Câu chuyện “đến hẹn lại lên”

Thực phẩm không rõ nguồn gốc, ôi thiu được các nhà xe lén lút vận chuyển, hoa quả  tẩm thuốc bảo vệ thực vật trong danh mục cấm bày bán công khai, mỹ phẩm không rõ nguồn gốc xuất hiện tràn lan…   

Quý vị có thấy mấy chuyện này nhàm tai không? Nếu ai chăm đọc báo thì mỗi tháng phải thấy mấy lần, không thì kiểu gì cũng biết mỗi dịp lễ Tết rầm rộ. Sự tham lam, thất đức của kẻ bán buôn, người vận chuyển thì rõ quá rồi. Người tiêu dùng không đủ “trình” để nhận biết thật - giả, tốt - xấu cũng là nhẽ đương nhiên. Và năm nào người ta cũng hô hào người kinh doanh, buôn bán hãy có văn hóa, có đạo đức...

Thật tình là chúng tôi đã cố xem vấn đề này có khác gì với chục năm trước không, nhưng dường như nó đích thực là một chuyện nhàm tai, “đến hẹn lại lên”. Nhàm một cách nguy hiểm. Nhàm đến mức mà đường đi từ dạ dày đến... nghĩa địa chưa bao giờ gần như thế (lời một vị đại biểu Quốc hội).

Trong một lần đi điều tra về buôn lậu tại một tỉnh biên giới, tôi được vài người - đều trong các lực lượng chống buôn lậu, hàng giả - chia sẻ thật lòng rằng, hàng lậu nhiều quá, bắt không xuể, nhiều khi phải bắt "điểm", tức là cứ dăm chuyến (hàng lậu) mới bắt một chuyến, thậm chí phải “nuôi án” cho to to một tí mới tóm cả thể cho bõ công. Tôi hỏi là nhỡ đâu trong những chuyến hàng “bắt không xuể” đó, có những thứ độc hại mà người chịu ảnh hưởng chính thân nhân của họ, thì họ nghĩ sao? Họ thường không trả lời được, hoặc đôi lúc chẹp miệng nhắc đến đạo đức của những lái buôn vùng biên mậu.

Và khi hàng đã vào sâu trong nội địa, không ít lực lượng chức năng khác cũng thường có “tinh thần” như thế. Phần lớn là họ biết cả đấy. Nhà này buôn cái gì, nhà kia chuyên “đánh” hàng từ đâu về, đổ mối ở nơi nào…cũng không phải quá khó nắm bắt. Đã có những người trong số họ tìm cách tiếp cận, nhưng “giáo dục” là chủ yếu và lại trông chờ các nhà buôn “làm ăn cho tử tế vào” như lời họ căn dặn.

Phải chăng vì vậy mà thực  phẩm ôi thiu vẫn vào được nhà hàng, mỹ phẩm, hoa trái… không rõ nguồn gốc vẫn được tìm mua một cách dễ dàng trên thị trường? Có lẽ nếu chỉ trông chờ vào sự thay đổi đạo đức của dân buôn thì tình hình khó có thể khá lên được. Điều quan trọng hơn là những người hưởng lương từ tiền thuế của dân cần làm tròn trách nhiệm của mình.

Việt Nguyễn/Báo Gia đình & Xã hội