Đối tượng nữ giới nào dễ mắc trầm cảm sau sinh?

Theo PGS.TS Nguyễn Danh Cường – Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Trung ương Hà Nội, trầm cảm sau sinh là một bệnh lý thường gọi là bệnh loạn thần sau sinh. Đây là 1 trong 3 loại bệnh tâm thần sau sinh. Loại bệnh thứ nhất là buồn sau sinh, thứ hai là trầm cảm sau sinh không loạn thần và cuối cùng là loạn thần sau sinh.

BS Nguyễn Danh Cường cho biết, sinh đẻ là một giai đoạn trong đó thay đổi tâm lý và sinh học rõ ràng. Nhiều nhà điều tra nhấn mạnh tầm quan trọng của sinh học trong bệnh nguyên của bệnh tâm thần sau sinh và họ cho rằng một số người có thể bị tổn thương sinh lý trong giai đoạn sau sinh.

Những đối tượng dễ mắc trầm cảm sau sinh

Người có tiền sử bị bệnh trầm cảm sau sinh, nguy cơ lập lại 50%. Tiền sử trầm cảm ngoài thai kỳ, nguy cơ trầm cảm sau sinh 25%. Ngưng dùng thuốc chống trầm cảm lúc mang thai, 68% rơi vào trạng thái trầm cảm, nếu tiếp tục dùng thuốc thì 25% bị trầm cảm.

Đang trong độ tuổi < 18.

Trải qua những sự kiện gây căng thẳng trong thời gian trước: bệnh tật, hiếm muộn, thất nghiệp.

Thiếu sự giúp đỡ, đồng cảm chia sẻ của người thân, đặc biệt là người chồng.

Mâu thuẫn vợ chồng, mâu thuẫn với mẹ chồng.

Thai kỳ không mong muốn.

Biến chứng thai kỳ: thai chết lưu, sẩy thai.

Trầm cảm dễ xuất hiện ở người con so, tuy nhiên vẫn có thể xảy ra ở con rạ.

Trầm cảm sau sinh: Dấu hiệu nhận biết để điều trị kịp thời, tránh những hệ lụy đau lòng

GĐXH - Trầm cảm sau sinh là một rối loạn tâm trạng cực đoan liên quan đến suy nghĩ và cảm xúc của phụ nữ sau sinh. Nếu không phát hiện và có phương pháp điều trị đúng cách thì chứng trầm cảm sau sinh có thể gây ra những hậu quả đáng tiếc và nguy hiểm.

5 nguyên nhân dẫn đến bệnh trầm cảm sau khi sinh

Theo BSCKI Dương Ngọc Vân (Bệnh viện Đa khoa Medlatec), nguyên nhân chính xác dẫn đến trầm cảm sau sinh hiện vẫn chưa xác định và kết luận. Bệnh tâm lý này ở mỗi người có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra như tinh thần, thể chất hay tâm lý.

Dưới đây là 5 nguyên nhân phổ biến nhất được cho là dẫn đến căn bệnh trầm cảm sau sinh:

Mắc bệnh trầm cảm do thay đổi nồng độ hormone trong cơ thể đột ngột

Trong quá trình mang thai, cả hai hormone estrogen và progesterone trong cơ thể phụ nữ mang thai đều ở mức cao nhưng chỉ sau khi sinh, nồng độ sẽ giảm mạnh đột ngột. Điều này ảnh hưởng rất nhiều đến tâm lý, giống như việc căng thẳng và thay đổi tâm trạng do hormone thay đổi mỗi chu kỳ kinh nguyệt nhưng nghiêm trọng và kéo dài hơn.

Mắc bệnh trầm cảm do yếu tố cảm xúc tiêu cực

Mang thai và sinh con ngoài ý muốn, sự thay đổi của cơ thể, sức khỏe khi chăm sóc con, sự thiếu quan tâm của chồng và gia đình là những nguyên nhân có thể khiến phụ nữ bị trầm cảm. 

Nhất là những mẹ sau sinh hồi phục sức khỏe kém; em bé gặp phải vấn đề sức khỏe, phải điều trị dài ngày trong bệnh viện thì mẹ rất dễ trải qua những cảm xúc tiêu cực như buồn bã, chán nản, tức giận, có lỗi...

Mắc bệnh trầm cảm do mệt mỏi

Mệt mỏi sau sinh là thường gặp, đây là kết quả của nhiều yếu tố kết hợp như: thay đổi hormone, áp lực chăm sóc con, đau đớn và thay đổi cơ thể sau sinh... 

Người phụ nữ sẽ phải mất một khoảng thời gian để hồi phục sức khỏe, năng lượng trở về mức bình thường. Những mẹ phải sinh bằng phương pháp mổ sẽ mệt mỏi dài hơn, đây cũng là nguyên nhân ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tâm lý.

Mắc bệnh trầm cảm do bệnh sử trầm cảm

Những người phụ nữ mắc bệnh trầm cảm trước, trong khi mang thai hoặc ở lần sinh trước có nguy cơ tái phát bệnh cao hơn so với người bình thường.

Mắc bệnh trầm cảm do yếu tố gia đình, cuộc sống

Mang thai và sinh con là giai đoạn quan trọng của người phụ nữ, họ cũng phải đối mặt với rất nhiều áp lực tinh thần. Nếu không có sự giúp đỡ từ người chồng, gia đình, bạn bè... hoặc phải trải qua sự kiện căng thẳng như thay đổi nơi ở, người thân mắc bệnh hay qua đời... thì nguy cơ trầm cảm sẽ cao hơn.

Mỗi phụ nữ sau sinh bị trầm cảm lại do những nguyên nhân khác nhau gây ra. Sự hỗ trợ của bác sĩ và gia đình là yếu tố rất quan trọng để người phụ nữ trải qua giai đoạn khó khăn này.

Dấu hiệu để nhận biết một bà mẹ bị mắc chứng bệnh trầm cảm sau sinh được xác định như thế nào?

Trên PLO, PGS.TS Nguyễn Danh Cường cho biết, dấu hiệu trầm cảm ở một bà mẹ được xác định được xác định qua hai thời kỳ.

Thời kỳ mang thai: Người mẹ thường hay lo lắng về thai kỳ, khí sắc không ổn định, cảm xúc buồn khổ, hay đòi hỏi yêu sách đối với người thân, đột ngột mê tín dị đoan, thay đổi thói quen ăn uống như ăn uống miễn cưỡng. Đôi khi biểu hiện nặng hơn dưới dạng loạn thần kinh, lo âu với than phiền cơ thể, mệt mỏi, ngủ ngày quá mức, tránh né quan hệ tình dục.

Ngoài ra, người mẹ thường buồn nôn và ói với cường độ không bình thường hoặc kéo dài dai dẳng. Đồng thời người mẹ còn bị rối loạn loạn thần, dấu hiệu này thường gặp trong những tháng cuối thai kỳ.

Thời kỳ sau sinh: Biểu hiện sau sinh của người mẹ là hay buồn, lo lắng đối với trẻ sơ sinh, khuynh hướng trầm cảm với cảm xúc không ổn định, dễ cáu gắt, bận tâm quá mức về cơ thể, cuối cùng là cảm giác mơ hồ. Hơn nữa, những biến đổi nội tiết tố sau sinh và những khó khăn thích nghi vị trí mới của bà mẹ cũng có thể quy kết là nguồn gốc ban đầu của bệnh lý này.

Điển hình nhất của bệnh trầm cảm là người mẹ bị loạn thần, lú lẫn hoang tưởng sau sinh. Dấu hiệu này thường xuất hiện từ ngày thứ 5 đến ngày thứ 25 sau khi sinh của bà mẹ. Thông thường, dấu hiệu này được gọi là rối loạn giấc ngủ dưới dạng mất ngủ có ác mộng và kích động trong đêm. Dấu hiệu này rất dễ dao động nặng về ý thức, những ý nghĩ hoang tưởng, ảo tưởng giác quan, ảo thị thực sự dạng mê mộng.

Bệnh trầm cảm sau sinh có thể dẫn tới những hậu quả gì?

PGS.TS Nguyễn Danh Cường cho biết thêm, trầm cảm sau sinh không chỉ ảnh hưởng trực tiếp lên bà mẹ mà còn liên quan đến con và thành viên khác trong gia đình.

Bà mẹ bị trầm cảm không có khả năng chăm sóc con hoặc bị ảnh hưởng bởi hoang tưởng thì đứa con sẽ có nguy cơ bị giết, tỷ lệ này xảy ra từ 1 - 3 trường hợp trên 50.000 lần sinh. Trong số này thì có đến 62% bà mẹ sẽ tự tử sau khi thực hiện hành vi giết con vì di chứng lâm sàng nặng nề.

Bệnh trầm cảm sau sinh đối với người mẹ thì có nguy cơ tự tử là do bị loạn cảm và trầm cảm phối hợp với tỷ lệ rối loạn loạn thần sau sinh. Đặc biệt là do ảnh hưởng của hoang tưởng.