Thất thu trên 80.000 tỷ đồng BHXH, BHYT mỗi năm

Ông Trần Đình Liệu, Trưởng ban Thu của BHXH Việt Nam cho biết, đã có đề xuất nâng tuổi nghỉ hưu thêm 2-5 năm.Theo ông Liệu, tại dự thảo mới nhất của Luật BHXH sửa đổi, từ năm 2016 trở đi sẽ thực hiện tăng tuổi nghỉ hưu đối với cán bộ, công chức, viên chức. Từ năm 2020 trở đi sẽ thực hiện tăng tuổi nghỉ hưu với các đối tượng còn lại theo phương thức, cứ mỗi năm tăng thêm 4 tháng tuổi cho đến khi đạt 60 tuổi đối với nữ và 62 tuổi với nam; Riêng lực lượng vũ trang thực hiện theo quy định của Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam hoặc Luật Công an nhân dân. Đối với người lao động làm nghề hoặc công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và người lao động làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực từ 0,7 trở lên tuổi nghỉ hưu vẫn được thực hiện như quy định hiện hành.

BHXH Việt Nam cho hay, đề nghị nâng tuổi nghỉ hưu nhằm tránh nguy cơ vỡ quỹ BHXH trong tương lai không xa, bởi với các chính sách hiện hành, quỹ hưu trí và tử tuất đến năm 2021 thu trong năm không đủ chi trong năm. Để bảo đảm khả năng chi trả, phải lấy từ nguồn kết dư của quỹ, tuy nhiên đến năm 2034, phần kết dư không còn, số chi lớn hơn rất nhiều so với số thu.

Ông Liệu cho biết thêm, số lượng người hưởng lương hưu ngày càng tăng lên. Nếu như trong năm 1996 có 217 người đóng BHXH cho một người hưởng lương hưu thì năm 2007 chỉ còn 14 người và năm 2012 chỉ còn 9,3 người đóng BHXH cho một người hưởng lương hưu. Cùng đó, số tuổi nghỉ hưu sớm dẫn đến thời gian đóng BHXH ngắn, thời gian hưởng lương hưu lại dài. Hiện số năm đóng BHXH bình quân đối với nam là 28 năm và nữ là 23 năm.

Cũng theo BHXH Việt Nam, lo ngại quỹ BHXH thất thu xuất phát từ tình trạng vi phạm trốn đóng, nợ đóng BHXH đang diễn ra ngày càng phức tạp, có nhiều doanh nghiệp thành lập, sử dụng lao động nhưng trốn đóng hoặc trích khoản đóng của người lao động tiếp tục kéo dài thời gian làm ảnh hưởng đến quyền lợi chính đáng của người lao động. Hiện nay, có trên 500 ngàn doanh nghiệp đăng ký thành lập nhưng chỉ có 300 ngàn doanh nghiệp đang hoạt động và 50% trong số đó tham gia BHXH. Lý do tiếp theo là tổng số đối tượng thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc là 16 triệu người, thế nhưng trên 5 triệu người chưa tham gia bất kỳ loại hình bảo hiểm nào.