Dân số và chất lượng nguồn nhân lực: Nắm "vàng", thoát bẫy thu nhập trung bình
GiadinhNet - "Nếu không nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, chúng ta có nguy cơ rơi vào "bẫy thu nhập trung bình" mà Ngân hàng Thế giới đã khuyến nghị".
Bà Trương Thị Mai - Chủ nhiệm Ủy ban về Các vấn đề xã hội của Quốc hội (CVĐXHQH) nhấn mạnh tại Hội thảo "Đại biểu dân cử với chính sách, pháp luật về lao động - việc làm và các chỉ tiêu có liên quan", phối hợp với Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) tổ chức ngày 16/3.
Cơ hội "vàng" và thách thức
Chất lượng nguồn nhân lực - vấn đề "nóng" tại Hội thảo được các đại biểu đề cập đến cả yếu tố chất lượng dân số và chất lượng đào tạo nghề, việc làm.
 |
|
Việt Nam đang có một nguồn nhân lực dồi dào nhưng trình độ tay nghề và chuyên môn kỹ thuật chưa cao. Ảnh: Chí Cường. |
TS Dương Quốc Trọng cũng cho biết, các vấn đề của nhóm dân số 15 - 24 (lứa tuổi vị thành niên, thanh niên) có những thay đổi, làm cản trở việc cải thiện chất lượng dân số như quan hệ tình dục trước hôn nhân, nạo phá thai, lạm dụng chất gây nghiện (thuốc lá, rượu bia...) có xu hướng gia tăng. Bên cạnh đó, thanh thiếu niên của ta còn nhiều hạn chế về tầm vóc, thể lực. Chiều cao, cân nặng và sức bền còn thấp xa so với nhiều nước trong khu vực...
Ở góc độ của giáo dục đào tạo - yếu tố thứ hai của chất lượng nguồn nhân lực, thì theo số liệu từ cuộc Tổng Điều tra Dân số và Nhà ở năm 2009, tỉ lệ biết chữ của dân số từ 15 tuổi trở lên đã liên tục tăng từ 88% (1989) lên 90% (1999) và 94% (2009). Tuy nhiên, tỉ trọng lao động đã qua đào tạo ở nước ta còn thấp. Trong tổng số 49,2 triệu người từ 15 tuổi trở lên chỉ có 7,3 triệu người đã được đào tạo, chiếm 14,9% tổng lực lượng lao động. Như vậy, nguồn nhân lực của nước ta trẻ và dồi dào nhưng trình độ tay nghề và chuyên môn kỹ thuật thấp. Cả nước có hơn 41,8 triệu lao động (85,1% lực lượng lao động) chưa được đào tạo để đạt một trình độ chuyên môn kỹ thuật nào đó.
|
Cảnh báo về "bẫy thu nhập
trung bình"
"Bẫy thu nhập trung bình" - khái niệm chỉ tình trạng một quốc gia thoát nghèo, gia nhập vào nhóm nước có thu nhập trung bình nhưng mất nhiều thập kỷ vẫn không trở thành quốc gia phát triển. Việt Nam từ năm 2008 đã có mức thu nhập bình quân vượt hơn 1.000 USD/người và Ngân hàng Thế giới năm 2009 đã đưa vào nhóm nước có mức thu nhập trung bình. Từ đó đã có một loạt cảnh báo từ các nhà kinh tế về cái bẫy của nước thu nhập trung bình mà Việt Nam có thể mắc phải. Thực tế, có nhiều nền kinh tế ở châu Á từ nghèo chuyển thành có thu nhập trung bình nhưng có rất ít trong số đó vượt lên như trường hợp của Hàn Quốc. Còn lại một loạt nước như: Indonesia, Malaysia, Thái Lan, Philippines loanh quanh không thể vượt lên được. Khó khăn đến mức mà một nhà kinh tế người Nhật gọi bẫy thu nhập trung bình là cái "trần thủy tinh" của các nước ASEAN. |
Bà Nguyễn Thị Kim Dung - Trưởng ban Chính sách Dịch vụ công Viện Nghiên cứu quản lý Kinh tế Trung ương cho biết, trong 5 năm qua (2006 - 2010), cả nước đã tạo việc làm cho hơn 8 triệu lao động, tỉ lệ thất nghiệp ở thành thị giảm xuống còn 4,5%, góp phần tạo việc làm, cải thiện mức sống nhân dân. Tuy nhiên, dân số nước ta tham gia lực lượng lao động không ngừng tăng lên hàng năm, gây sức ép đáng kể cho nền kinh tế trong việc tạo việc làm và giảm tỉ lệ thất nghiệp. Theo dự báo, trong giai đoạn 2010 - 2020, cứ 3 người bước vào độ tuổi lao động mới có 1 người bước ra tuổi lao động. Do đó, để đáp ứng được nhu cầu làm việc của mọi người, mỗi năm cần có thêm 1 triệu chỗ làm mới.
Tại hội thảo, các chuyên gia của ILO đánh giá cao Việt Nam trong việc nỗ lực nâng cao chất lượng dân số, chất lượng nguồn nhân lực. Đại diện của tổ chức này cho rằng, những nỗ lực trên cùng với việc hoàn thiện các luật liên quan, sẽ nâng cao chất lượng sống của người dân Việt Nam cùng với việc làm bền vững. Bà Trương Thị Mai - Chủ nhiệm Ủy ban CVĐXHQH ghi nhận những đánh giá của ILO và cho biết, để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực phải có sự lồng ghép, phối hợp hiệu quả của các bộ, ngành liên quan để nắm bắt, tận dụng cơ hội dân số "vàng", tránh được nguy cơ mắc "bẫy thu nhập trung bình".
|
Đừng bỏ lỡ cơ hội “vàng”
 Cơ cấu dân số vàng chỉ đến 1 lần đối với lịch sử phát triển của một dân tộc. Các "con rồng" châu Á đều cất cánh bay lên, đưa đất nước phát triển từ giai đoạn này. Chỉ có Thái Lan đã bỏ lỡ mất cơ hội này. Trong chuyến thăm và trao đổi về công tác dân số, bạn đã nói với chúng tôi rằng Việt Nam đừng bỏ lỡ cơ hội này như họ. TS Dương Quốc Trọng
Tổng cục trưởng Tổng cục DS-KHHGĐ
 Chúng ta đang bước vào thời kỳ dân số "vàng" - tiềm năng nguồn nhân lực cho phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, nếu tiềm năng đó không được khai thác, đào tạo và không có kỹ năng sẽ trở thành gánh nặng của xã hội. Cần có chính sách "giải phóng", phân bố và sử dụng có hiệu quả tiềm năng đó. TS Nguyễn Hữu Dũng
Nghiên cứu viên cao cấp của Viện Khoa học Lao động và Xã hội
 Trước cơ hội dân số vàng, chúng ta cần một lực lượng lao động "vàng" cả về thể lực và trí tuệ. Chúng ta phải sử dụng tối ưu lực lượng lao động hiện có và đầu tư vào tương lai. Trong vòng 20 năm nữa, chúng ta có một thế hệ công dân trưởng thành mới, do vậy nếu chưa đầu tư ngay từ bây giờ đã là bắt đầu muộn. TS Lê Hồng Huyên
Phó Vụ trưởng Vụ Xã hội, Văn phòng TƯ Đảng
Mai Việt (ghi) |
Hà Thư
Tạm giữ hình sự 1 đối tượng trong vụ tông xe, đánh người ở khu đô thị Geleximco An Khánh
Pháp luật - 5 giờ trướcGĐXH - Sau va chạm giao thông tại khu đô thị Geleximco An Khánh (xã An Khánh, TP Hà Nội), 2 đối tượng đã điều khiển xe máy tông thẳng vào người anh L.V.H (SN 1991) sau đó hành hung nạn nhân dã man.
Hà Nội: Chủ quán karaoke và 17 nhân viên bị tạm giữ hình sự liên quan đến hàng loạt sai phạm
Pháp luật - 5 giờ trướcGĐXH - Tiến hành kiểm tra quán Karaoke Monaza (phường Yên Hòa, TP Hà Nội), lực lượng chức năng phát hiện hàng loạt sai phạm liên quan đến buôn bán hàng cấm, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy và đánh bạc.
Người đàn ông ở Tây Ninh lao xe vào nhà chị ruột, khiến em gái tử vong
Pháp luật - 7 giờ trướcNghi do mâu thuẫn từ trước, một người đàn ông ở Tây Ninh lái ô tô lao thẳng vào nhà chị ruột khi hai chị em đang đứng bên trong, khiến một phụ nữ tử vong.
Hoảng hồn cảnh ô tô con tông 'loạn xạ' khiến 1 người tử vong ở Tây Ninh
Pháp luật - 7 giờ trướcGĐXH - Do mâu thuẫn với người thân, tài xế ô tô con đã điều khiển phương tiện tông thẳng vào nhóm người đang đứng trước hiên nhà. Vụ việc khiến 1 nạn nhân là em gái của tài xế bị thương nặng, tử vong tại bệnh viện
Hà Nội: 132 vòm cầu đá dẫn lên cầu Long Biên sắp được 'thay áo mới'
Thời sự - 8 giờ trướcGĐXH - UBND thành phố Hà Nội cho biết, hiện chủ đầu tư đang triển khai nghiên cứu phương án khai thác tại các vị trí vòm cầu dẫn lên cầu Long Biên thành không gian văn hóa, thương mại dịch vụ, du lịch, phát huy giá trị lịch sử khu phố cổ.
Hà Nội: Cháy nhà trong ngõ nhỏ, lực lượng chức năng kéo vòi chữa cháy hàng trăm mét để dập lửa
Đời sống - 11 giờ trướcGĐXH - Chiều 30/11, một vụ cháy lớn bất ngờ xảy ra tại ngôi nhà nằm sâu trong ngõ 112 phố Mễ Trì Thượng (phường Từ Liêm, Hà Nội). Do ngõ nhỏ, xe cứu hỏa không thể tiếp cận, lực lượng chức năng phải kéo vòi chữa cháy từ đầu ngõ đến căn nhà cháy để dập lửa.
Hai nữ sinh bị bạn đánh hội đồng dã man trước cổng trường ở TPHCM
Giáo dục - 11 giờ trướcĐoạn clip ghi lại cảnh hai nữ sinh bị nhóm bạn hành hung tàn nhẫn ngay trước cổng trường tại TPHCM đang lan truyền trên mạng xã hội, khiến dư luận vô cùng phẫn nộ.
Trưởng ban quản trị bị bắt trong vụ mâu thuẫn chỗ đỗ ô tô ở hầm chung cư
Pháp luật - 12 giờ trướcTranh chấp quyền khai thác, quản lý các vị trí đỗ xe ô tô tại tầng hầm Tòa nhà CT2C - Khu đô thị mới Nghĩa Đô, nhiều bị can bị khởi tố.
Bộ Công an đề xuất bỏ bài thi mô phỏng trong sát hạch giấy phép lái xe
Đời sống - 12 giờ trướcGĐXH - Theo đề xuất của Bộ Công an, việc sát hạch giấy phép lái xe sẽ bỏ bài thi mô phỏng; riêng hạng A, A1 và B1 nếu không đỗ lý thuyết, không được thi thực hành.
Kinh hoàng bãi rác ở Ninh Bình: Rác thải ngập ngụa giữa cảnh đồng xã Ý Yên
Đời sống - 12 giờ trướcGĐXH - Giữa thôn Tu Cổ (xã Ý Yên, tỉnh Ninh Bình), một bãi tập kết rác lộ thiên tồn tại nhiều năm đang ngày càng phình to, bốc mùi nồng nặc. Rác tràn xuống ruộng, bay vào ao nước, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và sinh hoạt của người dân quanh khu vực.
Số hưởng từ trong trứng: Sinh vào 5 ngày Âm lịch này cuộc đời an nhàn, bình yên
Đời sốngGĐXH - Tử vi học cho rằng, những ai sinh đúng 5 ngày Âm lịch dưới đây thường sở hữu vận trình hanh thông, cuộc đời ít sóng gió, càng trưởng thành càng hưởng phúc lộc, sống an yên.
