Đạo đức giả

Bà nói về suy thoái đạo đức xã hội. Cũng đã rất nhiều người nói như vậy, trong nhiều kỳ họp Quốc hội và các loại kỳ cuộc khác ngoài đời sống. Dù giữa hội trường Diên Hồng hay bên một quán trà đá, trăn trở như của bà Dung là rất thật. Tất cả chúng ta đang lo thật về những điều giả. Và đạo đức xã hội là một phạm trù tuy trừu tượng nhưng quan trọng nhất, dễ “cảm” nhất.

Đạo đức xã hội được định nghĩa theo nhiều cách khác nhau nhưng dù phân tích thế nào thì cũng dựa trên những nền tảng căn bản nhất của tính thiện, thật. Đạo đức xã hội là những gì căn bản nhất của xã hội, vậy mà đã nhiều lần phải báo động ở nơi xây dựng luật như Quốc hội thì đáng lo vô cùng.

Chúng ta tin rằng không ai nỡ lòng nào cướp đi miếng ăn của người nghèo, của người đang gặp tai họa thế nhưng tiền ủng hộ, gạo cứu trợ vẫn bị quan địa phương bớt xén. Chúng ta tin người lớn không bao giờ có thể thực hiện nổi một hành vi bạo lực với trẻ em, nhưng vẫn có những hình ảnh rúng động ở trường mầm mon, nhà gửi trẻ.

Rồi vô số người “ngây thơ” cũng nuốt từng lời “chém gió” phần phật của các thanh niên đa cấp nên “vòi bạch tuộc” này đã len lỏi vào hang cùng ngõ hẻm của đời sống xã hội. Những người tham lam lẫn u mê cứ lừa dối nhau thành từng cấp độ, biến trò kinh doanh này trở thành một trong những “đối tượng giễu cợt” thú vị nhất của dân chúng. Vậy các cơ quan chức năng, tin vào điều gì, mà bó tay?

Hoặc, người ta thi thố nhau bằng những dự án to nhất, cao nhất cũng với đủ các loại niềm tin và mục tiêu mơ hồ để xã hội cả tin. Rồi ngành nọ, cơ quan kia “trong sạch kỳ diệu” khi cả chục năm không thể nào phát hiện ra tham nhũng. Những báo cáo đẹp như mơ năm nào cũng được viết ra.

Những điều giả cứ lặp đi lặp lại, dần dần trở thành điều bình thường, riết rồi không ai để ý nữa. Các giá trị đạo đức thật – giả cũng vì thế mà biến chuyển theo. Một mình đại biểu Dung chắc không thể làm gì, nhưng ít nhất ý kiến của bà cũng một lần nữa cảnh báo cho xã hội.

Việt Nguyễn/Báo Gia đình & Xã hội