Học sinh được dạy...đối phó với thanh tra giáo dục như thế nào?

Đi học về, bé Minh Việt, học sinh lớp 3 kể với bố mẹ: Ngày mai lớp con có buổi dự giờ của các cô trong ban giám hiệu đấy mẹ ạ. Thế nên hôm nay cô cho các con ôn bài để mai trả lời bài cho tốt. Gọi là ôn bài nhưng mà cô cho các con biết hết câu hỏi sẽ hỏi và cho luôn câu trả lời nữa”.

Để chứng minh, Minh Việt chìa quyển sách giáo khoa có khi câu trả lời bằng bút chì (chắc hẳn là để không bị lộ quá). Cậu còn nói, tất cả các bạn trong lớp con đều ghi như thế để ngày mai chỉ việc nhìn vào đó mà trả lời.

Hình ảnh thường thấy mỗi khi có buổi dự giờ ở trường học (ảnh minh họa)

Đây không phải là lần đầu tiên tôi được nghe những “chiêu” đối phó với dự giờ ở các trường học. Dường như nó được sử dụng ở hầu hết các trường tiểu học thuộc hệ thống công lập hiện nay. Giáo viên không chỉ “dạy” học sinh cách để có buổi dự giờ “đẹp như tranh” mà còn được sử dụng ở nhiều cuộc kiểm tra khác của ngành giáo dục.

Con gái tôi đang học lớp 4 kể: Từ năm ngoái, cô giáo đã dạy bọn con cách để đối phó mỗi khi có đoàn thanh tra giáo dục đến. Hỏi: “cô dạy thế nào?”. Con kể: “Cô bảo, nếu có ai hỏi các con là “lớp này có học thêm ở nhà cô giáo không thì phải nói là không nhé”. Tương tự, các vấn đề khác như “cô có hay quát mắng học sinh không?”, có giao bài tập về nhà không… thì như một phản xạ tự nhiên, cái gì thấy bất lợi cho cô thì học sinh sẽ tự biết cách để trả lời là “không ạ”, dù cho thực tế có xảy ra đi chăng nữa. Nghĩa là, cách thức kiểm tra khả năng, năng lực của giáo viên thông qua học sinh với quan niệm “đi hỏi già, về nhà hỏi trẻ” đã trở nên lỗi thời. Nói cách khác là thanh tra đã bị chính những đứa trẻ “qua mặt” một cách đơn giản.

Nhưng giáo viên cũng có “cái lý” để bảo vệ mình rằng, họ bị buộc phải làm như thế mà cũng không thấy sung sướng gì. Vì để bảo vệ danh hiệu của trường là trường điểm, trường quốc gia, trường dạy giỏi thì phải đạt được số lượng các giáo viên dạy giỏi theo quy định. Quy định này đã tạo ra căn bệnh “thành tích” cố hữu trong ngành giáo dục. Còn khi thanh tra mà bị phát hiện thì điều này ắt hẳn còn ảnh hưởng nặng nề hơn nhiều đến “thanh danh” lâu nay của các trường đã kỳ công gìn giữ và che giấu.

Nếu như thế này thì các đợt kiểm tra của đoàn thanh tra liệu có phát huy được đúng tác dụng của nó? Hàng tháng hàng quý, thanh tra cứ kiểm tra, giáo viên cứ thản nhiên đối phó (vì được biết trước) thì thiết nghĩ, các đợt kiểm tra như thế này nên bỏ đi để khỏi mất thời gian. Học sinh cũng không vì thế mà được chứng kiến, được dạy dỗ phải nói dối để đổi lấy việc không bị cô giáo trách mắng.

Minh Hà