Trẻ có thể bị gù do bệnh còi xương

"Trẻ bị còi xương nếu không được điều trị kịp thời sẽ để lại di chứng ở hệ xương như lồng ngực bị biến dạng, chân vòng kiềng, khung chậu hẹp và có thể bị gù, vẹo cột sống"- Th.S Lê Thị Hải - Trưởng phòng khám cảnh báo.

Trẻ gái còi xương, trưởng thành khó sinh nở

Theo T.S Nguyễn Thị Lâm, Phó viện trưởng Viện Dinh dưỡng, còi xương là một bệnh liên quan đến rối loạn chuyển hoá canxi, phốt pho trong cơ thể do thiếu Vitamin D và thường gặp ở trẻ em đang thời kỳ lớn nhanh. Không chỉ trẻ bị suy dinh dưỡng mới bị còi xương mà ngay cả trẻ béo mập cũng có thể bị còi xương.

T.S Lâm cho biết dấu hiệu ban đầu để các bậc cha mẹ nhận biết con mình có bị còi xương hay không dựa vào việc trẻ hay quấy khóc, ngủ không yên giấc, hay giật mình, ra mồ hôi trộm, rụng tóc phía sau đầu. Để ý ở đầu trẻ thì thấy xương sọ mềm, đầu trẻ dễ bị méo mó, bẹp phía sau đầu hoặc một bên do tư thế nằm, thóp rộng chậm liền và răng mọc chậm, các cơ nhẽo làm trẻ chậm biết lẫy bò, ngồi, đứng đi.

Ở những trẻ lớn hơn thường có biểu hiện đầu to có bướu, ngực dô ra phía trước như ngực gà, xương sườn gồ lên ở phần nối giữa sụn và xương, các xương chi xuất hiện vòng cổ tay, cổ chân.

Mặc dù chậm mọc răng, chậm biết đi là một trong những dấu hiệu để nhận biết trẻ bị còi xương. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, trẻ chậm biết đi, chậm mọc răng chưa chắc đã bị còi xương nếu đứa trẻ đẻ thiếu tháng (dưới 36 tuần tuổi), trẻ có cân nặng thấp khi sinh (dưới 2.500 gam), trẻ không được bú mẹ trong 6 tháng đầu, trẻ nuôi nhân tạo bằng nước cháo, trẻ ăn bổ sung quá sớm và những trẻ hay bị viêm đường hô hấp, tiêu chảy kéo dài...

Không nên kết hợp thuốc canxi với sữa

TS Lâm cho biết muốn phòng bệnh còi xương cho trẻ, phải phòng ngay từ khi còn là bào thai. Khi mang thai người mẹ phải ăn uống đầy đủ chất, trong đó đặc biệt lưu ý đến những thực phẩm chứa nhiều canxi như tôm, cua, cá, trứng, sữa, đậu đỗ trong suốt thời kỳ mang thai.

Vì trong sữa mẹ có tỷ lệ Ca/P rất tốt cho việc hấp thu của trẻ nên khi chào đời, cần phải cho trẻ bú sớm ngay trong vòng nửa đầu giờ sau khi đẻ để tận dụng sữa non và duy trì bú sữa mẹ đến khi trẻ được 18 hoặc 24 tháng tuổi. Từ tháng thứ 5, các bậc cha mẹ nên tiến hành cho trẻ ăn bổ sung với thức ăn giàu canxi và rau. Đặc biệt là cho thêm dầu, mỡ vào mỗi bữa bột. Ngoài ra còn cho trẻ uống thêm nước hoa quả và ăn trái cây chín theo mùa.

BS Nguyễn Trọng An -  Phó cục Trưởng Cục Bảo vệ chăm sóc trẻ em (Bộ LĐ-TB-XH) khuyên nên cho trẻ tắm nắng ngay trong tháng đầu sau đẻ vào buổi sáng trong thời gian từ 10-15 phút (khi có nắng yếu) và nơi ở của trẻ cũng cần thoáng mát, sạch sẽ, nhiều ánh nắng mặt trời để phòng bệnh còi xương.

Khi tắm nắng, chỉ cần để hở hai cẳng chân cho da của trẻ tiếp xúc với ánh nắng. Động tác này đặc biệt cần thiết bởi nếu một đứa trẻ thiếu ánh nắng sẽ ngăn cản sự tiếp thu tia tử ngoại trong ánh nắng, không tốt cho việc hợp thành vitamin D.

Hàm lượng vitamin D trong sữa thấp, không đủ thỏa mãn nhu cầu của trẻ. Bởi vậy, cho dù một đứa trẻ ăn đủ sữa mẹ hoặc uống đủ sữa bò vẫn có thể không hấp thu đủ lượng vitamin D cần thiết. Đây là nguyên nhân chính dẫn đến bệnh còi xương.

Một trong những sai lầm của các bậc cha mẹ khi con bị còi xương là hay cho trẻ uống bổ sung canxi bằng cách nghiền vụn viên canxi cho vào sữa hoặc cho trẻ uống canxi vào lúc gần uống sữa.

Như vậy, không những cải thiện được tình trạng thiếu canxi ở trẻ mà còn khiến trẻ biếng ăn vì thuốc bột hoặc cốm canxi và sữa bò dùng kết hợp sẽ kết thành các hạt, cục sữa rất khó tiêu hoá, gây rối loạn công năng của ruột trẻ nhỏ dẫn đến tình trạng rối loạn tiêu hoá ở trẻ. Hoặc ỷ vào việc ninh nước xương nấu bột cho con sẽ bù đắp thiếu hụt canxi. Tuy nhiên, nếu trẻ ăn nước xương ninh thì chỉ có rất ít canxi vô cơ, trẻ không hấp thu được.

Điều trị bệnh còi xương ngoài việc ăn uống bổ sung canxi còn phải  uống Vitamin D, tuy nhiên các bậc cha mẹ cũng không nên tuỳ tiện cho trẻ uống loại thuốc này nếu không có sự chỉ định của bác sĩ Bởi nếu trẻ uống quá nhiều Vitamin D sẽ dẫn đến tình trạng trúng độc, đe doạ tính mạng của trẻ.

Phương Lan