩn để sử dụng dệt chiếu là những cây cao, khỏe, cứng cáp, đặc biệt là có màu sắc đẹp. Theo ước tính của bà Trần Thị Huệ, hiện có khoảng chưa đầy 20 hộ dân còn gắn bó với công việc liên quan đến nghề dệt chiếu cói, trong đó có việc thu hoạch cây gon.

Sau khi được cắt, giũ sạch để lấy những cây đạt tiêu chuẩn, gon được chẻ làm đôi. Công đoạn này phải được thực hiện khi cây gon còn tươi.

Hiện nay chẻ gon được thực hiện bằng máy, năng suất hơn và chẻ đều, đẹp hơn. Công đoạn chẻ gon mặc dù được làm bằng máy nhưng phải có 2 người tham gia, một người có nhiệm vụ đẩy gon qua máy để tách thân gon ra làm đôi theo chiều dọc, người còn lại sẽ thu sợi gon sau khi chẻ. Theo ông Đình Khánh hai vợ chồng ông mỗi ngày thu hoạch được từ 50-70kg gon thành phẩm, nếu thời tiết thuận lợi thì có thể hơn.

Giá gon thời điểm hiện tại 90.000-100.000 đồng/10kg. Có ngày cao điểm vợ chồng ông Quế có thể thu hoạch, sơ chế được 70kg, tính ra được khoảng 700.000 đồng. "Công việc này không mất chi phí đầu tư, chỉ mất sức thôi nhưng phải chịu khó. Chúng tôi phải ra đồng từ lúc gần 5h hoặc sau 15h, khi thời tiết còn mát mẻ. Từ 9-15h là thời điểm thích hợp để phơi gon, nếu được nắng gon nhanh khô, màu đẹp, được giá hơn", ông Quế cho biết.

Nếu thời tiết thuận lợi, gon phải trải qua 2 lần phơi phóng, đảm bảo đủ khô nhưng sợi gon không bị giòn, màu sắc tươi sáng. Sau một ngày phơi ngoài đồng, gon sẽ được gom lại, đưa về nhà phơi "trở" một lần nữa trước khi nhập cho thương lái.

Công việc nặng nhọc, chỉ kéo dài khoảng 2 tháng trong năm, vào giữa hè và cuối đông nên đây chỉ là lựa chọn mang tính thời vụ của người dân. "Người trẻ thì làm việc khác, có tiền hơn. Giờ chỉ có người già, không biết làm gì nữa thì tranh thủ đi cắt gon kiếm đôi đồng thôi. Nhưng cũng vì ít người làm nên dễ bán hơn, được giá hơn", ông Đinh Khánh lí giải.

Tối đi biển, ngày anh Đặng Văn Hùng cùng mẹ ra đồng "mót" gon. Anh cũng là người trẻ nhất trên cánh đồng gon mà tôi gặp. "Ngày hôm nay hai mẹ con cắt được 70kg gon, giá như hiện nay là được 700.000 nghìn đồng, chia cho hai mẹ con, tính ra mỗi người được 350.000 đồng. Có hôm thuận lợi hai mẹ con làm túc tắc cũng có thể đút túi nửa triệu bạc mỗi người. Thực ra phụ hồ hay đi biển khó kiếm được từng đó tiền trong một ngày nên phải tranh thủ thời điểm này để còn có đồng ra, đồng vô hay lo cho con học hành", anh Hùng cho hay.

Họ có thể là những người "mót" cói cuối cùng ở đây, bởi khi các dự án đã được quy hoạch và thu hồi đất để triển khai đi vào xây dựng, đồng nghĩa những thửa ruộng cói cũng biến mất. Không còn tự chủ được nguyên liệu cùng với thị trường ngày càng bị thu hẹp, nghề làm chiếu cói ở đây vốn đã rất khó duy trì nay đứng trước nguy cơ thất truyền.

Bán cà phê mang đi, ‘cửa ngõ khởi nghiệp’ liêu xiêu trên vỉa hè
Xu hướng - 1 ngày trướcVỉa hè của nhiều tuyến phố Hà Nội từng rộ lên phong trào bán cà phê mang đi. Chỉ một thời gian ngắn sau đó, thực tế phũ phàng đã khiến không ít người vỡ mộng.

Theo dòng suối săn loài cá quý, lão nông người Thái khoe ‘mua ô tô, gửi tiết kiệm'
Xu hướng - 1 tuần trướcLần theo dòng suối ra tận sông Mã để săn cá dầm xanh (hay còn gọi là cá Dốc), một nông dân người Thái ở xã Trung Sơn, Thanh Hóa đã nhân giống thành công loài cá quý, qua đó vươn lên thoát nghèo và làm giàu.

Từ cánh đồng quê ra phố, dân làng Thượng Phúc phất lên nhờ nghề đồng nát
Xu hướng - 1 tuần trước90% lực lượng thu gom vỏ bao bì nằm ở khu vực phi chính thức, hay còn gọi người làm nghề đồng nát, ve chai. Các công ty tái chế khó có thể cạnh tranh với họ trong hoạt động thu mua rác phục vụ tái chế.

Nhiều trải nghiệm công nghệ thú vị khiến người dân thích thú tại Triển lãm ‘80 năm Hành trình Độc lập – Tự do – Hạnh phúc’
Xu hướng - 1 tuần trướcGĐXH - Với hàng loạt ứng dụng công nghệ số, thực tế ảo, trình chiếu 3D mapping, màn hình cảm ứng tương tác…, triển lãm “80 năm Hành trình Độc lập – Tự do – Hạnh phúc” đang đem lại trải nghiệm mới mẻ, khiến người dân và du khách thích thú, say mê khám phá.

'Khối mẹ đảm' đua nhau làm 'mâm lễ yêu nước' trong mùa Vu lan 2025
Xu hướng - 1 tuần trướcMùa Vu lan năm nay trùng với dịp đón Quốc khánh 2/9, "khối mẹ đảm” thể hiện lòng hiếu với tổ tiên, trung với đất nước qua những mâm lễ mang sắc đỏ, vàng của quốc kỳ.

Thị trường bất động sản cuối năm sẽ diễn biến thế nào?
Xu hướng - 2 tuần trướcTheo các chuyên gia, thị trường bất động sản 2025 có nhiều điểm sáng, vì vậy 6 tháng cuối năm, thị trường sẽ có nhiều biến động, với các kịch bản khác nhau.

Quốc gia đông dân nhất thế giới chi tiền gấp 47 lần mua một loại cá của Việt Nam
Xu hướng - 2 tuần trướcTrong nửa đầu năm nay, Ấn Độ - quốc gia đông dân nhất thế giới bất ngờ chi lượng tiền gấp 47 lần so với cùng kỳ năm ngoái để mua con cá rô phi của Việt Nam.

Kệ hàng, siêu thị phủ kín sắc đỏ cờ Tổ quốc chào mừng Quốc khánh 2/9
Xu hướng - 3 tuần trướcGĐXH - Những ngày này, đi dọc các tuyến phố, vào siêu thị hay trung tâm thương mại tại Hà Nội và nhiều tỉnh, thành, dễ dàng bắt gặp không khí rộn ràng chào mừng Quốc khánh 2/9. Tại các siêu thị lớn, sắc đỏ rực rỡ của cờ Tổ quốc phủ kín từ lối vào, quầy trưng bày đến từng kệ hàng, tạo nên bầu không khí trang trọng mà ấm áp.

Lồng đèn "hot trend" mùa Trung Thu 2025 có gì mới?
Xu hướng - 3 tuần trướcDù còn gần 2 tháng nữa mới đến Tết Trung Thu nhưng thị trường lồng đèn đã bắt đầu sôi động.

Hãng hàng không tăng chuyến tăng tuyến phục vụ người dân về Hà Nội xem diễu binh, diễu hành dịp Quốc khánh 2/9
Xu hướng - 3 tuần trướcGĐXH - Các hãng hàng không cũng đã công bố kế hoạch tăng mạnh số chuyến bay trong 6 ngày cao điểm, từ 29/8/2025 đến 3/9/2025.

Hà Nội: Người dân ùn ùn thưởng thức buffet sầu riêng nhân dịp chào mừng 80 năm Quốc khánh, giá vé chưa đầy 300.000 đồng/người
Xu hướngGĐXH - Hôm nay (21/8), tại Hà Nội, rất đông người dân có mặt Lễ hội "Tự hào đặc sản Việt" 2025 để thưởng thức các mặt hàng nông sản Việt Nam. Riêng quầy sầu riêng, thực khách được ăn thỏa thích sầu riêng tại chỗ, chỉ với 299.000 đồng/người.