Chuyện những người “xin” tiêm thử vaccine H5N1 "made in Vietnam"

Người xua tan hoài nghi

Người đầu tiên tha thiết “xin” tiêm thử là GS-TSKH. Hoàng Thuỷ Nguyên - thành viên công trình nghiên cứu vaccin H5N1. Ông khẳng định chắc nịch: "Tôi sẵn sàng tiêm thử cho mình trước. Bản thân tôi cũng đã từng uống thử vài loại vaccin rồi mà tới giờ vẫn... không sao".

Giáo sư Nguyên nhớ mãi lần uống thử vaccin bại liệt. Hồi ấy, năm 1960, người ta nghi ngờ về trình độ của người VN với những câu nói điếng người như thế này: "Làm vaccin bại liệt phải là người Liên Xô, chứ người VN nhỏ bé làm sao sản xuất được vaccin".

Để xua tan hoài nghi, cố Bộ trưởng Bộ Y tế Phạm Ngọc Thạch đã triệu tập một cuộc họp gồm lãnh đạo các Vụ, Cục chủ chốt. Cố Bộ trưởng gọi điện thoại yêu cầu GS. Nguyên mang theo 2 lọ vaccin bại liệt. Hồi ấy mỗi lọ vaccin đóng khoảng 100 liều, dự kiến tiêm cho 100 trẻ.

Trước sự chứng kiến của nhiều người, cố Bộ trưởng Thạch và GS. Nguyên, mỗi người uống 1 lọ vaccin bại liệt do chính các nhà khoa học trong nước sản xuất. Cuộc họp như thế coi như kết thúc.

Sau khi uống quá liều đến 99 lần như vậy, giáo sư Nguyên vẫn "không sao". Cố Bộ trưởng cũng "không làm sao". Từ ấy những hoài nghi về trình độ nghiên cứu sản xuất vaccin "made in Vietnam" không còn nữa. Năm 1961, vaccin bại liệt được triển khai dần trong các vườn trẻ. Kết thúc chiến tranh, vaccin bại liệt được sử dụng rộng rãi cho trẻ trên toàn quốc. Năm 2000, VN công bố thanh toán được bệnh bại liệt.

Năm 2004 - 2005, cả thế giới đang bàng hoàng vì dịch cúm AH5N1 thì Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư lại "tuyên bố" đang nghiên cứu vaccin phòng được con virus này. "Tôi lại tiên phong tiêm cho mình trước. Người ta tổ chức tiêm ở đâu, tôi đến đó" - GS-TSKH. Hoàng Thuỷ Nguyên nói chắc nịch. Sở dĩ GS. Nguyên phải “xin” tiêm là vì nguyên tắc đơn vị nghiên cứu khoa học làm ra sản phẩm không được đứng ra tổ chức tiêm để đảm bảo sự khách quan.

Chúng tôi sẵn sàng tiêm thử !

Đó là lời “năn nỉ” của nhiều thành viên trong Chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia, phòng Dịch tễ, Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư. Thạc sĩ Phạm Quang Thái cho biết: "Nếu vaccin đã được chứng minh độ an toàn trên động vật thì tôi tin là an toàn gần như tuyệt đối khi tiêm cho người. Do vậy, tôi tình nguyện "xin" được tiêm thử vaccin này". Trước đây, ông Thái đã từng tình nguyện tiêm thử vaccin viêm gan B. "Hồi ấy tôi thấy được tiêm là tốt.

Bây giờ với vaccin H5N1 cũng vậy, tôi luôn sẵn sàng!" - ông Thái cười giòn tan, nhấn mạnh. Ông Nguyễn Ngọc Mẫn - cán bộ của Chương trình Tiêm chủng mở rộng cũng bộc bạch: "Tôi đã từng tình nguyện tiêm vaccin viêm não Nhật Bản và viêm gan B. Nếu tới đây đồng ý cho tôi tiêm vaccin H5N1, tôi sẽ tiếp tục”. Vợ con ông Mẫn biết ông muốn tiêm thử vaccin cũng rất ủng hộ. Nhiều cán bộ khác trong Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư cũng sẵn sàng và có "hậu phương" vững như thế.

GS-TSKH. Hoàng Thuỷ Nguyên cho biết: Thông thường nếu tiêm thử, mỗi người sẽ đuợc tiêm 3 mũi vaccin. Mũi 2 cách mũi 1 là 3 tuần. Mũi 3 tiêm nhắc lại sau 1 năm. Khi người tình nguyện được tiêm 2 mũi vaccin H5N1 trong thời gian khoảng 1 tháng sẽ được lấy máu kiểm tra khả năng tạo kháng thể.

Những người này cũng sẽ được theo dõi sức khoẻ để kiểm tra tính an toàn của vaccin. Vaccin có tác dụng phụ nào không? Khả năng đáp ứng miễn dịch của vaccin như thế nào?

Nếu kết quả vaccin H5N1 thử với khoảng 30 người tình nguyện tốt, nó sẽ tiếp tục được thử với 200 người. Có kết quả tốt nữa, chắc chắn vaccin H5N1 "made in Vietnam" sẽ được sản xuất đại trà. Tuy nhiên, thời gian tiến hành thử tiêm vaccin H5N1 trên người vào lúc nào do Hội đồng khoa học và đạo đức (Bộ Y tế) quyết định.

Giáo sư Nguyên khẳng định, từ bệnh nhân đầu tiên ở Hà Nam cho đến những bệnh nhân mới mắc trong năm nay (tổng số 98 người mắc với 44 người tử vong), virus H5N1 chưa thay đổi đáng kể gì nên việc sản xuất vaccin vẫn đang rất cần thiết trước nguy cơ đại dịch.   

Theo Hồng Hoa - An Nguyên
Nông Thôn Ngày Nay