Nguyên nhân nào khiến hàng loạt người bệnh hoại tử xương hàm, xương sọ?
Trước đây, khoảng 3 tháng, Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ương tại TP.HCM có 1 ca hoại tử xương hàm trên. Nhưng 5 tháng qua, nơi này ghi nhận 16 trường hợp.
"Tăng đột biến"
Chị Liên (1979) mất gần 6 tháng chạy khắp các bệnh viện tại TP.HCM mà không thể điều trị khỏi chứng đau hàm, sưng mặt.
Tháng 11/2021 chị bị Covid-19, trong thời gian cách ly bị đau răng. Chị được chẩn đoán viêm tủy và điều trị trong 2 tháng. Sau đó, chị được phẫu thuật xoang nhưng bệnh không dứt.
Chạy chữa qua 3 bệnh viện, đến tháng 5/2022, chị được chuyển đến Bệnh viện Chợ Rẫy do tình trạng nghiêm trọng. Khi đó, bệnh nhân bị hoại tử xương hàm trên, lan rộng đến thái dương, chân bướm. Khi phẫu thuật, mở khung gò má, từ hố dưới thái dương có mủ trào ra và có ổ áp-xe lớn.
Bệnh nhân nhập viện khi sưng mặt, sưng mắt, chảy mủ.
Chị Liên là 1 trong 16 ca hoại tử xương hàm trên được ghi nhận tại Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ương (TP.HCM) từ đầu năm đến nay. Bác sĩ Nguyễn Văn Tuấn, Trưởng khoa Phẫu thuật hàm mặt của bệnh viện cho biết, có sự tăng đột biến bệnh lý này.
“Trước đây, 3 tháng chúng tôi gặp 1 ca hoại tử xương hàm trên, chủ yếu ở bệnh nhân tiểu đường. Trong 5 tháng qua có đến 16 ca nhập viện mà không xác định được nguyên nhân, khiến chúng tôi giật mình.
Xương hàm trên vốn được nuôi dưỡng rất tốt, không dễ hoại tử như xương hàm dưới. Vậy mà nay bệnh nhân dồn dập. Có 3 trường hợp hoại tử rất nặng lan đến sàn sọ, chúng tôi phải chuyển sang Bệnh viện Chợ Rẫy”, bác sĩ Tuấn chia sẻ.
Các bệnh nhân có chung triệu chứng là đau răng, đau hàm, sưng mặt. Trường phát hiện sớm, hoại tử chưa lan rộng, bệnh nhân được phẫu thuật đục bỏ phần lớn xương hàm trên, lấy hết khối xương chết, dùng kháng sinh từ 3-6 tuần. Sau đó sẽ được phục hình hàm. Hiện 13 bệnh nhân tại Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ương tại TP.HCM đang ổn định.
Tại Bệnh viện Chợ Rẫy, chùm 11 ca bệnh (gồm 3 ca của BV Răng Hàm Mặt Trung ương chuyển đến) có 2 ca tử vong.
Các bệnh nhân đang phục hồi sau phẫu thuật.
Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Ngọc Khang, Phó khoa Ngoại thần kinh, Bệnh viện Chợ Rẫy bày tỏ, ông và đồng nghiệp đã lúng túng khi lần đầu gặp phải các ca bệnh lạ như vậy.
Nếu phẫu thuật phải lấy hết phần hoại tử từ xương hàm trên lên đến sàn sọ, vậy lấy gì nâng đỡ não? Phần xương chết lại có rất nhiều mủ bám vào, lan rộng. Bệnh nhân sẽ tử vong nhanh chóng như 2 trường hợp trước đó.
"Những ca mổ khó, lần đầu gặp phải khiến chúng tôi rất lúng túng, băn khoăn nhưng cũng quyết tâm đến cùng để cứu bệnh nhân". Nhờ phối hợp nhiều chuyên khoa, ê-kip đã lấy tối đa phần xương hoại tử và các ổ viêm nhiễm sau đó dùng kháng sinh, kháng nấm.
Hiện 3 ca nặng nhất đang phục hồi tốt.
Truy tìm nguyên nhân
Bác sĩ Nguyễn Văn Tuấn cho hay, y văn thế giới đã ghi nhận các trường hợp tương tự. Theo đó, có 4 yếu tố nguy cơ, nghi ngờ dẫn đến viêm hoại tử xương hàm mặt, xương sọ sau Covid-19.
Giả thuyết thứ nhất, có thể do virus SARS-CoV-2 bám vào thụ thể ACE-2, tập trung nhiều ở niêm mạc mũi, miệng, làm tắc vi mạch máu nuôi xương hàm trên. Người mắc Covid-19 gặp tình trạng tăng đông, gây tắc mạch máu không nuôi dưỡng tốt xương.
Thứ hai, do việc sử dụng thuốc kháng viêm (corticoid).
Thứ ba, do tình trạng nhiễm khuẩn, nhiễm nấm.
Thứ tư, người bệnh bị tiểu đường gây biến chứng mạch máu, giảm sức đề kháng nên cơ thể dễ bội nhiễm.
Đánh giá trên chùm ca bệnh tại Bệnh viện Chợ Rẫy và Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ương (TP.HCM), các bệnh nhân đều từng mắc Covid-19.
Trước đó, các bác sĩ Bệnh viện Tai Mũi Họng TP.HCM cũng ghi nhận rải rác các ca hoại tử xương hàm trên. Bệnh nhân bị sưng đau vùng má, đau buốt răng, chảy mủ hôi giống như viêm xoang. Một số bác sĩ nha khoa chẩn đoán nhầm và nhổ răng nhưng bệnh bùng phát nặng hơn. Có trường hợp kèm nấm xoang, nấm xâm lấn, ảnh hưởng đến thị lực bệnh nhân.
Các chuyên gia cũng lo ngại, có thể nhiều ca bệnh tương tự chưa được báo cáo. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh nhân sẽ tử vong do tình trạng hoại tử xương, viêm nhiễm nghiêm trọng.
Trước tình hình trên, Sở Y tế TP.HCM đã yêu cầu các bệnh viện trên địa bàn tổng hợp tình hình điều trị các ca hoại tử xương sọ hàm mặt. Đồng thời, sẽ đánh giá, tìm hiểu nguyên nhân.
“Không thể kết luận tình trạng trên liên quan đến Covid-19 do chưa có nghiên cứu khoa học đáng tin cậy. Tuy nhiên, người bệnh cần cảnh giác và khám bệnh sớm, nếu đã từng mắc Covid-19 sau đó bị đau mặt, đau hàm. Việc điều trị sẽ hiệu quả và an toàn hơn”, bác sĩ Nguyễn Văn Tuấn nói.
Loại lá rẻ tiền giúp kiểm soát đường huyết và ngừa biến chứng, người bệnh tiểu đường ăn theo cách này để kéo dài tuổi thọ
Bệnh thường gặp - 5 giờ trướcGĐXH - Lá chanh có thể giúp duy trì lượng đường trong máu, ổn định và giảm nguy cơ biến chứng liên quan đến bệnh tiểu đường.
Người đàn ông 60 tuổi ở Phú Thọ bị nhồi máu cơ tim thừa nhận sai lầm nhiều nam giới Việt mắc phải
Bệnh thường gặp - 10 giờ trướcGĐXH - Bệnh nhân bị nhồi máu cơ tim cấp có tiền sử tăng huyết áp và hút thuốc lá nhiều năm.
Cô gái 23 tuổi ở Hải Dương nôn ra máu, nhập viện gấp thừa nhận làm việc này trong buổi liên hoan
Bệnh thường gặp - 1 ngày trướcGĐXH - Trước khi nhập viện, cô gái 23 tuổi này thừa nhận có đi ăn liên hoan với bạn bè và có uống rượu. Do uống quá nhiều, nên có dấu hiệu buồn nôn, nôn nhiều lần, kèm theo máu...
Bất ngờ loại rau xuất hiện ở chợ Việt tốt cho đường huyết, người bệnh tiểu đường nên ăn để kéo dài tuổi thọ
Bệnh thường gặp - 1 ngày trướcGĐXH - Rau xà lách rocket vô cùng giàu dưỡng chất, có tác dụng ngăn ngừa và hạn chế sự tiến triển của bệnh tiểu đường loại 2.
Người đàn ông 49 tuổi ở Phú Thọ nhập viện gấp, tăng nguy cơ suy thận do sỏi bàng quang gây tắc nghẽn đường tiểu
Bệnh thường gặp - 1 ngày trướcGĐXH - Người đàn ông 49 tuổi đến viện trong tình trạng đau tức vùng bụng dưới, tiểu khó, nước tiểu thường xuyên lẫn máu.
4 loại đồ uống làm giảm mỡ máu một cách tự nhiên
Bệnh thường gặp - 1 ngày trướcViệc thay đổi chế độ ăn uống cũng có thể tạo ra sự khác biệt lớn trong việc hạ thấp mỡ máu xấu (cholesterol LDL) trong cơ thể.
Loại củ rẻ tiền đầy chợ Việt giúp ổn định đường huyết cực tốt, người bệnh tiểu đường nên ăn sẽ thấy cơ thể thay đổi tích cực
Bệnh thường gặp - 2 ngày trướcGĐXH - Nghệ là gia vị quen thuộc trong gian bếp của người Việt. Nhiều nghiên cứu cho thấy, chất curcumin ở trong nghệ có tác dụng chống viêm hiệu quả và giữ cho lượng đường trong máu ở mức ổn định.
3 loại thực phẩm giàu protein, người sau 55 tuổi nên bổ sung
Bệnh thường gặp - 2 ngày trướcProtein cần thiết cho sức khỏe con người, góp phần kéo dài tuổi thọ, người già thường nằm trong nhóm thiếu protein.
Người đàn ông 30 tuổi mắc ung thư tuyến tụy thừa nhận thường xuyên ăn 3 món ăn mà người Việt ưa thích
Bệnh thường gặp - 2 ngày trướcGĐXH - Thanh niên phát hiện mắc ung thư tuyến tụy ở tuổi 30 thừa nhận thường xuyên ăn những đồ chiên rán, dầu mỡ và đồ ăn ngọt... mặc dù có tiền sử mắc bệnh gan nhiễm mỡ, viêm tuỵ mãn tính.
Tổ yến cực bổ dưỡng nhưng dùng kiểu này rất nguy hiểm
Bệnh thường gặp - 2 ngày trướcViệc dùng tổ yến sai cách sẽ dẫn đến nhiều tác dụng không mong muốn.
Người phụ nữ 29 tuổi ở Quảng Ninh nhập viện gấp sau khi được tư vấn, uống thuốc hạ sốt tại nhà, bác sĩ chỉ rõ nguyên nhân
Bệnh thường gặpGĐXH - Người phụ nữ bị phản vệ thuốc là có tiền sử dị ứng với Paracetamol, Ibuprofen nhưng nhân viên bán thuốc nói rằng Ibuprofen là thuốc chống viêm, hạ sốt rất ít gây dị ứng nên vẫn bán cho bệnh nhân.
