Chính phủ phản hồi về đề nghị bỏ thi tốt nghiệp THPT, giữ thi đại học

Ngày 4/12, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý nhiều nội dung liên quan đến giáo dục, trong đó có dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục.

Báo cáo của Chính phủ nêu rõ, nhiều ý kiến của đại biểu Quốc hội thống nhất giữ ổn định kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông (THPT) như hiện nay để vừa bảo đảm chức năng xét tốt nghiệp, vừa cung cấp dữ liệu cho tuyển sinh đại học. Tuy nhiên, cần cải tiến cách ra đề, chấm thi và phân tích kết quả để phản ánh đúng chất lượng dạy và học.

Bên cạnh đó, có ý kiến đề nghị không tổ chức thi tốt nghiệp THPT, chỉ giữ lại một kỳ thi đại học có tính phân hóa cao để chọn người có năng lực học đại học, đồng thời đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ quy định cách thức tổ chức thi.

Về nội dung này, Chính phủ thống nhất rằng việc duy trì kỳ thi tốt nghiệp THPT là cần thiết trong giai đoạn hiện nay.

"Kỳ thi nhằm đánh giá mức độ đạt chuẩn đầu ra của chương trình giáo dục phổ thông, bảo đảm thống nhất trong công nhận tốt nghiệp trên phạm vi toàn quốc, đồng thời cung cấp dữ liệu tin cậy để theo dõi, đánh giá chất lượng giáo dục giữa các vùng, miền và phục vụ tuyển sinh đại học. Việc duy trì kỳ thi góp phần bảo đảm khách quan, công bằng và kỷ cương trong hệ thống giáo dục", báo cáo nêu rõ.

Với đề nghị cải tiến phương thức thi, Chính phủ chỉ đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo tiếp tục rà soát, hoàn thiện việc ra đề, chấm thi và phân tích kết quả; tăng cường ứng dụng công nghệ và giảm áp lực cho học sinh, thể chế hóa các nội dung này trong Quy chế thi tốt nghiệp THPT.

Với ý kiến đề nghị bỏ kỳ thi tốt nghiệp và chỉ giữ kỳ thi tuyển sinh đại học: Chính phủ nhận thấy hai kỳ thi có mục tiêu và chức năng khác nhau.

"Tuyển sinh đại học là hoạt động có tính phân hóa cao thuộc quyền tự chủ của các cơ sở giáo dục đại học; các cơ sở có thể sử dụng kết quả kỳ thi tốt nghiệp THPT, tổ chức kỳ thi riêng hoặc áp dụng phương thức xét tuyển phù hợp. Vì vậy, việc duy trì kỳ thi tốt nghiệp THPT là phù hợp với yêu cầu quản lý chất lượng và bảo đảm công bằng trong giáo dục phổ thông", Chính phủ lý giải.

Quyết định một bộ SGK thống nhất

Thảo luận tại hội trường và tổ trước đó, nhiều đại biểu Quốc hội tán thành chủ trương Nhà nước ban hành một bộ sách giáo khoa thống nhất toàn quốc và thực hiện từ năm học 2026-2027, nhưng cần quy định rõ phạm vi: sách bắt buộc hay sách chuẩn để lựa chọn; đồng thời làm rõ chính sách miễn phí, tái sử dụng, thư viện sách giáo khoa dùng chung.

Giải trình các nội dung này, Chính phủ cho biết dự thảo Luật quy định "Bộ Giáo dục và Đào tạo quyết định một bộ sách giáo khoa giáo dục phổ thông sử dụng thống nhất toàn quốc".

Quy định này nhằm bảo đảm cho phép Bộ Giáo dục và Đào tạo lựa chọn phương án biên soạn một bộ sách mới hoặc lựa chọn, chỉnh lý từ các bộ sách hiện hành, tùy thuộc vào tình hình thực tiễn và quyết định của cấp có thẩm quyền.

"Trong giai đoạn hiện nay, việc xác định ngay trong Luật việc bộ sách thống nhất do Nhà nước trực tiếp biên soạn hay thực hiện theo phương thức xã hội hóa là chưa khả thi, do phương án cụ thể đang được cơ quan có thẩm quyền xem xét. Quy định theo hướng mở như dự thảo sẽ bảo đảm tính ổn định của Luật, không làm phát sinh các ràng buộc cứng trong khi chủ trương còn đang được nghiên cứu và đánh giá tác động", Chính phủ nêu rõ.

Bên cạnh đó, Chính phủ giao Bộ Giáo dục và Đào tạo xây dựng Báo cáo phương án triển khai một bộ sách giáo khoa thống nhất toàn quốc từ năm học 2026-2027, bảo đảm công khai, minh bạch, khách quan, tiết kiệm, chống lãng phí; đồng thời kế thừa và phát huy ưu điểm của các bộ sách hiện có, hạn chế tối đa ảnh hưởng đến giáo viên, học sinh và không gây xáo trộn hoạt động dạy học.

Tiếp thu ý kiến của đại biểu, sau khi có quyết định chủ trương của cấp có thẩm quyền, Chính phủ sẽ chỉ đạo rà soát, điều chỉnh các quy định hiện hành liên quan đến sách giáo khoa, đồng thời quy định cụ thể cơ chế tái sử dụng, thư viện sách dùng chung tại Nghị định của Chính phủ về miễn phí sách giáo khoa nhằm bảo đảm đầy đủ căn cứ pháp lý, phù hợp thực tiễn và đáp ứng yêu cầu công khai, minh bạch trong triển khai.