eMagazine

Bé gái tan học bị chú ruột đón dọc đường rồi chú rủ đi chơi "trò chơi lạ". Về đến nhà, em chưa kịp mách lại với mẹ thì mẹ đã vác roi đánh em một trận tơi bời vì tan học đã lâu mà mải chơi không về nhà ngay.

Nỗi hoảng sợ kéo đến dồn dập em không dám nói gì với mẹ nữa. Từ đó em sống thu mình, không tập trung học nổi mà chỉ nghĩ đến cái chết…

Trò chơi "lạ" của chú ruột với cháu gái

Sau nhiều lần nhờ chuyên gia Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng khoa học về Giới - Gia đình - Phụ nữ và Vị thành niên (CSAGA) thuyết phục, PV báo Gia đình & Xã Hội mới có cuộc trò chuyện với mẹ con chị Minh (tên nhân vật đã thay đổi) - người mẹ đơn thân và cô con gái bị chính chú ruột của mình xâm hại. Chị Minh yêu cầu PV không ghi hình, không ghi âm khi chị tiết lộ về bí mật của mẹ con chị…

Một nạn nhân của xâm hại tình dục - Hai mẹ con chỉ là "2 đứa trẻ"

Câu chuyện con gái chị bị xâm hại mãi sau này mới được chia sẻ. Chị Minh chua xót nói: "Đến bây giờ tôi và con gái vẫn không dám nhắc lại nỗi đau cháu bị chính người thân giở trò đồi bại. Tôi cũng vẫn còn ân hận về hành động của mình với con. Tôi không ngờ được rằng anh ta lại có thể dã tâm hại đời chính cháu ruột mình như thế (?!)".

Bố mất sớm, Bi (tên con gái chị Minh) và mẹ sống cùng với bà nội và chú. Tuổi thơ Bi vô tư hồn nhiên biết bao cho đến một ngày em bị chính chú ruột xâm hại. Từ đó trở đi, mỗi ngày với Bi là nỗi sợ chồng chất còn mỗi khi đêm về lại là cơn ác mộng giày vò em.

"Vào một ngày nắng nóng đổ lửa của tháng 5, cả nhà đi vắng hết chỉ còn mình cháu ở nhà với chú, lần đầu tiên chú đã rủ cháu chơi trò chơi. Cháu không rõ chơi trò gì, chỉ nhớ đó là trò chơi "lạ nhất" từ trước đến nay. Chú rủ cháu trèo lên giường rồi vuốt tóc, còn đè xuống... Để cháu không nói với ai về chuyện này, chú dọa rồi hứa đưa cháu đi mua kẹo.

Trẻ con ai cũng thích ăn kẹo và cháu cũng vậy. Cháu đồng ý. Cháu cũng không biết được là mình đã bị xâm hại.

Sau này thêm một lần nữa, chú ép cháu chơi "trò chơi kỳ lạ" đó. Khi ấy cháu vừa tan học và đang trên đường về nhà. Lần này thì cháu bị đau lắm và cháu cũng đã có một chút kiến thức về giới tính.

Hiểm họa bị xâm hại luôn rình rập các bé gái. (Ảnh minh họa)

Về nhà cháu định nói ngay với mẹ. Nhưng chưa kịp nói thì mẹ đã cầm roi đánh tới tấp vào người vì lúc cháu về tới nhà cũng đã quá muộn sau giờ tan học. Nỗi sợ hãi kéo đến dồn dập, cháu lại chẳng dám lên tiếng gì nữa.

Chính vì thế từ đó cháu thu mình lại. Cháu không tập trung học nổi, học kém dần rồi chán nản bỏ học. Nhà trường thông báo, mẹ cháu biết lại đánh cho một trận nhừ tử. Hôm đó cháu chỉ đau đớn khóc và nói: "Con muốn chết từ lâu rồi nhưng vì mẹ con mới tiếp tục sống".

Ngồi nghe con gái kể, chị Minh thốt lên cảm giác của mình khi biết được con bị xâm hại: "Thật đau đớn"! Tại sao chú lại hại cháu chứ? – Chị cứ hỏi đi hỏi lại một câu như vậy.

"Sau khi biết được sự thật kinh hoàng ấy, tôi quyết định cùng con trốn khỏi nhà chồng ngay trong đêm. Tôi không nói với ai vì sao mình ra đi. Sự thật đau đớn được giấu kín rất lâu trong lòng". Chị Minh sợ một khi "điều động trời" này lộ ra thì tương lai của con gái mình sẽ không còn, bởi có thể sẽ chẳng còn ai còn dám đến với cháu.

Cạm bẫy ở khắp mọi nơi

Có rất nhiều những câu chuyện trẻ bị xâm hại như trường hợp con chị Minh. Và có lẽ chưa bao giờ mà những câu chuyện về vấn đề xâm hại trẻ em lại gây nhức nhối ở Việt Nam như thời gian gần đây. Sau vụ việc bé gái bị ông Nguyễn Hữu Linh (61 tuổi, ở TP Đà Nẵng) - cựu Phó Viện trưởng Viện KSND TP Đà Nẵng có hành vi dâm ô trong thang máy tại chung cư ở quận 4, TPHCM thì đã dấy lên một làn sóng đấu tranh về vấn nạn này.

Hình ảnh camera ghi rõ những hành động "yêu râu xanh" đã khiến dư luận hết sức bức xúc vì thủ phạm lại chính là người từng làm trong ngành tư pháp. Nhiều người đã thấy vui mừng khi vào ngày 21/4, đúng 20 ngày sau khi vụ việc bị phát hiện, ông Linh có phán quyết cuối cùng bị khởi tố về hành vi dâm ô với người dưới 16 tuổi.

Nguyễn Hữu Linh (61 tuổi, ở TP Đà Nẵng) - cựu Phó Viện trưởng Viện KSND TP Đà Nẵng đã bị khởi tố về hành vi dâm ô người dưới 16 tuổi.

Trong thực tế, phụ huynh thường chỉ lo con trẻ bị xâm hại ở những khu vắng vẻ, nhưng vụ việc ông Linh cho thấy "cạm bẫy" có thể đến với trẻ ở bất cứ nơi đâu. Ở những nơi như chung cư được coi là tiện ích thì rốt cuộc lại trở thành cạm bẫy cho những hành vi dâm ô xảy ra.

Ngay tại chính trường học, nguy cơ trẻ bị xâm hại cũng đang hiện diện khi sau vụ việc trên ít ngày, lại phát hiện trường hợp bé lớp 8 trường THCS số 2 xã Thượng Hà, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai bị thầy giáo xâm hại nhiều lần đến có thai 12 tuần. Vào đầu năm 2016, một bảo vệ Trường PT dân tộc bán trú tiểu học La Pán Tẩn (Lào Cao) tên là Đỗ Văn Nam đã bị bắt vì hành vi dâm ô 23 học sinh lớp 4 và lớp 5. Nam đã lợi dụng việc làm bảo vệ, dùng kẹo, bim bim dụ dỗ học sinh vào phòng rồi xâm hại các em.

Liên tiếp các vụ việc từ bảo vệ trường dâm ô học sinh đến thầy giáo lợi dụng quyền hành để thực hiện hành vi đồi bại khiến người dân không khỏi hoang mang. Chẳng biết tự khi nào, ngôi nhà, trường học không còn là chốn an toàn của con trẻ? Có lẽ, bản thân chị Minh cùng con gái mình cũng như nhiều gia đình khác chẳng bao giờ nghĩ điều tồi tệ đó lại xảy đến từ chính người mà gia đình mình quen biết.

Theo báo cáo từ Quỹ dân số Liên hợp quốc tại Việt Nam, 93% trường hợp trẻ bị xâm hại tình dục từ người quen. Trong đó, 47% kẻ xâm hại chính là những người trong gia đình hoặc có quan hệ họ hàng và phần lớn vụ việc xảy ra ở những địa điểm được coi là an toàn như trường học, khu dân cư hay chính tại nhà nạn nhân.

Trên thế giới, theo thống kê của Hiệp hội Quốc gia Phòng chống Bạo hành trẻ em, độ tuổi trung bình của trẻ em bị xâm hại tình dục là 9 tuổi. Cứ 4 bé gái thì có 1 bé bị xâm hại tình dục, 6 bé trai thì có 1 bé bị xâm hại tình dục. Tại Việt Nam, rất đáng ngại là độ tuổi trẻ bị xâm hại ngày càng giảm, trước đây thường là 13-18 tuổi thì nay nạn nhân của nhiều vụ chỉ ở độ tuổi 5-13.

Mỗi năm có tới hàng nghìn trẻ em bị xâm hại tình dục. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng đó chỉ là những vụ việc được báo cáo, còn rất nhiều vụ nạn nhân bị chính kẻ xâm hại dọa dẫm hoặc vì lý do nào đó đã không được tiết lộ, như lý do của mẹ con chị Minh chẳng hạn.

Im lặng hay lên tiếng?

Mỗi khi một câu chuyện bị xâm hại xảy ra, nạn nhân cùng gia đình của họ lại luôn có một cuộc giằng xé nội tâm liệu im lặng hay lên tiếng? Là người ngoài cuộc thì rất dễ quyết định, thế nhưng với người trong cuộc thì có vô vàn thứ phải cân lên đặt xuống và xung đột lợi ích giữa được và mất.

"Một khi im lặng nghĩa là đã bỏ qua cơ hội tố cáo tội ác. Trẻ sẽ có xu hướng nhận thức lệch lạc, tự buộc tội bản thân khi chuyện xấu xảy ra mà im lặng không nói" - Giám đốc CSAGA Nguyễn Vân Anh. (Ảnh minh họa)

Nhiều ông bố, cha mẹ đã chọn cách "im lặng", tìm mọi cách giấu đi chuyện bị xâm hại tình dục của con mình, thậm chí đem con tránh xa thủ phạm hoặc bằng lòng thỏa hiệp với những kẻ gây ra những hành vi tội ác và nhận tiền bồi thường.

Như chị Minh, khi biết con bị xâm hại đã đấu tranh tư tưởng rất nhiều và quyết định cuối cùng của chị là chọn cách "chôn chặt" bí mật của hai mẹ con vì tủi hổ và mặc cảm quá lớn.

"Chỉ cần tôi nói ra là con sẽ thêm một lần nữa đau khổ", chị Minh giải thích cho việc âm ỉ ôm nỗi đau thương khôn nguôi trong căn nhà nhỏ sau sự việc xảy đến với con gái mình.

Trong một hội thảo về "Im lặng hay lên tiếng" trước những sự việc xâm hại, bà Nguyễn Vân Anh – Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Khoa học về Giới - Gia đình và Vị thành niên (CSAGA) là người từng có 20 năm làm việc với các trẻ, các bố mẹ có con bị xâm hại tình dục đã chia sẻ rằng lựa chọn sự im lặng là tâm lý chung của nhiều gia đình. Đơn giản vì họ lo sợ điều tiếng. Không ai muốn tin vào việc đã xảy ra và không tin mình sẽ được cảm thông, an ủi nếu chia sẻ câu chuyện của mình. Lo hơn là khi "dính" vào việc điều tra như ở nước ta, trẻ đã "không được bảo vệ" một cách tốt nhất.

Bà Nguyễn Vân Anh cũng cho rằng, một chương trình hỗ trợ cho người bị hại cũng sẽ rất cần thiết để đảm bảo rằng sau khi họ lên tiếng, cuộc sống của họ vẫn có tương lai thì sự lên tiếng ấy sẽ mạnh mẽ hơn.

Bà Vân Anh dẫn chứng về trường hợp cháu bé 8 tuổi bị bạn của bố xâm hại. Ngay buổi tối nghi phạm bị bắt, em bé được đưa đi lấy lời khai. Đúng như lời khai của em, âm đạo có vết bầm dập. Nhưng cũng chính tối hôm đó, nghi phạm đã được tha luôn. Mẹ của bé đã gửi rất nhiều đơn cầu cứu khắp nơi. Câu chuyện của bé bị nhắc đi nhắc lại nhiều lần và bé cũng phải diễn đi diễn lại bằng búp bê nhiều lần với cơ quan điều tra, luật sư, người giám hộ câu chuyện mà em chỉ muốn quên đi…

Việc cha mẹ của trẻ bị xâm hại không dám lên tiếng, bà Vân Anh cho rằng cá nhân mình tôn trọng điều đó. Nhưng bà lại nhấn mạnh rằng việc lên tiếng kịp thời của nạn nhân cũng như người chăm sóc, bảo vệ trẻ là rất cần thiết. Một khi im lặng nghĩa là đã bỏ qua cơ hội tố cáo tội ác. Trẻ sẽ có xu hướng nhận thức lệch lạc, tự buộc tội bản thân khi chuyện xấu xảy ra mà im lặng không nói, trong khi kẻ phạm tội vẫn nhở nhơ ngoài pháp luật, có nguy cơ tiếp tục gây án.

Lên tiếng bằng cách nào mới là điều quan trọng? Chúng ta cần phải tùy thuộc vào hoàn cảnh và điều kiện. Một chương trình hỗ trợ cho người bị hại cũng sẽ rất cần thiết để đảm bảo rằng sau khi họ lên tiếng, cuộc sống của họ vẫn có tương lai thì sự lên tiếng ấy sẽ mạnh mẽ hơn.

Một khi phá vỡ "bí mật", nạn nhân dù là người bình thường hay là nổi tiếng thì cũng sẽ phải đối diện với nỗi đau, như câu chuyện của Hoa hậu Thế giới Dũng cảm Linor Abargil. Cô bị cưỡng hiếp bởi một người hướng dẫn viên du lịch dùng dao đe dọa tính mạng, rút băng dính bịt chặt miệng, trùm túi bóng lên đầu rồi thực hiện hành vi cưỡng hiếp cô trong chuyến đi tới thành phố Milan, Ý.

Ở Israel nơi cô sinh sống khi một người phụ nữ bị cưỡng hiếp, họ coi đó là chuyện đáng xấu hổ. Sự công khai của Linor Abargil đã gặp phải nhiều khó khăn khi thiếu bằng chứng. Không ít lần cô có ý nghĩ tự tử, nhưng sau cùng cô đã dũng cảm vượt qua tất cả và kẻ "yêu râu xanh" đã phải chịu án tù 16 năm sau một thời gian điều tra.

Kết quả này đã gây chấn động dư luận Israel. Số vụ trình báo từ những phụ nữ Israel bị tấn công tình dục đã tăng lên nhanh chóng. Nhiều luật mới giúp bảo vệ phụ nữ Israel cũng bắt đầu được thực thi ở Israel.

Hành trình từ khi Abargil bị cưỡng hiếp tới khi giành vương miện Hoa hậu và sau đó là cuộc đấu tranh vì công lý và phá vỡ sự im lặng đã được ghi lại trong bộ phim tài liệu Brave Miss World. Theo cô, điều quan trọng là phải lên tiếng. Nếu dám nói ra từ cưỡng hiếp, bạn sẽ có thêm sức mạnh để đối mặt và vượt qua nỗi sợ. Khi đó, bạn sẽ có khả năng kiểm soát bản thân suốt quãng đời còn lại.

Làm gì để bảo vệ trẻ?

Hoang mang cực độ trước hàng loạt những mối nguy đến với trẻ từ khắp mọi nơi là có thật với nhiều cha mẹ. Câu hỏi đặt ra ở đây là không biết phải bảo vệ chúng thế nào?

Đầu tiên, bố mẹ cần phải xác định đâu là hành vi dâm ô trẻ, dạy trẻ kiến thức về giới tính càng sớm càng tốt. Cha mẹ cũng cần thay đổi ngay từ nhận thức của chính mình. Từ bỏ thói quen hôn hít, cấu véo… cho đó là "yêu trẻ". Vì thói quen này vô tình khiến những kẻ đồi bại có thể lợi dụng việc nựng trẻ để xâm hại trẻ nhỏ. Trẻ sẽ không có phản xạ để tránh.

Theo định nghĩa của Viện Sức khỏe quốc gia Hoa Kỳ, xâm hại tình dục trẻ em không những bao gồm các hành vi động chạm trực tiếp đến thân thể mà ngay cả phô dâm, ngôn dâm với trẻ em, xem phim đồi trụy trẻ em cũng được xem là xâm hại tình dục trẻ em.

Khi đi thang máy: Phụ nữ và trẻ em gái không nên vào thang máy khi trong thang máy chỉ có một hoặc một số người đàn ông lạ, nhất là khi người đó có mùi rượu. Nên bước ra khỏi thang máy ngay, nếu thang đã di chuyển thì bấm ngay tầng gần nhất để bước ra.

Khi đi trên đường: Không được bước lên xe người lạ. Nếu người lạ đó đi theo để gạ gẫm, có dấu hiệu đe dọa, phụ nữ và trẻ em gái có thể đá vào xe để xe ngã và chạy thoát thân.

Khi ở nhà: Cha mẹ hướng dẫn để các cháu gái biết phòng tránh xâm hại ngay cả với anh trai, anh họ, hàng xóm, người thân quen, thậm chí bố đẻ, bố dượng… cũng cần hướng dẫn trẻ nhận biết thế nào là giới hạn của việc người lớn bày tỏ yêu thương và tránh "vùng riêng tư của trẻ".

Luật pháp cần sự điều chỉnh

Trong khi tội ác xâm hại tình dục trẻ em ở nước ta vẫn diễn ra ngày càng phức tạp, điều khiến xã hội phẫn nộ là vụ việc được đưa ra xét xử chiếm tỷ lệ thấp và kẻ phạm tội chịu những bản án quá nhẹ so với tội ác mà chúng gây ra. Có rất nhiều vụ việc cho thấy người bị hại bị tổn thương nặng nề về thể chất lẫn tinh thần, còn kẻ phạm tội vẫn nhởn nhơ hay chỉ bị phạt tù mức án rất thấp, thậm chí chỉ cảnh cáo.

Nhiều vụ việc chưa được xử lý bởi chưa đủ chứng cứ, nạn nhân phải mang nỗi đau âm ỉ cả về thể xác lẫn tinh thần. Bà Vân Anh dẫn chứng về vụ việc bé gái 11 tuổi ở Thạch Thất (Hà Nội) bị ông hàng xóm xâm hại. Vụ việc được trình báo tới công an huyện nhưng không có phản hồi, gia đình đã tìm đến sự hỗ trợ từ CSAGA vì sau 2 năm vẫn chưa được giải quyết.

Ảnh chụp từ clip phòng chống xâm hại của Quỹ dân số Liên hợp quốc Việt Nam.

Còn nhớ, đầu tháng 3/2019, thầy giáo D.T.M, giáo viên chủ nhiệm lớp 5A, Trường tiểu học Tiên Sơn, huyện Việt Yên (Bắc Giang) có hành vi "sờ mông, sờ đùi" nhiều nữ sinh nhưng công an lại không đủ căn cứ để khởi tố. Ông M chỉ bị xem xét kỷ luật và chuyển công tác.

Trong khi đó ở Mỹ, những chuyện đụng đến trẻ em, kể cả cấu, véo là bị xử lý ngay. Hay Nhật Bản cũng quy định rằng hành vi sờ soạng lên thân thể người chưa đủ 13 tuổi trở xuống bị coi là hành vi dâm ô đối với trẻ em với mức hình phạt từ 6 tháng đến 10 năm tù.

Theo luật sư Nguyễn Văn Tú, Đoàn Luật sư Hà Nội, việc truy tố tội danh "dâm ô với người chưa đủ 16 tuổi" ở nước ta theo Bộ luật Hình sự quy định phải có "hành vi đụng chạm phần nhạy cảm của nạn nhân, nhằm thỏa mãn ham muốn của cá nhân" mới có cơ sở truy tố. Bộ Luật Hình sự chưa quy định và không xử phạt các hình thức xâm hại khác mà không có sự tiếp xúc trực tiếp giữa kẻ phạm tội và trẻ em. Như vậy, để chứng minh được "hành vi đụng chạm phần nhạy cảm của nạn nhân nhằm thỏa mãn ham muốn của cá nhân" không hề đơn giản.

Ngoài ra, nhiều chuyên gia đánh giá, pháp luật Việt Nam vẫn "nhẹ tay" với tội xâm hại tình dục. Một vụ việc xâm hại tình dục để đưa ra khởi tố không hề dễ dàng, bởi với nhiều trường hợp rất khó có nhân chứng cũng như kịp thời thu thập dấu vết tội phạm. Trong khi, tội phạm xâm hại trẻ em ngày càng tinh vi, đối tượng sẽ cố tình xóa mọi dấu vết, kể cả việc đe dọa, khống chế nạn nhân.

Để ngăn chặn tình trạng này, luật pháp cần phải tăng nặng vấn đề xử phạt. Tại nhiều nước, xâm hại tình dục nói chung và xâm hại tình dục trẻ em nói riêng được coi là trọng tội.