Hội Nông dân VN: Đồng hành cùng ngành Dân số

CTV dân số cơ sở phát tài liệu truyền thống KHHGĐ cho nông dân huyện Thạnh Phú, Bến Tre. Ảnh: Dương Ngọc.

Khẳng định tính thiết thực, phù hợp

Đánh giá của ông về sự gắn bó đồng hành giữa Hội Nông dân Việt Nam và ngành DS - KHHGĐ?

- Hội Nông dân Việt Nam là tổ chức chính trị - xã hội đại diện cho giai cấp nông dân Việt Nam, chiếm hơn 70% dân số cả nước. Hội chính thức tham gia một cách đầy đủ chương trình DS- KHHGĐ của Chính phủ từ năm 1989, ngay sau Đại hội I của Hội. Suốt chặng đường hơn 20 năm qua, có thể nói, Hội Nông dân luôn là người bạn đồng hành, là "cánh tay nối dài", là thành viên tích cực của ngành DS-KHHGĐ Việt Nam.

Ngay từ những năm 90 của thế kỷ XX, Hội ND đã là một trong những thành viên của Ủy ban Quốc gia về DS-KHHGĐ. Nhưng thực sự bài bản, mạnh mẽ, hệ thống và có những căn cứ pháp lý rõ ràng là từ sau Nghị quyết TW 4 (năm 1993) về Chính sách DS-KHHGĐ. Đây là mốc quan trọng, tạo sự thay đổi về chất trong nhận thức, hành động của Đảng, Nhà nước và của cả hệ thống chính trị về vị trí, vai trò quan trọng của công tác DS-KHHGĐ đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Gắn với mỗi giai đoạn trong thời gian qua, song song với việc thực hiện các Chiến lược Dân số qua các thời kỳ, Hội còn tích cực chủ động tham gia bằng các chương trình hành động cụ thể, thiết thực, phù hợp.

Ông có thể chia sẻ cụ thể hơn về tính thiết thực, phù hợp này?

- Mục tiêu chiến lược xuyên suốt của Hội trong công tác DS-KHHGĐ là tuyên truyền vận động hội viên, nông dân thực hiện gia đình sinh ít con (1 - 2 con), xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ, bình đẳng và phát triển bền vững. Ở tầm vĩ mô, có những điểm được xác định là vừa chiến lược lại vừa cụ thể, trong đó có 4 vấn đề mang tính chỉ đạo cả hệ thống Hội có lẽ từ khi tham gia đến nay chỉ hoàn thiện và nâng cao chứ không thay đổi.

Công tác Dân số, vận động hội viên, nông dân thực hiện chính sách DS-KHHGĐ là nhiệm vụ thường xuyên của các cấp Hội Nông dân. Nam nông dân chủ hộ gia đình là đối tượng chủ yếu của cuộc vận động thực hiện chính sách DS-KHHGĐ. Chiến lược tiếp cận là lồng ghép với các chương trình phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương, cơ sở, gắn truyền thông chung với xây dựng mô hình truyền thông lồng ghép dân số phát triển. Công tác dân số là công tác của cả hệ thống, mang tính xã hội hóa cao, Hội chủ động phối hợp với chính quyền và các ngành, đoàn thể, tổ chức xã hội liên quan thực hiện các hoạt động.

Từ đó đến nay, những quan điểm đó vẫn tiếp tục được coi là phương châm hành động của hệ thống tổ chức Hội trong cả nước. Nó tạo ra sức mạnh tổng hợp, tận dụng nguồn lực, cũng như tạo ra nền tảng dư luận xã hội, thúc đẩy sự tham gia, hưởng ứng của nam nông dân.

Xây dựng những mô hình “thương hiệu”

Nhấn mạnh về điều này, chúng ta không thể quên những mô hình mang lại "tên tuổi", khẳng định sự tham gia của Hội trong công tác DS-KHHGĐ, thưa ông?

- 50 năm tham gia, Hội đã xây dựng và ban hành nhiều loại văn bản chỉ đạo, hướng dẫn các cấp Hội trong cả nước tích cực tham gia các hoạt động về DS-KHHGĐ. Thập niên 90 của thế kỷ XX, Hội đã xây dựng và triển khai được nhiều mô hình về DS-KHHGĐ hiệu quả mang tính "thương hiệu" của Hội, như mô hình "Nam nông dân không sinh con thứ 3", "Chi, tổ Hội nông dân không sinh con thứ 3", "Gia đình nông dân 6 chuẩn mực" gọi tắt là mô hình “gia đình 6 không”, trong đó có những tiêu chí như không sinh con thứ 3 - không có người suy dinh dưỡng - không nghèo đói - không mắc tệ nạn xã hội,... Từ phong trào này hàng triệu nam nông dân đã tự nguyện thực hiện kế hoạch hóa gia đình bằng nhiều biện pháp, góp phần giảm nhanh mức sinh dân số nước ta trong giai đoạn này, cũng giai đoạn này Hội Nông dân VN đã được Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc khen thưởng, được Chính phủ Việt Nam tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhì về thành tích tham gia công tác DS-KHHGĐ.

Trong những năm đầu của thế kỷ XXI, Hội đã xây dựng và triển khai hiệu quả Chương trình hành động "Hội Nông dân VN thực hiện 2 Chiến lược Dân số và Sức khỏe sinh sản giai đoạn 2001-2010" của Chính phủ. Giai đoạn này, Hội đã thực hiện rất nhiều hình thức tuyên truyền vận động nông dân thực hiện KHHGĐ, nâng cao chất lượng dân số đạt hiệu quả cao, điển hình là Hội xây dựng và vận hành hiệu quả những mô hình về "Dân số và Phát triển". Hoạt động của các mô hình này là lồng ghép chặt chẽ công tác DS-KHHGĐ vào các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của các cấp Hội và phong trào nông dân ở các địa phương.

Bắt nhịp cùng các vấn đề thời sự của dân số

Chiến lược Dân số và Sức khỏe sinh sản giai đoạn 2011-2020 có bước chuyển đổi, tập trung vào nâng cao chất lượng dân số, Hội đã có sự chuẩn bị nào để kịp thích ứng, thưa ông?

- Nếu đánh giá khách quan, từ trước đến nay, các giải pháp của Hội đã "đi trước một bước" khi chú trọng nâng cao chất lượng cuộc sống cho hội viên nông dân. Chúng tôi đã đầu tư, xây dựng mô hình Dân số và phát triển bền vững, tổ vay vốn với phòng chống bạo lực gia đình. Theo tôi, phải tạo điều kiện cho họ tiếp cận thông tin và khả năng vay vốn, tăng thu nhập, thì mới nâng cao chất lượng được cuộc sống. Hay vấn đề sức khỏe người già, mất cân bằng giới tính khi sinh, bạo lực gia đình cũng đang là vấn đề thời sự, bức xúc... Bên cạnh đó, nội dung dân số ngày càng được lồng ghép vào các chương trình đang "nóng" ở nhiều địa phương như bảo vệ môi trường, an toàn vệ sinh thực phẩm... Chính vì thế, các cấp ủy, chính quyền ngày càng quan tâm, đầu tư, tạo điều kiện cho truyền thông DS-KHHGĐ.

          Võ Thu (thực hiện)