Trẻ ít tiếp xúc với bố mẹ có chỉ số IQ thấp

Đã có rất nhiều báo cáo về việc trẻ bị trầm uất, chậm nói do thời gian tiếp xúc của trẻ với bố mẹ quá ít ỏi.

Cũng có thể do số đông trong chúng ta có suy nghĩ: "Con mình còn nhỏ, chúng nó có biết gì đâu". Thường mọi người có xu hướng đi làm kiếm tiền để lo cho con cuộc sống đầy đủ về mặt vật chất hơn là dành ra cho con mình những khoảnh khắc trò chuyện để phát triển tâm lý của trẻ.

Khi trẻ muốn tâm sự, giãi bày, xin ý kiến về một điều gì đó, bố mẹ cần lắng nghe một cách nghiêm túc (Ảnh minh họa).

Hiểu thấu con yêu 

Theo các nghiên cứu tâm lý trẻ em thì khi các bé được 18 tháng tuổi thì các bé đã có cảm giác, nhận xét của riêng mình đối với sự vật, sự việc xảy ra xung quanh. Bé có thể thích hoặc ghét một chiếc áo hoặc một món đồ chơi nào đó cũng như không muốn gần gũi một đối tượng cụ thể nào đó, cũng như bé sẽ nhận biết được những vật thể xung quanh mình cũng có cảm giác riêng của chúng. Những ông bố bà mẹ có thể tìm cơ hội để tìm hiểu con mình cũng như tạo điều kiện để con mình bộc lộ được cảm giác của các bé. Việc này tạo cho bé thái độ cởi mở tâm sự với bố mẹ, tạo tiền lệ tốt cho những năm tháng sau này, đặc biệt là lứa tuổi dậy thì.

Chị Hạnh (Thảo Điền, Q.2) chia sẻ: "Con gái tôi đến nay 9 tuổi và cháu thường tâm sự với mẹ về mọi thứ. Tôi nghĩ đó là kết quả mà tôi tạo được từ khi cháu còn nhỏ. Những ngày còn bé, có thể cháu chưa có năng khiếu bộc lộ được cảm giác của mình nhưng tôi biết cháu có cảm nhận và có thái độ với mọi điều xung quanh.

Tôi chỉ cần thể hiện sự quan tâm của mình bằng những câu hỏi vu vơ như là: Con gái mẹ hôm nay không thích chơi nhỉ! Sao chiều nay con trốn vào phòng thế? Con không thích điều gì đó, đúng không? Kể cho mẹ nghe lúc ấy con cảm thấy thế nào nào?... Có thể đó là những câu hỏi mà nhiều người cho là ngớ ngẩn nhưng tôi biết là tôi đã làm đúng khi càng ngày cháu càng có những biểu hiện tin cậy, gần gũi với tôi nhiều hơn".

Giúp bé bộc lộ cảm giác

Bố mẹ có thể giúp bé xác định được những tình cảm, trạng thái cảm giác đang có. Giải thích và giúp bé hiểu rõ về những trạng thái cảm giác vui/ buồn/ giận dữ/ cô đơn/ bị rời bỏ/ được yêu thương/ nghi ngờ… bố mẹ cần chú ý quan sát trẻ và hướng trẻ đến việc bộc lộ cảm giác. Ví dụ: Trông con buồn thế? Con có điều gì không ổn sao? Con đau ở đâu à? Hoặc hôm nay có chuyện gì vui đấy, kể cho mẹ nghe nào? Bố mẹ cần cố gắng quan sát và đưa ra những câu hỏi có tính khơi gợi để bé có thể nói lên được cảm giác của mình.

Nếu bạn đi làm và trẻ đi mẫu giáo cả ngày thì lúc gặp nhau, bạn có thể hỏi bé về những chuyện ở trường, gợi cho bé kể cho bạn nghe những điều bé làm trong ngày… Điều này thực sự có ý nghĩa khi trẻ lớn lên. Thường những trẻ từ nhỏ không giao tiếp tốt với bố mẹ thì đến tuổi thanh niên hay phát sinh chứng tự kỷ, trầm uất hoặc có xu hướng tự quyết định mọi việc hơn là tham khảo ý kiến của người thân.

Và khi trẻ muốn tâm sự, giãi bày, xin ý kiến về một điều gì đó, bố mẹ cần lắng nghe một cách nghiêm túc. Có rất nhiều bố mẹ do quá bận hoặc do căng thẳng công việc kiếm sống hàng ngày nên đến khi trẻ có nhu cầu được nói chuyện thì bố mẹ chỉ có thể lắng nghe được 5 phút đầu tiên sau đó là… cáu nhặng lên. Nào là "con nói nhiều quá", nào là "sao cái gì cũng hỏi thế, mẹ/ bố không biết đâu, mệt lắm"…