“OK” nếu học khoa Văn trường Mỏ, nhưng…

Thời ấy, ai có học lực trung bình khá trở xuống thì cứ xác định về quê chăn vịt, không thì vào dân lập mà học. Khối người không phải sinh viên, nhỡ mồm “chém gió” với bạn bè mà không rành về hệ thống trường đại học ở Việt Nam, thì thành “em khoa Văn trường Mỏ” ngay. Tha hồ xấu hổ!

Thời đó, dân lập – như một cách gọi “phân biệt đối xử” – là cứu cánh cho những học trò có điều kiện kinh tế kha khá trở lên mà vẫn muốn học tiếp, vì điểm đầu vào thường thấp hơn rất nhiều so với trường công. Điều này từng có thật. Sự “phân biệt đối xử” cũng từng có thật.

Bây giờ, tư duy lệch lạc về xã hội hóa giáo dục ấy đã bị loại bỏ. Nhiều trường gốc dân lập (đã bỏ “tiền tố” dân lập ở tất cả các trường, cấp học) có chất lượng đào tạo không thua kém, thậm chí vượt trội so với trường công vì những điều kiện, lợi thế riêng của mình. Duy có một sự thật chưa thay đổi nhiều là để bước vào giảng đường các trường này vẫn khá dễ dàng, miễn đủ tiền theo học là được.

Như thế thì có sao không? Trường Mỏ mà đào tạo Văn học thì có chết ai không? Tất cả đều không sao. Bởi đào tạo đa ngành đa nghề là phù hợp xu hướng. Bởi chúng ta cần những con người biết làm việc chứ đâu cần điểm đầu vào cao chót vót rồi ra trường ngu nga ngu ngơ. Bởi như ĐH Harvard kia (có thể sự so sánh hơi khập khiễng), nhưng người ta cũng đào tạo từ luật sư đến họa sĩ, từ tổng thống đến nhà thần học, từ bác sĩ đến những “con buôn”…

Thế thì một trường đại học gốc dân lập chuyên về kinh doanh và công nghệ (còn gọi là King Công) được cho phép đào tạo Y đa khoa và Dược học thì có vấn đề gì? Đáp án không dễ trả lời như ở trên.

Không phải tự dưng mà các trường y khoa hàng năm đều có điểm sàn trúng tuyển tầm 27 điểm trở lên. Đặc biệt, ở một vài ngành đào tạo bác sĩ thì thí sinh có điểm đầu vào 3 môn đều 9 điểm cũng chưa chắc đã đỗ. Nói nôm na, đầu óc phải “có sỏi” mới thành bác sĩ được. Nghĩa là, y khoa cũng là khoa học, lại gắn liền với sinh mạng con người nên người bác sĩ phải có nền tảng kiến thức cơ bản xuất sắc, không thể chỉ thông qua đào tạo mà được. Không thể cứ có tiền đi học là lấp đầy được lỗ hổng của một học sinh thi đại học chỉ được vài điểm mỗi môn.

Một thí sinh trượt đại học vẫn có thể trở thành một công nhân cơ khí giỏi. Nhưng làm sao yên tâm được khi có những người mang cái kiến thức nền tạm tạm đó và trở thành bác sĩ? Có những thứ thuộc về nền tảng trí tuệ thì không thể cứ đứng trên vai King Công là thấy được!

Việt Nguyễn/Báo Gia đình & Xã hội