Ngoài Tổng thống Brazil, đằng sau còn một người gây ra vụ cháy rừng Amazon
Tổng thống Bolsonaro đối mặt nhiều thách thức khi trấn áp nông dân và những người khai thác gỗ, họ phát quang bằng cách đốt rừng do lịch sử, tập quán và luật đất đai ở Brazil.
Dưới áp lực quốc tế để ngăn chặn các đám cháy đang lan rộng trên Amazon, Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro đang cố gắng trấn áp những người nông dân và những người khai thác gỗ phát quang bằng cách đốt rừng nhiệt đới.
Ngoài việc phải chống lại các phát ngôn trước đó của chính mình, ông cũng đang chống lại truyền thống, tập quán và phép tắc từ lâu đời tại Brazil.
Một khu rừng bị cháy thuộc rừng nhiệt đới Amazon, gần Porto Velho, Brazil, ngày 29/8. Ảnh: Reuters.
Nông dân ở Brazil sử dụng lửa để phát quang. Một đạo luật hàng thập kỷ khuyến khích họ xâm chiếm Amazon.
Được hỗ trợ bởi các nhóm vận động hành lang nông nghiệp hùng mạnh của Brazil, ông Bolsonaro đã vận động với lời hứa mở rừng để trồng trọt, khai khẩn và khai thác mỏ nhiều hơn - và chống lại những gì ông gọi là "ngành công nghiệp tiền phạt" tại Ibama, cơ quan bảo vệ môi trường.
Áp lực từ ngành nông nghiệp
"Tôi sẽ không cho phép Ibama phạt tiền bừa bãi", ông tuyên bố không lâu sau cuộc bầu cử năm ngoái.
Và ông đã thực hiện. Kể từ khi ông nhậm chức vào tháng 1, cơ quan này cho biết họ đã ban hành mức phạt ít hơn 29,4% cho các vi phạm, bao gồm cả việc đốt và phá rừng bất hợp pháp.
Nhưng giờ Bolsonaro đang cố gắng áp dụng lệnh cấm. Ông tuyên bố cấm phóng hỏa trong 60 ngày. Ông đã gửi quân đến miền Bắc Brazil để trấn áp nạn phá rừng. Các nhà chức trách đang điều tra về các vụ hỏa hoạn dồn dập vào tháng trước mà nông dân và những người khai thác gỗ gọi là "Ngày Hỏa hoạn".
Nhưng ở đó, một lần nữa, lại là vấn đề hóc búa cho Bolsonaro: Các nhà lãnh đạo nông thôn ở bang Pará của Amazon bị cáo buộc phóng hỏa dọc theo đường cao tốc xuyên qua rừng nhiệt đới để thể hiện sự ủng hộ đối với việc ông Bolsonaro nới lỏng các hạn chế về môi trường, theo báo Globo Rural.
"Các đám cháy đánh dấu một trong những giai đoạn cuối cùng của nạn phá rừng", Raoni Rajão, giáo sư ngành quản lý môi trường tại Đại học Liên bang Minas Gerais, cho biết.
"Trước tiên, gỗ quý bị chặt hạ. Sau đó, bụi cây được để khô. Cuối cùng, đám cháy được đốt lên để dọn sạch đất trước khi cỏ mọc lên cho gia súc", ông nói với Washington Post.
Nông dân Brazil nói rằng họ đã bị đổ lỗi không công bằng cho các vụ cháy. Marcos da Rosa, cựu chủ tịch hiệp hội các nhà sản xuất đậu nành Brazil, cho biết những người du cư thiếu kinh nghiệm thường gây ra các đám cháy khi dùng lửa để phát quang mà không hiểu rủi ro.
Hợp nhất Amazon để duy trì kiểm soát
Brazil từ lâu đã cung cấp các ưu đãi cho nông dân để chuyển tới, đốt nương và phát triển Amazon.
Chính phủ sở hữu những dải đất rộng lớn, không có người ở của rừng nhiệt đới. Trong nỗ lực khai phá mảnh đất đó vào những năm 1970, các nhà lập pháp đã phê chuẩn luật cho phép người thuê có thể thiết lập hoạt động kinh tế trên một lô đất trong năm năm để mua quyền sở hữu với giá chiết khấu.
Lửa cho phép nông dân dọn đất cho đồng cỏ nhanh chóng và ít tốn kém.
"Người ta cho rằng Brazil phải hợp nhất Amazon để duy trì quyền kiểm soát nó", giáo sư Rajão nói.
Đầu cơ cũng đã thúc đẩy nạn phá rừng. Nguy cơ bị Ibama phạt bị che mờ bởi lợi nhuận tiềm năng. Đất bị phá rừng ở Amazon đã được chuyển đổi thành đồng cỏ có thể được bán với giá cao gấp sáu lần giá trả cho chính phủ, Rajão nói.
Nông dân tận dụng lợi thế trong thời gian chính phủ quản lý lỏng lẻo để giành lấy và phá rừng nhiều hơn. Hoạt động này gia tăng dưới thời Bolsonaro. Đến tháng 7, nạn phá rừng đã tăng 40%, so với cùng kỳ năm ngoái, theo báo cáo tháng trước của Viện Nghiên cứu Vũ trụ Quốc gia Brazil.
Trong thư ngỏ tới chính phủ, hơn 400 nhân viên của Ibama cảnh báo rằng hệ thống bảo vệ môi trường của nước này đang trên bờ vực sụp đổ và đổ lỗi các vụ hỏa hoạn do cắt giảm nguồn lực. Họ cho biết ngân sách của cơ quan đã bị cắt giảm 45% từ năm 2010 đến 2019.
Sức ép từ đe dọa tẩy chay
Cảnh sát Brazil đang điều tra các báo cáo rằng hơn 70 nông dân và người khai thác gỗ đã sử dụng một nhóm chat qua mạng xã hội để tổ chức "Ngày Hỏa hoạn" vào ngày 10/8.
Theo nghiên cứu của viện nghiên cứu vũ trụ, hơn 30.000 đám cháy đã xảy ra trong rừng nhiệt đới chỉ trong tháng 8, cao nhất trong 9 năm.
Vụ hỏa hoạn khiến các nhà hoạt động kêu gọi tẩy chay hàng hóa Brazil. Mười lăm nhãn thời trang, bao gồm Vans, Kipling và Timberland, cho biết họ sẽ không nhập khẩu da Brazil. Phần Lan đã kêu gọi lệnh cấm nhập khẩu thịt bò Brazil vào Liên minh châu Âu.
Ông Bolsonaro đang chịu áp lực từ các nhóm vận động hành lang đã giúp ông được bầu lên, khi việc tẩy chay ảnh hưởng đến lợi nhuận của họ.
Ông tuyên bố nông dân và người khai thác gỗ sẽ không còn được phép sử dụng các đám cháy để giải phóng mặt bằng. Nhưng các nhà phê bình cho rằng những nỗ lực sẽ khó thực thi nếu không có thay đổi. Ibama không thể tuần tra một cách hiệu quả khu rừng nhiệt đới bao phủ 60% lãnh thổ Brazil.
Thống đốc các bang có diện tích rừng Amazon cảnh báo rằng luật sở hữu đất đai phải được viết lại trước khi họ có thể ngăn chặn nạn phá rừng.
"Không có cải cách đất đai, chúng tôi gặp khó khăn lớn khi phải chịu trách nhiệm cho những người phạm tội này. Chúng tôi không biết chính xác đó là đất của ai", ông Wilson Lima, Thống đốc bang Amazonas, nói với ông Bolsonaro trong một cuộc họp vào tháng trước.
Theo Tri Thức Trực Tuyến
Mạng nhện khổng lồ như động bàn tơ xuất hiện sau một đêm khiến dân làng sợ hãi
Tiêu điểm - 1 giờ trướcMạng lưới bằng tơ khổng lồ xuất hiện chỉ sau một đêm khiến nhiều người dân trong ngôi làng ở Trung Quốc cho là có nhện thành tinh, các nhà khoa học phải vào cuộc.
‘Hành tinh cát’ ngoài đời thực: Giấc mơ siêu đế chế AI tại Trung Đông tạo nên hàng trăm trung tâm dữ liệu ngoài sa mạc dưới cái nóng 40 độ C, kỳ vọng kiếm vài trăm tỷ USD mỗi năm
Chuyện đó đây - 12 giờ trướcViễn cảnh về một siêu đế chế AI trên vùng sa mạc nóng hơn 40 độ C đang khiến vùng Trung Đông ngày càng trở nên sôi động.
Đi mò ốc dưới suối phát hiện cây gỗ dài 20m tỏa mùi thơm lạ, ước tính gần 400 tỷ đồng
Chuyện đó đây - 20 giờ trướcCây gỗ này dù bị ngâm trong nước vẫn tỏa ra mùi thơm dễ chịu.
Phát hiện nhà hàng xóm có tiếng động lạ vào ban đêm, người phụ nữ lập tức báo cảnh sát: Ngỡ ngàng khi biết sự thật đằng sau
Tiêu điểm - 1 ngày trướcCho đến khi biết được nguồn gốc của âm thanh này, người phụ nữ phải rối rít xin lỗi và thông cảm cho trường hợp này.
2 người đàn ông mua 30kg vàng miếng, về nhà phát hiện trong hộp lại là 25kg đá: Cảnh sát ập vào một kho hàng, 2 đối tượng bị bắt giữ
Tiêu điểm - 1 ngày trướcNăm 2017, Cục Công an Khu tự trị Tây Tạng (Trung Quốc) nhận được tin trình báo về 2 người đàn ông mua vàng "hoá đá". Theo giá thị trường lúc đó, 25kg vàng bị mất trị giá 6,9 triệu NDT (24 tỷ đồng).
Đi tắm sông với bố, bé trai 6 tuổi bị cuốn chân vào hang động lạ: Cổ vật 2.500 năm được tìm thấy, chính quyền cấm túc cả gia đình
Chuyện đó đây - 1 ngày trướcBiết được ý định của bố mẹ bé trai, chính quyền lập tức vào cuộc, canh chừng ngôi nhà 24/24h, không cho phép ai ra vào.
Hàng trăm chú chim cánh cụt nhảy từ vách băng cao 15m, cảnh tượng chưa từng có được ghi lại khiến nhiều người đau lòng
Tiêu điểm - 2 ngày trướcTrên đỉnh của một khối băng tại Nam Cực, hàng trăm chú chim cánh cụt hoàng đế chen chúc và thay nhau nhảy xuống phía dưới.
Thấy ông cụ ăn mặc giản dị bước vào, nhân viên cửa hàng không thèm tiếp, lúc sau tiếc thì cũng đã muộn
Chuyện đó đây - 2 ngày trướcCâu nói "Đừng nhìn mặt mà bắt hình dong" quả là vô cùng chính xác trong trường hợp này.
Tắt nhầm động cơ, phi công lái máy bay đâm sầm xuống cầu cao tốc khiến 48 hành khách thiệt mạng tại chỗ
Chuyện đó đây - 2 ngày trướcSai lầm của phi công đã gây ra vụ tai nạn hàng không nghiêm trọng chỉ vài phút sau khi chiếc máy bay TransAsia Airways cất cánh vào ngày 04/02/2005.
Đào đất tại công trường, nông dân phát hiện bình gốm hình đầu người kỳ lạ, dài 30cm, đem về nhà khiến đàn lợn lăn ra chết: chuyên gia khẳng định là báu vật niên đại 5.000 năm
Chuyện đó đây - 2 ngày trướcMang chiếc bình kỳ lạ về nhà, vợ anh liền bảo đem vứt bỏ chiếc bình đi vì nó có thể mang sự đen đủi về nhà.
Nước rút vì hạn hán, lòng sông xuất hiện vật thể nặng gần nửa tấn: Hơn 3.000 người sơ tán khẩn cấp
Chuyện đó đâyHạn hán đã để lộ nhiều bí mật đáng sợ dưới lòng sông.