Quyết định khó khăn nhất trong đời Đại tướng Võ Nguyên Giáp
GiadinhNet - Trong điều kiện một nước nhỏ chống lại quân xâm lược của nước lớn, qua kinh nghiệm thành bại của nhiều cuộc kháng chiến, dân tộc Việt Nam đã sớm xác lập tư tưởng quân sự "dĩ đoạn binh chế trường trận" (Trần Quốc Tuấn), "lấy ít địch nhiều, lấy yếu chống mạnh" (Nguyễn Trãi), dựa vào sức mạnh đoàn kết toàn dân thực hiện chiến tranh nhân dân.
![]() |
Đại tướng Võ Nguyên Giáp - vị tướng của nhân dân, người Anh Cả của Quân đội nhân dân Việt Nam. Ảnh: T.L |
Trong lịch sử Việt Nam, trong tất cả những trận đánh lớn, dù đánh quân địch trên đường vận động hay trong doanh trại phòng ngự, thời gian chiến đấu có thể ngắn hay dài, quân dân ta luôn luôn giành quyền chủ động chọn không gian và thời gian quyết chiến, bí mật bài binh bố trận, quân địch hoàn toàn bất ngờ và bị động.
Nhưng trận Điện Biên Phủ là trận quyết chiến được hình thành dần trong tính toán của cả hai phía tham chiến trong đông - xuân 1953-1954.
Mục tiêu của chiến dịch là tiêu diệt địch, giải phòng toàn bộ Tây Bắc, chiếm lĩnh một địa bàn chiến lược quan trọng không chỉ đối với Việt Nam mà trên cả chiến trường Đông Dương. Điện Biên Phủ nằm trên cánh đồng rộng lớn nhất ở Tây Bắc, tiếp giáp với Thượng Lào có đường thông với Trung, Hạ Lào ở phía Nam, Thái Lan, Miến Điện ở phía Tây, phía Bắc lên Trung Quốc. Từ đây có thể phát triển sang Thượng Lào, uy hiếp Luang Prabang.
Với những tầm nhìn chiến lược và cách tính toán khác nhau nhưng cả hai bên tham chiến đến đầu tháng 12/1953 đã chấp nhận trận quyết chiến ở Điện Biên Phủ. Đây là đặc điểm xuất hiện lần đầu tiên trong các trận quyết chiến chiến lược trong lịch sử Việt Nam. Đặc điểm này phản ánh tính hiện đại của cuộc chiến tranh khi mà các phương tiện thông tin và do thám hiện đại cho phép mỗi bên có thể theo dõi được những cuộc chuyển quân lớn của đối phương.
Trong điều kiện đó, thắng bại của trận quyết chiến không còn là sự bí mật, bất ngờ của điểm quyết chiến, mà là binh lực và tài thao lược, là cách bài binh bố trận, là nghệ thuật quân sự của mỗi bên, trong đó chỉ đạo chiến dịch hay nói cách giản đơn là cách đánh, giữ vai trò rất quan trọng.
Chọn chiến thuật nào?
Nghiên cứu trận Điện Biên Phủ, ai cũng nhận biết một đặc điểm nổi bật là sự thay đổi cách đánh về phía Việt Nam, chuyển phương châm chỉ đạo tác chiến từ "đánh nhanh thắng nhanh" sang "đánh chắc, tiến chắc".
![]() |
Cờ chiến thắng bay trên nóc hầm tướng Đờ Cát Tơ Ri chiều 7/5/1954. Ảnh: T.L |
Thế đơn độc
Bác Hồ đã giao cho Đại tướng toàn quyền quyết định, nhưng khi quyết định phải được sự thống nhất trong Đảng ủy và với cố vấn. Thời gian cũng không cho phép báo cáo xin ý kiến Bác Hồ và Bộ Chính trị (không dám dùng điện đài vì sợ lộ bí mật).
![]() |
Dân công hỏa tuyến với những chiếc xe đạp thồ góp phần làm nên chiến thắng vĩ đại. Ảnh: T.L |
Lúc đó, theo hồi ký của Đại tướng, chỉ có Đại đoàn trưởng 312 Lê Trọng Tấn phản ánh khó khăn phải đột phá ba lần mới vào được tung thâm và Cục phó Cục Bảo vệ Phạm Kiệt được cử đi kiểm tra kéo pháo phía tây dám nói lên tình trạng bố trí trận địa pháo dã chiến dễ bị phản pháo, bị máy bay đánh phá và một số pháo chưa vào trận địa. Trong khí thế dâng cao của quân sĩ, hầu như không ai nói lên khó khăn. Do một chiến sĩ bị bắt và phát hiện điện đài địch thông báo ngày giờ tiến công của ta nên giờ nổ súng được lùi lại 24 giờ tức ngày 26/1.
Sau 11 ngày đêm suy tính, nhất là đêm 25/1 hầu như không chợp mắt, Đại tướng đi đến quyết định phải thay đổi cách đánh vì địch không còn lâm thời phòng ngự mà đã thành một tập đoàn cứ điểm kiên cố và phía ta, có nhiều khó khăn chưa được bàn tính kỹ để tìm cách khắc phục.
Bài học biết chờ thời cơ
Sáng ngày 26/1, Đại tướng gặp Trưởng đoàn cố vấn Vi Quốc Thanh với nắm ngải cứu đắp trên trán vì đau đầu. Chỉ sau khoảng nửa giờ trao đổi, cố vấn Vi đã nhất trí với sự phân tích, đánh giá của Đại tướng và tán đồng việc hoãn cuộc tiến công, chuyển sang phương châm "đánh chắc tiến chắc". Hồi ký của Đại tướng và của Đại tá Hoàng Minh Phương đã thuật lại nội dung cụ thể của cuộc trao đổi mang tính quyết định này.
Xoay chuyển cách đánh từ "đánh nhanh thắng nhanh" sang "đánh chắc tiến chắc" là công lao của Đại tướng Tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp. Đại tướng đã sớm nhận ra tính mạo hiểm và nguy cơ thất bại của phương án đánh nhanh. Đây là biểu thị tài năng, sự sáng suốt và nhạy bén của một vị tướng tài ba, dày dạn kinh nghiệm, nhưng biết nhẫn nại chờ đợi để hội đủ cơ sở thực tế có sức thuyết phục mọi người, tạo nên sự nhất trí cao của các tướng lĩnh và quân sĩ càng chứng tỏ bản lĩnh, niềm tin chân lý và sự quyết đoán kịp thời, đúng lúc của vị Tổng tư lệnh. Trong hồi ký của mình, Đại tướng coi đây là "quyết định khó khăn nhất trong cuộc đời chỉ huy".
Những chiếc xe đạp thồ đã đánh bại tướng Navarre Jules Roy đã có một nhận xét đầy hình tượng mang phong cách một nhà văn, nhà báo: "Không phải viện trợ bên ngoài đã đánh bại tướng Navarre, mà chính là những chiếc xe đạp Peugeot thồ 200, 300 ký hàng và đẩy bằng sức người, những con người ăn chưa đủ no và ngủ thì nằm ngay dưới đất trải tấm nilông. Cái đã đánh bại tướng Navarre, không phải là phương tiện, mà là sự thông minh và ý chí của đối phương". Trên nền tảng của chiến tranh toàn dân, toàn diện, tự lực cánh sinh và sự chỉ đạo chiến lược đúng đắn, trong phạm vi chiến dịch Điện Biên Phủ thì sự thay đổi cách đánh là một nhân tố trực tiếp quyết định thắng lợi trận Điện Biên Phủ. |
GS Phan Huy Lê

Bão Matmo gió giật cấp 14 vào Biển Đông, dự báo Hà Nội có nơi mưa rất to trên 300m
Đời sống - 20 phút trướcGĐXH - Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia, bão Matmo (bão số 11) đang trên khu vực Bắc Biển Đông, sức gió mạnh nhất vùng gần tâm bão mạnh cấp 11 (103-117km/giờ), giật cấp 14.

Một khu dân cư ở Hà Nội bị cô lập đã 4 ngày vì mưa lớn
Đời sống - 1 giờ trướcMưa lớn kết hợp với mực nước sông Hồng dâng cao khiến một khu dân cư thuộc phường Xuân Phương, Hà Nội bị cô lập. Sau 4 ngày, hàng loạt đồ đạc trong các ngôi nhà vẫn ngập dưới biển nước hơn 1 mét.

Các trường học Hà Nội chủ động điều chỉnh kế hoạch dạy học ứng phó bão số 11
Giáo dục - 1 giờ trướcGĐXH - Sở GD&ĐT Hà Nội đã yêu cầu các đơn vị, trường học trên địa bàn cần chủ động ứng phó với cơn bão số 11 nhằm đảm bảo an toàn tuyệt đối cho học sinh và cán bộ, giáo viên.

Tin sáng 3/10: Liên tiếp mở 2 cửa xả đáy thủy điện Hòa Bình ứng phó với đợt mưa sắp tới; cụ bà ở Hà Nội suýt mất 700 triệu đồng vì chiêu lừa quen thuộc
Xã hội - 2 giờ trướcGĐXH - Bộ Nông nghiệp và Môi trường có công văn gửi Giám đốc Công ty Thủy điện Hòa Bình về việc mở cửa xả đáy hồ thủy điện Hòa Bình; cán bộ ngân hàng nghi ngờ khách hàng bị lừa đảo nên đã thông báo cho công an địa phương.

Hoàng Hường khai gì tại cơ quan điều tra?
Pháp luật - 3 giờ trước“Do năng lực của tôi yếu kém, tôi không nhận ra những vấn đề trong vận hành, chỉ chú trọng bán hàng và quảng cáo”, Hoàng Hường khai.

Khởi tố nữ doanh nhân Hoàng Hường
Pháp luật - 12 giờ trướcGĐXH - Bộ Công an đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can Hoàng Thị Hường (SN 1987, ở Phú Thọ) cùng 2 em rể và 3 nhân viên về tội Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng.

Hà Nội: Làng mạc ven sông Bùi biến thành 'ốc đảo' khi lũ vượt ngưỡng báo động 3
Thời sự - 14 giờ trướcGĐXH - Mực nước trên các sông Bùi, sông Đáy dâng cao, vượt ngưỡng báo động 3 đã biến nhiều xã ven sông của TP Hà Nội thành những "ốc đảo". Hàng trăm hộ dân đang phải gồng mình chống chọi với trận lũ lớn, tài sản, hoa màu có nguy cơ mất trắng...

Giăng bẫy qua điện thoại, mạo danh công an để lừa người dân
Xã hội - 14 giờ trướcGĐXH - Phát hiện khách hàng có dấu hiệu chuyển tiền theo hướng nghi lừa đảo, một nhân viên ngân hàng ở Hà Tĩnh nhanh trí báo cơ quan công an, giúp ngăn chặn vụ việc kịp thời và bảo vệ tài sản cho người dân.

Những con giáp phóng khoáng, dễ rung động
Đời sống - 14 giờ trướcGĐXH - Trong 12 con giáp, có những người sinh ra đã sở hữu tính cách phóng khoáng, yêu sự tự do và luôn khát khao những trải nghiệm mới mẻ trong tình yêu.

Tiếp vụ học sinh đau bụng, nôn ói hàng loạt sau bữa ăn ở Thái Nguyên: Lộ diện đơn vị cung cấp thực phẩm
Thời sự - 14 giờ trướcGĐXH - Hé lộ đơn vị cung cấp thực phẩm cho hai trường nội trú thuộc tỉnh Thái Nguyên mới xảy ra sự việc hàng loạt học sinh đau bụng, nôn ói sau bữa ăn.

Tin bão mới nhất: Bão số 11 Matmo giật cấp 13 vào Biển Đông, dự báo vùng bị ảnh hưởng nặng nhất ở Việt Nam
Thời sựGĐXH - Theo cơ quan khí tượng, bão số 11 Matmo giật cấp 13 đi vào Biển Đông. Dự báo khoảng ngày 6/10, bão số 11 áp sát đất liền đi vào khu vực Quảng Ninh.