Hủ tục đẻ tại nhà và những suy nghĩ lạc hậu về kết hôn, sinh nở cần được loại bỏ
GiadinhNet - Những cặp kết hôn cận huyết thống dù khoẻ mạnh nhưng khi kết hôn cận huyết làm tăng tỷ lệ bệnh tật do kết hợp gen mang lại. Họ có thể sinh ra những đứa con bị dị dạng hoặc bệnh tật di truyền như bệnh mù màu (không phân biệt được màu xanh, màu đỏ), bệnh bạch tạng, da vẩy cá, bệnh tan máu bẩm sinh...
Từ xa xưa, ông cha ta đã có ý thức rõ ràng về những nguy hiểm mà người phụ nữ phải đối mặt trong quá trình mang thai và vượt cạn, thể hiện qua câu tục ngữ: "Người chửa, cửa mả". Hiện nay, theo thống kê, tại Việt Nam, trung bình mỗi ngày, có từ 5 đến 7 phụ nữ bị thiệt mạng do biến chứng thai sản và sinh nở.
Tuy nhiên, ngay cả khi hệ thống bệnh viện, trung tâm y tế đang ngày càng được hiện đại hoá và có mặt ở những địa bàn xa xôi, khuất nẻo nhất, nhưng không hiếm phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ vùng cao, chưa bao giờ đi khám thai hoặc đến trạm y tế để sinh nở. Bên cạnh đó, tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống vẫn diễn ra, dẫn đến những nguy hại nghiêm trọng về chất lượng giống nòi.
Không phải là ngẫu nhiên khi pháp luật hiện hành của nhà nước quy định nam giới dưới 20 tuổi và phụ nữ dưới 18 tuổi không được phép kết hôn. Về mặt sinh lý, cơ thể nam, nữ ở những độ tuổi trên chưa phát triển hoàn thiện, nên việc quan hệ tình dục, mang thai, sinh đẻ, nuôi con quá sớm sẽ làm chậm quá trình phát triển thể chất tự nhiên của con người, dẫn tới thoái hóa và các di chứng bệnh tật, làm suy kiệt sức khỏe của bố, mẹ và con, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống tương lai của những bà mẹ và những đứa trẻ được sinh ra.
Những trẻ em được sinh ra từ những cặp vợ chồng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thường mắc các dị tật bẩm sinh, chậm phát triển, suy dinh dưỡng. Ngoài ra, trong quá trình mang thai, nếu sức khỏe của người mẹ không đảm bảo, rất dễ dẫn đến tình trạng tử vong ở mẹ và trẻ sơ sinh.

Ở các xã vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số tình trạng tảo hôn, đông con còn phổ biến. Ảnh: T.L
Hôn nhân cận huyết thống cũng có ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng dân số. Hôn nhân cận huyết thống là việc kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa những người có cùng dòng máu về trực hệ; giữa những người có họ trong phạm vi ba đời (Những người cùng dòng máu về trực hệ là những người có quan hệ huyết thống, trong đó, người này sinh ra người kia kế tiếp nhau; Những người có họ trong phạm vi ba đời là những người cùng một gốc sinh ra gồm cha mẹ là đời thứ nhất; anh, chị, em cùng cha mẹ, cùng cha khác mẹ, cùng mẹ khác cha là đời thứ hai; anh, chị, em con chú, con bác, con cô, con cậu, con dì là đời thứ ba).
Những cặp kết hôn cận huyết thống dù khoẻ mạnh nhưng khi kết hôn cận huyết làm tăng tỷ lệ bệnh tật do kết hợp gen mang lại. Họ có thể sinh ra những đứa con bị dị dạng hoặc bệnh tật di truyền như bệnh mù màu (không phân biệt được màu xanh, màu đỏ), bệnh bạch tạng, da vẩy cá, bệnh tan máu bẩm sinh...
Bên cạnh đó, vấn đề chăm sóc sức khoẻ sinh sản cho những người đang trong độ tuổi sinh nở cũng chưa được chú trọng. Không chỉ mang thai ngoài ý muốn, khoảng cách giữa các lần có thai quá gần nhau, không theo dõi thai kỳ, phụ nữ dân tộc thiểu số còn chủ quan với những sự cố khó có thể đảm bảo là chắc chắn không xảy ra lúc sinh nở. Hủ tục đẻ tại nhà là nguyên nhân hàng đầu gây tai biến thai sản và tử vong ở sản phụ, nhưng số trường hợp đẻ tại nhà ở nhiều địa phương còn khá cao.
Theo số liệu của Khoa Sức khoẻ sinh sản, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Lào Cai, trong 9 tháng năm 2019, huyện Bắc Hà có 258 ca đẻ tại nhà, chiếm 30,1%; huyện Sa Pa có có 482/883 ca là đẻ tại nhà, chiếm 54,6%; huyện Bát Xát có 393 ca đẻ tại nhà, chiếm 36,1%.
Lý giải về tình trạng này, Y sĩ Giàng Seo Nhà, Trưởng Trạm Y tế xã Lùng Cải, huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai chia sẻ: Khoảng cách từ nhà tới trạm xá khá xa không phải là lý do duy nhất khiến người dân không đến trạm xá để sinh con, mà tập tục lấy nhau thai chôn dưới gầm giường hay một nơi nào đó là yếu tố tác động lớn nhất, vì khi sinh tại trạm xá thì không được mang nhau thai về nhà. Tuân theo tập tục ấy, nhiều phụ nữ dân tộc thiểu số chấp nhận để mẹ chồng hoặc một phụ nữ trong bản hỗ trợ trong quá trình vượt cạn, thay vì cán bộ y tế, dù việc sinh con tại nhà không chỉ đe doạ tính mạng của người mẹ mà còn tiềm tàng nhiều mối nguy hiểm và hệ luỵ cho con như uốn ván sơ sinh.
Dù mục đích nguyên thuỷ và căn bản của sự kết hợp giữa một người đàn ông và một người đàn bà là sinh con đẻ cái, nối dài dòng giống gia đình, nhưng trên thực tế, vấn đề làm thế nào để sinh ra những đứa trẻ khoẻ mạnh, nâng cao chất lượng nòi giống dường như chưa được quan tâm một cách thoả đáng ở các cộng đồng dân tộc thiểu số.
Tảo hôn và kết hôn cận huyết thống vẫn được duy trì như một truyền thống ở nhiều địa bàn vùng cao, vùng sâu vùng xa, bất chấp những hậu quả nguy hiểm khôn lường của các hình thức kết hôn này. Nhiều người trong số họ cho rằng, việc cho con cái dựng vợ gả chồng sớm sẽ có thêm nhân lực để đảm đương các công việc trong gia đình và tham gia lao động sản xuất (với trường hợp tảo hôn), và không để tài sản của gia đình, dòng họ mình bị lọt vào tay gia đình, dòng họ khác (với trường hợp kết hôn cận huyết thống).
Những nếp nghĩ không còn phù hợp này cần nhanh chóng được xoá bỏ, vì chúng không những không bảo vệ người trong cuộc, mà còn dẫn đến nguy cơ tử vong, bệnh tật, chấn thương trong quá trình sinh nở, suy giảm chất lượng dân số và sâu xa hơn là đe doạ sự tồn vong của cộng đồng.
Xuân Hiệp

Rùng mình trước tác hại của dung dịch vệ sinh phụ nữ không đạt chuẩn: BS 30 năm kinh nghiệm lên tiếng cảnh báo!
Dân số và phát triển - 10 giờ trướcKhông chỉ gây mất cân bằng hệ vi sinh vùng kín, tạo điều kiện cho vi khuẩn, nấm tấn công, dung dịch vệ sinh phụ nữ không đạt chuẩn còn đáng sợ cỡ này...

14 năm sống như con gái, đi khám sản phụ khoa mới biết là con trai
Dân số và phát triển - 23 giờ trước14 năm để tóc dài, vui chơi cùng các bạn nữ, Ngọc Linh không ngờ bản thân lại là "nam nhi". Sự thật khiến em sốc, không dễ chấp nhận.

Bộ Y tế khuyến cáo người dân đeo khẩu trang nơi công cộng để phòng chống dịch COVID-19
Dân số và phát triển - 1 ngày trướcGĐXH - Những ngày gần đây, thông tin số ca COVID-19 gia tăng tại Thái Lan khiến nhiều người lo ngại về đợt dịch bùng phát mới và có nguy cơ lây lan sang các nước trong khu vực, trong đó có Việt Nam.

Bắc Giang: Đa dạng hình thức truyền thông chăm sóc sức khỏe sinh sản, nâng cao chất lượng dân số
Dân số và phát triển - 1 ngày trướcGĐXH - Với phương châm “đi từng ngõ, gõ từng nhà”, chiến dịch truyền thông lồng ghép cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình được cơ quan chuyên môn của tỉnh, các địa phương tại Bắc Giang thực hiện đồng bộ, hiệu quả.

Trẻ dễ mắc các vấn đề sức khỏe tâm thần trong mùa thi, phòng ngừa như thế nào?
Dân số và phát triển - 2 ngày trướcCứ mỗi mùa thi đến, số trẻ gặp các vấn đề về sức khỏe tâm thần lại gia tăng. Vậy đâu là nguyên nhân dẫn đến tình trạng này? Cách phòng tránh các vấn đề sức khỏe tâm thần trong mùa thi như thế nào?

Trẻ có nguy cơ tăng huyết áp nếu mẹ bị béo phì, đái tháo đường và tăng huyết áp khi mang thai
Dân số và phát triển - 3 ngày trướcNgày càng có nhiều bằng chứng cho thấy tình trạng sức khỏe của bà mẹ khi mang thai có ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe sau này của trẻ. Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng, nếu mẹ bị béo phì, đái tháo đường và tăng huyết áp khi mang thai thì em bé cũng có thể bị tăng huyết áp.

Nhận diện các triệu chứng viêm âm đạo thường gặp
Dân số và phát triển - 4 ngày trướcViêm âm đạo là vấn đề sức khỏe quen thuộc ảnh hưởng đến nhiều phụ nữ, đặc biệt chị em trong độ tuổi sinh sản. Việc trang bị kiến thức để nhận diện sớm các tín hiệu bất thường và chủ động áp dụng các biện pháp phòng ngừa giúp bảo vệ sức khỏe phụ khoa.

Ra máu âm đạo bất thường có phải là dấu hiệu mắc ung thư cổ tử cung?
Dân số và phát triển - 5 ngày trướcRa máu âm đạo bất thường là tình trạng chảy máu xảy ra ngoài chu kỳ kinh nguyệt bình thường của phụ nữ. Đây là một trong những dấu hiệu phổ biến nhất cho thấy có thể có nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung.

5 loại thực phẩm giúp lão hóa khỏe mạnh và minh mẫn hơn
Dân số và phát triển - 6 ngày trướcCó một tuổi già khỏe mạnh và trí óc còn minh mẫn là ước muốn của mọi người. Lối sống và dinh dưỡng là yếu tố góp phần quan trọng giúp chúng ta đạt được điều đó. Các nhà khoa học đã phát hiện ra một số loại thực phẩm có lợi cho quá trình lão hóa khỏe mạnh ở con người.

4 dấu hiệu cảnh báo ung thư vú phụ nữ không nên bỏ qua
Dân số và phát triển - 1 tuần trướcMặc dù không phải tất cả những bất thường ở vú đều là ung thư nhưng việc nhận biết sớm các dấu hiệu nghi ngờ là rất quan trọng, điều này góp phần vào khả năng điều trị thành công và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Giao lưu trực tuyến: Chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên và tầm quan trọng của tư vấn khám sức khỏe trước khi kết hôn
Dân số và phát triểnGĐXH - Theo các chuyên gia, sức khỏe sinh sản của vị thành niên, thanh niên được coi là một trong những yếu tố quan trọng có ý nghĩa quyết định đến chất lượng dân số, chất lượng nguồn nhân lực và tương lai của giống nòi.