Hà Nội
23°C / 22-25°C

Dùng thuốc kháng sinh thế nào cho đúng?

Thứ ba, 08:12 23/02/2010 | Sống khỏe

Thuốc kháng sinh là các hợp chất tự nhiên, bán tổng hợp hoặc tổng hợp, có tác dụng chống vi khuẩn; được dùng theo đường toàn thân (uống, tiêm) hoặc tại chỗ (bôi ngoài da; nhỏ mắt, tai, mũi; đặt âm đạo...).

 
Mê trận đồ về tên và dạng thuốc kháng sinh
 

Ảnh minh họa.

Đến nay (năm 2010) thuốc kháng sinh có 17 nhóm với gần 500 tên thuốc (trong đó có 4 nhóm chuyên biệt là: chống nấm, chống lao, chống phong, trị ung thư; còn lại 13 nhóm là thuốc trị các bệnh nhiễm khuẩn thông thường). Mỗi nhóm lại có các phân nhóm hoặc các thế hệ khác nhau.
 
Ví dụ: nhóm penicillin có 7 phân nhóm, mỗi phân nhóm lại có nhiều tên thuốc gốc khác nhau, mỗi tên thuốc gốc có nhiều tên biệt dược khác nhau. Hay nhóm cephalosporin có 4 thế hệ khác nhau, mỗi thế hệ có nhiều tên thuốc gốc khác nhau (khoảng 40 tên) và nhiều tên biệt dược khác nhau.  Ngoài ra còn nhiều biệt dược phối hợp 2 hoặc 3 kháng sinh với nhau hoặc kháng sinh với thuốc chống viêm mạnh (các loại corticoid) để tăng tác dụng.                      

Dạng thuốc gồm có: thuốc tiêm, thuốc uống, thuốc dùng tại chỗ. Trong đó nhiều dạng thuốc nhất là thuốc uống và thuốc dùng tại chỗ.

Thuốc uống có: các loại thuốc viên (viên nén thường, viên nén bao phim, viên nhộng). Các loại thuốc nước (bột đóng lọ để pha dung dịch, bột gói để uống, hỗn dịch, sirô)...

Thuốc dùng tại chỗ có: dung dịch, mỡ, kem, gel, trứng. Thuốc nhỏ mắt, nhỏ tai. Thuốc phun sương xịt mũi. Thuốc bôi da. Thuốc đặt  âm đạo...
 
Các đối tượng phải đặc biệt lưu ý khi dùng kháng sinh

Phụ nữ có thai (đặc biệt là 90 ngày đầu tiên), phụ nữ cho con bú, trẻ em từ sơ sinh đến 6 tuổi, người có bệnh gan thận, người có cơ địa dị ứng, người cao tuổi.

An toàn, hiệu quả cho người dùng kháng sinh

- Với người bệnh: Khi cần chữa bệnh bằng thuốc kháng sinh phải được bác sĩ khám bệnh, kê đơn (không tự ý dùng thuốc hoặc nghe người khác mách).          

Trước khi dùng thuốc phải xem lại đơn bác sĩ về liều dùng, số lần dùng thuốc trong ngày, cách dùng thuốc, kiêng kỵ; sau đó xem tờ hướng dẫn sử dụng trong hộp thuốc về cách dùng, kiêng kỵ, tác dụng phụ... để dùng thuốc cho đúng, tránh những điều đáng tiếc.

- Với bác sĩ: Phải kiểm tra tình trạng bệnh nhân (có thai, tiền sử dị ứng thuốc, các thuốc đang sử dụng...)  xác định đúng tác nhân gây bệnh và chọn loại thuốc thích hợp, tránh điều trị kiểu bao vây. Tốt nhất là làm kháng sinh đồ.

Nên uống thuốc kháng sinh  khi nào?

- Những loại kháng sinh uống xa bữa ăn: Là những loại thuốc kém bền vững trong môi trường dịch vị hoặc bị giảm hấp thu do thức ăn. Nên uống 1giờ trước bữa ăn hoặc 2 giờ sau bữa ăn. Gồm có: nhóm penicillin (penicillin V, ampicillin, amoxycillin... khoảng 30 tên).  Nhóm cephalosporin: các thuốc trong nhóm này đều có chữ "cef" đứng đầu tên thuốc gốc, đây là nhóm thuốc được các bác sĩ ưa dùng nhất hiện nay, có khoảng 40 tên thuốc gốc, mỗi thuốc gốc lại có nhiều tên biệt dược.
 
Ví dụ: cefuroxime có các biệt dược như zinnat, zencef, zinmax, zinacef, xorim, tarxim... Nhóm macrolid: tên thuốc gốc thường có nhóm chữ "mycin" đứng cuối, thường dùng nhất là clarythromycin, azithromycin, erythromycin. Các biệt dược của erythromycin thường có nhóm chữ "ery" đứng đầu, như: ery, erywin, erycin, eryfar... Nhóm thuốc chống lao cũng nên uống xa bữa ăn.

- Những loại kháng sinh uống trong hoặc ngay sau bữa ăn: Là những loại không bị giảm hấp thu do thức ăn,  hoặc kích thích đường tiêu hoá.  Gồm có: nhóm quinolon  (milosacin, rosoxacin, ciprofloxacin...). Nhóm nitroimidazol (metronidazol, tinidazol...). Nhóm  cyclin (tetracyclin, doxycyclin...).

- Riêng loại viên bao tan trong ruột, không kể thuộc nhóm kháng sinh nào, đều có thể uống bất kể lúc nào no hay đói (tốt nhất là uống lúc đói với 1 cốc nước sôi để nguội).

Tương tác giữa kháng sinh với các thuốc khác

Tùy loại kháng sinh cụ thể, nếu có tương kỵ độc hại hoặc giảm tác dụng thì không được dùng cùng lúc (hoặc không được dùng trong suốt thời kỳ dùng loại kháng sinh đó) ví dụ erythromycin có tới hơn 30 loại thuốc cấm dùng cùng lúc.

Ăn, uống các loại rau quả có vị chua chứa nhiều axít hữu cơ; nên dùng trước 60 phút hoặc sau 120 phút khi uống kháng sinh.
 
Theo Sức khỏe & Đời sống
hoaianh
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Cô gái 21 tuổi suýt mất mạng vì sốt xuất huyết từ dấu hiệu nhiều người Việt bỏ qua

Cô gái 21 tuổi suýt mất mạng vì sốt xuất huyết từ dấu hiệu nhiều người Việt bỏ qua

Bệnh thường gặp - 1 giờ trước

GĐXH - Ban đầu, cô gái bị sốt xuất huyết chỉ nghĩ mình chỉ bị rối loạn tiêu hóa và nhiễm siêu vi thông thường nên tự mua thuốc uống. Tuy nhiên, tình trạng không thuyên giảm, thậm chí chuyển nặng...

Những thực phẩm quen thuộc ở Việt Nam, là 'vua hại thận' không phải ai cũng biết

Những thực phẩm quen thuộc ở Việt Nam, là 'vua hại thận' không phải ai cũng biết

Sống khỏe - 2 giờ trước

Thận đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc lọc chất thải và duy trì sự cân bằng điện giải trong cơ thể. Tuy nhiên, việc tiêu thụ một số loại thực phẩm quá mức có thể gây áp lực lớn lên thận, dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Người phụ nữ 46 tuổi ở TP HCM loại bỏ nguy cơ ung thư thận sớm từ 1 việc rất nhiều người Việt bỏ qua

Người phụ nữ 46 tuổi ở TP HCM loại bỏ nguy cơ ung thư thận sớm từ 1 việc rất nhiều người Việt bỏ qua

Bệnh thường gặp - 3 giờ trước

GĐXH - Bất ngờ phát hiện có khối u thận nghi ngờ ác tính trong lần khám sức khỏe định kỳ, các bác sĩ đã giúp chị N. loại bỏ khối u thận nhờ sự hỗ trợ của Robot.

Không ngờ tới: Người Việt có thể nuốt 30.000 hạt vi nhựa mỗi năm khi ăn thứ quen thuộc này

Không ngờ tới: Người Việt có thể nuốt 30.000 hạt vi nhựa mỗi năm khi ăn thứ quen thuộc này

Sống khỏe - 3 giờ trước

Vi nhựa hiện đang là vấn đề được các nhà khoa học trên toàn cầu đặc biệt quan tâm nghiên cứu.

Chuyên gia truyền nhiễm chỉ ra điều cần lưu ý nhất khi COVID-19 trở lại lần này

Chuyên gia truyền nhiễm chỉ ra điều cần lưu ý nhất khi COVID-19 trở lại lần này

Sống khỏe - 16 giờ trước

GĐXH – Theo chuyên gia, dù chưa ghi nhận bệnh nhân nặng hay gặp biến chứng do COVID-19 gây ra, tuy nhiên, COVID-19 trở lại đúng vào thời điểm dịch sởi cũng đang bùng phát. Điều này khiến các ca mắc COVID-19 có thể nguy hiểm hơn và dễ gặp biến chứng nặng hơn.

5 thay đổi chế độ ăn uống để có giấc ngủ ngon

5 thay đổi chế độ ăn uống để có giấc ngủ ngon

Sống khỏe - 18 giờ trước

Để có giấc ngủ ngon, bạn cần chú ý đến những gì mình ăn, đặc biệt là vào buổi tối. Dưới đây là những cách thay đổi chế độ ăn uống để có chất lượng giấc ngủ tốt.

Ăn trứng để giảm cân thời điểm nào tốt nhất?

Ăn trứng để giảm cân thời điểm nào tốt nhất?

Bệnh thường gặp - 22 giờ trước

Ăn trứng có thể hỗ trợ giảm cân bằng cách ổn định lượng đường trong máu, tạo cảm giác no và thúc đẩy quá trình trao đổi chất.

Người phụ nữ suýt phải cắt gan do sỏi lấp đầy túi mật từ dấu hiệu nhiều người Việt bỏ qua

Người phụ nữ suýt phải cắt gan do sỏi lấp đầy túi mật từ dấu hiệu nhiều người Việt bỏ qua

Bệnh thường gặp - 1 ngày trước

GĐXH - Người bệnh suýt phải cắt gan do sỏi lấp đầy túi mật có biểu hiện mệt mỏi, buồn nôn, ăn uống kém, đau âm ỉ vùng hạ sườn phải...

Lý do trường hợp mắc COVID-19 ở Đắk Nông phải lọc máu, thở máy

Lý do trường hợp mắc COVID-19 ở Đắk Nông phải lọc máu, thở máy

Y tế - 1 ngày trước

COVID-19 hiện chưa có biến thể đột biến gene, ở nước ta, COVID-19 đang được định danh bệnh nhóm B (giống bệnh cúm thường). Trường hợp mắc COVID-19 thở máy ở Đắk Nông là người bệnh có nhiều bệnh nền...

Người phụ nữ phẫu thuật nhiều lần, suýt mất mạng vì ly rượu vỡ

Người phụ nữ phẫu thuật nhiều lần, suýt mất mạng vì ly rượu vỡ

Sống khỏe - 1 ngày trước

Mảnh vỡ nhỏ của ly rượu tưởng như vô hại đã suýt cướp đi mạng sống của bà Susan (67 tuổi).

Top