Chỉ 2 câu nói hay dùng, cha mẹ có thể phá hủy tương lai học tập của con
GĐXH - Một câu nói vô tình, một lời mắng tưởng chừng "khích lệ" của cha mẹ có thể trở thành vết hằn tâm lý, khiến con mất động lực học tập và điểm số tụt dốc không phanh.
Cha mẹ đôi khi không nhận ra, sức mạnh (hay sự tàn phá) của lời nói còn lớn hơn cả roi vọt.
Câu chuyện từ một chung cư
Cách đây không lâu, cư dân một chung cư ở Trung Quốc bất ngờ thấy thông báo trong thang máy: "Ngưng làm phiền hàng xóm". Lý do? Một bà mẹ thường xuyên la hét, mắng mỏ con trong lúc kèm học bài. Dù đã nhiều lần nhắc nhở, phụ huynh này vẫn tiếp tục dạy con theo kiểu… khiến cả tòa nhà mất bình yên.
Những ai từng kèm con học đều hiểu, có những lúc căng thẳng tới mức "vò đầu bứt tóc", "tự trói tay" hay thậm chí "chui đầu vào tủ lạnh" để kiềm chế.
Trên các diễn đàn, chủ đề "cha mẹ kèm con học" luôn rôm rả với hàng loạt tình huống dở khóc dở cười. Dù tự nhủ phải bình tĩnh, hít thở sâu, nhưng khi con mãi không hiểu bài hoặc mất tập trung, nhiều cha mẹ lại "bật chế độ sư tử".

Những đứa trẻ thường xuyên bị bạo lực bằng lời nói sẽ thu nhỏ vùng đồi thị – khu vực chịu trách nhiệm về trí nhớ và tốc độ phản ứng. Ảnh minh hoạ
Lời mắng: Vết hằn khó xóa trong não trẻ
Không một đứa trẻ nào muốn học kém, cũng như không cha mẹ nào muốn con thất bại. Nhưng khi con khó tiếp thu hay bị điểm thấp, phản ứng mắng mỏ, chì chiết có thể khiến mọi thứ tệ hơn.
Nghiên cứu của Đại học Harvard đã chứng minh: Những đứa trẻ thường xuyên bị bạo lực bằng lời nói sẽ thu nhỏ vùng đồi thị – khu vực chịu trách nhiệm về trí nhớ và tốc độ phản ứng. Điều đó đồng nghĩa với việc trẻ học kém hơn, tiếp thu chậm hơn và dễ mất tự tin.
Khoa học não bộ cũng chỉ ra, khi bị la mắng trong thời gian dài, hạch hạnh nhân – trung tâm xử lý cảm xúc sợ hãi và giận dữ – liên tục bị kích thích. Hệ quả là trẻ luôn ở trạng thái hoảng sợ, khó tập trung học, điểm số càng đi xuống.
Hai câu nói "độc" cha mẹ cần bỏ ngay
1. "Những người như con sau này chỉ có thể quét rác"
Ban đầu, trẻ có thể phản ứng: "Con sẽ không quét đường!". Nhưng nếu nghe lặp đi lặp lại, trẻ dần chấp nhận điều đó như một sự thật và tự hạ thấp giá trị bản thân.
Cha mẹ nghĩ rằng đây là "lời khích lệ ngược" để con cố gắng, nhưng thực tế, nó phá hủy lòng tự trọng vốn đang hình thành ở tuổi tiểu học.
Khi bị gán mác "chỉ đáng làm việc thấp kém", trẻ sẽ khó tin rằng mình có thể làm được điều lớn lao.
Thay vì mắng, cha mẹ hãy tìm nguyên nhân khiến con học chưa tốt, xây dựng kế hoạch học tập cá nhân hóa và khích lệ từng tiến bộ nhỏ. Một lời khen đúng lúc hiệu quả hơn hàng trăm lời mắng.
2. "Nếu lần sau con làm bài kiểm tra thế này thì đừng về nhà"
Nghe tưởng chỉ là câu nói lúc nóng giận, nhưng với trẻ, nó mang thông điệp: "Cha mẹ chỉ yêu khi con học giỏi. Nếu không, con vô dụng và không xứng đáng được chăm sóc."
Hậu quả là trẻ mất cảm giác an toàn, xa cách cha mẹ, thậm chí bỏ bê học tập vì nghĩ rằng mình không thể đáp ứng kỳ vọng.
Động lực học ở tuổi tiểu học vốn không khó khơi dậy, nhưng khi bị áp lực điểm số và sợ hãi, trẻ sẽ càng mất phương hướng. Lời mắng này không chỉ làm hỏng kết quả học tập mà còn làm rạn nứt mối quan hệ cha mẹ – con cái.

Khi bị gán mác "chỉ đáng làm việc thấp kém", trẻ sẽ khó tin rằng mình có thể làm được điều lớn lao. Ảnh minh hoạ
Cha mẹ nên làm gì để con tiến bộ?
Kiểm soát cảm xúc trước khi nói: Hít sâu, đếm tới 10, tránh buông lời khi đang tức giận.
Dùng ngôn ngữ tích cực: Thay "Con dở quá" bằng "Mẹ tin con sẽ làm tốt hơn nếu thử cách khác".
Phân tích nguyên nhân: Do chưa hiểu bài, thiếu phương pháp hay áp lực tâm lý?
Xây dựng kế hoạch cá nhân: Học theo từng bước nhỏ, dễ đạt mục tiêu.
Khen ngợi kịp thời: Mỗi nỗ lực của con, dù nhỏ, đều xứng đáng được ghi nhận.
Thay đổi cách giao tiếp, cha mẹ có thể giúp con tiến bộ
Cha mẹ chính là "người thầy đầu tiên" của con. Lời nói có thể là chiếc cầu nâng bước con tiến lên, cũng có thể là hòn đá níu chân con lại.
Chỉ cần thay đổi cách giao tiếp, kiên nhẫn hơn một chút, cha mẹ không chỉ giúp con học tốt hơn mà còn nuôi dưỡng một tâm hồn khỏe mạnh, tự tin và hạnh phúc.

Cách dạy con kỳ lạ của bà mẹ toàn thời gian giúp con đỗ cùng lúc 7 trường đại học top đầu nước Mỹ
Nuôi dạy con - 13 giờ trướcGĐXH - Không dùng roi vọt, không ép con học đến kiệt sức, người mẹ này vẫn giúp con đỗ Harvard, Stanford, Yale... bằng một phương pháp nuôi dạy con khiến nhiều cha mẹ phải suy ngẫm.

Tiến sĩ Harvard vạch mặt 3 câu nói quen thuộc của cha mẹ âm thầm biến con thành người EQ thấp
Nuôi dạy con - 1 ngày trướcGĐXH - Mong con thông minh, giỏi giang nhưng nhiều cha mẹ lại vô tình nói những câu khiến trẻ mất tự tin, giao tiếp kém – dấu hiệu điển hình của EQ thấp.

3 kỹ năng 'vàng' tạo nên học sinh giỏi: Đáng tiếc nhiều phụ huynh lại bỏ qua
Nuôi dạy con - 3 ngày trướcGĐXH - Cùng một thầy cô, cùng một lớp học, nhưng vì sao có em thành tích luôn xuất sắc còn con bạn lại lẹt đẹt phía sau? Câu trả lời không nằm ở chỉ số IQ.

Bị cụ bà yêu cầu nhường ghế, mẹ trẻ đáp trả gây sốc: Nên dạy con biết tử tế hay biết nói "không"?
Nuôi dạy con - 5 ngày trướcGĐXH - Câu chuyện này không chỉ nói về phép lịch sự, mà còn là một bài học lớn về cách dạy con ứng xử nơi công cộng.

Tưởng con còn nhỏ, mẹ vô tư thay đồ trước mặt con trai và cái kết đáng xấu hổ
Nuôi dạy con - 1 tuần trướcGĐXH - Câu chuyện của một bà mẹ đơn thân khiến nhiều phụ huynh giật mình về thói quen tưởng chừng vô hại. Việc thiếu tinh tế trong hành vi trước mặt con có thể ảnh hưởng đến nhận thức giới tính của trẻ khi lớn lên.

Bí mật dạy con học ít vẫn giỏi: Cha mẹ chỉ cần kiên trì với 3 thói quen buổi tối
Nuôi dạy con - 1 tuần trướcGĐXH - Nhiều cha mẹ than phiền: "Sao con nhà mình học mãi mà chẳng tiến bộ, trong khi con người ta học đâu nhớ đó?". Thực tế, bí quyết nằm ở cách dạy con khoa học, đúng với quy luật hoạt động của não bộ.

Gen Z 'cày' game ở nhà kiếm 110 triệu đồng/tháng, mẹ bắt đi làm lương 22 triệu
Nuôi dạy con - 1 tuần trướcThanh niên bị mẹ mắng, bắt đi làm công việc ổn định với mức lương 22 triệu đồng, dù hiện tại anh kiếm 37 – 110 triệu đồng/tháng với việc nằm nhà “cày” game.

Người cha bị cả trường mắng là ‘bỏ mặc con học hành’, 18 năm sau khiến ai cũng ngả mũ
Nuôi dạy con - 2 tuần trướcGĐXH - Hoàng Phúc Lâm tự gọi mình là "một kiểu phụ huynh khác" và không đồng ý với quan điểm dạy con của "cha mẹ hổ" phổ biến.

Cha mẹ 'giả nghèo' dạy con tiết kiệm: 10 năm sau phải bật khóc vì hối hận
Nuôi dạy con - 2 tuần trướcGĐXH - Nhiều cha mẹ tin rằng dạy con tiết kiệm bằng cách "đóng giả nghèo" sẽ giúp con trưởng thành, biết quý trọng đồng tiền. Nhưng họ không hiểu điều đó khiến con tổn thương đến nhường nào.

Cha mẹ càng can thiệp, con càng dễ thất bại: Bài học đắt giá từ một giảng viên đại học
Nuôi dạy con - 2 tuần trướcGĐXH - Sau hơn một thập kỷ đứng lớp, tôi nhận ra: không phải áp lực học tập hay bài vở, chính sự can thiệp quá mức của cha mẹ mới là thứ khiến nhiều đứa trẻ trở nên tự ti, rối loạn và mất phương hướng.

Cha mẹ 'giả nghèo' dạy con tiết kiệm: 10 năm sau phải bật khóc vì hối hận
Nuôi dạy conGĐXH - Nhiều cha mẹ tin rằng dạy con tiết kiệm bằng cách "đóng giả nghèo" sẽ giúp con trưởng thành, biết quý trọng đồng tiền. Nhưng họ không hiểu điều đó khiến con tổn thương đến nhường nào.