Dân số và chất lượng nguồn nhân lực: Nắm "vàng", thoát bẫy thu nhập trung bình
GiadinhNet - "Nếu không nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, chúng ta có nguy cơ rơi vào "bẫy thu nhập trung bình" mà Ngân hàng Thế giới đã khuyến nghị".
Bà Trương Thị Mai - Chủ nhiệm Ủy ban về Các vấn đề xã hội của Quốc hội (CVĐXHQH) nhấn mạnh tại Hội thảo "Đại biểu dân cử với chính sách, pháp luật về lao động - việc làm và các chỉ tiêu có liên quan", phối hợp với Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) tổ chức ngày 16/3.
Cơ hội "vàng" và thách thức
Chất lượng nguồn nhân lực - vấn đề "nóng" tại Hội thảo được các đại biểu đề cập đến cả yếu tố chất lượng dân số và chất lượng đào tạo nghề, việc làm.
 |
|
Việt Nam đang có một nguồn nhân lực dồi dào nhưng trình độ tay nghề và chuyên môn kỹ thuật chưa cao. Ảnh: Chí Cường. |
TS Dương Quốc Trọng cũng cho biết, các vấn đề của nhóm dân số 15 - 24 (lứa tuổi vị thành niên, thanh niên) có những thay đổi, làm cản trở việc cải thiện chất lượng dân số như quan hệ tình dục trước hôn nhân, nạo phá thai, lạm dụng chất gây nghiện (thuốc lá, rượu bia...) có xu hướng gia tăng. Bên cạnh đó, thanh thiếu niên của ta còn nhiều hạn chế về tầm vóc, thể lực. Chiều cao, cân nặng và sức bền còn thấp xa so với nhiều nước trong khu vực...
Ở góc độ của giáo dục đào tạo - yếu tố thứ hai của chất lượng nguồn nhân lực, thì theo số liệu từ cuộc Tổng Điều tra Dân số và Nhà ở năm 2009, tỉ lệ biết chữ của dân số từ 15 tuổi trở lên đã liên tục tăng từ 88% (1989) lên 90% (1999) và 94% (2009). Tuy nhiên, tỉ trọng lao động đã qua đào tạo ở nước ta còn thấp. Trong tổng số 49,2 triệu người từ 15 tuổi trở lên chỉ có 7,3 triệu người đã được đào tạo, chiếm 14,9% tổng lực lượng lao động. Như vậy, nguồn nhân lực của nước ta trẻ và dồi dào nhưng trình độ tay nghề và chuyên môn kỹ thuật thấp. Cả nước có hơn 41,8 triệu lao động (85,1% lực lượng lao động) chưa được đào tạo để đạt một trình độ chuyên môn kỹ thuật nào đó.
|
Cảnh báo về "bẫy thu nhập
trung bình"
"Bẫy thu nhập trung bình" - khái niệm chỉ tình trạng một quốc gia thoát nghèo, gia nhập vào nhóm nước có thu nhập trung bình nhưng mất nhiều thập kỷ vẫn không trở thành quốc gia phát triển. Việt Nam từ năm 2008 đã có mức thu nhập bình quân vượt hơn 1.000 USD/người và Ngân hàng Thế giới năm 2009 đã đưa vào nhóm nước có mức thu nhập trung bình. Từ đó đã có một loạt cảnh báo từ các nhà kinh tế về cái bẫy của nước thu nhập trung bình mà Việt Nam có thể mắc phải. Thực tế, có nhiều nền kinh tế ở châu Á từ nghèo chuyển thành có thu nhập trung bình nhưng có rất ít trong số đó vượt lên như trường hợp của Hàn Quốc. Còn lại một loạt nước như: Indonesia, Malaysia, Thái Lan, Philippines loanh quanh không thể vượt lên được. Khó khăn đến mức mà một nhà kinh tế người Nhật gọi bẫy thu nhập trung bình là cái "trần thủy tinh" của các nước ASEAN. |
Bà Nguyễn Thị Kim Dung - Trưởng ban Chính sách Dịch vụ công Viện Nghiên cứu quản lý Kinh tế Trung ương cho biết, trong 5 năm qua (2006 - 2010), cả nước đã tạo việc làm cho hơn 8 triệu lao động, tỉ lệ thất nghiệp ở thành thị giảm xuống còn 4,5%, góp phần tạo việc làm, cải thiện mức sống nhân dân. Tuy nhiên, dân số nước ta tham gia lực lượng lao động không ngừng tăng lên hàng năm, gây sức ép đáng kể cho nền kinh tế trong việc tạo việc làm và giảm tỉ lệ thất nghiệp. Theo dự báo, trong giai đoạn 2010 - 2020, cứ 3 người bước vào độ tuổi lao động mới có 1 người bước ra tuổi lao động. Do đó, để đáp ứng được nhu cầu làm việc của mọi người, mỗi năm cần có thêm 1 triệu chỗ làm mới.
Tại hội thảo, các chuyên gia của ILO đánh giá cao Việt Nam trong việc nỗ lực nâng cao chất lượng dân số, chất lượng nguồn nhân lực. Đại diện của tổ chức này cho rằng, những nỗ lực trên cùng với việc hoàn thiện các luật liên quan, sẽ nâng cao chất lượng sống của người dân Việt Nam cùng với việc làm bền vững. Bà Trương Thị Mai - Chủ nhiệm Ủy ban CVĐXHQH ghi nhận những đánh giá của ILO và cho biết, để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực phải có sự lồng ghép, phối hợp hiệu quả của các bộ, ngành liên quan để nắm bắt, tận dụng cơ hội dân số "vàng", tránh được nguy cơ mắc "bẫy thu nhập trung bình".
|
Đừng bỏ lỡ cơ hội “vàng”
 Cơ cấu dân số vàng chỉ đến 1 lần đối với lịch sử phát triển của một dân tộc. Các "con rồng" châu Á đều cất cánh bay lên, đưa đất nước phát triển từ giai đoạn này. Chỉ có Thái Lan đã bỏ lỡ mất cơ hội này. Trong chuyến thăm và trao đổi về công tác dân số, bạn đã nói với chúng tôi rằng Việt Nam đừng bỏ lỡ cơ hội này như họ. TS Dương Quốc Trọng
Tổng cục trưởng Tổng cục DS-KHHGĐ
 Chúng ta đang bước vào thời kỳ dân số "vàng" - tiềm năng nguồn nhân lực cho phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, nếu tiềm năng đó không được khai thác, đào tạo và không có kỹ năng sẽ trở thành gánh nặng của xã hội. Cần có chính sách "giải phóng", phân bố và sử dụng có hiệu quả tiềm năng đó. TS Nguyễn Hữu Dũng
Nghiên cứu viên cao cấp của Viện Khoa học Lao động và Xã hội
 Trước cơ hội dân số vàng, chúng ta cần một lực lượng lao động "vàng" cả về thể lực và trí tuệ. Chúng ta phải sử dụng tối ưu lực lượng lao động hiện có và đầu tư vào tương lai. Trong vòng 20 năm nữa, chúng ta có một thế hệ công dân trưởng thành mới, do vậy nếu chưa đầu tư ngay từ bây giờ đã là bắt đầu muộn. TS Lê Hồng Huyên
Phó Vụ trưởng Vụ Xã hội, Văn phòng TƯ Đảng
Mai Việt (ghi) |
Hà Thư
Sạt lở làm sập nhà dân ở miền núi Thừa Thiên - Huế, 2 người bị thương
Thời sự - 1 giờ trướcNgọn đồi sạt lở vùi lấp một phần ngôi nhà có 8 thành viên ở huyện miền núi A Lưới (Thừa Thiên - Huế) khiến hai người bị thương, tài sản chưa thể di dời ra ngoài.
Hà Nội: Cháy lớn tại quán bar trên phố Hai Bà Trưng
Thời sự - 1 giờ trướcGĐXH - Sáng 25/11, đám cháy lớn bất ngờ bùng phát tại một cơ sở kinh doanh quán bar trên phố Hai Bà Trưng (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội). Hiện các lực lượng chức năng vẫn đang triển khai công tác chữa cháy, khống chế ngọn lửa.
Sang năm 2025, có 4 con giáp sẽ đạt đỉnh cao sự nghiệp
Đời sống - 2 giờ trướcGĐXH - Khi bánh xe của thời gian tiếp tục lăn bánh, năm 2025 được dự báo sẽ mang lại sự thay đổi vô cùng tích cực cho 4 con giáp dưới đây.
Hà Nội: Danh tính 4 nạn nhân trong vụ xe máy lao xuống mương nước ở Chương Mỹ
Đời sống - 2 giờ trướcGĐXH - Cơ quan chức năng huyện Chương Mỹ (TP Hà Nội) đang khẩn trương điều tra, làm rõ nguyên nhân vụ việc khiến 4 người trong cùng một gia đình tử vong dưới mương nước tại xã Đồng Lạc tối 24/11.
Mất 2 tỷ vì tham gia tuyển dụng vào ngân hàng
Pháp luật - 2 giờ trướcGĐXH - Công an quận Long Biên (Hà Nội) đang xác minh, điều tra vụ giả danh ngân hàng tuyển dụng nhân sự, lừa đảo chiếm đoạt tài sản của người dân.
Lũ dâng nhanh, hơn 290.000 học sinh tỉnh Thừa Thiên-Huế nghỉ học
Thời sự - 3 giờ trướcCác hồ chứa thủy điện, thủy lợi tăng mức điều tiết nước về hạ du do mưa rất lớn ở thượng nguồn, nước lũ trên các sông dâng nhanh khiến hơn 290.000 học sinh tỉnh Thừa Thiên-Huế (TT-Huế) phải nghỉ học để bảo đảm an toàn.
Công an phát hiện bí mật động trời trong thùng thuốc nam
Pháp luật - 4 giờ trướcLượng lớn chất ma túy được đối tượng ngụy trang cẩn thận trong thùng thuốc nam nhưng vẫn không qua mặt được công an.
Đón gió mùa Đông Bắc dồn xuống, miền Bắc rét đậm kéo dài?
Thời sự - 5 giờ trướcGĐXH – Theo dự báo thời tiết hôm nay, đợt không khí lạnh mạnh tăng cường tràn xuống miền Bắc, nền nhiệt hạ còn khoảng 16-18 độ, riêng vùng núi cao dưới 10 độ. Đây là đợt rét đậm nhất từ đầu mùa.
Đội tuyển Việt Nam tỏa sáng tại Robothon Quốc tế 2024
Giáo dục - 6 giờ trướcNgày 24/11, cuộc thi Robothon Quốc tế 2024 đã diễn ra thành công rực rỡ tại thủ đô Bangkok, Thái Lan. Đội tuyển Việt Nam đã xuất sắc ghi dấu ấn với nhiều giải thưởng quan trọng trong hạng mục thi đấu Leanbot.
Tìm kiếm bé 2 tuổi mất tích hơn 2 ngày, nghi rơi xuống suối
Đời sống - 6 giờ trướcLực lượng chức năng Quảng Nam đang tìm kiếm bé 2 tuổi ở miền núi mất tích hơn 2 ngày qua, nghi do rơi xuống suối, bị nước cuốn trôi.
Chiêu trò chuyển tiền mua hàng nhầm để chiếm đoạt
Pháp luậtGĐXH - Các đối tượng lợi dụng việc đổi tiền, mua hàng rồi chuyển khoản để chiếm đoạt tài sản của người dân. Đây là thủ đoạn không mới nhưng vẫn có nhiều người dân mắc bẫy của chúng.
