Già hóa dân số ở Việt Nam: Tốc độ “phi mã”
GiadinhNet - Dân số Việt Nam đang già hóa với một tốc độ chưa từng có trong lịch sử.
![]() |
Việt Nam cần có những chính sách can thiệp, tạo tác động tích cực đến cuộc sống, sức khỏe của nhóm dân số cao tuổi. (Ảnh: Vũ Hồng Quang). |
“Già hóa không phải là gánh nặng mà là một tiến trình tất yếu, là một thành tựu. Điều quan trọng là những thành tựu đó phải được phát huy. Phát huy người cao tuổi là vấn đề số 1 rồi mới đến vấn đề số 2 là chăm sóc. Vấn đề già hóa dân số đã được coi là một trong những vấn đề ưu tiên trong Chiến lược Dân số và Sức khỏe sinh sản giai đoạn 2011-2020”. |
Theo đánh giá của UNFPA, Việt Nam đang già hóa với một tốc độ chưa từng có trong lịch sử do tuổi thọ bình quân ngày càng tăng lên trong khi tỉ suất sinh và tỉ suất chết giảm.
TS Dương Quốc Trọng, Tổng cục trưởng Tổng cục DS-KHHGĐ cho biết, theo Tổng Điều tra Dân số và Nhà ở ngày 1/4/2009, số người cao tuổi từ 60 tuổi trở lên là 9% thì đến năm 2010, con số này là 9,4% (tăng 0,4%). Theo TS Trọng, thời điểm này, Việt Nam đã chính thức bước vào giai đoạn "già hóa dân số". Ông cũng dự báo, trong tương lai, tốc độ già hóa sẽ không phải 0,4% nữa mà sẽ là 0,5% - 0,6% và đến năm 2025, Việt Nam sẽ bước vào thời kỳ dân số "già".
Già hóa dân số là xu hướng tất yếu khi kinh tế, xã hội mỗi quốc gia ngày một phát triển, đời sống vật chất của người dân được nâng cao. Khuynh hướng nhân khẩu học này cho thấy Việt Nam đã đạt được những thành tựu to lớn trong việc cải thiện đáng kể về y tế, dinh dưỡng và phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, theo UNFPA, già hóa dân số nhanh chóng cũng sẽ tạo ra những thách thức to lớn đối với Việt Nam.
Thách thức
Cùng với xu hướng này, thế giới đã và đang phải đối mặt với nhiều thách thức do cơ cấu dân số đất nước ngày càng già hơn. Nhiều nước trong khu vực như: Trung Quốc, Nhật Bản, Singapore, Malaysia... đã phải tìm kiếm các biện pháp để giảm thiểu những ảnh hưởng tiêu cực của vấn đề này. Còn tại Việt Nam, vấn đề già hóa dân số mới chỉ thực sự được quan tâm trong một vài năm trở lại đây.
Hiện tại, NCT nước ta vẫn sống nương tựa vào con cháu. Tuy nhiên, tỉ lệ này đang giảm do cách sống đã thay đổi nhanh chóng từ gia đình nhiều thế hệ sang gia đình hạt nhân. Ngày càng có nhiều người già sống cô đơn, nhiều cặp vợ chồng cao tuổi hơn và nhiều gia đình khuyết thế hệ hơn. Tuổi thọ trung bình của người dân cao nhưng số năm khỏe mạnh thấp cũng đang khiến người cao tuổi đang phải chịu gánh nặng về bệnh tật. Trong khi đó, chi phí chăm sóc y tế cho 1 NCT gấp 8 lần cho một đứa trẻ.
Theo TS Long, trợ cấp hưu trí và trợ cấp xã hội hàng tháng được coi là nguồn thu nhập chính của NCT nhưng mức độ bao phủ của các chương trình này còn thấp. Trong tương lai của xã hội dân số già, cơ cấu nghề nghiệp sẽ thay đổi, gánh nặng kinh tế cho người lao động trẻ cũng cao hơn... Tất cả những khó khăn đó sẽ là một thách thức to lớn nếu chúng ta không có một chính sách, chiến lược thích ứng.
"Đây là một hiện tượng toàn cầu ảnh hưởng đến tất cả mọi người, từ nam giới tới phụ nữ và trẻ em. Đối với mỗi quốc gia, sự gia tăng nhanh chóng cả về số lượng cũng như tỉ lệ của nhóm dân số cao tuổi so với nhóm dân số trong độ tuổi lao động sẽ có những ảnh hưởng trực tiếp đến tính công bằng và sự kết nối trong một thế hệ và giữa các thế hệ".
Bà Nobuko Horibe, Giám đốc khu vực châu Á và Thái Bình Dương của UNFPA
"Chúng ta đang ở thời khắc duy nhất trong lịch sử. Các bài học kinh nghiệm dựa trên các nghiên cứu chính sách được xây dựng một cách cẩn trọng từ các quốc gia khác sẽ gợi ý cho chúng ta một số chính sách và can thiệp giúp tạo ra tác động tích cực và sâu rộng tới cuộc sống, sức khỏe của nhóm dân số cao tuổi đang ngày càng gia tăng ở Việt Nam".
Ông Bruce Cambell,
Trưởng đại diện UNFPA tại Việt Nam
“Chúng ta cần làm chậm quá trình "già" theo cách già hóa dân số chủ động: Khuyến khích NCT tiếp tục tham gia hoạt động xã hội, làm kinh tế và tự chăm sóc sức khỏe cho mình tốt hơn. Điều quan trọng nhất chính là giáo dục ý thức mỗi cá nhân về việc "lo cho tuổi già từ khi còn trẻ". Bởi lo cho mình cũng chính là cho gia đình, cộng đồng và các thế hệ tương lai”.
TS Giang Thanh Long, Phó Viện trưởng Viện Chính sách công và quản lý, ĐHKTQD |

Xử lý kẻ bình luận Facebook ác ý về chiến sỹ công an hy sinh
Pháp luật - 15 phút trướcBình luận xấu độc về chiến sỹ hy sinh ở Quảng Ninh, L.Đ.C đã bị Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao hoàn thiện hồ sơ để xử lý.

Bùi Đình Khánh bị bắt tại Thanh Hoá
Pháp luật - 7 giờ trướcCông an tỉnh Thanh Hoá phối hợp với các lực lượng nghiệp vụ đã bắt thành công Bùi Đình Khánh (31 tuổi, quê TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh) tại TP Thanh Hoá.

Thắt lòng hình ảnh mẹ ôm linh cữu thiếu tá hy sinh khi đánh án ma túy
Thời sự - 9 giờ trướcRất nhiều người đã có mặt tại lễ tang Thiếu tá Nguyễn Đăng Khải (29 tuổi, cán bộ Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Công an tỉnh Quảng Ninh) ở quê nhà Hưng Yên để tiễn biệt người chiến sĩ trẻ quả cảm.

Khoảnh khắc nghẹn ngào của con trai gặp lại người cha đã khuất nhờ trí tuệ nhân tạo
Đời sống - 10 giờ trướcGĐXH - Không tin vào mắt mình khi nhận được thông báo từ nghĩa trang về việc có thể "trò chuyện" với người cha đã khuất qua màn hình AI, anh Nguyễn Vĩnh Quỳnh (Thanh Trì, Hà Nội) đã bước vào một cuộc hội ngộ đặc biệt – nơi quá khứ và hiện tại gặp nhau trong nước mắt và tình thân.

Cấp bằng Tổ quốc ghi công cho thiếu tá hy sinh khi bắt tội phạm ma túy
Thời sự - 10 giờ trướcThủ tướng Phạm Minh Chính cấp bằng Tổ quốc ghi công cho Thiếu tá Nguyễn Đăng Khải hy sinh khi truy bắt nhóm tội phạm ma túy tại tỉnh Quảng Ninh.

13 phút giáp mặt kẻ buôn ma túy Bùi Đình Khánh của tài xế taxi
Pháp luật - 11 giờ trướcTài xế Q cho biết, Bùi Đình Khánh lên xe liên tục hối thúc anh đi nhanh, đối tượng này cũng liên tục ngó ngang, ngó dọc trên suốt quãng đường đi.

Cựu Đại úy công an cầm đầu đường dây buôn lậu hơn 200 tỷ đồng lãnh 12 năm tù
Pháp luật - 11 giờ trướcCựu Đại úy công an Hoàng Duy Tiến cầm đầu đường dây buôn lậu hơn 200 tỷ đồng, sử dụng hàng chục công ty “ma” để nhập lậu hơn 1.200 container hàng hóa lãnh 12 năm tù.

Giới trẻ Hà thành và thú vui nhặt gốm 2hand giữa lòng đô thị
Đời sống - 11 giờ trướcGĐXH - Gần đây, không ít bạn trẻ tại Hà Nội tìm lại về những giá trị, những thú vui xưa cũ để nuôi dưỡng tâm hồn. Một trong những thú vui đang được các bạn trẻ gen Z quan tâm nhiều nhất chính là chơi gốm - thứ tưởng chừng chỉ dành cho những người lớn tuổi, nay lại trở thành trào lưu, thành xu hướng của thế hệ Gen Z.

Trend yêu nước 2025 trong dịp 30/4 - 1/5 khiến dân mạng đứng ngồi không yên vì quá ý nghĩa
Đời sống - 11 giờ trướcGĐXH - Không quan trọng hoá việc hô khẩu hiệu "vang trời", không cần tổ chức diễu hành rầm rộ, người Việt ngày nay, đặc biệt là thế hệ trẻ tuổi vẫn biết cách thể hiện tình yêu nước theo một ngôn ngữ rất riêng: công nghệ, tinh tế và sâu sắc.

Hà Nội: Cháy lớn tại tòa nhà Viet Tower trên phố Thái Hà, hàng trăm người tháo chạy
Đời sống - 14 giờ trướcGĐXH - Chiều 18/4, tòa nhà cao 18 tầng trên phố Thái Hà (quân Đống Đa, TP Hà Nội) đã xảy ra đám cháy lớn. Trong ít phút ngọn lửa cùng khói đen bùng lên dữ dội khiến hàng trăm người vội vàng tháo chạy.

Nhiều người mừng thầm khi được hưởng quyền lợi đặc biệt này theo quy định mới nhất của Luật Đất đai
Đời sốngGĐXH - Từ năm 2025, Luật Đất đai 2024 sẽ có hiệu lực trong đó quy định sổ đỏ thửa đất của hộ gia đình sẽ ghi đầy đủ tên thành viên có chung quyền sử dụng đất.