Quyết định khó khăn nhất trong đời Đại tướng Võ Nguyên Giáp
GiadinhNet - Trong điều kiện một nước nhỏ chống lại quân xâm lược của nước lớn, qua kinh nghiệm thành bại của nhiều cuộc kháng chiến, dân tộc Việt Nam đã sớm xác lập tư tưởng quân sự "dĩ đoạn binh chế trường trận" (Trần Quốc Tuấn), "lấy ít địch nhiều, lấy yếu chống mạnh" (Nguyễn Trãi), dựa vào sức mạnh đoàn kết toàn dân thực hiện chiến tranh nhân dân.
![]() |
Đại tướng Võ Nguyên Giáp - vị tướng của nhân dân, người Anh Cả của Quân đội nhân dân Việt Nam. Ảnh: T.L |
Trong lịch sử Việt Nam, trong tất cả những trận đánh lớn, dù đánh quân địch trên đường vận động hay trong doanh trại phòng ngự, thời gian chiến đấu có thể ngắn hay dài, quân dân ta luôn luôn giành quyền chủ động chọn không gian và thời gian quyết chiến, bí mật bài binh bố trận, quân địch hoàn toàn bất ngờ và bị động.
Nhưng trận Điện Biên Phủ là trận quyết chiến được hình thành dần trong tính toán của cả hai phía tham chiến trong đông - xuân 1953-1954.
Mục tiêu của chiến dịch là tiêu diệt địch, giải phòng toàn bộ Tây Bắc, chiếm lĩnh một địa bàn chiến lược quan trọng không chỉ đối với Việt Nam mà trên cả chiến trường Đông Dương. Điện Biên Phủ nằm trên cánh đồng rộng lớn nhất ở Tây Bắc, tiếp giáp với Thượng Lào có đường thông với Trung, Hạ Lào ở phía Nam, Thái Lan, Miến Điện ở phía Tây, phía Bắc lên Trung Quốc. Từ đây có thể phát triển sang Thượng Lào, uy hiếp Luang Prabang.
Với những tầm nhìn chiến lược và cách tính toán khác nhau nhưng cả hai bên tham chiến đến đầu tháng 12/1953 đã chấp nhận trận quyết chiến ở Điện Biên Phủ. Đây là đặc điểm xuất hiện lần đầu tiên trong các trận quyết chiến chiến lược trong lịch sử Việt Nam. Đặc điểm này phản ánh tính hiện đại của cuộc chiến tranh khi mà các phương tiện thông tin và do thám hiện đại cho phép mỗi bên có thể theo dõi được những cuộc chuyển quân lớn của đối phương.
Trong điều kiện đó, thắng bại của trận quyết chiến không còn là sự bí mật, bất ngờ của điểm quyết chiến, mà là binh lực và tài thao lược, là cách bài binh bố trận, là nghệ thuật quân sự của mỗi bên, trong đó chỉ đạo chiến dịch hay nói cách giản đơn là cách đánh, giữ vai trò rất quan trọng.
Chọn chiến thuật nào?
Nghiên cứu trận Điện Biên Phủ, ai cũng nhận biết một đặc điểm nổi bật là sự thay đổi cách đánh về phía Việt Nam, chuyển phương châm chỉ đạo tác chiến từ "đánh nhanh thắng nhanh" sang "đánh chắc, tiến chắc".
![]() |
Cờ chiến thắng bay trên nóc hầm tướng Đờ Cát Tơ Ri chiều 7/5/1954. Ảnh: T.L |
Thế đơn độc
Bác Hồ đã giao cho Đại tướng toàn quyền quyết định, nhưng khi quyết định phải được sự thống nhất trong Đảng ủy và với cố vấn. Thời gian cũng không cho phép báo cáo xin ý kiến Bác Hồ và Bộ Chính trị (không dám dùng điện đài vì sợ lộ bí mật).
![]() |
Dân công hỏa tuyến với những chiếc xe đạp thồ góp phần làm nên chiến thắng vĩ đại. Ảnh: T.L |
Lúc đó, theo hồi ký của Đại tướng, chỉ có Đại đoàn trưởng 312 Lê Trọng Tấn phản ánh khó khăn phải đột phá ba lần mới vào được tung thâm và Cục phó Cục Bảo vệ Phạm Kiệt được cử đi kiểm tra kéo pháo phía tây dám nói lên tình trạng bố trí trận địa pháo dã chiến dễ bị phản pháo, bị máy bay đánh phá và một số pháo chưa vào trận địa. Trong khí thế dâng cao của quân sĩ, hầu như không ai nói lên khó khăn. Do một chiến sĩ bị bắt và phát hiện điện đài địch thông báo ngày giờ tiến công của ta nên giờ nổ súng được lùi lại 24 giờ tức ngày 26/1.
Sau 11 ngày đêm suy tính, nhất là đêm 25/1 hầu như không chợp mắt, Đại tướng đi đến quyết định phải thay đổi cách đánh vì địch không còn lâm thời phòng ngự mà đã thành một tập đoàn cứ điểm kiên cố và phía ta, có nhiều khó khăn chưa được bàn tính kỹ để tìm cách khắc phục.
Bài học biết chờ thời cơ
Sáng ngày 26/1, Đại tướng gặp Trưởng đoàn cố vấn Vi Quốc Thanh với nắm ngải cứu đắp trên trán vì đau đầu. Chỉ sau khoảng nửa giờ trao đổi, cố vấn Vi đã nhất trí với sự phân tích, đánh giá của Đại tướng và tán đồng việc hoãn cuộc tiến công, chuyển sang phương châm "đánh chắc tiến chắc". Hồi ký của Đại tướng và của Đại tá Hoàng Minh Phương đã thuật lại nội dung cụ thể của cuộc trao đổi mang tính quyết định này.
Xoay chuyển cách đánh từ "đánh nhanh thắng nhanh" sang "đánh chắc tiến chắc" là công lao của Đại tướng Tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp. Đại tướng đã sớm nhận ra tính mạo hiểm và nguy cơ thất bại của phương án đánh nhanh. Đây là biểu thị tài năng, sự sáng suốt và nhạy bén của một vị tướng tài ba, dày dạn kinh nghiệm, nhưng biết nhẫn nại chờ đợi để hội đủ cơ sở thực tế có sức thuyết phục mọi người, tạo nên sự nhất trí cao của các tướng lĩnh và quân sĩ càng chứng tỏ bản lĩnh, niềm tin chân lý và sự quyết đoán kịp thời, đúng lúc của vị Tổng tư lệnh. Trong hồi ký của mình, Đại tướng coi đây là "quyết định khó khăn nhất trong cuộc đời chỉ huy".
Những chiếc xe đạp thồ đã đánh bại tướng Navarre Jules Roy đã có một nhận xét đầy hình tượng mang phong cách một nhà văn, nhà báo: "Không phải viện trợ bên ngoài đã đánh bại tướng Navarre, mà chính là những chiếc xe đạp Peugeot thồ 200, 300 ký hàng và đẩy bằng sức người, những con người ăn chưa đủ no và ngủ thì nằm ngay dưới đất trải tấm nilông. Cái đã đánh bại tướng Navarre, không phải là phương tiện, mà là sự thông minh và ý chí của đối phương". Trên nền tảng của chiến tranh toàn dân, toàn diện, tự lực cánh sinh và sự chỉ đạo chiến lược đúng đắn, trong phạm vi chiến dịch Điện Biên Phủ thì sự thay đổi cách đánh là một nhân tố trực tiếp quyết định thắng lợi trận Điện Biên Phủ. |
GS Phan Huy Lê

Thời tiết Hà Nội 3 ngày tới: Thủ đô hứng mưa lớn do ảnh hưởng của áp thấp nhiệt đới đến khi nào?
Thời sự - 4 phút trướcGĐXH - Do ảnh hưởng của áp thấp nhiệt đới, Hà Nội và khu vực Đông Bắc Bộ có mưa to đến rất to. Dự báo đến ngày 20/5, mưa lớn các khu vực trên giảm dần.

Hà Nội: Khai mạc chuỗi trưng bày đặc biệt tại Hoàng thành Thăng Long
Thời sự - 46 phút trướcGĐXH - Nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám (19/8/1945 - 19/8/2025) và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025), Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội phối hợp cùng nhiều đơn vị tổ chức chuỗi hoạt động trưng bày, triển lãm quy mô lớn, tái hiện những dấu mốc hào hùng và tôn vinh các giá trị văn hóa, tinh thần trường tồn của dân tộc.

'Chuyến tàu di sản' The Hanoi train chính thức vận hành
Đời sống - 1 giờ trướcGĐXH - Ngày 19/8, Thành phố Hà Nội chính thức vận hành đoàn tàu hai tầng du lịch đầu tiên, kết nối di sản với hiện đại, mở lối phát triển kinh tế đêm và sản phẩm văn hóa mang dấu ấn thủ đô.

Danh tính thanh niên đánh gãy sống mũi tài xế ô tô công nghệ ở TP.HCM
Pháp luật - 2 giờ trướcGĐXH - Lực lượng Công an TP.HCM đã xác định danh tính, đưa người đấm gãy sống mũi tài xế ô tô công nghệ về trụ sở công an làm việc, củng cố hồ sơ xử lý.

Hà Nội: Đỗ xe sang chắn trước cửa quán cà phê, tài xế lao vào nhà đánh người khi bị nhắc nhở
Đời sống - 2 giờ trướcGĐXH - Bị nhắc nhở đỗ xe gây cản trở giao thông, một nhóm đối tượng trên chiếc xe hiệu Mercedes đã lao vào nhà đánh người. Sự việc xảy ra tại phường Bạch Mai (TP Hà Nội) khiến 2 người bị thương, trong đó 1 người phải nhập viện điều trị.

Dù được miễn học phí nhưng học sinh vẫn phải đóng những khoản tiền này trong năm học tới
Giáo dục - 4 giờ trướcGĐXH - Từ tháng 9/2025 trở đi, học sinh từ mầm non đến hết THPT công lập trên phạm vi cả nước được miễn toàn bộ học phí. Tuy nhiên, học sinh vẫn phải đóng những khoản phí khác.

Xe khách chở 40 người lật nghiêng tại Đắk Lắk, 14 hành khách bị thương
Thời sự - 6 giờ trướcXe khách chở 40 người đi trên đường Hồ Chí Minh đến xã Krông Búk (Đắk Lắk) thì lật nghiêng khiến 14 người bị thương.

Dự báo bất ngờ với các con giáp Tý, Sửu, Dần, Thìn, Tỵ, Ngọ, Thân, Tuất
Đời sống - 6 giờ trướcGĐXH – Xem tử vi tuần mới 12 con giáp tuần mới từ 18/8 đến 24/8/2025, chuyên gia phong thủy Nguyễn Song Hà dự báo các phương diện đến với các con giáp Tý, Sửu, Dần, Thìn, Tỵ, Ngọ, Thân, Tuất dưới đây.

4 khung giờ Âm lịch sinh ra những đứa trẻ hiếu thảo, mang phúc khí trọn đời cho cha mẹ
Đời sống - 7 giờ trướcGĐXH - Trong tử vi phương Đông, khung giờ sinh Âm lịch không chỉ ảnh hưởng đến vận mệnh, tính cách mà còn phản chiếu cả phúc khí của gia đình.

Bảng lương mới nhất giáo viên các cấp sắp áp dụng từ 2026
Giáo dục - 8 giờ trướcGĐXH - Quốc hội đã thông qua Luật Nhà giáo với nhiều quy định ưu đãi về lương, phụ cấp cho ngành giáo dục. Từ 2026, bảng lương của giáo viên sẽ ở các mức nào?

10 thiếu niên che biển số xe, hành hung người gây thương tích
Xã hộiGĐXH - Sau khi đánh người tại khu di tích Ngã ba Đồng Lộc, nhóm 10 thiếu niên che, tháo biển số xe nhanh chóng rời khỏi hiện trường.