Già hóa dân số ở Việt Nam: Tốc độ “phi mã”
GiadinhNet - Dân số Việt Nam đang già hóa với một tốc độ chưa từng có trong lịch sử.
![]() |
Việt Nam cần có những chính sách can thiệp, tạo tác động tích cực đến cuộc sống, sức khỏe của nhóm dân số cao tuổi. (Ảnh: Vũ Hồng Quang). |
“Già hóa không phải là gánh nặng mà là một tiến trình tất yếu, là một thành tựu. Điều quan trọng là những thành tựu đó phải được phát huy. Phát huy người cao tuổi là vấn đề số 1 rồi mới đến vấn đề số 2 là chăm sóc. Vấn đề già hóa dân số đã được coi là một trong những vấn đề ưu tiên trong Chiến lược Dân số và Sức khỏe sinh sản giai đoạn 2011-2020”. |
Theo đánh giá của UNFPA, Việt Nam đang già hóa với một tốc độ chưa từng có trong lịch sử do tuổi thọ bình quân ngày càng tăng lên trong khi tỉ suất sinh và tỉ suất chết giảm.
TS Dương Quốc Trọng, Tổng cục trưởng Tổng cục DS-KHHGĐ cho biết, theo Tổng Điều tra Dân số và Nhà ở ngày 1/4/2009, số người cao tuổi từ 60 tuổi trở lên là 9% thì đến năm 2010, con số này là 9,4% (tăng 0,4%). Theo TS Trọng, thời điểm này, Việt Nam đã chính thức bước vào giai đoạn "già hóa dân số". Ông cũng dự báo, trong tương lai, tốc độ già hóa sẽ không phải 0,4% nữa mà sẽ là 0,5% - 0,6% và đến năm 2025, Việt Nam sẽ bước vào thời kỳ dân số "già".
Già hóa dân số là xu hướng tất yếu khi kinh tế, xã hội mỗi quốc gia ngày một phát triển, đời sống vật chất của người dân được nâng cao. Khuynh hướng nhân khẩu học này cho thấy Việt Nam đã đạt được những thành tựu to lớn trong việc cải thiện đáng kể về y tế, dinh dưỡng và phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, theo UNFPA, già hóa dân số nhanh chóng cũng sẽ tạo ra những thách thức to lớn đối với Việt Nam.
Thách thức
Cùng với xu hướng này, thế giới đã và đang phải đối mặt với nhiều thách thức do cơ cấu dân số đất nước ngày càng già hơn. Nhiều nước trong khu vực như: Trung Quốc, Nhật Bản, Singapore, Malaysia... đã phải tìm kiếm các biện pháp để giảm thiểu những ảnh hưởng tiêu cực của vấn đề này. Còn tại Việt Nam, vấn đề già hóa dân số mới chỉ thực sự được quan tâm trong một vài năm trở lại đây.
Hiện tại, NCT nước ta vẫn sống nương tựa vào con cháu. Tuy nhiên, tỉ lệ này đang giảm do cách sống đã thay đổi nhanh chóng từ gia đình nhiều thế hệ sang gia đình hạt nhân. Ngày càng có nhiều người già sống cô đơn, nhiều cặp vợ chồng cao tuổi hơn và nhiều gia đình khuyết thế hệ hơn. Tuổi thọ trung bình của người dân cao nhưng số năm khỏe mạnh thấp cũng đang khiến người cao tuổi đang phải chịu gánh nặng về bệnh tật. Trong khi đó, chi phí chăm sóc y tế cho 1 NCT gấp 8 lần cho một đứa trẻ.
Theo TS Long, trợ cấp hưu trí và trợ cấp xã hội hàng tháng được coi là nguồn thu nhập chính của NCT nhưng mức độ bao phủ của các chương trình này còn thấp. Trong tương lai của xã hội dân số già, cơ cấu nghề nghiệp sẽ thay đổi, gánh nặng kinh tế cho người lao động trẻ cũng cao hơn... Tất cả những khó khăn đó sẽ là một thách thức to lớn nếu chúng ta không có một chính sách, chiến lược thích ứng.
"Đây là một hiện tượng toàn cầu ảnh hưởng đến tất cả mọi người, từ nam giới tới phụ nữ và trẻ em. Đối với mỗi quốc gia, sự gia tăng nhanh chóng cả về số lượng cũng như tỉ lệ của nhóm dân số cao tuổi so với nhóm dân số trong độ tuổi lao động sẽ có những ảnh hưởng trực tiếp đến tính công bằng và sự kết nối trong một thế hệ và giữa các thế hệ".
Bà Nobuko Horibe, Giám đốc khu vực châu Á và Thái Bình Dương của UNFPA
"Chúng ta đang ở thời khắc duy nhất trong lịch sử. Các bài học kinh nghiệm dựa trên các nghiên cứu chính sách được xây dựng một cách cẩn trọng từ các quốc gia khác sẽ gợi ý cho chúng ta một số chính sách và can thiệp giúp tạo ra tác động tích cực và sâu rộng tới cuộc sống, sức khỏe của nhóm dân số cao tuổi đang ngày càng gia tăng ở Việt Nam".
Ông Bruce Cambell,
Trưởng đại diện UNFPA tại Việt Nam
“Chúng ta cần làm chậm quá trình "già" theo cách già hóa dân số chủ động: Khuyến khích NCT tiếp tục tham gia hoạt động xã hội, làm kinh tế và tự chăm sóc sức khỏe cho mình tốt hơn. Điều quan trọng nhất chính là giáo dục ý thức mỗi cá nhân về việc "lo cho tuổi già từ khi còn trẻ". Bởi lo cho mình cũng chính là cho gia đình, cộng đồng và các thế hệ tương lai”.
TS Giang Thanh Long, Phó Viện trưởng Viện Chính sách công và quản lý, ĐHKTQD |

Đề xuất quy định mới về mức thu, sử dụng phí sử dụng đường bộ đối với xe ô tô
Đời sống - 2 giờ trướcBộ Tài chính đang Nghị định quy định mức thu, chế độ thu, nộp, miễn, quản lý và sử dụng phí sử dụng đường bộ thu qua đầu phương tiện đối với xe ô tô.

Công an làm việc với Streamer Độ Mixi liên quan đến hình ảnh sử dụng chất cấm và phát ngôn lệch chuẩn
Pháp luật - 3 giờ trướcGĐXH - Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an TP Hà Nội vừa làm việc với Streamer Độ Mixi liên quan đến hành vi sử dụng chất cấm và phát ngôn lệch chuẩn trên mạng xã hội.

Bị đánh tới tấp, chồng dùng dao đâm vợ tử vong
Pháp luật - 3 giờ trướcXảy ra mâu thuẫn và bị vợ dùng quạt đánh liên tiếp vào đầu và mặt, S. (trú xã Đông Thành, Nghệ An) chạy vào bếp lấy con dao bầu, trong khi đó người vợ cũng cầm dụng cụ cào lúa để đánh vào người chồng. Sau khi né được, S đâm liên tiếp 2 nhát khiến vợ gục xuống tử vong tại chỗ.

Sở GD&ĐT Nghệ An chỉ đạo nóng vụ 140 học sinh nghỉ học khi sáp nhập trường
Giáo dục - 4 giờ trướcHàng trăm phụ huynh Trường Tiểu học Trung Phúc Cường 2 (xã Thiên Nhẫn, tỉnh Nghệ An) cho con nghỉ học để phản đối việc sáp nhập trường. Sở GD-ĐT tỉnh Nghệ An đã ban hành văn bản tạm dừng sáp nhập trường để tiếp tục vận động phụ huynh.

Hà Nội: Bãi xe dưới gầm cầu Vĩnh Tuy treo biển 'giải tỏa', ngừng nhận khách
Thời sự - 5 giờ trướcGĐXH - Sau lệnh “xóa sổ” các bãi xe dưới gầm cầu của Bộ Xây dựng trước ngày 30/10, các bãi xe dưới gầm cầu Chương Dương, Ngã Tư Vọng đã dừng hoạt động. Bãi xe 'khổng lồ' dưới gầm cầu Vĩnh Tuy ngày hôm nay cũng đã treo biển "giải tỏa", không nhận khách...

Hiện trường 8 ô tô tông liên hoàn trên quốc lộ: Xe lật, bánh văng, khách hoảng loạn
Đời sống - 5 giờ trướcMột vụ tai nạn liên hoàn xảy ra trên Quốc lộ 51 đoạn qua tỉnh Đồng Nai khiến 8 ô tô hư hỏng. Tại hiện trường, xe bán tải lật, bánh văng ra, hành khách hoảng loạn.

4 con giáp không ngồi chờ vận may, tự mình nỗ lực thay đổi số phận
Đời sống - 6 giờ trướcGĐXH - Trong khi nhiều người chỉ mong một ngày trúng số, được thừa kế hay gặp may bất ngờ để đổi đời, thì có những con giáp lại tự nỗ lực, kiên trì và quyết tâm để làm nên thành công.

Miền Bắc sắp đón đợt không khí lạnh đầu tiên?
Đời sống - 8 giờ trướcGĐXH - Theo cơ quan khí tượng, từ cuối tháng 9, không khí lạnh có khả năng bắt đầu xuất hiện. Tuy nhiên cường độ còn yếu và hoạt động chưa ổn định.

Truy nã đặc biệt đối tượng lừa đảo hàng chục tỷ đồng
Pháp luật - 9 giờ trướcĐối tượng Lê Ngọc Trung vừa bị Công an tỉnh Lâm Đồng ra quyết định truy nã đặc biệt vì lừa đảo chiếm đoạt hơn 22 tỷ đồng rồi bỏ trốn khỏi địa phương.

Profile khủng của chàng trai từ chối chọn chuyên ngành Bác sĩ nội trú Đại học Y Hà Nội
Giáo dục - 10 giờ trướcGĐXH - Ngoài những màn chọn chuyên ngành gây sốt tại sự kiện chọn chuyên ngành Bác sĩ nội trú của Trường Đại học Y Hà Nội, bác sĩ Nguyễn Đình Hoàng (số thứ tự 61) gây chú ý không kém khi anh quyết định không chọn chuyên ngành nào.

Ngày sinh Âm lịch của người có sự nghiệp được quý nhân chống lưng
Đời sốngGĐXH - Trong tử vi, ngày sinh Âm lịch không chỉ ảnh hưởng đến tính cách mà còn liên quan mật thiết đến vận trình sự nghiệp.