Lao động nào giám đốc cũng mắng, vì “chúng nó... ngu”

Các lao động đang trình bày vụ việc. Ảnh: Đỗ Lực.

Báo GĐ&XH số 98 (ra ngày 15/8) phản ánh việc Công ty CP Xuất nhập khẩu Bạch Đằng, chi nhánh Hải Dương (Công ty Bimexco) tuyển và thu tiền của nhiều người lao động để đưa sang Nhật Bản làm việc khi chưa có thẩm định của Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ LĐTB&XH). Ngay sau khi báo phản ánh, Chánh Thanh tra Bộ LĐTB&XH khẳng định sẽ chỉ đạo xử lý kiên quyết vụ việc này.

Muốn lấy hồ sơ thì mất tiền

Phát hiện Công ty Bimexco tuyển dụng, đào tạo và thu tiền khi chưa có thẩm định của Cục Quản lý lao động ngoài nước, nhiều lao động đã liên hệ với Công ty này để lấy lại tiền và hồ sơ. Theo phản ánh của anh Nguyễn Văn C (một lao động trong vụ việc), để lấy lại bằng đại học, anh phải chấp nhận mất 2.000 USD cho Công ty Bimexco. Khi đó, anh C phải viết “Giấy cam kết” cho Công ty này với nội dung là anh tự rút hồ sơ, do phá hợp đồng nên chịu mất toàn bộ chi phí cả quá trình đào tạo là 2.000 USD.

Tương tự là trường hợp của lao động Nguyễn Văn H (trú tại huyện Cẩm Giàng, Hải Dương). Lớn lên trong gia đình thuần nông nghèo, bố là thương binh nặng mất sớm, mẹ già yếu đau ốm triền miên, để có tiền đi XKLĐ, anh H đã phải vay mượn khắp nơi. Biết anh H có ý định dừng không tham gia đi lao động ở Nhật Bản, Công ty Bimexco thông báo, nếu anh H dừng thì chỉ lấy được hồ sơ, còn số tiền đã nộp sẽ bị trừ hết.

Chị Nguyễn Thị L (chị gái anh H) chia sẻ: “Mẹ tôi ốm đau triền miên. Vì sợ mẹ sốc nên chuyện H bị Công ty Bimexco tự ý giữ gần 100 triệu đồng mà không có ý định trả lại, chúng tôi vẫn phải giấu không dám nói. Số tiền cho H đi XKLĐ phần lớn là vay mượn, lãi mẹ đẻ lãi con. Nếu không lấy lại được số tiền trên, gia đình tôi lại lâm vào cảnh túng quẫn không biết lấy gì mà trả nợ”.

Cùng hoàn cảnh như gia đình anh Nguyễn Văn H, anh Trần Văn T (ở Hưng Yên) cho biết, toàn bộ số tiền hơn 60 triệu đồng anh nộp đặt cọc cho Công ty Bimexco là do vợ chồng vay mượn mà có. Nếu Công ty không trả lại thì gia đình anh chắc sẽ phải bán nhà để trả cho các chủ nợ.

Ông Nguyễn Tiến Tùng - Chánh thanh tra Bộ Lao động TB&XH

Giám đốc dọa đưa lao động ra tòa

Theo những lao động trên phản ánh, sau khi Báo GĐ&XH phản ánh vụ việc này, bà Vũ Thị Phượng, Giám đốc Công ty Bimexco tìm cách thu hợp đồng đã ký kết với người lao động để hủy chứng cứ tuyển lao động đi làm việc ở nước ngoài. Thậm chí, bà Phượng còn có những lời nói đe dọa các lao động đã cung cấp thông tin cho báo chí. Để chứng minh tố cáo của mình, những lao động này đã cung cấp cho chúng tôi một số file ghi âm ghi lại các buổi tiếp xúc giữa họ và bà Phượng.

Theo đó, trong một file ghi âm bà Phượng nói: “Ba thằng này đang đi, tại sao lại bỏ? Chúng mày nghe ai xúi giục? Cả 3 thằng này có viết đơn lên báo không? Có viết đơn không? Tất cả chúng mày chuẩn bị ra tòa vì cái tội lạm dụng uy tín. Tao thách chúng mày bước chân được sang Nhật. Bố láo bố toét, hiểu cái gì mà a dua…”.

Trao đổi với chúng tôi về vụ việc này, ông Nguyễn Tiến Tùng, Chánh Thanh tra Bộ LĐTB&XH cho rằng: “Nếu đúng như vậy, Công ty Bimexco có rất nhiều cái sai. Công ty không đảm bảo đúng cam kết với người lao động. Khi người lao động đến học nghề đã cam kết là đi làm việc 3 năm mà sau đó không thực hiện được cam kết thì đây là lỗi của Công ty. Người lao động kỳ vọng đi làm việc 3 năm thì mới nộp tiền, chứ đi 3 tháng mà nộp tới mấy chục, mấy trăm triệu đồng. Học gì mà đắt thế? Trước khi có hợp đồng cung ứng đưa người Việt Nam đi làm việc tại nước ngoài, Công ty phải được sự đồng ý của Cục Quản lý lao động ngoài nước. Việc chưa có thẩm định của Cục Quản lý lao động ngoài nước mà đã ký kết các hợp đồng đưa người lao động Việt Nam đi làm việc tại nước ngoài và thu tiền là sai. Cam kết 3 năm nhưng lại chuyển sang 3 tháng thì Công ty phải hoàn trả lại toàn bộ số tiền (bao gồm tiền học, tiền làm tư cách lưu trú, tiền đặt cọc…) cho người lao động. Thậm chí, người lao động có bằng chứng chứng minh họ đã bị thiệt hại thêm khoản nào nữa trong thời gian học thì Công ty phải đền bù thêm, chứ không phải là trả mỗi số tiền đã thu của người lao động”.

Tìm hiểu của chúng tôi cho thấy, sau khi Báo GĐ&XH vào cuộc, bà Vũ Thị Phượng đã gặp một số lao động và trả lại một nửa số tiền mà những lao động này đã đóng, đồng thời yêu cầu lao động phải viết giấy cam kết không được khiếu kiện. Nói về vấn đề này, ông Tùng cho hay: “Công ty phải trả lại toàn bộ số tiền cho người lao động nếu như đã tư vấn cho lao động đi làm việc 3 năm mà Công ty lại làm sai. Thậm chí, kể cả việc Công ty ép người lao động chỉ được nhận lại một nửa số tiền đã đóng với cam kết tự nguyện, không kiện tụng… thì những cam kết này cũng không có giá trị. Cam kết phải tuân theo quy định của pháp luật”.

Đỗ Lực