Bộ trưởng Bộ Y tế: “Người cận nghèo ốm một trận có thể thành người nghèo”

Hôm nay (7/6), Quốc hội đã nghe Báo cáo của Ủy ban thường vụ Quốc hội về kết quả giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về giảm nghèo giai đoạn 2005-2012, đồng thời dành toàn bộ thời gian còn lại để thảo luận về nội dung này

Vấn đề liên quan tới công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân cũng được nhiều đại biểu quan tâm. Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến (đại biểu TP.HCM) tham gia đóng góp ý kiến và làm rõ thêm những vấn đề đại biểu nêu.

Đại biểu Nguyễn Thu Anh (Lâm Đồng) đánh giá, các chính sách y tế và chăm sóc sức khỏe cho người nghèo ngày càng được các cấp, các ngành quan tâm hơn. Tuy nhiên, nữ đại biểu này cũng thẳng thắn nêu một số tồn tại, hạn chế về vấn đề nguồn nhân lực về y tế tại các vùng nghèo và đồng bào dân tộc thiểu số; các cơ sở vật chất ở các vùng này xuống cấp, các trang, thiết bị y tế thiếu nên cũng làm hạn chế thu hút và giữ chân các bác sĩ…

Bà Thu Anh kiến nghị Chính phủ bổ sung kinh phí để đầu tư vào cơ sở vật chất và trang, thiết bị y tế cho các huyện nghèo, đặc biệt là các trạm y tế xã, y tế vùng thôn bản, tạo điều kiện cho người dân nghèo và vùng đồng bào dân tộc thiểu số tiếp cận được với các dịch vụ y tế một cách thuận lợi hơn và giảm gánh nặng chi phí chăm sóc sức khỏe cho người dân. Bên cạnh đó, cần có những chính sách đãi ngộ, chế độ đặc biệt đối với các cán bộ y tế công tác tại các cơ sở y tế của những huyện nghèo và vùng đồng bào dân tộc thiểu số..

Đại biểu Thân Đức Nam (Đà Nẵng) đề nghị, để thực hiện chương trình bảo hiểm y tế toàn dân ở mỗi địa phương nên lập quỹ bảo hiểm y tế cho người nghèo và khuyến khích các doanh nghiệp đóng góp vào quỹ này, đây là hoạt động rất cần thiết vừa giảm được ngân sách nhà nước vừa nâng cao trách nhiệm của xã hội. Trong khi đó, ông Nguyễn Bắc Việt (đại biểu Ninh Thuận) lại đề nghị trong Luật bảo hiểm y tế (sửa đổi) nên bổ sung hai đối tượng, một là đối tượng là nữ, hộ gia đình nữ là lao động chính, nữ là trụ cột gia đình và hai là ngư dân đánh bắt xa  bờ dài ngày cần được nhà nước hỗ trợ.


Phát biểu tại hội trường, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến đánh giá, chính sách xóa đói giảm nghèo và đầu tư cho y tế, đặc biệt là bảo hiểm y tế là một trong những chính sách rất ưu việt của Đảng và nhà nước ta. Các chỉ số về xóa đói giảm nghèo của y tế là những chỉ số và mục tiêu thiên niên kỷ mà tổ chức quốc tế đánh giá Việt Nam là một điểm sáng.

“Tuy nhiên, như nhiều đại biểu đã phát biểu tỷ lệ trẻ em suy dinh dưỡng, đặc biệt là thể thấp còi, vấn đề tiếp cận dịch vụ y tế, vấn đề về các tỷ lệ tử vong của bà mẹ và trẻ em dưới 5 tuổi ở các vùng dân tộc thiểu số, vùng nghèo đều cao hơn hẳn so với vùng thành thị và những vùng tỷ lệ hộ nghèo giảm. Đặc biệt là sự công bằng trong tiếp cận các dịch vụ y tế kỹ thuật cao còn rất thấp ở các tỉnh vùng núi, vùng sâu, vùng xa. Đối người nghèo nếu bị ốm thì sẽ rất khó khăn trong thoát nghèo, gây ra một hậu quả có thể là thảm họa”, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến thẳng thắn.

Cho rằng, “người cận nghèo ốm một trận thì có thể thành người nghèo, như vậy một vùng cộng đồng để nhiều bệnh tật và nghèo đói thì khó có thể phát triển được kinh tế - xã hội”, lãnh đạo ngành y tế phân tích: “Đối với trạm y tế xã, Chính phủ đã có Quyết định 950 từ năm 2007 nhưng từ đó đến nay cũng chưa tìm được nguồn, kể cả ngân sách lẫn trái phiếu đầu tư, cho nên nhiều trạm y tế xuống cấp, nhiều trạm y tế gần như hư hỏng nặng. Cũng nhiều địa phương đã tự bỏ ngân sách ra xây dựng và nâng cấp nhiều trạm y tế, nhưng vấn đề là thu hút cơ sở vật chất, trang, thiết bị, thu hút người về đó thì thực chất số trạm y tế xuống cấp chỉ có ở một số tỉnh”.

“Hiện nay chúng tôi đang tìm các nguồn, một là xã hội hóa từ các doanh nghiệp, hai là các tổ chức quốc tế viện trợ không hoàn lại như ở Khánh Hòa, Thừa Thiên - Huế thì tất cả 100% trạm y tế xã đều được xây 2 tầng và có trang, thiết bị đạt chuẩn quốc gia mới. Hiện nay chúng tôi đang đưa vào một nguồn ODA mới của Tây Nguyên giai đoạn 2 để xây dựng trạm y tế xã và một nguồn ODA nữa của Ngân hàng thế giới để phát triển trạm y tế xã, cũng như nhân lực đối với tuyến huyện và trạm y tế xã của những vùng khó khăn”, Bộ trưởng nói.

Về vấn đề nhân lực, khẳng định thực tế tại những tỉnh vùng núi, vùng sâu vùng xa, việc tuyển bác sỹ, đặc biệt là bác sỹ giỏi rất khó, nhiều trạm y tế xã không có bác sỹ về làm việc, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến nêu ra các giải pháp:

Thứ nhất, tăng chỉ tiêu đào tạo từ năm 2007 về các loại hình cho miền núi là cự tuyển, đào tạo theo địa chỉ và đào tạo chính quy, từ năm 2013-2014 trở đi, tỷ lệ bác sỹ ra trường và dược sỹ hàng năm sẽ tăng gần gấp đôi những năm trước.

“Hiện nay, tỷ lệ bác sỹ trên 10.000 dân đã vượt so với kế hoạch đề ra, nhiều tỉnh chúng tôi đi thăm hầu như bệnh viện tỉnh đã thu hút 1 năm khoảng 20 bác sỹ, nhưng đối với trạm y tế xã vẫn khó khăn. Giải pháp của chúng tôi là trong thông tư mới về tổ chức y tế của tuyến huyện sẽ nhập tất cả các trung tâm y tế huyện và bệnh viện huyện làm một, giảm bớt các đầu mối. Trạm y tế xã sẽ trực thuộc trung tâm y tế, như vậy trung tâm y tế sẽ có thể điều hành lượng bác sỹ ở bệnh viện huyện xuống làm việc ở trạm y tế xã”, lãnh đạo Bộ Y tế cho biết.

Thứ hai, ngay trong tháng 6 này, Bộ Y tế sẽ ban hành một thông tư để thực hiện Quyết định 14 của Thủ tướng Chính phủ là nghĩa vụ luân phiên, các bác sỹ tuyến trên từ trung ương, tỉnh, huyện sẽ có nghĩa vụ mỗi năm một lần, đặc biệt là các bác sỹ giỏi.

Thứ ba, Bộ Y tế đã triển khai đề án thí điểm đưa bác sỹ giỏi, đào tạo chuyên khoa xung phong về 63 huyện nghèo, cũng như biển đảo.

Thứ tư, chính sách đối với bác sỹ, cán bộ y tế ở vùng 30 và 135 thì hệ số phụ cấp 64 về phụ cấp độc hại, vùng sâu, vùng xa các bác sỹ trạm trưởng và bác sỹ điều trị, cũng như điều dưỡng ở các trạm y tế xã đó. “Chúng tôi đi phỏng vấn thì lương từ 10 triệu và trạm trưởng là 12 triệu/tháng. Nếu người vùng tại chỗ thì họ rất yên tâm, nhưng nếu từ trung ương về thì rất khó khăn, cho nên chúng tôi đã ban hành nghĩa vụ xã hội, cũng như đề án bác sỹ tình nguyện. Nhưng đối với bác sỹ tình nguyện thì có nghĩa vụ phải làm việc ở đó 3 năm đối với nam, 2 năm đối với nữ. Nhưng quyền lợi thì họ cũng hưởng rất tốt là họ được tuyển viên chức trước khi đi làm việc và có thể sớm được đào tạo các chuyên khoa hơn so với các bác sỹ bình thường”, bà Tiến phân tích.

Với dự án Luật bảo hiểm y tế (sửa đổi), lãnh đạo Bộ Y tế đề nghị xem xét là phần kết dư, tức là phần Quỹ bảo hiểm y tế chưa dùng đến, thì trích lại 20% để cho các địa phương, đặc biệt là vùng núi, vùng sâu, vùng xa thì điều kiện tiếp cận dịch vụ y tế cao chưa được nhiều, hộ nghèo lại nhiều, cho nên tỷ lệ tham gia nhiều trên kết dư còn nhiều thì trích lại 20% để họ tăng cường thêm dịch vụ chất lượng y tế, đặc biệt ở tuyến trạm y tế xã.