Đội nắng mót gon, nông dân ven đô thu nửa triệu đồng mỗi ngày
Loài cây bị "thất sủng" trên những thửa ruộng đang bỏ hoang được người dân tận dụng thu hoạch. Công việc nặng nhọc nhưng bù lại người "mót" gon có thể kiếm 500-700 nghìn đồng/ngày.

Cứ độ tháng 6, tháng 7 hàng năm là vào mùa thu hoạch gon của người dân xã Hưng Hòa, TP Vinh, Nghệ An. Đây là một trong số ít địa phương có nghề dệt chiếu cói truyền thống của tỉnh Nghệ An.

Theo ông Hồ Viết Quế (SN 1956, xóm Phong Thuận), cây gon (nhiều nơi còn gọi là cây cói) dễ sống, không cần nhiều công chăm sóc và cho thu hoạch hàng năm trong thời gian dài mà không phải trồng lại mới. Tuy nhiên, diện tích trồng gon ngày càng bị thu hẹp do nghề làm chiếu cói không còn thịnh hành như trước. Mặt khác, phần lớn diện tích trồng gon đã được quy hoạch, chuyển đổi sang mục đích khác.
Đội nắng mót gon đút túi nửa triệu mỗi ngày

Số diện tích gon đang cho thu hoạch là những đám ruộng bị bỏ hoang sau khi thu hồi, chuyển đổi mục đích nhưng chưa sử dụng. Tận dụng phần diện tích này, một số hộ dân tại xóm Phong Thuận, xã Hưng Hòa ra đồng "mót" gon.

Một phần nhỏ gon được số ít hộ dân còn dệt chiếu ở Hưng Hòa sử dụng. Còn chủ yếu gon thành phẩm được bán sang Nga Sơn, Thanh Hóa - nơi có làng nghề dệt chiếu nổi tiếng hoặc bán cho các thương lái thu gon để xuất đi Trung Quốc. Gốc gon cứng, chiều cao lý tưởng để thu hoạch là vào khoảng từ 1-1,5m. Bởi vậy, thu hoạch gon là công việc khá mất sức đối với người dân. Cây gon sau khi được chặt khỏi gốc bằng một chiếc dao rựa sắc lẹm, phải giũ mạnh để loại bỏ phần "áo" gốc hay những cây hỏng, chiều cao không đạt. Phần việc này thường do những người đàn ông đảm nhận.

Gon đạt chuẩn để sử dụng dệt chiếu là những cây cao, khỏe, cứng cáp, đặc biệt là có màu sắc đẹp. Theo ước tính của bà Trần Thị Huệ, hiện có khoảng chưa đầy 20 hộ dân còn gắn bó với công việc liên quan đến nghề dệt chiếu cói, trong đó có việc thu hoạch cây gon.

Sau khi được cắt, giũ sạch để lấy những cây đạt tiêu chuẩn, gon được chẻ làm đôi. Công đoạn này phải được thực hiện khi cây gon còn tươi.

Hiện nay chẻ gon được thực hiện bằng máy, năng suất hơn và chẻ đều, đẹp hơn. Công đoạn chẻ gon mặc dù được làm bằng máy nhưng phải có 2 người tham gia, một người có nhiệm vụ đẩy gon qua máy để tách thân gon ra làm đôi theo chiều dọc, người còn lại sẽ thu sợi gon sau khi chẻ. Theo ông Đình Khánh hai vợ chồng ông mỗi ngày thu hoạch được từ 50-70kg gon thành phẩm, nếu thời tiết thuận lợi thì có thể hơn.

Giá gon thời điểm hiện tại 90.000-100.000 đồng/10kg. Có ngày cao điểm vợ chồng ông Quế có thể thu hoạch, sơ chế được 70kg, tính ra được khoảng 700.000 đồng. "Công việc này không mất chi phí đầu tư, chỉ mất sức thôi nhưng phải chịu khó. Chúng tôi phải ra đồng từ lúc gần 5h hoặc sau 15h, khi thời tiết còn mát mẻ. Từ 9-15h là thời điểm thích hợp để phơi gon, nếu được nắng gon nhanh khô, màu đẹp, được giá hơn", ông Quế cho biết.

Nếu thời tiết thuận lợi, gon phải trải qua 2 lần phơi phóng, đảm bảo đủ khô nhưng sợi gon không bị giòn, màu sắc tươi sáng. Sau một ngày phơi ngoài đồng, gon sẽ được gom lại, đưa về nhà phơi "trở" một lần nữa trước khi nhập cho thương lái.

Công việc nặng nhọc, chỉ kéo dài khoảng 2 tháng trong năm, vào giữa hè và cuối đông nên đây chỉ là lựa chọn mang tính thời vụ của người dân. "Người trẻ thì làm việc khác, có tiền hơn. Giờ chỉ có người già, không biết làm gì nữa thì tranh thủ đi cắt gon kiếm đôi đồng thôi. Nhưng cũng vì ít người làm nên dễ bán hơn, được giá hơn", ông Đinh Khánh lí giải.

Tối đi biển, ngày anh Đặng Văn Hùng cùng mẹ ra đồng "mót" gon. Anh cũng là người trẻ nhất trên cánh đồng gon mà tôi gặp. "Ngày hôm nay hai mẹ con cắt được 70kg gon, giá như hiện nay là được 700.000 nghìn đồng, chia cho hai mẹ con, tính ra mỗi người được 350.000 đồng. Có hôm thuận lợi hai mẹ con làm túc tắc cũng có thể đút túi nửa triệu bạc mỗi người. Thực ra phụ hồ hay đi biển khó kiếm được từng đó tiền trong một ngày nên phải tranh thủ thời điểm này để còn có đồng ra, đồng vô hay lo cho con học hành", anh Hùng cho hay.

Họ có thể là những người "mót" cói cuối cùng ở đây, bởi khi các dự án đã được quy hoạch và thu hồi đất để triển khai đi vào xây dựng, đồng nghĩa những thửa ruộng cói cũng biến mất. Không còn tự chủ được nguyên liệu cùng với thị trường ngày càng bị thu hẹp, nghề làm chiếu cói ở đây vốn đã rất khó duy trì nay đứng trước nguy cơ thất truyền.

Cà phê học tập – xu hướng kinh doanh kết hợp giáo dục đang “làm mưa làm gió” trong giới trẻ
Xu hướng - 5 giờ trướcGĐXH - Quán cà phê học tập đang lan rộng ở các đô thị lớn, nơi sinh viên và người làm việc tự do tìm đến để học và sáng tạo. Trong không gian yên tĩnh, đầy đủ tiện nghi, quán cà phê không chỉ là chốn thưởng thức đồ uống, mà còn là “phòng học mở” của giới trẻ hiện đại.

Thị trường bất động sản cuối 2025, đầu 2026: Giá nhà khó giảm, nhưng tăng nóng sẽ chấm dứt
Xu hướng - 1 ngày trướcGĐXH - “Giá nhà khó giảm nhưng tăng nóng sẽ được kiểm soát”, đây là nhận định của TS. Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) về xu hướng phát triển của thị trường bất động sản Việt Nam giai đoạn cuối 2025, đầu 2026.

Đến Siêu hội chợ Quốc gia 2025, người dân sẽ được trải nghiệm “sáu nhất” qua 5 phân khu chủ đề như thế nào?
Xu hướng - 1 ngày trướcGĐXH - Theo Bộ Công thương, người dân tham gia Hội chợ Mùa Thu 2025 sẽ được trải nghiệm "sáu nhất" với không gian được tổ chức như một hành trình xuyên Việt, nơi mỗi phân khu là một câu chuyện sống động về con người, văn hóa và nền kinh tế năng động của đất nước. Hội chợ sẽ diễn ra từ 26/10 đến 4/11/2025 tại Trung tâm Triển lãm Việt Nam (VEC), Hà Nội.

Sốt giá suốt 2 năm liên tiếp, giá loại hạt được gọi là 'thức ăn của các vị thần' bất ngờ rơi xuống thấp nhất 20 tháng - chuyện gì đang xảy ra?
Xu hướng - 2 ngày trướcGiá ca cao hiện đã giảm đến 58% so với mức đỉnh ghi nhận vào tháng 4/2024.

Nhiều thương hiệu bạc đồng loạt ngừng nhận đơn đặt hàng, quầy giao dịch vắng vẻ lạ thường
Xu hướng - 5 ngày trướcGĐXH - Sau chuỗi phiên biến động mạnh, thị trường bạc trong nước những ngày giữa tháng 10 chứng kiến một hiện tượng hiếm gặp khi nhiều thương hiệu bạc lớn đồng loạt thông báo tạm ngừng nhận đơn đặt hàng và các quầy giao dịch vật lý trở nên vắng vẻ bất thường.

Biến cây mọc dại thành “vàng trắng”, người nông dân thu 3,6 tỷ đồng/năm
Xu hướng - 5 ngày trướcNhờ phát triển nông nghiệp theo hướng bền vững, một người đàn ông ở Hải Phòng đã thu về 3,6 tỷ đồng/năm, đồng thời tạo việc làm cho nhiều lao động địa phương.

Vừa hết mùa, bánh trung thu 'biến mất' chỉ còn lại rác thải phủ kín vỉa hè
Xu hướng - 6 ngày trướcGĐXH - Chỉ mới cách đây chưa đầy một tuần, những quầy hàng bánh trung thu vẫn còn rực rỡ sắc màu, chen chúc trên khắp các tuyến phố, trung tâm thương mại, cửa hàng tiện lợi… Thế nhưng, ngay sau khi Tết Trung thu qua đi, mặt hàng từng "phủ sóng" khắp nơi này gần như biến mất một cách nhanh chóng khỏi thị trường.

Đặc sản táo mèo Mù Cang Chải vào vụ
Xu hướng - 1 tuần trướcCây sơn tra, còn gọi là táo mèo là đặc sản của vùng cao Tây Bắc, đang vào mùa thu hoạch. Trên các tuyến đường trung tâm xã Mù Cang Chải, tỉnh Lào Cai, người dân bày bán những bao tải táo, thu hút đông đảo du khách dừng chân mua.

Chuyên gia nói thẳng lý do khiến giá nhà tăng và cao mãi
Xu hướng - 1 tuần trướcÁp lực từ nguồn cung hạn chế và chi phí đầu vào như thuế đất theo biểu giá mới, chi phí xây dựng... là những nguyên nhân đẩy giá nhà lên cao và khó giảm.

Trái cây ồ ạt xuất ngoại, doanh nghiệp thu tiền nhiều kỷ lục lịch sử
Xu hướng - 1 tuần trướcHầu hết các loại trái cây xuất khẩu đều tăng mạnh, có loại tăng gấp 4-11 lần so với cùng kỳ năm ngoái. Nhờ đó, chỉ trong tháng 9, doanh nghiệp đã thu về 1,4 tỷ USD - mức kỷ lục lịch sử.

Đến Siêu hội chợ Quốc gia 2025, người dân sẽ được trải nghiệm “sáu nhất” qua 5 phân khu chủ đề như thế nào?
Xu hướngGĐXH - Theo Bộ Công thương, người dân tham gia Hội chợ Mùa Thu 2025 sẽ được trải nghiệm "sáu nhất" với không gian được tổ chức như một hành trình xuyên Việt, nơi mỗi phân khu là một câu chuyện sống động về con người, văn hóa và nền kinh tế năng động của đất nước. Hội chợ sẽ diễn ra từ 26/10 đến 4/11/2025 tại Trung tâm Triển lãm Việt Nam (VEC), Hà Nội.