Vì sao trẻ hay bị giun chui ống mật?
Giun lên ống mật là hiện tượng giun đũa chui qua cơ vòng Oddi vào đường dẫn mật. Đây là một trong những cấp cứu thường gặp ở trẻ em, nhất là trẻ 3-7 tuổi. Số lượng giun lên ống mật có thể chỉ một, vài con nhưng có trường hợp tới hàng trăm con.
Giun lên ống mật là một trong những tai biến ngoại khoa thường thấy của giun đũa (tắc ruột, viêm ruột thừa, giun lên ống mật, viêm tụy cấp xuất huyết hoại tử... ) có thể dẫn đến ứ mật, giãn ống mật trong gan, kéo theo đủ loại vi khuẩn đường ruột (hay gặp E. coli, Proteus). Trẻ em hay bị viêm đường mật, và dễ hình thành sỏi mật.
Vệ sinh sạch sẽ sau mỗi lần bé chơi đùa trên đất cát. Ảnh minh họa. |
Biểu hiện lâm sàng chủ yếu là những cơn đau bụng cấp. Diễn biến bệnh ở trẻ em và người lớn rất khác nhau:
Ở giai đoạn sớm, có thể thấy trẻ đột ngột đau bụng dữ dội kèm nôn nhiều, có trẻ còn nôn ra giun. Trẻ đau từng cơn, đau lăn lộn, vật vã; có trẻ phải ôm bụng hoặc cào cấu vùng thượng vị, cắn xé quần áo hoặc nằm phủ phục, chổng mông, bắt bế vác lên vai, bụng tỳ vào vai mẹ chạy quanh nhà. Rồi đột nhiên cơn đau dịu đi, trẻ mệt lả, đẫm mồ hôi, mắt nhắm rồi cơn đau khác tái diễn. Cứ như vậy mỗi ngày có đến 15-20 cơn. Khám thấy bụng hơi chướng, có phản ứng ở một phần tư bụng trên-phải, dưới bờ sườn phải và điểm dưới mũi ức rất đau, có thể thấy khối u (búi giun) ở vùng thượng vị.
Khoảng 1 tuần sau trẻ có dấu hiệu nhiễm trùng toàn thân: thân nhiệt dao động, buổi chiều sốt 38-39oC, trẻ vẫn đau liên tục nhưng có dịu hơn một chút chỉ đau âm ỉ nhưng phản ứng mạnh ở vùng thượng vị nhất là vùng hạ sườn phải, ấn vào mũi ức rất đau, có khi co cứng. Các dấu hiệu này chứng tỏ trẻ đã bị viêm nhiễm đường mật. Trẻ em hay bị viêm nhiễm, nếu không được điều trị dễ tiến triển thành áp xe gan. Vì giun không làm tắc hoàn toàn đường mật nên có thể chưa thấy trẻ vàng da, vàng mắt.
Chừng 2-3 tuần sau khi có những cơn đau đầu tiên trẻ xanh xao, gày yếu, thiếu máu, sốt cao 39-40oC kéo dài, ăn kém hẳn, bụng đau nhiều hơn. Khám thấy gan to, chắc, đau nhưng dấu hiệu rung gan không rõ; nhiều khi phải chụp X quang mới thấy nếu gan to về phía trên, cần siêu âm để xác định bệnh. Xét nghiệm thấy số lượng hồng cầu giảm, bạch cầu tăng, tăng bạch cầu đa nhân trung tính, cũng có thể thấy tăng bạch cầu đa nhân ái toan; chức năng gan bị ảnh hưởng: tỉ lệ prothrombin hạ thấp, men phosphatase kiềm và men gan transminase tăng; tốc độ lắng máu tăng chứng tỏ trẻ đã bị áp-xe gan.
- Ở trẻ dưới 2 tuổi, triệu chứng nhiễm trùng xuất hiện rất sớm, có thể chỉ sau vài ba ngày một tuần, trẻ đã bị áp xe gan. Trong trường hợp này, trẻ thường có triệu chứng thiếu máu kèm theo.
- Ở trẻ lớn hơn (3-7 tuổi), tình trạng nhiễm trùng có phần nhẹ hơn, viêm nhiễm xảy ra muộn hơn.
- Ở người lớn, bệnh cảnh lâm sàng giun lên ống mật điển hình hơn, biểu hiện bằng những cơn đau bụng gan dữ dội kèm theo nôn nhiều nhưng tình trạng viêm nhiễm lại ít hơn. Người bệnh đau vùng dưới sườn phải, đau lan ra sau lưng và đau lan lên bả vai; đau từng cơn, lăn lộn, vật vã, phải xoay người đủ các tư thế để chống lại cơn đau, nhiều khi phải nằm chổng mông, gập người mới đỡ đau. Khám thấy đau vùng dưới sườn phải và điểm dưới mũi ức cách 1,5 – 2cm về phía phải và dưới mũi ức (tương ứng với chỗ chia nhánh của ống gan trái thành ống dưới phân thùy II và III của gan trái rất đau; đặc biệt điểm sườn lưng đau (đau nhói khi ấn vào khối cơ thắt lưng ở góc sườn thứ 12); không thấy vàng da, vàng mắt.
Biến chứng của áp xe gan do giun đũa:
- Áp xe gan vỡ vào ổ bụng gây viêm phúc mạc toàn thể. Bệnh rất nặng.
- Áp xe gan vỡ vào màng phổi gây tràn dịch màng phổi. Người bệnh khó thở, chọc dò hút ra mủ thối, có khi có trứng giun; nuôi cấy có vi trùng đường ruột.
- Áp xe gan vỡ vào màng ngoài tim: rất khó chẩn đoán, trẻ tử vong nhanh.
- Áp xe dưới cơ hoành thường phát hiện được bằng X quang.
Chẩn đoán
Việc xác định bệnh, thường phải dựa vào các triệu chứng sau:
- Đau dữ dội ở bụng trên, ấn đau ở dưới mỏm xương ức;
- Có thể trước đó vài ngày người bệnh đã tẩy giun; hoặc trong cơn đau có nôn ra giun, xét nghiệm thấy trứng giun trong dịch mật hoặc dịch hút tá tràng;
Về điều trị
Ở giai đoạn đầu nên điều trị nội khoa: nghỉ ngơi, ăn đủ chất, cho thuốc giãn cơ Oddi, thuốc lợi mật, tẩy giun; chưa nên dùng thuốc kháng sinh. Theo dõi chặt chẽ để có kết luận chẩn đoán chính xác và phát hiện sớm dấu hiệu nhiễm trùng để xử trí kịp thời.
'Mỗi tháng chồng đưa cho bạn 100 triệu, nhưng không về nhà, bạn có đồng ý không?' Câu trả lời nhận được nhiều lượt tán đồng nhất gây bất ngờ
Chuyện vợ chồng - 9 giờ trướcCuộc sống của mỗi người đều là một mớ hỗn độn, nhưng chúng ta không thể mãi tập trung vào những điều khiến bản thân chán nản. Thay vào đó, hãy ghi nhớ những khoảnh khắc khiến chúng ta cảm thấy hài lòng, ngọt ngào, ấm áp và đẹp đẽ.
Trước khi may mắn 'giáng lâm', một người cần vượt qua 3 cái khổ này, ai làm được mới ung dung hưởng phúc
Chuyện vợ chồng - 12 giờ trướcSố phận luôn khó dự đoán, đôi khi nó có thể khiến chúng ta rơi vào vận xui, cảm thấy bất lực và mất mát. Nhưng chúng ta không thể quên rằng, vận xui không tồn tại mãi mãi. Có thể một ngày nào đó, ánh sáng của may mắn sẽ đến, mang lại cho chúng ta vô vàn bất ngờ và niềm vui.
Chia tay tạm thời có cứu vãn được hôn nhân bế tắc?
Chuyện vợ chồng - 15 giờ trướcCâu hỏi đặt ra là liệu thời gian tạm dừng có thực sự hiệu quả, có thể giúp ích cho mối quan hệ của bạn về lâu dài hay sẽ phá vỡ hoàn toàn mối quan hệ?
Ngạc nhiên có tới 49% số đàn ông được hỏi nói rằng âu yếm người khác không phải là phản bội vợ
Chuyện vợ chồng - 16 giờ trướcGĐXH - Quan niệm về sự không chung thủy của đàn ông có vẻ khác xa phụ nữ.
Những cung hoàng đạo nữ không thể giảm cân dù làm nhiều cách
Gia đình - 18 giờ trướcGĐXH - Lên kế hoạch giảm cân rất chu đáo, thế nhưng có nhiều lý do khiến những cung hoàng đạo nữ này không thể thực hiện tốt được.
4 con giáp gặp nhiều may mắn khi hè đến, ngoài đột phá lớn trong tình cảm còn có cơ hội thăng hoa một điều rất quan trọng
Gia đình - 19 giờ trướcGĐXH - Khi mùa hè đến, một số con giáp sẽ mở ra khoảng thời gian hạnh phúc với tình yêu ngọt ngào và nhiều điều may mắn không ngờ tới.
Anh Tây cao to giới thiệu đang làm ở nhà xác, đưa tấm ảnh khiến bạn gái Việt hú hồn
Chuyện vợ chồng - 21 giờ trướcLần đầu nghe Benjamin nói về công việc đang làm, Thu Trang thấy sợ và bất ngờ, cô còn tưởng bị lừa. Sau này hiểu ra vấn đề, Trang dần thông cảm hơn nghề nghiệp của chồng.
Bé gái học mẫu giáo bị bạn nam cùng lớp hôn môi, cô giáo xử trí khéo léo khiến phụ huynh hết mực yên tâm: Giáo dục giới tính cho trẻ cần nhớ điều này
Nuôi dạy con - 1 ngày trướcKhông quát nạt, cách làm của cô giáo khi thấy học sinh mẫu giáo có cử chỉ thân mật khiến phụ huynh hết lời khen ngợi.
Ức chế vì mẹ vợ thường xuyên đến chơi rồi cằn nhằn, soi mói, con rể làm 1 việc khiến bà khiếp đảm
Gia đình - 1 ngày trướcGĐXH - "Tôi không bao giờ được nghỉ ngơi khi mẹ vợ thường xuyên cằn nhằn, soi mói và không có được sự riêng tư cho mình".
Tuyệt chiêu khiến chồng không bao giờ tơ tưởng đến người thứ 3
Chuyện vợ chồng - 1 ngày trướcBỏ túi 5 tuyệt chiêu này, các ông chồng không bao giờ có thể nghĩ về người thứ ba.
Đi hơn nghìn km đến thăm con gái lấy chồng xa, thái độ của con rể khiến người bố bỏ về luôn
Chuyện vợ chồngGĐXH - Lúc rời đi cũng không ai chào hỏi, đưa tiễn khiến người bố cảm thấy lạnh lẽo, đau buồn.