Chuyên gia kể chuyện làm món mắm tép chưng thịt ngon tuyệt chỉ Hà Nội mới có
GiadinhNet - Những con tép đồng tươi rói chế biến thành nhiều món ăn ngon, nhưng ngon nhất vẫn là mắm tép chấm thịt luộc, mắm tép chưng thịt mà người Hà Nội hay làm mỗi khi đông vể.
Mắp tép muốn ngon chọn ngay từ khi mua tép
Lệ làm mắm tép là vào mùa nắng hanh về. Nhiều người Hà Nội nhớ ở góc cùng của chợ Thành Công xưa có cô bé xinh xinh hay bán tép xanh đánh ở đầm sạch. Cô có bao nhiêu tép xanh thì các bà, các mẹ Hà Nội sành ăn mua hết bấy nhiêu. Những con tép xanh từ quê lên chợ bán trực tiếp còn nhảy tanh tách – được đánh giá là nhất đẳng mắm tép đồng, ngon và chất lừ.

Những con tép xanh nhất đẳng mắm tép giờ này hơi hiếm. Ảnh Tuyết Nhung.
Cũng là tép xanh, nhưng chẳng may vớ phải tép đánh ở đầm có nhiều tàn dư thực vật chết là không thể nào đãi nhặt sạch, cố đãi chỉ tổ ươn nát tép. Mà muối thì khi mắm ủ chín đỏ rực cứ lẫn rác đen đen người làm tép nhìn mà "đau mắt".
Còn thứ tép riu ở các chợ đầu mối bán cho tiểu thương mang ra chợ lẻ dù có ướp đá thì cũng chả còn con nào động đậy – nên không làm mắm tép được.
Bà Vũ Thị Tuyết Nhung, Chuyên gia ẩm thực người Hà Nội gốc chia sẻ, năm ngoái bà làm 5 cân tép làm mắm mà không đủ cho – biếu tặng, rồi mời bạn bè ăn.
Năm nay bà quyết định mua hẳn 7kg tép làm mắm. Nhưng đặt mua tép mãi mà vẫn không vừa ý, bà đành dùng tép gạo tươi làm mắm vậy.
Những con tép gạo tươi nhảy tanh tách, mua về là bắt tay làm mắm ngay. Bà mở vòi nước ngoài sân, đãi từng mẻ tép, nhặt cho hết những loại cá con như săn sắt cá cờ, con tép ngã, con tép ôi – mà phải nhanh mắt nhanh tay không thì tép tươi cũng thành tép ôi.
Khâu này ở quê làm dễ nhất, vì nhà nào cũng có sân rộng, nước nhiều, đãi qua đãi lại thoải mái.
Còn ở phố xưa mẹ và dì bà năm nào cũng miệt mài đãi tép bên bể nước mưa. Sau có chị em bà lớn dần được mẹ và dì chỉ bảo học cách đãi tép làm mắm thật chăm chút, thuần thục.
Đãi xong nhìn 7 cân tép đầy cái chậu to mà ngao ngán lên cơn lười… đành trộn muối giữ tép cho tươi.
Cứ 1 cân tép thì 1 lạng muối – tỉ lệ này có người kêu mắm quá mặn – nhưng là tỉ lệ chuẩn của người Hà Nội xưa.
Nắng vẫn chang chang, bà tính chờ chậu tép chuyển màu hồng nhạt, sẽ bê cái máy sinh tố ra bấm hơn chục mẻ là xong.
Nhưng bà chợt nhớ ra là năm ngoái các bạn phê bình là làm mắm xay nhỏ tuy nhanh (và đỡ mệt) nhưng ăn không thú vị (xay nhanh lại đỡ mệt).

Công đoạn đãi tép để làm mắm tép cũng rất phức tạp. Ảnh Tuyết Nhung.
Mắm tép ngon đấy, nhưng làm khá cầu kỳ
Đang bần thần với chậu tép, thì cô giúp việc nhà hàng xóm sang chơi sà vào giúp. Bà vội vàng đổ tép ra rổ lớn kê lên cái chậu to, xóc cho ráo nước muối. Rồi cô hàng xóm tay chày, tay cối giã tép liên tục – bà cũng nhớ lời mẹ dạy xưa kia là chỉ giã tép giầm giập là mắm ngon.
Cô giúp việc trẻ khỏe, giã nhanh lắm, còn múc bỏ lọ gọn gàng giúp, không hề văng một con tép nhỏ nào ra sân. Cô ấy bảo ở quê giờ chả giã tép, cứ xóc muối cả con, rồi trộn thêm thính rang, bát cơm nguội giã nhếu nháo là mắm chóng ngấu, lại chua chua, khi ăn chả cần khế, chanh gì, cũng chẳng cần cho rượu trắng?
Bà Nhung chưa nghe ai nói cho cơm nguội giã vào mắm tép, nên sợ lười mà làm theo cô ấy nhỡ hỏng 7kg tép. Bà nhớ mẹ dặn cho mỗi cân tép cho 1 chén rượu trắng, độ 1 lạng thính gạo rang. Cho thính và rượu sau khi cho muối một vài ngày, có rượu vào tép lên men nhanh hơn. Có người cho thêm nước cốt riềng vào càng thơm. Nhà nào thích ăn nhạt, để nổi vị ngọt và ăn vã được.
Thính là gạo rang thơm, để nguyên hạt, sau 2-3 hôm thì đổ vào phủ 1 lớp trên mặt, cho mặt tép lộ ra kẻo không khí vào làm tép có màu tối. Ngày xưa cứ trộn kĩ rồi đổ các lọ thuỷ tinh… rồi ra ngó vào ngó... Cái màu đỏ của mắm với màu xanh của lọ milo làm xao xuyến ngũ vị giác. Mắm đủ nước nó lồng bồng hơn, màu cũng hồng hơn, chỉ 2 tuần là bỏ ra chấm thịt ba chỉ luộc là ngon nhất. Nhưng bà làm mắm tép kiểu gì cũng không có được cái màu đỏ rực như xưa kia mẹ làm, dù thính gạo rang tơi mịn.
Cô giúp việc tận tình bê mấy bình mắm lên tận gác thượng, kê dọn chắc chắn nơi thoáng gió rồi ra về. Cả tuần trời nắng hanh rực rỡ, mắm trở màu bốc thơm rất nhanh. Ngày nào bà Nhung cũng lên trở mắm đôi bận - coi như tập thể dục – rồi mở nắp lọ mắm, dùng đôi đũa xào đánh đủ trăm vòng cho mắm được tiếp xúc mới nắng càng nhiều càng tốt.
Năm nay bà Tuyết Nhung cho tép + muối + thính + rượu chừng 3/5 lọ thủy tinh 10 lít. Hàng ngày bà lên gác thượng trở mắm, quấy đảo. Hôm qua thấy lọ mắm bồng lên đến cổ bình, bà đánh mắm xong nó chìm xuống còn độ 3/4 bình. Sớm nay lên vừa mở nắp bình nó đã bung trào lên cả mớ, nhìn nước mắm ngọt trong bình đêm qua còn tứa ra xung quanh mà xót – vì dễ mất đến 1/2 lít mắm chảy ra ngoài.

Bình chứa được 10 lít mắm tép thì chỉ nên làm 5kg, cao hơn là bình dễ phụt. Ảnh Tuyết Nhung.
Bà Nhung san bớt mắm ra bình nhỏ, đã cọ rửa rồi mà mùi mắm vẫn bay đầy nhà.
Là do bà không nhớ kỹ lời mẹ dặn, rằng loại bình 10 lít này chỉ làm 5 cân mắm thì vừa. Làm mắm tép đừng có tham, làm phải tính toán, biết dè chừng.
Bây giờ mà bảo đám con gái, cháu gái trong nhà, trong họ học làm mắm tép thì chúng có đủ lý do lý trấu để không phải học.
Các cháu gái thì lúc nào cũng cắm mặt vào cái điện thoại. Đến cỗ Tết thì con gái trưởng cũng bảo: "Để con đặt ship, mẹ tội gì làm cho khổ"…
Thậm chí mắm tép làm xong, bà dọn mâm cơm với đầy đủ gia vị thơm mùi gừng ớt, khế chua, chuối chát, hành củ, thịt luộc, lạc rang… chờ chúng nó về ăn đúng giờ còn khó.
Món thịt chưng mắm tép ngon nổi tiếng của miền Bắc - đặc biệt là người dân Hà Nội. Món ăn đậm đà, đưa cơm với hương vị mộc mạc nhưng có sức hút mạnh mẽ.
Mua mắm tép thì chọn loại có màu đỏ tự nhiên, gần giống với màu nước mắm cốt.
Mắm tép ngon khi ngửi có mùi thơm đặc trưng từ tép được muối chín.
Hương vị mắm tép ngon vị đậm, hơi chua, không chát và hoàn toàn không bị gắt.
Thịt chưng mắm tép xong phải để thật nguội, cho vào hũ thủy tinh khô ráo, sạch sẽ, bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh dùng dần trong 1 tháng.
Để vận chuyển đi xa, bạn có thể cho mắm tép chưng thịt vào túi và đem đi hút chân không (cách này có thể vận chuyển ra nước ngoài mà không sợ hỏng).

Đây mới là cách làm món đậu phụ hấp rau răm siêu lạ, dân dã, ngon khó tả
Ăn - 4 giờ trướcGĐXH - Đậu phụ hấp rau răm món ăn dân dã nhưng lại thơm ngon khó cưỡng. Bài viết dưới đây mách bạn công thức nấu món hấp này siêu dễ làm.

Món hấp này chỉ dùng 2 nguyên liệu, thời gian nấu chỉ 10-15 phút mà ngon miệng lại tốt để giảm cân, giữ dáng
Ăn - 6 giờ trướcKhi 2 món hấp này hoàn thành, bạn sẽ thấy hương vị thơm ngon từ các nguyên liệu quen thuộc đời thường như được nâng tầm.

Mách bạn cách làm gà kho rau răm thơm ngon đơn giản, cực lạ miệng
Ăn - 6 giờ trướcGĐXH - Những món ăn từ gà luôn thường thấy trong mâm cơm của gia đình Việt với đa dạng cách chế biến khác nhau. Bài viết sau đây sẽ mách bạn công thức nấu món gà kho rau răm cực đơn giản, lạ miệng.

Loại rau mọc hoang ven đường nhưng giúp thanh lọc gan, giảm mỡ máu cực hiệu quả
Ăn - 9 giờ trướcGĐXH - Trong khi nhiều người tốn tiền triệu mỗi tháng để tìm đến những loại thực phẩm chức năng đắt đỏ nhằm “giải độc gan”, “giảm mỡ máu”, thì một loại rau mọc hoang ven đường – tưởng chừng chẳng mấy ai để ý – lại mang trong mình công dụng tuyệt vời ấy. Loại rau này chính là rau má.

Hãy thử ngay món ăn này: Làm trong chốc lát mà nguyên liệu rẻ, hương vị lại cực ngon
Ăn - 12 giờ trướcVào những ngày bận rộn, ít có thời gian nấu ăn bạn có thể làm ngay món này cho gia đình thưởng thức hoặc dùng cho bữa sáng cũng mau lẹ, đủ năng lượng.

Món rau rẻ bèo mà gây nghiện cả mùa hè: Thanh mát, đẹp mắt, cả nhà ăn sạch veo!
Ăn - 1 ngày trướcMón ăn tưởng đơn giản mà gây thương nhớ nhất hè trên mâm cơm Việt không thể thiếu đó chính là rau muống luộc.

Mẹo rang đậu phộng không dùng dầu mà vẫn giòn bùi, thơm lâu
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Không cần dầu, không cần cầu kỳ, chỉ với một chút mẹo nhỏ và khéo léo trong cách rang, bạn đã có thể làm ra mẻ đậu phộng giòn rụm, thơm bùi như ngoài hàng. Hãy thử áp dụng mẹo này cho bữa cơm gia đình thêm trọn vẹn!

Viết thư pháp trên quả vải thiều, chàng trai gen Z Hà Nội gây sốt mạng
Ăn - 1 ngày trướcThay cho giấy dó và lụa, Việt Út viết thư pháp lên quả vải thiều; hình ảnh mang nét đẹp vừa truyền thống vừa mới lạ này khiến cư dân mạng sửng sốt và thích thú.

5 món ăn này đặc biệt hợp trong mùa hè, ăn mãi mà không chán, rất sảng khoái và có thể giải nhiệt
Ăn - 2 ngày trướcNhững món ăn này làm vừa dễ, ăn lại ngon, đồng thời giúp thanh nhiệt, giải khát trong những ngày hè nắng nóng. Hãy nhanh tay lưu lại để trổ tài cho gia đình thưởng thức nhé.

Rán đậu đừng cho ngay vào chảo, thêm 2 bước đậu vàng giòn, không lo vỡ nát
Ăn - 2 ngày trướcVới bí quyết vô cùng đơn giản dưới đây, bạn sẽ có món đậu phụ rán giòn tan, ăn thơm ngon hết nấc.

Tranh thủ đang mùa quả mận chín, làm ngay món mận ‘ngon bá cháy’ này
Mẹo nấu nướngGĐXH – Với vài bước dưới đây bạn có thể tranh thủ đang mùa mận chín để làm món mận ‘ngon bá cháy’ này cho cả nhà thưởng thức.