Hà Nội
23°C / 22-25°C

Những tai biến khi vượt cạn

Thứ hai, 15:10 11/06/2012 | Gia đình

Thai nghén và sinh nở là những hiện tượng sinh lý bình thường của người phụ nữ, nhưng các trường hợp đó dễ dàng biến chuyển sang tình trạng bệnh lý: vỡ tử cung, sản giật, nhiễm khuẩn, chảy máu.

Sau đây, chúng tôi xin giới thiệu về nguyên nhân, các dấu hiệu lâm sàng và cách theo dõi xử trí cũng như phòng tránh các tai biến này.

Vỡ tử cung

Có nhiều nguyên nhân gây vỡ tử cung, có nguyên nhân thuộc về người mẹ, có nguyên nhân thuộc về thai nhi.

Về phía người mẹ: Khung chậu hẹp, méo mó làm đầu thai nhi không chui lọt để ra ngoài; Mẹ có khối u ở đoạn dưới tử cung, ở cổ tử cung, ở đường sinh dục dưới, khối u này chặn đường ra của thai; Mẹ đã đẻ nhiều lần nên tử cung mỏng, nhão, các cơn co mạnh gây vỡ, rách lớp cơ đoạn dưới tử cung; Mẹ có vết mổ cũ ở tử cung (mổ tử cung lấy thai, mổ cắt bóc khối u ở tử cung) nên vết sẹo tử cung trở thành nơi yếu nhất, cơn co tử cung mạnh có thể làm toác vết mổ gây vỡ tử cung.

Về phía thai nhi: Thai nhi to quá không chui lọt qua khung chậu mặc dù khung chậu bình thường; Thai nhi dị dạng có đầu to quá mức do não úng thủy nên không qua được khung chậu; Thai nằm trong tử cung theo tư thế không bình thường như thai nằm ngang (ngôi ngang), thai không cúi đầu cũng không ngửa mặt lên (ngôi trán), thai đưa mặt ra trước nhưng cằm lại quay về phía xương cùng của người mẹ (ngôi mặt cằm sau). Các tư thế bất thường này làm cho thai không chui qua khung chậu để ra ngoài được trong khi các cơn co dồn dập cứ thúc thai nhi xuống gây vỡ tử cung.

Tử cung có thể bị vỡ khi làm các thủ thuật kéo thai, xoay thai, cặp và kéo foóc-xép trong điều kiện không thuận lợi, không đúng quy định.
 
Các dấu hiệu cho biết tử cung sắp vỡ và tử cung đã vỡ
 
Vỡ tử cung thường xảy ra trong lúc chuyển dạ đẻ. Hãn hữu cũng có trường hợp vỡ trong những tháng cuối trước khi chuyển dạ do tử cung có sẹo mổ cũ và vết sẹo đã bị nhiễm khuẩn nên khi có cơn co mạnh, sẹo bị nứt dần gây vỡ. Nếu theo dõi sát sản phụ, ta có thể phát hiện được các dấu hiệu chứng tỏ tử cung sắp bị vỡ. Đó là triệu chứng dọa vỡ tử cung. Cơn co tử cung ngày càng mạnh và nhanh, sản phụ đau đớn vật vã. Nhìn trên ổ bụng thấy đáy tử cung cao dần lên so với rốn. Ở dưới rốn thấy tử cung có một chỗ thắt lại làm cho tử cung không còn hình trứng mà có hình một quả bầu nậm. Nghe tim thai thấy tim thai nhanh hoặc chậm hoặc không đều. Vòng thắt này (còn gọi vòng bande) ngày càng rõ rệt. Vòng thắt này chính là ranh giới giữa thân tử cung và đoạn dưới tử cung và tử cung sẽ vỡ dưới vòng thắt...
 
Khi phát hiện thấy các triệu chứng dọa vỡ tử cung, phải tiêm ngay thuốc giảm co và lấy thai ra ngay bằng foóc-xép nếu có chỉ định và đầy đủ điều kiện. Nếu không đủ điều kiện lấy thai ra phải chuyển sản phụ đi tuyến trên ngay. Nếu ta không phát hiện kịp thời, dọa vỡ tử cung không được xử trí sẽ dẫn tới vỡ tử cung.
 
Biểu hiện
 
Cơn co tử cung ngày một dồn dập, sản phụ đau tăng lên dữ dội rồi tự nhiên giảm đau. Khi đó tử cung đã vỡ nên mất hẳn cơn co hoặc cơn co chỉ còn rất nhẹ, hình dáng tử cung thay đổi, không còn hình dạng bình thường, không còn dấu hiệu vòng bande. Bụng chướng, nắn đau có thể sờ ngay thấy thai nhi dưới da bụng người mẹ (nếu vỡ tử cung dưới phúc mạc thì không có dấu hiệu này). Tim thai mất hoặc đập rất yếu. Ra máu âm đạo. Nếu thăm âm đạo sẽ không xác định được ngôi thai. Vì tử cung vỡ nên máu sẽ chảy ồ ạt vào trong ổ bụng làm cho sản phụ bị choáng, mặt nhợt nhạt, thở nông, vã mồ hôi, chân tay lạnh, mạch nhỏ và nhanh, huyết áp tụt thấp, sản phụ có thể chết ngay vì choáng và chảy máu.
 
Cách xử trí

Phải theo dõi thật sát các sản phụ đang chuyển dạ để phát hiện sớm dọa vỡ tử cung. Nếu cơn co quá nhanh và dồn dập thì tiêm ngay thuốc giảm co tử cung và tìm xem có nguyên nhân đẻ khó nào không. Nếu sản phụ bị vỡ tử cung thì phải chuyển ngay lên tuyến trên thật nhẹ nhàng và nhanh chóng hoặc mời tuyến trên về mổ lấy thai và khâu hoặc cắt tử cung ngay để cầm máu.

Đề phòng vỡ tử cung

Làm tốt công tác đăng ký quản lý thai nghén. Mọi thai phụ phải đến đẻ tại nhà hộ sinh xã (trạm y tế). Người nữ hộ sinh và y sĩ xã phải biết phát hiện sớm các nguyên nhân có thể gây vỡ tử cung để gửi các thai phụ này đến đẻ tại các cơ sở y tế có trung tâm phẫu thuật. Phải theo dõi thật sát các sản phụ đang chuyển dạ để tiên lượng được các ca đẻ khó và gửi đi tuyến trên thật kịp thời. Phải rất cẩn thận khi dùng thuốc tăng co tử cung vì dùng trước khi thai ra có thể gây vỡ tử cung. Không được kéo thai, xoay thai, cặp foóc-xép nếu chưa được huấn luyện, nếu không có chỉ định và không đủ điều kiện kỹ thuật.

BSCKII. Nguyễn Thị Kim Dung
 
Hướng dẫn xử trí cấp cứu dọa vỡ tử cung và vỡ tử cung
 
Xử trí dọa vỡ tử cung
 
Tại tuyến xã:
 
Thông tiểu.
 
Truyền dịch: natri clorua 0,9% hoặc ringer lactat.
 
Thuốc giảm co tử cung: nifedipin 10mg x 1viên, ngậm dưới lưỡi.
 
Thuốc giảm đau: morphin 10mg x 1ống, tiêm bắp.
 
Tư vấn cho sản phụ và gia đình, chuyển tuyến trên ngay, có nhân viên y tế đi kèm.
 
Tại các cơ sở khám chữa bệnh (bệnh viện) từ tuyến huyện trở lên:
 
Thuốc giảm co tử cung: nifedipin 10mg x 1viên, ngậm dưới lưỡi.
 
Thuốc giảm đau: morphin 10mg x 1ống, tiêm bắp.
 
Nếu đủ điều kiện đẻ đường dưới (cổ tử cung mở hết, đầu lọt thấp) thì làm foóc-xép.
 
Nếu không đủ điều kiện thì mổ lấy thai.
 
Xử trí vỡ tử cung
 
Tại tuyến xã:
 
Hồi sức chống choáng.
 
Thông báo tình trạng nguy kịch của người bệnh cho gia đình người bệnh.
Tiêm morphin 10mg x 1ống, tiêm dưới da để giảm đau, hạn chế sốc.
 
Truyền dịch natri clorua 0,9% hoặc ringer lactat trên đường vận chuyển.
Khẩn cấp chuyển người bệnh ở tư thế nằm lên tuyến trên, có nhân viên y tế đi kèm.
 
Nếu tình trạng nặng phải mời tuyến trên xuống hỗ trợ.
 
Tại các cơ sở khám chữa bệnh (bệnh viện) từ tuyến huyện trở lên:
 
Khẩn trương thực hiện song song hồi sức chống choáng và phẫu thuật cấp cứu.
 
Cắt tử cung bán phần hoặc hoàn toàn. Chỉ bảo tồn tử cung khi điều kiện cho phép.
 
Kiểm tra kỹ các tạng liên quan, nhất là bàng quang để xử trí các tổn thương, không bỏ sót.
 
Với tuyến huyện, trong trường hợp vượt quá khả năng chuyên môn thì phải mời tuyến trên xuống hỗ trợ.

Theo SK&ĐS

lehuong
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Những lý do bất ngờ khiến đàn ông khóc

Những lý do bất ngờ khiến đàn ông khóc

Chuyện vợ chồng - 1 giờ trước

Một người đàn ông khóc không phải là dấu hiệu của sự yếu đuối mà là dấu hiệu của một cảm xúc sâu sắc.

Bố sững sờ, bật khóc khi lần đầu đến thăm nhà con gái lấy chồng xa

Bố sững sờ, bật khóc khi lần đầu đến thăm nhà con gái lấy chồng xa

Gia đình - 2 giờ trước

GĐXH - Khi nhìn thấy ngôi nhà, người đàn ông sững sờ. Không thể tưởng tượng được rằng, con gái ông đang sống trong một ngôi nhà bằng đất, được làm từ những năm 1960.

'Mỗi tháng chồng đưa cho bạn 100 triệu, nhưng không về nhà, bạn có đồng ý không?' Câu trả lời nhận được nhiều lượt tán đồng nhất gây bất ngờ

'Mỗi tháng chồng đưa cho bạn 100 triệu, nhưng không về nhà, bạn có đồng ý không?' Câu trả lời nhận được nhiều lượt tán đồng nhất gây bất ngờ

Chuyện vợ chồng - 13 giờ trước

Cuộc sống của mỗi người đều là một mớ hỗn độn, nhưng chúng ta không thể mãi tập trung vào những điều khiến bản thân chán nản. Thay vào đó, hãy ghi nhớ những khoảnh khắc khiến chúng ta cảm thấy hài lòng, ngọt ngào, ấm áp và đẹp đẽ.

Trước khi may mắn 'giáng lâm', một người cần vượt qua 3 cái khổ này, ai làm được mới ung dung hưởng phúc

Trước khi may mắn 'giáng lâm', một người cần vượt qua 3 cái khổ này, ai làm được mới ung dung hưởng phúc

Chuyện vợ chồng - 16 giờ trước

Số phận luôn khó dự đoán, đôi khi nó có thể khiến chúng ta rơi vào vận xui, cảm thấy bất lực và mất mát. Nhưng chúng ta không thể quên rằng, vận xui không tồn tại mãi mãi. Có thể một ngày nào đó, ánh sáng của may mắn sẽ đến, mang lại cho chúng ta vô vàn bất ngờ và niềm vui.

Chia tay tạm thời có cứu vãn được hôn nhân bế tắc?

Chia tay tạm thời có cứu vãn được hôn nhân bế tắc?

Chuyện vợ chồng - 19 giờ trước

Câu hỏi đặt ra là liệu thời gian tạm dừng có thực sự hiệu quả, có thể giúp ích cho mối quan hệ của bạn về lâu dài hay sẽ phá vỡ hoàn toàn mối quan hệ?

Ngạc nhiên có tới 49% số đàn ông được hỏi nói rằng âu yếm người khác không phải là phản bội vợ

Ngạc nhiên có tới 49% số đàn ông được hỏi nói rằng âu yếm người khác không phải là phản bội vợ

Chuyện vợ chồng - 20 giờ trước

GĐXH - Quan niệm về sự không chung thủy của đàn ông có vẻ khác xa phụ nữ.

Những cung hoàng đạo nữ không thể giảm cân dù làm nhiều cách

Những cung hoàng đạo nữ không thể giảm cân dù làm nhiều cách

Gia đình - 22 giờ trước

GĐXH - Lên kế hoạch giảm cân rất chu đáo, thế nhưng có nhiều lý do khiến những cung hoàng đạo nữ này không thể thực hiện tốt được.

4 con giáp gặp nhiều may mắn khi hè đến, ngoài đột phá lớn trong tình cảm còn có cơ hội thăng hoa một điều rất quan trọng

4 con giáp gặp nhiều may mắn khi hè đến, ngoài đột phá lớn trong tình cảm còn có cơ hội thăng hoa một điều rất quan trọng

Gia đình - 23 giờ trước

GĐXH - Khi mùa hè đến, một số con giáp sẽ mở ra khoảng thời gian hạnh phúc với tình yêu ngọt ngào và nhiều điều may mắn không ngờ tới.

Anh Tây cao to giới thiệu đang làm ở nhà xác, đưa tấm ảnh khiến bạn gái Việt hú hồn

Anh Tây cao to giới thiệu đang làm ở nhà xác, đưa tấm ảnh khiến bạn gái Việt hú hồn

Chuyện vợ chồng - 1 ngày trước

Lần đầu nghe Benjamin nói về công việc đang làm, Thu Trang thấy sợ và bất ngờ, cô còn tưởng bị lừa. Sau này hiểu ra vấn đề, Trang dần thông cảm hơn nghề nghiệp của chồng.

Bé gái học mẫu giáo bị bạn nam cùng lớp hôn môi, cô giáo xử trí khéo léo khiến phụ huynh hết mực yên tâm: Giáo dục giới tính cho trẻ cần nhớ điều này

Bé gái học mẫu giáo bị bạn nam cùng lớp hôn môi, cô giáo xử trí khéo léo khiến phụ huynh hết mực yên tâm: Giáo dục giới tính cho trẻ cần nhớ điều này

Nuôi dạy con - 1 ngày trước

Không quát nạt, cách làm của cô giáo khi thấy học sinh mẫu giáo có cử chỉ thân mật khiến phụ huynh hết lời khen ngợi.

Top