"Mẹ chồng" công sở

Những phụ nữ có tuổi ở cơ quan có thể là chỗ dựa tinh thần, là người chị đầy quan tâm và độ lượng, nhưng cũng có thể khiến các đồng nghiệp trẻ e ngại, thậm chí sợ hãi.

1. "Ở nhà em đã có một mẹ chồng rồi, thế nhưng đến cơ quan em lại có thêm một bà mẹ chồng nữa, luôn luôn xét nét, soi mói đủ kiểu rất khó chịu", Như, nhân viên kinh doanh của công ty xuất nhập khẩu Đ. tâm sự với mấy chị bạn. Theo lời Như, ở công ty cô mọi người đối xử với nhau khá thân thiết, ít chia bè kéo cánh, không có cảnh xì xào nói xấu nhau sau lưng như ở một số cơ quan khác. Thế nhưng, mấy người trẻ tuổi như Như lại rất “kiềng” chị H., lớn tuổi nhất và là chủ tịch hội phụ nữ của công ty. Chị là người Hà Nội gốc, mọi lời ăn tiếng nói đến cách cư xử đối với những người xung quanh lúc nào cũng tuân thủ theo đúng những phép tắc, chuẩn mực. Chẳng bao giờ có chuyện một đồng nghiệp nam nào dám trêu đùa chị. Ai không biết tính chị mà làm thế sẽ nhận được ngay những lời phê bình nghiêm khắc với vẻ mặt rất “hình sự”.

Đồng nghiệp cùng gắn bó chia sẻ khó khăn sẽ làm cho hiệu quả công việc tốt hơn.

Chị H. rất nhiệt tình giúp đỡ người khác vì có điều kiện về kinh tế khá hơn những đồng nghiệp trẻ mới lập gia đình. Ai gặp khó khăn đến hỏi vay tiền là chị đều sẵn lòng giúp đỡ. Có những anh đến lúc lấy vợ nhưng bố mẹ ở quê xa, không có ai giúp, nếu nhờ đến là chị không nề hà, sẵn sàng bỏ cả ngày để đi sắm sửa lễ vật, cau trầu và sắp xếp tươm tất. Thế nhưng sau đó, người được giúp phải đến nhà chị cảm ơn cẩn thận, đúng kiểu, nếu cách cảm ơn có gì sơ suất, không đúng ý là sẽ nhận được những lời bóng gió trách móc “tôi đã giúp đến thế mà không biết điều”. Đầu tiên, ai được chị H. giúp cũng đều rất cảm động bởi sự nhiệt tình, chu đáo của chị. Nhưng sau một thời gian, chẳng ai dám đến nhờ vả chị chuyện gì nữa.

Với các đồng nghiệp nữ, chị H. còn khắt khe hơn. Là hội trưởng Hội Phụ nữ nên chị H. luôn luôn nhớ rằng mình có trách nhiệm rèn giũa tất cả chị em theo “chuẩn” của chị. Vốn tính cẩn thận, chu đáo, khi ai đó cho, tặng thứ gì là chị đều có quà đáp lễ ngay, vì chị nghĩ như thế mới phải đạo. Khổ nỗi mấy cô gái trẻ trong cơ quan lại đoảng tính, không để ý đến chuyện đó. Nhiều lần được chị H. cho quà mà họ chỉ vô tư cảm ơn chứ không biết “đáp lễ”, thế là bị “phê bình khéo” ngay. Sau vài lần như thế, mỗi khi được chị H. cho thứ gì là các cô lại đau đầu nghĩ cách đáp lễ. Và bây giờ mọi người đều thấy... sợ mỗi khi được chị cho quà.

2. Dung (Long Biên, Hà Nội) và mấy đồng nghiệp trẻ ở viện nghiên cứu nơi cô làm việc cũng thường xuyên phải đối mặt với chị T. trưởng phòng khó tính, hay xét nét còn hơn cả mẹ chồng. Chị T. là một phụ nữ rất khéo léo trong việc tề gia nội trợ, trong ứng xử và có nhiều kinh nghiệm sống. Nhưng ngược lại, chị cũng đòi hỏi ở người khác rất khắt khe. Cả ở cơ quan, chị cũng luôn xét nét và nghĩ mình phải có trách nhiệm dạy dỗ các đồng nghiệp trẻ. Thế là tuy trước mặt chị không ai nói ra nhưng đằng sau, ai cũng ngán và thường kêu ca về chị.

Đối tượng thường được chị T. để mắt “soi” kỹ nhất là mấy cô gái. Từ cách làm việc đến ăn mặc, đi đứng, nói năng của các cô đều được chị cho vào “tầm ngắm”. Thanh, cô bé trẻ nhất phòng, vẫn còn nhớ hồi mới vào làm việc, chưa đánh máy mười ngón thành thạo, thế là chị T. bảo: "Em phải đi học một lớp đánh máy vi tính, không thế làm sao đáp ứng công việc".  Thế rồi có tài liệu nào cần đánh máy gấp là chị giao cho Thanh gõ để “rèn tay”, và thường xuyên giục giã. Có lần cả tập tài liệu dày gần trăm trang vừa đưa cho Thanh chiều hôm trước, sáng hôm sau chị đã hỏi xong chưa, khiến cô choáng nặng.

Trong cơ quan, cô nào ăn mặc thoải mái một chút, chỉ là cổ áo hơi rộng, vải hơi mỏng, là khốn khổ với chị. Vẫn là Thanh, một hôm diện chiếc váy không tay tung tăng đến cơ quan thì gặp ngay chị T. ở cửa. Chị nhìn cô từ đầu đến chân rồi nghiêm mặt phán thẳng: “Váy này của em chỉ nên mặc đi chơi buổi tối thôi”. Thanh cụt hứng và cả ngày hôm đó cứ nem nép tránh mặt trưởng phòng. Thế nhưng Ngọc thì lại không ngoan ngoãn nghe lời như Thanh. Cô bảo: “Bà ấy khó tính thế em lại càng trêu ngươi cho tức. Có hôm chê em mặc áo mỏng, hôm sau em còn mặc cái mỏng hơn nhưng chẳng thấy nói gì nữa, chỉ thấy nhìn em với ánh mắt hình viên đạn thôi. Nhưng em mặc kệ, coi như không biết. Từ đó không thấy bà ấy dạy bảo gì em nữa, chỉ nói sau lưng thôi”.

3. Chuyện về những bà “mẹ chồng” ở nơi làm việc như trên có ở rất nhiều công sở, tuy mức độ thể hiện khác nhau. Cách phản ứng của các “nạn nhân” (thường là người trẻ) cũng khác nhau. Như ở cơ quan của Dung, mấy cô chưa chồng vẫn nói vui với nhau là làm việc cùng một người như chị T. cũng hay, càng có cơ hội được rèn luyện và có thêm kinh nghiệm để sống với mẹ chồng sau này. Nhưng nhóm bạn của Như thì ngược lại, chỉ mong mấy “mẹ chồng” này sớm... về hưu để không khí làm việc của họ dễ thở hơn.

Tuy nhiên, cũng có cô cho rằng những đồng nghiệp nữ lớn tuổi cả về tuổi đời và tuổi nghề tuy đôi khi có cách nhìn khắt khe với giới trẻ nhưng nếu biết "gạn đục khơi trong", tiếp thu ý kiến của họ để làm kinh nghiệm cho mình trong công việc và cuộc sống cũng sẽ có ích. "Nếu bạn còn trẻ, nhất là lại mới vào làm việc, nên khéo léo tiếp cận để giành lấy tình cảm của những đồng nghiệp lớn tuổi. Khi họ thực sự yêu quý bạn, bạn sẽ nhận được những lời góp ý chân thành chứ không phải thái độ xét nét ác cảm", Mai Hoa, nhân viên một cơ quan bộ ở Hà Nội, nói, xuất phát từ kinh nghiệm của chính mình.

Ngày mới vào cơ quan, Hoa đã nghe tiếng bà Huệ phó phòng khó tính và lắm điều nên tự nhủ mình phải cẩn thận. Ấy thế mà cô cũng không tránh khỏi bị phê bình. "Này cháu, giấy tờ làm xong thì phải cất cho gọn gàng chứ sai lại bày bừa ra thế? Thế này thì không biết cái phòng của cháu ở nhà còn kinh khủng đến đâu". "Này cháu, con gái con lứa gì rửa cái chén mà không hết cặn trà thế, sau này mẹ chồng đuổi ra khỏi nhà"... Những câu nói thẳng vào mặt trước đông đủ đồng nghiệp khiến Mai Hoa nóng mặt, miệng thì vâng dạ nhưng trong lòng thầm hận bà.

Có hôm, không hiểu thế nào mà bà Huệ lại biết tối hôm đó Hoa đến ra mắt "nhà trai". Cuổi buổi, bà hỏi: "Giờ làm xong cháu đến nhà người yêu luôn hay về nhà đã". Không muốn trả lời vì ghét và vì sợ bị bới móc thêm, cô lờ đi, nhưng khi được hỏi đến lần thứ hai thì cô đành đáp là đi luôn. "Trời, ăn mặc thế này mà đi ra mắt nhà chồng tương lai thì chết. Cháu nghỉ sớm về thay đồ đi...". Bực quá, khi người yêu đến đón, Mai Hoa trút hết lên anh bằng màn kể tội bà Huệ. Những tưởng anh hùa vào mắng bà già lắm chuyện, không ngờ anh bảo: "Anh cũng thấy em mặc thế này ổn rồi, nhưng các cụ, biết đâu cũng 'cổ hủ' giống bà Huệ, thôi cứ về thay cho lành". Hôm đó cô được khen là không những xinh mà còn ngoan, biết cách ăn mặc.

Đêm đó, Hoa bình tĩnh nghĩ lại và thấy những điều bà Huệ góp ý từ trước đến nay đều có phần đúng tuy cách nói rất khó chịu. Cô quyết định "cải tạo" mối quan hệ với bà. Hôm sau, lúc rỗi, cô lại gần bà kể về cuộc gặp với nhà trai và không quên "cảm ơn cô đã cứu cháu một bàn thua trông thấy". Bà Huệ vui ra mặt, bảo: "Ừ, kể ra cô nhiều khi nói cũng gay gắt quá". Từ đó, Mai Hoa hay nói chuyện với bà hơn, nhiều khi nhờ bà tư vấn chuyện nọ chuyện kia. "Bệnh góp ý của cô ấy vẫn không đổi, nhưng cách nói thì dễ chịu hơn rất nhiều, rất thiện ý chứ không vỗ mặt người ta nữa. Chắc cô vui vì mình được lắng nghe, và do khi đã thân hơn, tôi cũng góp ý ngược", Hoa kể.