Tags:
Đã đến lúc người trưởng thành thay đổi nhận thức về trách nhiệm dự phòng HPV
Trang bị đầy đủ kiến thức về HPV cùng cách phòng ngừa hiệu quả là bước đầu giúp loại trừ nguy cơ mắc phải những vấn đề sức khỏe có liên quan đến loại virus này.
Thực trạng nhận thức về HPV và những nguy cơ đáng báo động
Trong bối cảnh xã hội hiện đại ngày càng phát triển, ý thức của người dân về sức khỏe cá nhân cũng ngày càng được chú trọng. Một trong những thách thức lớn nhất với sức khỏe cộng đồng hiện nay chính là căn bệnh ung thư. Theo CDC Hoa Kỳ, có hơn 100 loại ung thư khác nhau mà phần lớn nguyên nhân gây bệnh đến từ thói quen sinh hoạt và chế độ dinh dưỡng, ví dụ như việc hút thuốc hoặc lạm dụng đồ uống có cồn… (1). Nhưng có khoảng 630.000 ca ung thư, chiếm tỷ lệ 4,5% số ca ung thư mới trên toàn cầu mỗi năm, lại liên quan đến một loại virus nguy hiểm là HPV (2).
HPV – viết tắt của Human Papillomavirus – là tên gọi chung cho loại virus gây u nhú ở người gồm hơn 100 týp (chủng/biến thể) chủ yếu lây truyền qua đường tình dục. Cũng theo WHO, ít nhất 13 týp trong số đó là nguyên nhân gây nên bệnh lý ung thư cổ tử cung ở phụ nữ, đồng thời có liên hệ tới một số loại ung thư khác như hầu họng, thanh quản, hậu môn hay ung thư cơ quan sinh dục ở cả nam và nữ (3).
Với nữ giới, ung thư cổ tử cung do tình trạng viêm nhiễm dai dẳng có liên quan đến HPV chiếm 95% số ca ung thư dạng này trên thế giới (4), trong đó 70% được xác định là hai týp HPV nguy cơ cao: 16 và 18 (5). Nhiều chiến dịch kêu gọi nâng cao nhận thức của phụ nữ về căn bệnh này đã được chính phủ và các tổ chức khác thực hiện. Tuy nhiên, điều tra từ Tổng cục Thống kê kết hợp cùng UNICEF thực hiện năm 2021 cho thấy chỉ có 28,2% phụ nữ từ 30 đến 49 tuổi đã được khám sàng lọc ung thư, và chỉ khoảng 7,5% phụ nữ và trẻ em gái độ tuổi từ 15 đến 29 đã chủ động dự phòng HPV (6).
Liệu bức tranh phòng ngừa HPV có đang bỏ sót nam giới?
Mối liên hệ giữa HPV và ung thư cổ tử cung là vấn đề nổi cộm ở nữ giới vô tình gây nên hiểu lầm rằng căn bệnh này không ảnh hưởng tới nam giới. Mức độ tuyên truyền về sự nguy hiểm của HPV hướng đến đối tượng nam giới vẫn chưa cao như dành cho nữ giới dẫn tới việc chủ quan trong phòng ngừa.
Một nghiên cứu gần đây cho thấy cứ 3 nam giới thì có 1 người bị nhiễm ít nhất một týp HPV, và cứ 5 người thì có 1 người bị nhiễm một týp HPV nguy cơ cao. Ước tính trên toàn cầu, có đến 5% nam giới bị nhiễm HPV týp 16 (7), vốn là nguyên nhân chính gây nên ung thư hầu họng, dương vật và hậu môn ở nam. Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc đưa nam giới vào chương trình hành động nhằm kiểm soát HPV trong cộng đồng.
Độ tuổi trưởng thành là mặt trận tiếp theo trong cuộc chiến chống HPV
Gần như tất cả mọi người có thực hiện quan hệ tình dục đều đối mặt nguy cơ nhiễm HPV ít nhất một lần trong đời, ngay từ lần đầu tiên cho đến hết tuổi trưởng thành. Gần 50% các trường hợp nhiễm HPV ở nữ giới rơi vào độ tuổi từ 15 đến 24 (8), và tỷ lệ nhiễm vẫn duy trì ở mức gần 40% ở độ tuổi từ 30 đến 39 tuổi (9). Thống kê cũng cho thấy, mức độ phổ biến của HPV là cao ở đối tượng nam giới trưởng thành, đỉnh điểm rơi vào độ tuổi từ 25 đến 29, sau đó duy trì ổn định và giảm dần (10).
Những con số trên cho thấy chúng ta cần tập trung hơn đến việc nâng cao nhận thức cho người trưởng thành về sự nguy hiểm của HPV cùng cách thức phòng tránh. Không chỉ nỗ lực tuyên truyền từ chính phủ và các cơ quan ban ngành, sự chung tay của truyền thông và mức độ lan tỏa của mạng xã hội đang góp sức cùng cộng đồng hướng đến mục tiêu này.
Những biện pháp phòng ngừa hiệu quả trước nguồn lây tiềm tàng mà cả 2 giới đều có thể thực hành là tình dục an toàn, sử dụng bao cao su…; ngoài ra cần chú ý vấn đề vệ sinh vì khả năng lây nhiễm gián tiếp của HPV qua tiếp xúc (11). Ngoài ra, phương pháp dự phòng HPV dành cho cả 2 giới cũng được khuyến nghị, và gần nhất đã được Chính phủ lên kế hoạch đưa vào "Chương trình tiêm chủng mở rộng" từ năm 2026 thông qua nghị quyết 104/NQ-CP (12).
Người trưởng thành cũng cần nắm được những bước tiến mới trong phương pháp dự phòng HPV dành cho cả 2 giới, kể cả người đã từng quan hệ tình dục hoặc từng bị nhiễm. Để thường xuyên cập nhật những kiến thức mới nhất về HPV, người dân có thể truy cập vào cổng thông tin tại địa chỉ: hpv.vn
Mỗi người có ý thức dự phòng HPV cho bản thân cũng là bảo vệ những người xung quanh mình. Đó cũng là trách nhiệm của người trưởng thành đối với việc nâng cao sức khỏe của cả cộng đồng và góp phần đẩy lùi mối đe dọa của HPV.
*Nguồn tài liệu tham khảo
(1) C.D.C of USA
[https://www.cdc.gov/tobacco/campaign/tips/diseases/cancer.html]
[https://www.cdc.gov/cancer/risk-factors/alcohol.html]
(2) Worldwide burden of cancer attributable to HPV by site, country and HPV type. Catherine de Martel, Martyn Plummer, Jerome Vignat, and Silvia Franceschi
[https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5520228/]
(3) WHO. Human Papillomavirus (HPV)
[https://www.who.int/teams/health-product-policy-and-standards/standards-and-specifications/vaccine-standardization/human-papillomavirus]
(4) WHO. Cervical cancer
[https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/cervical-cancer]
(5) Dr Silvia de Sanjose S, Quint WG, Alemany L, et al.
[https://www.thelancet.com/journals/lanonc/article/PIIS1470-2045(10)70230-8/abstract]
(6) UNICEF & Tổng cục Thống kê Việt Nam
[https://www.unicef.org/vietnam/media/8716/file/B%C3%A1o%20c%C3%A1o%20t%C3%B3m%20t%E1%BA%AFt%20-%20MICS%206.pdf]
(7),(10) WHO. One in three men worldwide are infected with genital human papillomavirus
[https://www.who.int/news/item/01-09-2023-one-in-three-men-worldwide-are-infected-with-genital-human-papillomavirus]
(8) C.D.C USA. Human Papillomavirus. Elissa Meites, MD, MPH; Julianne Gee, MPH; Elizabeth Unger, PhD, MD; and Lauri Markowitz, MD
[https://www.cdc.gov/vaccines/pubs/pinkbook/downloads/hpv.pdf]
(9) Rayleen M. Lewis, Lauri E. Markowitz, Julia W. Gargano, Martin Steinau, and Elizabeth R. Unger
[https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5991084/]
(11) Clinical Microbiology Reviews. Human Papillomavirus and Cervical Cancer. Eileen M. Burd (2003)
[https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC145302/]
(12) Nghị quyết chính phủ 104/NQ-CP
[https://datafiles.chinhphu.vn/cpp/files/vbpq/2022/08/104-cp.signed.pdf]
"Nội dung này do Hội Y Học Dự Phòng Việt Nam cung cấp và được MSD tài trợ vì mục đích giáo dục."
VN-GSL-01042 17072025
PV
Bình luận (0)
Ý kiến của bạn
6 món thực phẩm nên ăn vào buổi tối giúp giảm mỡ, tăng cơ hiệu quả hơn
Sống khỏe - 46 phút trướcGĐXH - Bữa tối không chỉ ảnh hưởng đến giấc ngủ mà còn đóng vai trò quan trọng trong quá trình giảm mỡ và phát triển cơ bắp. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, lựa chọn đúng thực phẩm vào buổi tối có thể giúp cơ thể phục hồi tốt hơn, hạn chế tích mỡ và hỗ trợ tăng cơ hiệu quả. Dưới đây là 6 món ăn buổi tối vừa lành mạnh vừa phù hợp cho người muốn cải thiện vóc dáng.
Nam sinh 22 tuổi bị suy thận thừa nhận có 2 thói quen xấu mà giới trẻ Việt dễ mắc nhất
Bệnh thường gặp - 1 giờ trướcGĐXH - Nam sinh suy thận thừa nhận có lối sống thiếu lành mạnh kéo dài trong suốt những năm đại học, đó là thức khuya và thường xuyên uống nước ngọt.
Người đàn ông 31 tuổi mắc cùng lúc 4 bệnh mạn tính nguy hiểm sau thời gian bị áp lực làm quản lý kinh doanh
Sống khỏe - 18 giờ trướcGĐXH - Anh Trường phát hiện mắc 4 bệnh mạn tính nguy hiểm sau thời gian ăn uống không điều độ, thức khuya... do áp lực quản lý kinh doanh.
Người cao tuổi nên tránh 8 nhóm thực phẩm này để bảo vệ sức khỏe mỗi ngày
Sống khỏe - 20 giờ trướcGĐXH - Khi tuổi tác tăng lên, khả năng tiêu hóa và chuyển hóa của cơ thể cũng dần suy giảm, khiến việc ăn uống không còn đơn giản như trước. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, một số loại thực phẩm quen thuộc có thể tiềm ẩn nguy cơ cho sức khỏe người cao tuổi nếu sử dụng thường xuyên hoặc không đúng cách. Nhận diện sớm những nhóm thực phẩm nên hạn chế sẽ giúp người lớn tuổi phòng bệnh và sống khỏe hơn.
Tế bào ung thư 'thích' gì nhất? Câu trả lời nằm ngay trên mâm cơm nhà bạn
Sống khỏe - 20 giờ trướcGĐXH - Một số món ăn tiện lợi, phổ biến trong bữa cơm hằng ngày được cho là có liên quan đến sự phát triển của tế bào ung thư nếu tiêu thụ quá thường xuyên.
Ăn tôm cùng 6 loại quả này coi chừng ngộ độc, gây hại cho sức khỏe, những người thích ăn tôm nên lưu ý!
Sống khỏe - 22 giờ trướcGĐXH - Nhiều người không biết rằng việc kết hợp tôm với các loại quả (trái cây) không phù hợp có thể gây hại cho sức khỏe.
Thực phẩm 'vàng' giúp ngăn ngừa tế bào ung thư phát triển, người Việt nên ăn để kéo dài tuổi thọ
Sống khỏe - 1 ngày trướcGĐXH - Tế bào ung thư có thể chịu tác động tích cực từ chế độ ăn khoa học, trong đó cà chua giàu lycopene được ghi nhận giúp giảm nguy cơ hình thành khối u.
7 hoạt động thường ngày giúp đốt cháy calo mà không cần tập thể dục
Sống khỏe - 1 ngày trướcTập thể dục và ăn uống lành mạnh là những cách hiệu quả giúp cơ thể giảm cân và duy trì cân nặng khỏe mạnh. Tuy nhiên, có những biện pháp tăng cường đốt cháy calo suốt cả ngày mà không cần đến phòng tập.
Vì sao cải bó xôi được xem là một trong những loại rau xanh tốt nhất cho sức khỏe?
Sống khỏe - 1 ngày trướcGĐXH - Cải bó xôi là loại rau quen thuộc nhưng thường bị đánh giá thấp trong bữa ăn hằng ngày. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, loại rau xanh này chứa nhiều dưỡng chất quan trọng, mang lại lợi ích cho tim mạch, hệ miễn dịch và sức khỏe tổng thể. Vậy điều gì khiến cải bó xôi được xếp vào nhóm rau “nên ăn thường xuyên”?
Người đàn ông 39 tuổi đột ngột phát hiện nhiễm sán não trong lần đi khám vì đau đầu
Bệnh thường gặp - 1 ngày trướcGĐXH - Bệnh nhân bị nhiễm sán não nhập viện trong tình trạng co giật, đau đầu... những biểu hiện này dễ khiến nhiều người nghĩ đến u não.
Thực phẩm 'vàng' giúp ngăn ngừa tế bào ung thư phát triển, người Việt nên ăn để kéo dài tuổi thọ
Sống khỏeGĐXH - Tế bào ung thư có thể chịu tác động tích cực từ chế độ ăn khoa học, trong đó cà chua giàu lycopene được ghi nhận giúp giảm nguy cơ hình thành khối u.
