Phát hiện cấu trúc kỳ lạ đang đội dãy Himalaya lên cao
Nghiên cứu mới bác bỏ một giả thuyết đã tồn tại 100 năm về những gì đang nâng đỡ Himalaya - dãy núi cao nhất trên Trái Đất.
Dãy núi Himalaya hình thành do sự va chạm giữa hai mảng kiến tạo Á - Âu và Ấn Độ khoảng 50 triệu năm trước.
Khi đó, lực kiến tạo ép chặt Tây Tạng đến mức khu vực này bị sụp đổ và diện tích bị thu hẹp gần 1.000 km.
Dãy Himalaya nhìn từ phía Nepal - Ảnh: NATIONAL GEOGRAPHIC
Sau cùng, mảng Ấn Độ trượt xuống dưới mảng Á - Âu, làm tăng gấp đôi độ dày của lớp vỏ Trái Đất bên dưới dãy Himalaya và cao nguyên Tây Tạng ở phía Bắc, góp phần nâng toàn bộ khu vực lên cao.
Trong một thế kỷ, lý thuyết phổ biến nhất cho rằng vỏ Trái Đất ở nơi 2 mảng chồng lên nhau có thể dày tới 70-80 km, đủ sức gánh chịu sức nặng của dãy Himalaya và Cao nguyên Tây Tạng.
Thế nhưng nghiên cứu mới vừa công bố trên tạp chí Tectonics đã chỉ ra kẽ hở quan trọng: Kết quả kiểm chứng bằng các công cụ hiện đại hơn cho thấy lớp vỏ Trái Đất sẽ tan chảy ở độ sâu khoảng 40 km do nhiệt độ khắc nghiệt.
"Nếu bạn có 70 km lớp vỏ, thì phần dưới cùng sẽ trở nên dẻo, giống như sữa chua. Bạn không thể xây một ngọn núi trên đỉnh sữa chua" - PGS Pietro Sternai từ Đại học Milano-Bicocca (Ý), tác giả chính, nói với Live Science.
Nhưng một thực tế là dãy Himalaya vẫn đang được nâng lên rất cao. Nhóm nghiên cứu Ý đã chỉ ra một cấu trúc đóng vai trò quan trọng trong vấn đề này: Một khối manti, tức khối vật liệu lớp phủ.
Lớp phủ là lớp nằm ngay bên dưới lớp vỏ Trái Đất, sở hữu vật liệu đặc hơn nhiều so với lớp vỏ và do đó không bị hóa lỏng ở cùng nhiệt độ. Trong điều kiện bình thường, lớp vỏ nhẹ hơn nên nổi lên phía trên lớp phủ.
Tuy nhiên, trong quá trình 2 mảng kiến tạo trượt đè lên nhau, một khối manti đã vô tình bị lôi lên khá gần bề mặt và bị kẹt chính giữa, không còn đường thoát xuống bên dưới.
Một khối manti đã bị mắc kẹt ở vị trí khá gần bề mặt, tạo nên sức mạnh cho cấu trúc gồm 2 lớp vỏ chồng lên nhau bên dưới dãy Himalaya - Ảnh: Tectonics
Vậy là bên dưới Himalaya, 2 lớp vỏ Trái Đất tạo ra đủ lực nổi để giữ cho khu vực được nâng lên, trong khi vật liệu lớp phủ cung cấp sức đề kháng và sức mạnh cơ học để cấu trúc đó được giữ vững.
PGS Simone Pilia từ Đại học Dầu khí và khoáng sản King Fahd (Ả Rập Saudi) cho biết việc đưa khối manti vào mô hình đã tạo ra mảnh ghép hoàn toàn khớp với lỗ hổng không thể giải thích trong lý thuyết cũ.
Cá rồng được trả hơn 3,6 tỷ đồng, người đàn ông vẫn từ chối bán
Chuyện đó đây - 16 giờ trướcDù có người đã trả giá tới hơn 3,6 tỷ đồng cho con cá rồng có màu vàng cam rực rỡ nhưng người chủ vẫn từ chối bán.
Dưa muối từng giúp những người Mỹ đầu tiên sống sót thế nào?
Chuyện đó đây - 1 ngày trướcNhững người định cư đầu tiên ở Mỹ trong thời kỳ thuộc địa đã sử dụng phương pháp muối chua để bảo quản nhiều thực phẩm, giúp họ vượt qua mùa đông khắc nghiệt.
Nhìn ra đường, dân làng bắt gặp cảnh tượng nổi da gà
Chuyện đó đây - 2 ngày trướcMột người đàn ông dũng cảm đã vác một con trăn "khổng lồ" trên vai. Thấy vậy, nhiều người chạy ra xem không khỏi thắc mắc con trăn ở đâu ra?
Điều hoà trở thành thứ xa xỉ với nhiều người Mỹ
Chuyện đó đây - 2 ngày trướcVới nhiệt độ toàn cầu ngày càng tăng, máy lạnh trở thành một thiết bị thiết yếu, thậm chí là cứu sinh, đặc biệt trong những đợt nắng nóng. Tuy nhiên, nó lại là một thứ xa xỉ mà hàng triệu người Mỹ có thu nhập thấp không thể chi trả.
7 bí mật của thế giới mà chỉ có 2 người biết câu trả lời
Chuyện đó đây - 3 ngày trướcĐây là những bí mật được giữ kín nhất hành tinh.
Loài động vật nguy hiểm nhất ở Úc không phải rắn độc hay cá sấu, mà là...
Chuyện đó đây - 3 ngày trướcMột báo cáo mới đây từ Hệ thống thông tin tử vong quốc gia Úc (NCIS) đã đưa ra một sự thật gây bất ngờ: loài động vật nguy hiểm nhất ở lục địa này lại là... ngựa.
Loài vật kỳ dị bậc nhất thế giới, có thể nhìn xuyên thấu cơ quan nội tạng bên trong
Chuyện đó đây - 4 ngày trướcNhiều người không khỏi ngỡ ngàng khi lần đầu nhìn thấy loài vật này.
Sự thật sốc về hồ nước màu hồng neon tuyệt đẹp
Chuyện đó đây - 5 ngày trướcNgười chứng kiến cho biết cảm thấy "buồn bã" khi nhìn thấy hồ nước lạ.
Bí ẩn về loài thằn lằn cổ đại có thể sống sót sau thảm họa diệt vong khủng long!
Chuyện đó đây - 5 ngày trướcMột nghiên cứu đột phá từ Đại học Yale đã vén màn bí mật về sự sống sót phi thường này, mang đến những hiểu biết mới về sự kiên cường của sự sống và lật đổ một số quan niệm lâu đời về quá trình tiến hóa.
Cây cối ven Tây Hồ ở Trung Quốc đồng loạt liên tục "nhả khói", chuyên gia lập tức vào cuộc
Chuyện đó đây - 6 ngày trướcCảnh tượng cây cối ven Tây Hồ (Hàng Châu) bỗng nhiên "phả khói" đen xám khiến nhiều người xôn xao.
Cây cối ven Tây Hồ ở Trung Quốc đồng loạt liên tục "nhả khói", chuyên gia lập tức vào cuộc
Chuyện đó đâyCảnh tượng cây cối ven Tây Hồ (Hàng Châu) bỗng nhiên "phả khói" đen xám khiến nhiều người xôn xao.
