Hà Nội
23°C / 22-25°C

Công nhận 2 bảo vật Quốc gia tại khu Di tích Lam Kinh

Thứ bảy, 21:35 07/02/2015 | Xã hội

GiadinhNet – Thủ tướng Chính phủ vừa có quyết định công nhận Bia Khôn Nguyên Chí Đức Chi Bi ( Bia Quang Thục Hoàng Thái hậu Ngô Thị Ngọc Dao) tại khu Di tích lam Kinh là Bảo vật Quốc Gia.

 

 

Toàn cảnh Bia Khôn Nguyên Chí Đức Chi Bi
Toàn cảnh Bia Khôn Nguyên Chí Đức Chi Bi

 

Quang Thục Hoàng Thái hậu Ngô Thị Ngọc Dao sinh năm 1420, người xã Động Bàng, nay thuộc Đồng Phang, xã Định Hòa (Yên Định). Bà là phụ nữ tiêu biểu, dòng dõi gia tộc lớn, ông, bà, bố, mẹ đều là quan. Cha là Ngô Từ - gia thần của vua Lê Thái Tổ, Ngô Thị Ngọc Dao theo chị vào nội đình, vua Lê Thái Tông trông thấy gọi cho vào làm cung tần ở hậu cung.

Tháng 6 năm Đại Bảo thứ nhất (1440) bà được phong làm Tiệp Dư ở cung Khánh Phương. Vì lúc bấy giờ triều thần đố kỵ, bà phải rời cung đến ở chùa Huy Văn (nay là phố Hàng Bột, Hà Nội), được sự giúp đỡ của vợ chồng quan hành khiển Nguyễn Trãi và Nguyễn Thị Lộ và mọi người trong chùa, bà nhanh chóng hòa mình vào cuộc sống đạm bạc nơi cửa Phật.

Bà sinh ra Tư Thành (sau này là Lê Thánh Tông). Khi Lê Tư Thành chưa đầy tháng tuổi thì vua Lê Thái Tông qua đời, bà ở góa nuôi con, sống xa chốn cung đình, gần gũi nhân dân, bà tự rèn luyện thực hành đạo đức làm gương cho con và mọi người.

Năm 1460, sau nhiều loạn lạc trong triều đình, các công thần Nguyễn Xí, Đinh Liệt đã tôn lập Tư Thành lên làm vua, bà được tôn làm Hoàng Thái hậu. Đến khi ở ngôi cao, tuổi đã già, Hoàng Thái hậu vẫn luôn coi trọng việc giáo dục và lưu truyền cho thế hệ sau tính hiếu học, sống cần kiệm. Hoàng Thái hậu được tôn vinh là người phụ nữ giỏi, giàu lòng khoan dung, đức độ, có đầy đủ tư chất của “Công, dung, ngôn, hạnh”. Điều đặc biệt là ở Thái hậu tuy đã già, nhưng tóc không bạc, răng không rụng, mắt không mờ, dáng mạo không suy, tự có sắc thái riêng, như người chừng 40 tuổi vậy”

Năm Bính Thìn (1496) Thái hậu mắc bệnh rồi qua đời ở điện Thừa Hoa, thọ 76 tuổi, truy tôn là Quang Thục Hoàng Thái hậu. Sau khi bà mất được đưa về an táng tại Sơn Lăng (Lam Kinh). Ngoài việc xây lăng, đắp mộ, còn dựng tấm bia lớn để ghi lại lai lịch, công đức.

Bia tạc bằng đá xanh nguyên khối, trọng lượng khoảng 13 tấn (rộng 1,92m, dài 2,75m, cao 2,8m, dày 0,27m) đặt trên lưng một con rùa lớn., hai mặt bia đều khắc chữ Hán, tên bia viết theo lối chữ triện, nội dung bia viết theo lối chữ khải chân phương. Mặt trước, xung quanh diềm bia mỗi bên khắc 2 đường chỉ chìm và 2 đường chỉ nổi chạy song song theo chiều dài từ đỉnh bia đến đế bia. Khoảng cách giữa các đường chỉ khắc nổi 24 rồng yên ngựa, hai bên mỗi bên khắc 9 rồng, miệng nhả ngọc hướng về đỉnh bia chầu vào mặt nguyệt. Dưới chân đế bia khắc 6 rồng, mỗi bên 3 rồng chầu vào mặt nguyệt xen lẫn hình vân mây và các đao lửa xoắn ngược kim đồng hồ, tượng trưng cho bầu trời. Phía dưới đỉnh trán bia ở giữa khắc rồng ổ uốn lượn, mặt hướng ra phía trước, thân có vẩy, bàn tay rồng lộ rõ 5 móng. Hai bên khắc 2 rồng nhỏ trong tư thế vươn cao chầu vào hình vuông, giữa thân rồng khắc lồng vân mây, phía ngoài vân mây trang trí hình lá đề móc câu, chóp lá đề trang trí hoa cúc dây cách điệu. Phía dưới rồng khắc 1 đường chỉ, phía trên và phía dưới khắc 4 đường chỉ nổi và 4 đường chỉ chìm, khoảng cách giữa các đường chỉ là: 0,32m khắc tên của bia theo hàng ngang gồm 6 chữ theo lối chữ Triện. “Khôn Nguyên Chí Đức Chi Bi ”. Nội dung văn bia viết theo lối chữ Khải chân phương khoảng 70 dòng, 3.000 chữ, ghi về gia tộc, ngày sinh, ngày mất và sự nghiệp, công lao của Quang Thục Hoàng Thái hậu Ngô Thị Ngọc Dao, đức độ sánh ngang với trời đất, công lao rạng danh cả 3 vua. Điều đặc biệt, trong một tấm bia lại có tới 36 bài thơ họa ca ngợi Hoàng Thái hậu Ngô Thị Ngọc Dao.

 

Bà Bùi Thị Tuyết, Trưởng phòng nghiệp vụ Khu di tích Lam Kinh đang giới thiệu về tấm Bia
Bà Bùi Thị Tuyết, Trưởng phòng nghiệp vụ Khu di tích Lam Kinh đang giới thiệu về tấm Bia

 

Bia Hoàng Thái Hậu Ngô Thị Ngọc Dao là một tài liệu quý để nghiên cứu về nghệ thuật trang trí, điêu khắc về Hoàng hậu ở Việt Nam thời Lê Sơ. Với nghệ thuật điêu khắc, trang trí cầu kỳ, công phu, tỷ mỷ có sự bố cục chặt chẽ, hình mẫu trọn vẹn, sự linh hoạt và thanh tú về đường nét....

Với lối trang trí kiến trúc nghệ thuật độc đáo, tinh xảo, bia mang phong cách nghệ thuật thời Lê Sơ. Một mặt, kế thừa những tinh hoa truyền thống trong mỹ thuật thời Lý - Trần. Mặt khác, do sự thay đổi hoàn cảnh xã hội thời Lê Sơ nên bia mang một phong cách riêng, là tiền đề cho một thời đại huy hoàng của nghệ thuật kiến trúc cung đình, biểu hiện rõ nét quyền uy trên các đường nét trang trí rồng, hoa cúc mãn khai, đao lửa…

Trước đó cũng tại Khu di tích Lam Kinh bia Vĩnh Lăng được xem là tấm bia “độc nhất vô nhị”, vừa mang tính giáo dục truyền thống cho hậu thế và là tài liệu quý khi nghiên cứu về nghệ thuật trang trí, điêu khắc dưới thời Lê Sơ đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận là Bảo vật quốc gia.

Ngọc Hưng

 

Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Mưa đá lớn xảy ra tại nhiều xã miền núi Nghệ An

Mưa đá lớn xảy ra tại nhiều xã miền núi Nghệ An

Thời sự - 21 phút trước

Trận mưa đá lớn kéo dài hơn 30 phút xảy ra tại nhiều xã của 2 huyện miền núi ở Nghệ An đã khiến nhiều nhà cửa và hoa màu của người dân bị thiệt hại, hư hỏng.

Đau lòng nam sinh lớp 8 tử vong do tự ngã khi điều khiển xe máy

Đau lòng nam sinh lớp 8 tử vong do tự ngã khi điều khiển xe máy

Xã hội - 7 giờ trước

GĐXH - Trước khi xảy ta sự việc, cháu T. điều khiển xe máy đi trên tuyến đường nội thị từ bãi tắm Bãi Cháy về hướng cầu Bãi Cháy. Khi lưu thông đến khúc cua, phương tiện do nam sinh điều khiển bất ngờ tự ngã xuống đường khiến nạn nhân không qua khỏi.

Vụ nam sinh lớp 8 bị đánh chết não: Điều tra nghi vấn có đồng phạm

Vụ nam sinh lớp 8 bị đánh chết não: Điều tra nghi vấn có đồng phạm

Pháp luật - 9 giờ trước

Cơ quan chức năng đang xác minh, điều tra, làm rõ vấn đề có đồng phạm hay không trong vụ việc nam sinh lớp 8 ở quận Long Biên bị đánh đến chấn thương sọ não.

Hôm nay (28/3) có tới 2 người trúng Vietlott, cùng chia nhau số tiền ai cũng mong ước

Hôm nay (28/3) có tới 2 người trúng Vietlott, cùng chia nhau số tiền ai cũng mong ước

Xã hội - 10 giờ trước

GĐXH - Tối 28/3, Công ty Xổ số Điện toán Việt Nam (Vietlott) thông báo đã tìm ra 2 tấm vé trúng giải Jackpot 2 của xổ số Power 6/55.

Lên mạng tìm 'của lạ' người đàn ông mất hơn nửa tỷ đồng

Lên mạng tìm 'của lạ' người đàn ông mất hơn nửa tỷ đồng

Pháp luật - 10 giờ trước

Một người đàn ông ở tỉnh Gia Lai lên mạng tìm "của lạ" đã bị các đối tượng lừa đảo chiếm đoạt số tiền hơn nửa tỷ đồng.

Thương tâm: Va chạm với ô tô đầu kéo, người phụ nữ đi xe máy tử vong

Thương tâm: Va chạm với ô tô đầu kéo, người phụ nữ đi xe máy tử vong

Xã hội - 11 giờ trước

GĐXH - Trong quá trình điều khiển xe máy lưu thông trên QL18 đoạn chạy qua địa phận phường Yên Thanh, chị T. bất ngờ va chạm với ô tô đầu kéo đi cùng chiều. Cú va chạm khiến chị T. cùng xe máy ngã ra đường và bị ô tô đầu kéo chèn qua tử vong.

Bắt một giám đốc doanh nghiệp lừa đảo chiếm đoạt gần 987 lượng vàng

Bắt một giám đốc doanh nghiệp lừa đảo chiếm đoạt gần 987 lượng vàng

Pháp luật - 11 giờ trước

GĐXH - Với thủ đoạn tinh vi, một giám đốc doanh nghiệp đã lừa đảo, chiếm đoạt gần 987 lượng vàng 18k, tương đương số tiền hơn 35 tỷ đồng của nhiều người.

Bắt thanh niên 18 tuổi lừa đảo hàng trăm người

Bắt thanh niên 18 tuổi lừa đảo hàng trăm người

Pháp luật - 11 giờ trước

GĐXH - Sau khi lập Facebook, Quý đăng tải bài viết về cho vay online với thủ tục đơn giản, giải ngân nhanh rồi yêu cầu người vay đóng phí. Bằng thủ đoạn này, đối tượng lừa đảo 162 nạn nhân.

Truy đến cùng thông tin xấu độc vụ nam sinh lớp 8 bị đánh chấn thương sọ não

Truy đến cùng thông tin xấu độc vụ nam sinh lớp 8 bị đánh chấn thương sọ não

Pháp luật - 12 giờ trước

GĐXH - Chiều 28/3, tại cuộc họp báo thông tin kinh tế - xã hội Quý I/2024 của Hà Nội, Phó Giám đốc Công an TP Hà Nội đã thông tin về vụ nam sinh lớp 8 bị đánh chấn thương sọ não xảy ra trên địa bàn quận Long Biên.

Công an vào cuộc vụ cây sao đen trăm tuổi bị chặt hạ trên phố Lò Đúc

Công an vào cuộc vụ cây sao đen trăm tuổi bị chặt hạ trên phố Lò Đúc

Đời sống - 12 giờ trước

GĐXH - Mới đây, UBND TP Hà Nội đã giao Công an TP làm rõ những vấn đề liên quan đến thông tin phản ánh 3 cây sao đen trăm tuổi trước các ngôi nhà mới xây trên phố Lò Đúc bị chết bất thường.

Top