Ông Lê Bá Trình-Phó CT Ủy ban TƯ MTTQ Việt Nam: Chú trọng "cầu nối" tuyên truyền

Chương trình DS-KHHGĐ đã nhận được sự phối, kết hợp nhiệt tình từ các ban, ngành, sự hưởng ứng của đông đảo người dân. Ảnh: Dương Ngọc.

Ông có thể đánh giá quá trình phối hợp giữa Mặt trận các cấp và ngành Dân số nước nhà?

- Trước hết phải khẳng định: Ngay từ khi Đảng, Nhà nước đề ra các chủ trương, chính sách, pháp luật về Dân số, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (MTTQVN) luôn coi đây là nhiệm vụ thường xuyên. Cụ thể: MTTQVN đã đưa vào nội dung tuyên truyền, vận động và giám sát thực hiện chính sách dân số vào Cuộc vận động Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa khu dân cư, đưa nội dung dân số vào hương ước, quy ước làng, bản và cũng là một trong những tiêu chí để bình xét gia đình, khu dân cư đạt danh hiệu văn hóa và là một trong những căn cứ để xem xét mức độ hoàn thành nhiệm vụ của công tác Mặt trận ở các địa phương.

Ban Thường trực UBTƯ MTTQ Việt Nam và Uỷ ban Dân số - GĐ & TE (trước đây), nay là Tổng cục DS-KHHGĐ (Bộ Y tế) đã ký kết Chương trình phối hợp theo giai đoạn cụ thể. Trong từng năm, có kế hoạch phối hợp thực hiện giữa công tác quản lý Nhà nước của công tác Dân số với công tác tuyên truyền vận động và giám sát thực hiện của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam với phương thức: ngành Dân số hỗ trợ về mặt chuyên môn, kỹ thuật, cung cấp tài liệu ... Uỷ ban MTTQVN các cấp triển khai công tác tuyên truyền, vận động và giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về dân số đến tận địa bàn dân cư, từng gia đình thông qua cuộc vận động Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư.

Mặc dù vậy, trong công tác này cũng không tránh khỏi những khó khăn, thưa ông?

Khó khăn thì nhiều lắm, đặc biệt là giai đoạn đầu triển khai công việc! Nhất là nhận thức về trách nhiệm của Mặt trận đối với công tác dân số. Một số cán bộ Mặt trận và một số người khác khác vẫn cho rằng: “Công tác Dân số là của riêng ngành Dân số thực hiện theo giải pháp quản lý hành chính đơn thuần” mà chưa nghĩ đến vai trò của công tác tuyên truyền, vận động, giải thích để tự mỗi người phải nhận thức đúng trách nhiệm của mình trong việc thực hiện chính sách, pháp luật về dân số. Trên thực tế, công tác quản lý Nhà nước là quan trọng nhưng khi chưa làm tốt công tác tuyên truyền, giải thích, vận động thì tư tưởng chưa thông, nhận thức chưa thay đổi theo hướng tích cực thì khó thay đổi hành vi của các đối tượng. Thực hiện việc này, chúng tôi tổ chức các lớp tập huấn để nâng cao nhận thức, trách nhiệm, trang bị kiến thức, kỹ năng tuyên truyền, vận động, tổ chức giám sát cho cán bộ Mặt trận từ cấp tỉnh đến cơ sở; triển khai xây dựng các mô hình điểm, các câu lạc bộ phù hợp với từng địa bàn để học tập lẫn nhau.... Đến nay, sự phối hợp giữa công tác quản lý Nhà nước và công tác tuyên truyền, vận động của Mặt trận về thực hiện chính sách dân số ngày càng chặt chẽ, góp phần quan trọng vào kết quả chung của cả nước.

Uỷ ban MTTQVN các cấp rất chú trọng khâu truyền thông cho đồng bào tín đồ các tôn giáo, bà con dân tộc thiểu số. Trong đời sống của đồng bào, vẫn còn tồn tại không ít phong tục, tập quán lạc hậu cản trở việc thực hiện chính sách dân số. Giải quyết vấn đề này không phải chỉ dùng biện pháp quản lý hành chính đơn thuần mà phải thông qua công tác tuyên truyền, giải thích, vận động, nêu gương.... Đó là một trong những nhiệm vụ của Mặt trận các cấp.

Ông có thể chia sẻ những cách làm hiệu quả?

Theo tôi, đó là phải kết hợp giữa công tác quản lý Nhà nước và tuyên truyền vận động. Chúng tôi đã phối hợp với ngành Dân số xây dựng các mô hình truyền thông điểm theo hướng “cầm tay chỉ việc”. Theo đó, Mặt trận và các tổ chức thành viên  đã lựa chọn xây dựng các mô hình điểm: Câu lạc bộ Đoàn kết  xây dựng đời sống văn hoá ; Khu dân cư đoàn kết thực hiện gia đình no ấm, tiến bộ, bình đẳng và hạnh phúc ở 17 tỉnh trong cả nước.

Việc lựa chọn “cầu nối tuyên truyền” phải được chú trọng! Đây là những “mắt xích” rất hiệu quả trong Chương trình Dân số tại cơ sở. Ví dụ: Đối với đồng bào dân tộc thiểu số, cần chú trọng vai trò của các vị giữa làng trưởng bản; Với đồng bào tôn giáo thì có các vị chức sắc, nhà tu hành, chức việc... Nếu phát huy tốt, các vị này sẽ là cầu nối tích cực để chuyển tải chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước; các nội dung tuyên truyền, vận động của Mặt trận đến từng người dân.

Thời gian tới, hướng triển khai các nội dung công tác Dân số của MTTQ như thế nào, thưa ông?

Trước mắt, cần giữ nhịp độ phối hợp tuyên truyền vận động nâng cao nhận thức, chuyển đổi hành vi. Thứ 2, hướng dẫn cho nhân dân giám sát việc thực hiện chính sách dân số cơ sở, trong đó, bao gồm cả việc giám sát cán bộ Đảng viên thực hiện. Thứ 3, tiếp tục nhân rộng các mô hình hay, phù hợp với chiến lược Dân số giai đoạn 2011- 2015. Tập trung vào khắc phục tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh, bất bình đẳng giới, bạo lực gia đình. Xã hội hóa các công tác đề ra, tập trung mạnh vào hai đối tượng là đồng bào dân tộc thiểu số và các tín đồ tôn giáo.

Quỳnh An(thực hiện)