Xây khách sạn đón chim yến

Đây là một nghề mới có nhiều triển vọng, nhưng nuôi yến, cũng cần thận trọng.

 

Những ngôi nhà kỳ lạ

 

Một căn nhà ở khu lấn biển TP Rạch Giá đang chuyển sang nuôi chim yến.

Nói đến chim yến, người ta nghĩ ngay đến nguồn lợi kinh tế có giá trị rất cao là tổ yến. Do tổ yến (yến sào) khai thác tự nhiên không đáp ứng được nhu cầu ngày càng tăng của thị trường, nên nghề nuôi yến đã hình thành và phát triển ở nhiều địa phương trong cả nước.

Khu lấn biển tổng hợp ở thành phố Rạch Giá đã có đến 20 ngôi nhà xây để “dụ” chim yến. Sau cơn bão số 5 (1997), chim yến bay về cư trú ở một số đảo và đất liền. Phải đến năm 2006, khi các phương tiện thông tin đại chúng đưa tin chim yến bay về nhiều ở Trung tâm Văn hóa tỉnh và Trường THPT Hùng Vưng TP Rạch Giá, mọi người mới biết về loài chim này. Việc phát triển “rầm rộ” nghề nuôi chim yến trong nhà mang lại kinh tế cao ở một số tỉnh trong nước đã hé ra một hy vọng về nghề mới ở Kiên Giang.

Anh Nguyễn Văn Sơn, ở phường Vĩnh Bảo TP Rạch Giá cho biết: “Giữa năm 2009, UBND tỉnh Kiên Giang đã tổ chức buổi làm việc để xem xét tình hình phát triển nuôi chim yến trong nhà và xem xét đề nghị đầu tư vào lĩnh vực này của một số doanh nghiệp ngoài tỉnh. Từ đây, nhiều ngôi nhà nuôi chim yên được mọc lên và cứ như thế không ai bảo ai, tự tìm đến những công ty nuôi chim yến để ký hợp đồng xây nhà “dụ” chim yến”.

 

Dãi chim yến dùng làm dược liệu.

Đi trong khu lấn biển TP Rạch Giá, chúng tôi dễ dàng bắt gặp những nhà nuôi chim yến bởi chúng được xây dựng khá đặc trưng: gồm rất nhiều những lỗ thông hơi. Tại đây, tiếng ríu rít của chim yến kêu vang động suốt cả ngày, đêm. Buổi sáng, hàng đàn chim rời nơi ở bay đi kiếm ăn và chạng vạng chiều, chúng chao liệng, hòa âm trên nóc nhà trước khi bay vào tổ. Nuôi chim yến là nghề đem lại giá trị kinh tế rất cao nếu thành công. Tuy nhiên, theo anh Sơn: “Nghề này nó đòi hỏi sự đầu tư về trí tuệ. Người nuôi phải say mê, nắm vững kỹ thuật và có hiểu biết nhất định về các đặc điểm sinh học của loài chim, để không ngừng chỉnh sửa cho nhà yến của mình ngày càng hoàn thiện. Hiện nay, có khoảng 20 tỉnh, thành trong cả nước có nhà nuôi chim yến. Kiên Giang là địa phương có triển vọng để phát triển nghề nuôi chim yến vì có nguồn chim yến tương đối lớn, điều kiện môi trường thuận lợi... Tuy nhiên, cần nghiên cứu kỹ hơn về quy mô đầu tư, quy hoạch địa điểm nuôi và có những định hướng cụ thể để phát huy hiệu quả mô hình này”.

Cần tìm hiểu kỹ

Nhiều ngôi nhà tiền tỷ cho chim yến ở khu lấn biển được mọc lên.

 

Theo nhận định của anh Sơn: “Để thành công với nghề nuôi yến, không thể thiếu sự kiên trì và niềm đam mê. Để nuôi được yến, trước hết phải xem nơi mình ở có nằm trên đường yến bay ngang qua hay vùng kiếm ăn của chúng hay không, rồi mới đầu tư kỹ thuật nuôi yến. Lắp đặt giàn âm thanh phát tiếng kêu chim yến suốt cả ngày và đêm, hệ thống phun sương tạo ẩm, tạo mùi, nhiệt độ thích hợp... Các nhà nuôi yến đều có chim vào nhưng ở lại và làm tổ thì không đều, nhà nhiều, nhà ít...”.

Khách sạn Ngọc Trân ở TP Rạch Giá là cơ sở tiên phong trong việc nuôi yến nhưng đến nay việc khai thác từ tổ yến còn rất khiêm tốn. Đây mới là giai đoạn thí điểm ban đầu, nhiều gia đình đầu tư nuôi chim yến ở Kiên Giang đều chưa khai thác tổ hoặc chỉ khai thác được rất ít. Điều này cho thấy, đây là một nghề có khả năng thu hồi vốn chậm. Do đó, các nhà chuyên môn khuyến cáo, ban đầu chỉ nên đầu tư những nhà nuôi có quy mô vừa phải, sau khi nuôi thành công, mới nên làm các nhà yến khác lớn hơn.

Hiện nay, việc nuôi chim yến ở Kiên Giang chủ yếu vẫn mang tính tự phát. Bởi vậy, các cấp, các ngành hữu quan cần có quy hoạch địa điểm nuôi và định hướng hợp lý. Người nuôi yến cũng cần có sự liên kết, hợp tác, trao đổi, thì nghề nuôi chim yến lấy tổ mới đạt được kết quả khả quan.

Anh Bùi Đình Thủy (47 tuổi) tâm sự: “Mới đầu ý định xây nhà để ở nhưng thấy một số hộ xây nhà nuôi yến nên tôi cũng mạnh dạn đầu tư 3 tỷ đồng để xây nhà nuôi chim yến”. Nhưng khi hỏi anh đã tìm hiểu và nắm bắt được nhiều kỹ thuật về nuôi chim yến chưa thì anh nói: “Cũng mới tìm hiểu trên mạng thôi”. Đa phần những hộ đầu tư nuôi chim yến đều “tay ngang” và đều phải thuê kỹ thuật từ TP Hồ Chí Minh về hướng dẫn chứ chưa được tổ chức hướng dẫn tham quan, khảo sát và tìm hiểu những mô hình hiệu quả. Tất cả đều làm tự phát và tự tìm hiểu, mạnh ai lấy làm.

Một điều mà nhiều người đầu tư vào nuôi chim yến nên quan tâm là đây mới là giai đoạn thí điểm, không vội vàng đầu từ ồ ạt. Chưa nhân rộng mô hình vì vốn đầu tư nuôi chim yến cao, tính may rủi cũng nhiều vì có nhà chim không đến ở hoặc có người “dụ” được một thời gian thì chim bỏ đi. Nhiều nơi không thành công việc nuôi chim yến trong nhà, lý do loài yến đảo không thích vào đất liền. Trong khi đó vì lợi nhuận cao nên nhiều hộ lao vào nuôi chim yến như một phong trào.

Mật độ xây nhà “dụ” chim yến ở khu lấn biển TP Rạch Giá là khá dày đặc, vì như thế, đàn yến không phát triển được. Hiện nay, việc nuôi yến trong nhà chủ yếu vẫn dựa vào phương pháp gọi yến thiên nhiên.

Các biện pháp khác để nhân giống đàn yến bằng việc cho ấp trứng nở con vẫn chưa hiệu quả. Ngay tại Indonesia, cái nôi của nghề nuôi yến trong nhà, cũng có một khu vực xây hàng trăm căn nhà, nhưng chỉ vài chục căn là có thu lợi thoả đáng trên vốn đầu tư.

Có một điều nữa khi nuôi yến là vấn đề ô nhiễm tiếng ồn. Vì loa phát công suất lớn để gọi chim về, nên những nơi nào nuôi yến, người dân ở gần đều không hài lòng.

Thiết nghĩ với những thuận lợi thì mô hình nuôi chim yến trong nhà ở Kiên Giang mới là giai đoạn thí điểm, không nên chạy theo phong trào. Cần tìm hiểu kỹ để tránh những rủi ro trước khi đầu tư nghề mới, nhằm đạt hiệu quả cao trong việc nuôi chim yến trong nhà, trở thành nghề phát triển thịnh vượng tại Kiên Giang.

 

Cũng liên quan tới chim yến, từ ngày 19/1 ước tính hàng triệu con chim yến kéo đến thị xã Bạc Liêu, đậu kín nhà dân, mạng lưới dây điện của thị xã, tạo nên một khung cảnh kỳ lạ. Vào buổi sáng sớm hay chiều tối tại khu địa ốc thị xã Bạc Liêu, đàn chim yến kéo về, bay lượn rợp cả khung trời. Lớp bay, lớp đậu khắp trên nóc nhà dân, dây điện, cột đèn, ăngten, cửa sổ, lan can... tạo nên hiện tượng gây hiếu kỳ cho người dân. Một số người dân còn cho biết, họ khá “thân thiện” với loại chim này thể hiện qua ý thức bảo vệ chúng. Dù chim có thể bay vào cư trú cả trong nhà nhưng tuyệt đối cư dân trong xã không vây bắt. Riêng với loài chim yến, họ còn xây tổ nuôi chúng ở nên số lượng ngày càng nhiều, hứa hẹn thu lại kinh tế cao từ loại chim này trong những năm tới. Theo các chuyên gia, chim én, yến sống theo bầy đàn và thường chọn những nơi khí hậu ôn đới, môi trường trong lành, yên tĩnh làm tổ. Hiện tượng các loại chim hoang dã này về trú ngụ đông đúc ở Bạc Liêu trong thời gian gần đây là tín hiệu vui, cho thấy môi trường sinh thái ở địa phương đang dần được cải thiện.

 

Đoàn Thế Hạnh