Người mẹ 36 năm nuôi con thành 'thủ lĩnh'
36 năm, bà Nguyễn Thị Kim Sơn là người bạn, là đôi tay, đôi chân, đồng hành cùng con trai bị ảnh hưởng chất độc da cam trở thành "thủ lĩnh tình nguyện".
Thương mẹ, Cừ đòi ăn bánh mì, ăn rau giảm cân, để bà không phải vất vả bế bồng. Thấy con gầy tọp đi, bà Sơn mắng "mày nhẹ đi, nhưng mẹ nặng lòng lắm". "Mẹ không quen nói những lời tình cảm. Bà hay quát, mắng khi tôi sai lầm. Mẹ chỉ quen thể hiện yêu thương bằng hành động", anh Cừ nói.
Trong căn phòng nhỏ gần bếp, anh Đỗ Hà Cừ, phường Trần Lãm, TP Thái Bình nằm dưới sàn, dùng ngón trỏ duy nhất còn cử động được để điều khiển bàn phím ảo. Mẹ anh, bà Nguyễn Thị Kim Sơn, 67 tuổi, đang rán đậu. Chốc chốc, bà đảo mắt xem con có bị lệch khỏi chiếu không.
"Rán lướt thôi ăn cho mềm mẹ ạ", Cừ oằn mình, cất giọng. "Vâng, tôi biết rồi", bà Sơn đáp vui.

Từ khi sinh con, bà Sơn chưa một lần được đi du lịch cùng đồng nghiệp. Mọi sinh hoạt của con trai, đều một tay bà lo. Niềm vui của bà Sơn, là nhìn thấy nụ cười của con. Ảnh: Phạm Nga.
Bà Sơn kể, khi mới sinh Cừ bình thường như những đứa trẻ khác. Nhưng hơn 4 tháng tuổi, cậu con trai vẫn không thể nhấc đầu, chân tay yếu, bà dự cảm có điều không lành. Bà đóng một cái nôi gỗ cho Cừ nằm, đặt lên xe đạp, đi khắp các tỉnh Thái Bình, Hải Phòng, Hà Nội... chữa trị. "Những ngày điều trị ở bệnh viện Nhi Hà Nội, mỗi bữa, hai mẹ con chỉ có quả trứng luộc. Con ăn lòng đỏ, mẹ ăn lòng trắng", bà Sơn nhớ lại.
Khoảng 5 tuổi, hy vọng chữa khỏi bệnh cho Cừ bị dập tắt. Anh được kết luận bị di chứng chất độc da cam từ bố. Cả cơ thể anh co quắp, chỉ duy nhất một ngón tay và trí não làm việc. "Đêm nào tôi cũng nằm ngắm con. Thấy nó trắng trẻo, bụ bẫm, lòng tôi càng thấy đau, thấy tiếc", bà Sơn kể. Xác định đau khổ vô ích, trong bóng đêm, bà tự nhắc mình phải chiến đấu cùng con.
Chồng sức khỏe yếu, lại phải chăm sóc con trai thứ hai, nên hầu như một mình bà lo cho Cừ. Mỗi sáng, trước khi đi làm, bà lo cơm nước, vệ sinh cho Cừ. Buổi trưa, bà đạp xe hơn 3km về nhà, rồi lại đi làm ca chiều.
Thương mẹ, Cừ đòi ăn bánh mì, ăn rau giảm cân, để bà không phải vất vả bế bồng. Thấy con gầy tọp đi, bà Sơn mắng "mày nhẹ đi, nhưng mẹ nặng lòng lắm". "Mẹ không quen nói những lời tình cảm. Bà hay quát, mắng khi tôi sai lầm. Mẹ chỉ quen thể hiện yêu thương bằng hành động", anh Cừ nói.
Con không thể cầm bút, nhưng bà Sơn vẫn muốn Cừ biết chữ. Bà in bảng chữ cái thật to, dán ở chân ghế, đặt trước mặt Cừ, mỗi ngày dạy một chữ. Để luyện kỹ năng ngôn ngữ, bà cùng con đọc thuộc thơ Tố Hữu. "Nó tỷ phú thời gian, lại giỏi học lỏm nên cũng nhanh biết lắm", bà kể giọng hài hước.
Năm 15 tuổi, Cừ lên cơn co giật, bỏ ăn, "nhảy tanh tách" như tôm. Bà Sơn nghỉ làm không lương 7 tháng. Đêm đêm, bà thức trắng, gồng mình ôm chặt con, để kiềm cơn co giật. Con khỏe, bà lại cùng chồng làm việc gấp đôi, để bù đắp kinh tế gia đình suốt hơn nửa năm nghỉ việc.
"Mẹ ơi, con nằm nhà, nhìn các bạn đi học thấy buồn quá", có lần, Cừ ỉu xìu bảo mẹ. Từ đấy, ngày nghỉ, bà đặt con lên xe lăn, đẩy đi dạo. "Đây là bảo tàng. Đây là thư viện. Sân vận động tỉnh mình ở đây...", bà chỉ cho con thấy.
Thấy con thích xem bóng đá, bà Sơn từng hàng chục lần bắt xe khách, đưa Cừ đến các sân vận động Lạch Tray, sân Mỹ Đình, Hàng Đẫy... Mùa World Cup, con trai thức đến gần sáng xem, khi hết trận, quay lại, vẫn thấy mẹ đang nhìn mình. Cừ giật mình hỏi sao mẹ chưa ngủ, bà bảo: "Mẹ sợ mày đánh rơi điều khiển, không nhặt được".
![]() Mọi chuyện buồn vui, Cừ đều chia sẻ cùng mẹ. "Nó hay làm thơ tình, mấy bé tình nguyện viên của không gian đọc Hy vọng còn tưởng Cừ tỏ tình, sợ 'mất dép', có đến nữa đâu. Ngoài mẹ ra, chả có cô nào để ý đâu con ạ", bà Sơn đùa, làm Cừ cười thích thú. Ảnh: Phạm Nga. |
Được mẹ dạy chữ nên Cừ rất thích đọc sách. Đọc hết tủ sách của nhà, bà Sơn sang hàng xóm, đến thư viện tỉnh, mượn sách cho con. Hết sách mượn, không có tiền mua, hai mẹ con mày mò lên mạng xin, mượn sách của các nhà xuất bản.
Được một người quen qua mạng xã hội gợi ý mở thư viện miễn phí truyền cảm hứng đọc sách cho mọi người, sẽ được hỗ trợ nguồn sách, Cừ hào hứng. Anh bàn với mẹ và bà Sơn thức cả đêm lau mồ hôi cho con để Cừ lập kế hoạch xây dựng dự án thư viện tại nhà.
Anh kêu gọi được các nguồn tài trợ. Hàng chục thùng sách đưa về, một tay mẹ mang vác, sắp xếp. "Đã nuôi một thằng liệt, còn định phục vụ báo cô thiên hạ", "mở thư viện miễn phí cho rác nhà ra à" - nhiều hàng xóm nói trước mặt hai mẹ con. Thấy Cừ buồn, bà vỗ vai con "thì mẹ với mày phải cho họ thấy mình không vô dụng chứ".
Năm 2015, thư viện mở cửa với hơn 800 đầu sách và lần lượt đón những vị khách đầu tiên. Ngoài nhiệm vụ săn sóc con hàng ngày, bà Sơn kiêm chức thủ thư, giới thiệu sách hay cho các cháu học sinh và cùng con kêu gọi các nhà tài trợ. Đến nay, thư viện của Đỗ Hà Cừ đã có hơn 4.000 đầu sách, với đủ các thể loại.
![]() Đỗ Hà Cừ và mẹ, chụp ảnh cùng những người bạn trong chuyến tham dự giải thưởng tình nguyện quốc gia tại Bảo Lạc, Cao Bằng năm 2019. Phía sau chiếc xe lăn của Cừ, luôn có mẹ. Ảnh: Nhân vật cung cấp. |
Năm năm qua, thư viện Đỗ Hà Cừ đã truyền cảm hứng cho những người bạn khác mở 15 thư viện miễn phí ở Thái Bình, Hải Dương, Hà Tĩnh, Ninh Bình, Đắc Nông.
Chị Vũ Hương, ở Cẩm Giàng, Hải Dương, có con trai khuyết tật bẩm sinh, biết nghị lực của Đỗ Hà Cừ nên đã kết nối với anh. Đầu năm 2020, một thư viện nhỏ mang tên con trai chị đã đi vào hoạt động, nhờ sự giúp đỡ của Cừ. Đứa trẻ vui vẻ, hoạt bát hơn khi có nhiều bạn bè đến thăm.
"Con trai tôi được truyền động lực từ câu chuyện của anh, còn tôi học được nghị lực phi thường của mẹ Cừ. Con tôi chỉ khuyết tật đôi chân, còn anh Cừ thì co quắp, chăm sóc rất vất vả. Bác Sơn có tuổi rồi, nhưng tình yêu của người mẹ dành cho con trong bác luôn đầy ắp", chị Hương nói.
Ngoài mở thư viện, Cừ cũng kết nối với các nhà xuất bản, mở hội nghị, tặng sách cho hơn 20 trường học ở Thái Bình. Mọi khâu sắp xếp, tổ chức, đều do anh lên ý tưởng và mẹ, cùng các tình nguyện viên triển khai. "Mọi dấu ấn trong cuộc đời tôi, đều có mồ hôi của mẹ", anh nói.
Năm 2018, Đỗ Hà Cừ là một trong 20 thủ lĩnh có thành tích xuất sắc trong hoạt động tình nguyện được nhận bằng khen của Trung ương Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam.
Đầu tháng 1 vừa qua, bà Sơn đưa con từ Thái Bình về Hà Nội, rồi ngược 300km lên Bảo Lạc, Cao Bằng nhận giải thưởng tình nguyện quốc gia. Cùng con và 9 người khác đứng trên bục nhận giải thưởng, khi được hỏi: "Kỷ niệm nào là khó quên nhất của hai mẹ con?", bà đáp "Đây là chuyến đi khó quên nhất của mẹ con tôi, vì quá vất vả. Nhưng để con vui, chuyến đi nào, tôi cũng sẵn sàng lên đường".
Câu trả lời của bà Sơn khiến con trai và những người phía dưới rơi nước mắt.
Theo VnExpress

Thanh niên 23 tuổi chết đói trong nhà: Cái kết ám ảnh của chàng trai không biết nấu cơm, 8 tuổi vẫn được cha mẹ bế vì sợ ngã
Nuôi dạy con - 5 giờ trướcGĐXH - Sinh ra trong một gia đình không giàu có nhưng anh lại được cha mẹ nuông chiều hết mức từ bé. Đến năm 23 tuổi, anh chết vì đói và lạnh ngay trong chính căn nhà của mình.

Thúc đẩy mô hình tích hợp hỗ trợ nạn nhân bạo lực giới
Gia đình - 6 giờ trướcGĐXH - Nhằm tăng cường khả năng tiếp cận dịch vụ thiết yếu cho nạn nhân bạo lực trên cơ sở giới (GBV), Cơ quan Liên Hợp Quốc về Bình đẳng Giới và Trao quyền cho Phụ nữ (UN Women) phối hợp Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Tâm lý – Giáo dục Bình Minh (Sunrise) đã tổ chức chuỗi hoạt động chuyên sâu tại khu vực Bắc Trung Bộ.

7 quy tắc vàng của người EQ cao giúp họ thăng quan tiến chức mà vẫn được lòng đồng nghiệp
Gia đình - 9 giờ trướcGĐXH - Khám phá 7 quy tắc của người EQ cao giúp bạn vừa thăng tiến nhanh trong công việc, vừa xây dựng mối quan hệ tốt với sếp và đồng nghiệp.

Mẹ chồng không muốn tôi đưa con mới sinh về quê ngoại
Gia đình - 12 giờ trướcMẹ chồng chê nhà ngoại ở quê lại làm nông, điều kiện ăn ở không đảm bảo sẽ không tốt cho trẻ sơ sinh nên không muốn tôi đưa con về quê chơi

Top cung hoàng đạo sở hữu nhà lầu xe hơi trước tuổi nghỉ hưu
Gia đình - 13 giờ trướcGĐXH - Hãy cùng khám phá bí mật của những cung hoàng đạo này và xem làm thế nào họ có thể tích lũy, đầu tư một cách thông minh để biến ước mơ sở hữu nhà xe thành hiện thực.

Kẹt đầu, lội ruộng bắt đỉa, 'khối nghỉ hè' khiến ông bà, bố mẹ muốn 'tiền đình'
Gia đình - 15 giờ trướcKỳ nghỉ hè mới bắt đầu nhưng nhiều ông bà, bố mẹ đã muốn “tiền đình” trước độ quậy phá của “khối nghỉ hè”.

Tranh cãi xu hướng nuôi dạy con 'buông tay cho đời dạy'
Nuôi dạy con - 17 giờ trướcGĐXH - Xu hướng này có nghĩa là để con tự trải nghiệm hậu quả tự nhiên từ hành động của mình, mà cha mẹ không can thiệp quá nhiều.

Cô dâu 'bỏ rơi' chú rể ngay trên sân khấu để chạy theo tình cũ
Gia đình - 17 giờ trướcNgay trước khoảnh khắc thiêng liêng trên sân khấu, một cô dâu ở quận Hassan, Karnataka, đã có quyết định gây sốc cho cả gia đình và các quan khách tham dự lễ cưới.

Chú rể Vĩnh Long khóc như mưa khi mẹ vợ trao con gái trên sân khấu cưới
Chuyện vợ chồng - 1 ngày trướcKhi mẹ vợ bước đến, trao tay cô dâu cho mình, chú rể Vĩnh Long xúc động rơi nước mắt.

Sống thảnh thơi, dư dả với lương hưu 6 triệu đồng: Bí quyết của cụ ông U70 gây bão mạng
Gia đình - 1 ngày trướcGĐXH - Ở tuổi 68, lương hưu khoảng 6 triệu đồng mỗi tháng nhưng ông vẫn sống an nhàn, không lo toan, không phụ thuộc con cháu. Bí quyết đằng sau khiến nhiều người phải suy ngẫm.

Vừa xây nhà mới đã trả hoá đơn điện hơn 10 triệu, vợ chồng tôi tá hoả khi phát hiện bộ mặt thật của chị dâu kế bên
Gia đìnhCó lẽ chị dâu cũng biết từ nay không thể ăn bám vào nhà chồng tôi nữa, nên ngay hôm sau tôi đã thấy chị dọn đi âm thầm không ai biết.