Nghệ nhân ưu tú Đặng Ngọc Anh: 40 năm phụng sự tín ngưỡng

NNƯT Đặng Ngọc Anh sinh ra và lớn lên tại huyện Phúc Thọ, TP Hà Nội. Ông sinh năm 1972, là nghệ nhân tham gia thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu từ khi mới 12 tuổi. Đến nay, nghệ nhân đã thực hành thuần thục 36 giá đồng, thể hiện 50 đến 60 vị thánh và trở thành cái tên có sức ảnh hưởng lớn với các thanh đồng và đạo Mẫu nói chung.

Gần 40 năm phụng sự tín ngưỡng, nghệ nhân Đặng Ngọc Anh đã nhận được nhiều bằng khen, giấy khen của các sở ban ngành, các tổ chức hội, các viện nghiên cứu… vì có nhiều hoạt động bảo tồn, giữ gìn nét đẹp và chuẩn mực trong mỗi giá hầu. 

Năm 2015 ông được phong tặng danh hiệu nghệ nhân dân gian. Năm 2019 nghệ nhân Đặng Ngọc Anh được Chủ tịch nước trao tặng danh hiệu Nghệ nhân ưu tú đợt 2. Đây là danh hiệu cao quý dành cho các cá nhân có những đóng góp nổi bật trong lĩnh vực di sản phi vật thể.

Trong những năm qua, nghệ nhân Đặng Ngọc Anh luôn tâm niệm rằng, mỗi giá đồng là một câu chuyện về một vị anh hùng, lúc sinh thời là người có đức độ, tài giỏi, có công với dân với nước, do đó được hầu bóng của các ngài là niềm vinh dự, tự hào đối với nghệ nhân Đặng Ngọc Anh. Vì thế mà trong suốt quá trình thực hành, nghiên cứu về tín ngưỡng, nghệ nhân Đặng Ngọc Anh luôn chú trọng giữ gìn nét đẹp và chuẩn mực trong mỗi giá hầu, qua đó nêu bật giá trị hiếm có của loại hình này. Bởi xung quanh tín ngưỡng hầu đồng không chỉ có các di sản văn hóa hiện hữu mà là cả một kho tàng di sản văn hóa phi vật thể đa dạng, đa sắc màu, thấm đẫm giá trị văn hóa nghệ thuật dân gian cổ truyền. Đó là kho tàng truyền thuyết, thần tích, huyền thoại về các thần linh, là các hình thức diễn xướng âm nhạc, hát văn, các hình thức trang trí… 

Đến nay, với vai trò là Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Bảo tồn văn hóa tín ngưỡng Việt Nam, NNƯT Đặng Ngọc Anh không ngừng nỗ lực cống hiến trong việc gìn giữ, quảng bá, giới thiệu những giá trị của đạo Mẫu thông qua các cuộc hội thảo khoa học và liên hoan tín ngưỡng thờ; góp ý, chỉnh sửa để các hoạt động diễn xướng nghi lễ hầu đồng được thực hiện đúng quy định.

Song song với việc gìn giữ, phát huy giá trị tín ngưỡng, nghệ nhân Đặng Ngọc Anh còn là người tích cực trong các hoạt động xã hội, chung tay cùng chính quyền để chăm lo cuộc sống cho người nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn, như: ủng hộ cứu trợ đồng bào bị thiên tai lũ lụt, đại dịch Covid-19, hoạt động đền ơn đáp nghĩa, phục vụ mục đích an sinh xã hội, thể hiện sự tương thân tương ái với tôn chỉ "Tốt đời đẹp đạo".

Những năm qua, nghệ nhân Đặng Ngọc Anh còn đóng góp không nhỏ cho công tác tu bổ, tôn tạo các đền, như đền Mẫu Đông Cuông (Văn Yên-Yên Bái), đền Mẫu Phố Cò (Thái Nguyên)... để lại dấu ấn đậm nét với văn hóa tín ngưỡng và người dân địa phương.

Với việc được trao tặng bằng Tiến sĩ danh dự, NSƯT Đặng Ngọc Anh cảm nhận rằng vai trò, trọng trách của người nghệ nhân sẽ ngày càng nặng nề và lớn lao hơn. Bên cạnh việc phụng sự tín ngưỡng, NNƯT Đặng Ngọc Anh cũng đang truyền dạy, bồi dưỡng thế hệ trẻ gìn giữ nét đẹp của hầu đồng, để giá trị tín ngưỡng này không bị mai một, lệch lạc, biến tướng.