Ai là người viết diễn văn nhậm chức cho tổng thống Mỹ

Theo truyền thống, sau bước tuyên thệ trước toàn thể người dân Mỹ, tổng thống sẽ có diễn văn nhậm chức, đánh dấu bài phát biểu đầu tiên trên cương vị mới. Ban đầu, diễn văn chủ yếu hướng tới những khách mời trực tiếp có mặt ở buổi lễ. Về sau, khi lễ nhậm chức trở thành sự kiện dành cho công chúng tham gia, bài phát biểu dần trở thành một thông cáo chính trị của người đứng đầu đất nước gửi tới tất cả người dân.

Bài diễn văn chủ yếu nhấn mạnh vào giá trị của tân tổng thống, cách nhìn nhận thế giới và vai trò của nước Mỹ trong đó, đem đến tầm nhìn thống nhất và hứa hẹn về những khởi đầu mới. Ngày 20/1 của 4 năm về trước, trước Điện Capitol, ông Donald Trump chính thức trở thành tổng thống thứ 45 của nước Mỹ. Phát biểu của ông Trump dài gần 1.400 chữ và là phát biểu nhậm chức ngắn nhất trong nửa thế kỷ qua của các tổng thống Mỹ.

Người đứng đằng sau diễn văn nhậm chức của ông Trump là cố vấn thân cận Stephen Miller. Ngay từ quá trình tranh cử vào Nhà Trắng năm 2016, Miller đã đảm nhận nhiệm vụ soạn thảo các bài phát biểu trước các chính khách và khán giả cho ông Trump. Theo Wall Street Journal, bài phát biểu còn có sự chấp bút của cựu cố vấn Steve Bannon, người vừa được ông Trump ân xá hôm 19/1.

Trong diễn văn năm đó, Tổng thống Donald Trump đề cao tư tưởng "Nước Mỹ trên hết", với hơn 30 lần nhắc đến từ "nước Mỹ". "Đó là một phát biểu rất Trump, hung hãn nhiều hơn là châm biếm, một bài phát biểu sẽ làm nức lòng người ủng hộ và gây lo ngại cho người chỉ trích", Wall Street Journal dẫn lời Peter Wehner, người từng làm việc ở Nhà Trắng và giám sát các bài phát biểu của cựu tổng thống George W. Bush.

Năm 2009, ông Barack Obama trở thành tổng thống da màu đầu tiên trong lịch sử nước Mỹ. Diễn văn nhậm chức của ông vì thế cũng được chú ý đặc biệt. Ít ai biết rằng tác giả của bài phát biểu là Jon Favreau, một chàng trai mới 27 tuổi vào thời điểm đó. Cựu tổng thống Obama từng dành lời khen cho Favreau là anh có khả năng "đọc được suy nghĩ" của ông.

Khi còn là sinh viên, Favreau từng thực tập tại văn phòng báo chí của Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ John Kerry. Nhờ tài năng, anh được giới thiệu vào đội ngũ giúp ông Obama tranh cử. Ông Obama và người viết diễn văn trẻ tuổi hợp nhau về nhiều mặt, từ quan điểm chính trị đến cách chinh phục đám đông. Trước mỗi bài phát biểu quan trọng, cả hai thường làm việc đến sáng. Ông Obama diễn đạt ý tưởng, Favreau ghi chép, sửa từng câu chữ.

Theo The Guardian, Jon Favreau có thói quen chọn một góc trong cửa hàng cà phê Starbucks, tập trung liệt kê các ý tưởng diễn đạt mỗi khi cần soạn thảo phát biểu quan trọng. Anh là một trong những người viết diễn văn trẻ tuổi nhất từng làm việc ở Nhà Trắng. Khả năng diễn thuyết trời phú của ông Obama cộng hưởng với tư duy ngôn ngữ của Jon Favreau giúp cựu tổng thống có nhiều bài phát biểu ấn tượng. Khi ông Obama kết thúc nhiệm kỳ đầu tiên, Jon Favreau nghỉ việc, rẽ sang hướng viết kịch bản truyền hình.

Trong lịch sử, tổng thống đầu tiên George Washington được ghi nhận là người có diễn văn nhậm chức ngắn nhất, với vỏn vẹn 135 từ. Bài diễn văn dài nhất thuộc về tổng thống William Henry Harrison vào năm 1841 với hơn 8.400 từ, diễn ra trong khoảng 2 tiếng dưới thời tiết mưa như trút nước.

Năm 1817, James Monroe trở thành tổng thống đầu tiên tuyên thệ và đọc diễn văn nhậm chức ở ngoài trời, trước tòa nhà Old Brick Capitol. Một trong những câu nói được coi là nổi tiếng nhất trong lễ nhậm chức thuộc về tổng thống John F. Kennedy. Năm 1961, vào ngày bắt đầu nhiệm kỳ của mình, ông nói trước toàn thể khán giả đang theo dõi: "Đừng hỏi đất nước đã làm gì cho bạn mà hãy hỏi bạn có thể làm gì cho đất nước".