Ăn Tết ở Tây Nguyên
GiadinhNet - Những ngày lễ Bỏ Mả, lễ Đâm trâu xây cột, Tết Cơm mới, Tết Giọt nước, Tết Lửa... diễn ra rộn rịp suốt mùa hanh khô. Đây là mùa lễ Tết ở Tây Nguyên.
Thơm phức cơm lam
Trong lễ Tết, ẩm thực của các dân tộc Tây Nguyên đều giống nhau, từ món thịt nướng cho đến rượu cần. Còn cách ăn uống và nấu nướng thế nào, đó là đặc điểm của mỗi dân tộc và của mỗi địa phương.
Ngày thường, đồng bào Tây Nguyên ăn cơm gạo tẻ với thức ăn nấu từ các loại rau rừng, mộc nhĩ, các loại củ, măng le. Thỉnh thoảng mới kiếm được con cá dưới sông, con thú từ trong rừng để cải thiện thêm bữa ăn. Còn các loại gia súc, gia cầm nhà nào cũng có, họ nuôi bằng cách thả rông vào rừng, ra bờ sông, bờ suối và chỉ làm thịt để dùng vào việc cúng tế thần linh hay để thết đãi khách quí đến thăm làng.
Vào các ngày lễ Tết, cơm nếp được thay cơm gạo tẻ và được nấu theo cách thức của tổ tiên: Cơm Lam. Bà con vào rừng chặt những ống lồ ô còn non, giữ lại mấu ở một đầu ống rồi cho gạo nếp và nước vào, xong nút lại đem đốt bằng lửa và than cho thật khéo. Những ống cơm lam, ngoài vỏ tuy đen đúa, lem nhem nhưng khi chẻ bỏ lớp vỏ ấy đi thì lộ ra lớp cơm nếp thơm ngon, hấp dẫn lạ thường. Hương vị nếp quyện với hương thơm của tre tươi qua lửa làm cho cơm lam có một hương vị đặc biệt, hơn hẳn cơm nếp nấu trong chõ, trong nồi.
Béo ngậy thịt xiên nướng
Thịt là thực phẩm chủ yếu trong các món ăn ngày Tết. Người Tây Nguyên làm lông con vật bằng cách thui đốt. Bà con không chế biến các món ăn đặc biệt như ở miền xuôi. Đáng chú ý là món nướng và nem sống được chế biến dạng thô sơ. Những món ăn này dùng để khoản đãi hay để dâng cúng thần linh. Ngoài ra, bà con còn dùng phèo lấy từ ruột con vật bốn chân để chế biến món ăn là một đặc điểm trong cách thức ngả món của đồng bào Gia Rai, Ba Na.
Kỹ thuật băm sống và trộn bóp đóng vai trò quan trọng tạo ra nhiều món từ thịt trâu bò, dê, nguồn thịt chính trong lễ hiến tế thần linh. Có món thịt bóp với phèo. Có món thịt băm nhỏ trộn với muối đựng trong ống tre. Có món thịt trộn với phèo rồi gói lá. Có món thịt trộn với tiết, phèo và muối ớt để trên lá. Có món thịt, ruột non, gan, ruột già hỗn hợp đựng trong ống tre. Lại có món thịt băm, tiết, phèo, muối ớt trộn nhuyễn. Da bóp với phèo cũng thành một món. Món thường gặp là gan và lá sách thái miếng xiên xen kẽ vào que tre để nướng.
Tất cả những món sống ấy bao giờ cũng làm thành món đưa cay. Rượu cần là đồ uống không thể thiếu được trong các ngày lễ Tết. Thức nhắm, thậm chí được đặt gần bên các ghè rượu, có lót lá chuối đặt vào chiếc rá để thực khách vừa nhâm nhi thưởng thức vừa chuyện trò.
Cùng với món sống, bà con cũng làm các món nấu chín theo tập tục lâu đời. Trong các món này, thịt bao giờ cũng được nấu chung với bột gạo và rau đã giã nhỏ tạo thành món sền sệt đặc như cháo có thể bốc ăn được.
Món thịt nướng cũng là món thông dụng và được ưa thích. Có loại đem gói kín trong lá tươi rồi vùi vào than hay tro nóng. Có loại thì xâu thành từng xâu hơ trên than củi đang cháy.
 > Trong không khí cộng đồng ngày lễ Tết, việc ăn uống diễn ra với nhiều ý nghĩa. Nó không chỉ đáp ứng nhu cầu no bụng, ngon miệng mà còn đáp ứng nhu cầu về tình nghĩa chòm xóm láng giềng trong buôn làng, quan hệ giữa con người với nhau.
Vượt lên trên thực đơn vừa kể, món ăn trong ngày lễ Tết không tách khỏi phần tâm linh, tín ngưỡng sâu sắc, kết nối giữa con người với thần linh. Chính vì vậy mà các món ăn thức uống vào ngày lễ Tết của người Tây Nguyên mang ý nghĩa thiêng liêng và hết sức trang trọng. |
Linh Hương
Đăng ký giải chạy trên mạng, người phụ nữ mất hơn 550 triệu đồng
Pháp luật - 10 phút trướcGĐXH - Lên mạng đăng ký giải chạy Marathon cho cháu, người phụ nữ nhiều lần bị yêu cầu nộp tiền vào tài khoản. Theo đó, số tiền bị lừa lên đến hơn nửa tỉ đồng.
Hà Nội cấm các trường vận động học sinh không thi vào lớp 10 công lập
Giáo dục - 13 phút trướcSở GD&ĐT Hà Nội yêu cầu các đơn vị, nhà trường tuyệt đối không vận động học sinh không đăng ký thi tuyển sinh lớp 10 các trường THPT công lập năm học 2024 - 2025.
Thông tin ai cũng muốn biết: Tiền lương của công chức, viên chức được bao nhiêu sau cải cách tiền lương?
Đời sống - 1 giờ trướcGĐXH - Từ 1/7/2024, thực hiện tổng thể cải cách tiền lương, lương của công chức, viên chức tăng lên đáng kể. Vậy mức tăng sẽ như thế nào?
Cận cảnh hiện trường cháy rụi 40 xe điện du lịch ở Hội An
Thời sự - 2 giờ trướcRạng sáng nay 8/5, một vụ hỏa hoạn bất ngờ xảy ra tại khuôn viên trường Cao đẳng Điện lực Miền Trung, tại thành phố Hội An, Quảng Nam, khiến 40 xe điện chở khách du lịch bị thiêu rụi.
Tin vui cho những người làm hộ chiếu, loại passport mới mang cả loạt lợi ích khi đi máy bay
Thời sự - 3 giờ trướcGĐXH - Loại hộ chiếu (passport) mới này mang nhiều tính năng nổi trội, người dân được hưởng cả tá quyền lợi nếu sở hữu chúng.
Nhóm thanh thiếu niên mang hung khí, thấy ai ‘ngứa mắt’ là đuổi đánh
Pháp luật - 4 giờ trướcGĐXH - Nhóm đối tượng khoảng 20 người mang theo hung khí để giải quyết mâu thuẫn với đối thủ. Không gặp được, chúng quyết định “lang thang” trên đường, thấy ai nghi ngờ là đánh.
Cháy rụi 40 xe điện trong khuôn viên Trường CĐ Điện lực Miền Trung
Thời sự - 6 giờ trước40 xe điện du lịch bị thiêu rụi khi đang đỗ trong khuôn viên Trường Cao đẳng Điện lực Miền Trung ở TP Hội An, tỉnh Quảng Nam.
Làm rõ vụ ẩu đả giữa nhóm thanh niên với người đàn ông ở Huế
Pháp luật - 6 giờ trướcGĐXH - Công an TP Huế (Thừa Thiên Huế) đang xác minh, làm rõ vụ ẩu đã giữa nhóm thanh niên với người đàn ông xảy ra trên địa bàn.
Đến nhà bạn uống rượu, gặp bé gái 8 tuổi liền nảy sinh ý đồ đồi bại
Pháp luật - 6 giờ trướcGĐXH - Sau khi đã uống rượu, Thật nảy sinh ý định thực hiện hành vi phạm tội.
Tiết lộ bất ngờ về người quản lý trang web đồi trụy 'Thiên địa'
Pháp luật - 6 giờ trướcNgười điều hành trang "Thiên địa" với cáo buộc phát tán 19 triệu nội dung đồi trụy là đối tượng bảo trợ xã hội, thuộc diện khuyết tật nặng.
Điểm mới về đăng kiểm xe cơ giới từ 15/6, hàng triệu lái xe cần biết
Đời sốngGĐXH - Theo Thông tư 16/2021/TT-BGTVT khi làm thủ tục để được cấp giấy chứng nhận, tem kiểm định lần đầu phải trả phí dịch vụ lập hồ sơ kiểm định cho đơn vị đăng kiểm.
