Dậy thì sớm ở trẻ tăng 35 lần so với 10 năm trước, mẹ cần làm gì để phòng ngừa cho con?
Theo tổ chức Y tế thế giới (WHO): trẻ dậy thì sớm hiện nay đã tăng 35 lần so với 10 năm trước. Vậy cha mẹ cần làm gì để phòng ngừa giúp con?
Các báo cáo gần đây tại Mỹ, Trung Quốc và Hàn Quốc cho thấy tỷ lệ dậy thì sớm ở trẻ đang tăng lên rõ rệt. Ở Hàn Quốc, tỷ lệ bé gái có kinh nguyệt trước 12 tuổi là 21,4% (năm 2001) nhưng đã tăng lên 34,6% (năm 2010/2011). Ở Việt Nam, tình trạng dậy thì sớm cũng đang có xu hướng tăng lên.
Dậy thì sớm diễn ra với bé gái trước 8 tuổi và bé trai trước 9 tuổi
Dậy thì sớm thông thường diễn ra với bé gái trước 8 tuổi và bé trai trước 9 tuổi.
Biểu hiện thường thấy ở bé gái có vú to lên, mọc lông vùng kín, tiết dịch âm đạo, nổi mụn, có dấu hiệu có kinh nguyệt.
Còn bé trai thì vỡ giọng, tinh hoàn to lên, mọc lông nách, vùng kín, có dấu hiệu xuất tinh.
Dậy thì sớm có đáng lo không?
Dậy thì sớm có thể lấy đi 12cm chiều cao của bé gái và 20 cm chiều cao của bé trai so với bạn cùng lứa khi trưởng thành, ảnh hưởng đến kết quả học tập và tâm lý tự ti, xấu hổ vì khác biệt so với bạn bè.
Nhiều nghiên cứu cho thấy trẻ có nguy cơ quan hệ tình dục sớm và bị lạm dụng tình dục do dậy thì sớm. Quan hệ sớm cũng khiến dễ mắc phải các bệnh lây truyền qua đường tình dục, mang thai sớm, nạo, phá thai.
Thậm chí dậy thì sớm có liên quan đến các bệnh tiểu đường, béo phì, tim mạch và bệnh ung thư vú, ung thư cổ tử cung, buồng trứng đa nang ở các bé gái …
Thừa cân béo phì ở trẻ có mối liên quan rất cao đến dậy thì sớm
Ngoài các yếu tố như đột biến gen, môi trường và các chất gây rối loạn nội tiết, béo phì có mối liên quan rất cao với dậy thì sớm. Bác sĩ Wenyan Li (Đại học Y Trùng Khánh, Trung Quốc) đã làm 11 nghiên cứu với 4841 trẻ có biểu hiện dậy thì sớm và đưa ra kết luận: nhóm trẻ béo phì có nhiều trẻ dậy thì sớm hơn so với nhóm cân nặng bình thường.
Điều đáng nói là nhiều cha mẹ Châu Á không chỉ riêng VN, thường thích trẻ bụ bẫm. Tuy nhiên, việc "cố vỗ béo" lúc nhỏ có thể vô tình đẩy trẻ đi lệch chiều hướng tăng trưởng tự nhiên khỏe mạnh của trẻ. Một báo cáo gần đây của Viện Hàn Lâm Nhi Khoa Mỹ đã nhấn mạnh: cân nặng quá lớn trước 10 tuổi có liên quan đến việc trẻ dậy thì sớm, đặc biệt với bé gái.
Làm sao để tránh cho bé không bị dậy thì sớm?
TS. Villamor, ĐH Michigan, Mỹ nhấn mạnh yếu tố dinh dưỡng ảnh hưởng lớn đến việc dậy thì đúng thời điểm. Dưới đây là những điều cha mẹ nên làm để tránh cho trẻ bị dậy thì sớm cũng như giúp bé tăng trưởng chiều cao tối ưu:
1. Tăng vận động, vui chơi, tăng thời gian ngủ cho bé.
2. Hạn chế cho bé ăn thức ăn nhanh, tiếp xúc với khói thuốc lá, dùng nước ngọt có ga hoặc không có ga. Thành phần đường rất cao trong các loại này sẽ ảnh hưởng đến chuyển hóa năng lượng trong cơ thể các bé. Thực tế, tiêu thụ lượng đường và chất béo xấu đều có liên quan gián tiếp đến thừa cân béo phì của trẻ trước 10 tuổi.
Nguyên tắc 3 tăng ba giảm để phòng tình trạng dậy thì sớm ở trẻ
3. Ưu tiên bổ sung chất béo tốt dạng không bão hòa chuỗi dài như Omega thực vật trong chế độ hàng ngày của trẻ. Omega thực vật không chỉ quan trọng cho sự hình thành cấu trúc não bộ mà theo 1 báo cáo được thực hiện trên các nước đang phát triển của nhóm các nhà khoa học tại Mỹ và Hà Lan, đứng đầu là TS. Huffman ĐH California Davis: các chất béo tốt như Omega-3 và Omega-6 có vai trò quan trọng trong việc cải thiện chất lượng dinh dưỡng và giúp cân bằng năng lượng ở trẻ. Do đó, trẻ thường giữ tăng trưởng ổn định về cân nặng và tránh được các nguy cơ dậy thì sớm do béo phì.
Điều đáng nói, chất béo Omega-3 cơ thể không tự tổng hợp được, mà cần bổ sung từ bên ngoài. Điểm đặc biệt, Omega thực vật không có vị tanh, dễ uống và có chứa thành phần vitamin E tự nhiên, giúp bảo quản Omega bền vững, không bị biến chất. Nếu tỷ lệ omega-6/omega-3 đáp ứng tỷ lệ 4:1 sẽ là tỷ lệ lý tưởng để tối ưu hấp thu Omega vào não bộ theo nghiên cứu của TS. Yehuda, ĐH Bar Ilan, Israel.
4. Nên phân bổ xen kẽ nguồn đạm trong bữa ăn hàng ngày và trong tuần. Ví dụ mỗi tuần, trẻ có thể cần 2-3 ngày xen kẽ thịt gà, thịt bò, heo, 2 ngày cá và trứng, 2 ngày khác trẻ có thể lấy đạm từ những nguồn khác như các loại đậu, đậu hũ hoặc hải sản…
5. Trẻ từ 5 tuổi khuyến khích nên tham gia 1 số môn thể thao 2-3 ngày/tuần như bơi lội, học võ, nhảy múa…
6. Ngoài dinh dưỡng, các hóa chất tồn dư trong các vật dụng hằng ngày cũng gián tiếp làm quá trình dậy thì của trẻ sớm hơn. Do đó, cha mẹ nên chọn các sản phẩm nhựa uy tín và có chỉ số nhựa an toàn là hình tam giác có chỉ số là 2, 4, 5 dưới đáy chai. Các số còn lại 1,3, 6, 7 nên tránh với các bé. Nếu không có kí hiệu nhựa là không có nguồn gốc rõ ràng, không nên dùng. Bên cạnh đó, các loại này không nên chứa BPA và Phthalate.
Chạy bộ tập thể dục nếu có dấu hiệu này cần dừng ngay để phòng đột quỵ
Sống khỏe - 5 giờ trướcGĐXH - Chạy bộ tập thể dục nếu thấy có cơn đau tức ngực bất thường, nhịp tim nhanh lên một cách bất thường, cảm giác mệt mỏi... cần được thăm khám y tế.
Bé gái chào đời với dây rốn quấn cổ 5 vòng
Y tế - 5 giờ trướcBé gái nặng gần 3 kg, có dây rốn quấn cổ 5 vòng, ngôi ngược vừa được các bác sĩ phẫu thuật mổ lấy thai thành công
Pfizer Việt Nam, VNVC và Tâm Anh hợp tác nâng cao giải pháp chăm sóc sức khỏe
Sống khỏe - 6 giờ trướcTP.HCM, 15/4/2024, Pfizer (Việt Nam), VNVC, và Bệnh Viên Đa Khoa Tâm Anh TP.Hồ Chí Minh đã ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác tăng cường giải pháp chăm sóc sức khỏe tại Việt Nam
4 loại ung thư thường gặp ở phụ nữ và cách phát hiện sớm
Bệnh thường gặp - 6 giờ trướcCơ thể nữ giới luôn thay đổi, nhưng đôi khi những thay đổi lại là dấu hiệu bệnh ung thư ở phụ nữ.
Lạng Sơn: Gần 100 người mắc rối loạn tâm thần do lạm dụng rượu
Y tế - 9 giờ trướcGĐXH – Đa số bệnh nhân nhập viện với các biểu hiện như: mê sảng, dễ bị kích động, không điều khiển được cảm xúc, la hét, chửi bới, lo âu, hoảng sợ, ảo giác...
Tai nạn hy hữu: Đạp xe đi học, nam sinh 17 tuổi bị tay lái đâm sâu vào cổ
Y tế - 9 giờ trướcGĐXH - Cú ngã không ngờ đã khiến tay lái xe đâm vào cổ. Máu từ vết thương ồ ạt chảy, cậu vội dùng tay bịt vết thương, loạng choạng chạy bộ về nhà.
Uống thuốc nam không rõ nguồn gốc, hai người đàn ông nhập viện cấp cứu
Y tế - 10 giờ trướcGĐXH – Sau 5 tháng uống thuốc nam điều trị viêm gan B, ông D. thấy mệt mỏi, chán ăn, tiểu ít, có màu vàng sẫm, đại tiện phân táo nên được đưa đi bệnh viện.
Trẻ em có bị rối loạn tiền đình không?
Mẹ và bé - 14 giờ trướcNhiều người cho rằng rối loạn tiền đình là bệnh chỉ gặp ở người lớn. Tuy vậy, trẻ em cũng rất dễ mắc phải hội chứng này và nhiều cha mẹ cảm thấy lo lắng khi con bị rối loạn tiền đình.
Thông tin mới nhất vụ thanh niên ngừng tim trước vạch đích giải chạy Tây Hồ: Có tiền sử tăng huyết áp
Y tế - 14 giờ trướcGĐXH - Bệnh nhân có tiền sử tăng huyết áp 4 năm, thường xuyên được điều trị bằng Coversyl.
Cao huyết áp và những biến chứng trên mắt chớ nên chủ quan!
Sống khỏe - 15 giờ trướcHuyết áp cao là một kẻ "sát thủ thầm lặng" ảnh hưởng đến tim mạch, não bộ và nhiều cơ quan khác, trong đó có mắt. Biến chứng mắt do cao huyết áp có thể dẫn đến mù lòa nếu không được phát hiện kịp thời.
Chú rể ở Nam Định nhập viện ngay trong ngày cưới vì chấn thương tinh hoàn
Bệnh thường gặpGĐXH - Trong lúc vui chơi và nhảy cùng bạn bè trong ngày cưới, chú rể có trèo lên ghế nên bị ngã đập vùng hạ bộ vào thành ghế...